Felle woorden
Groote landbouwschuur afgebrand
Vestigingswet voor vreemdelingen
KIJKEf) is KOOPEI) tij CLOECK
NederlandscheJaarbeurs geopend
Geen wapenstilstand
Noorsch schip vergaan?
Postrekening
No. 23330
Int. Telef.
No. 20
8 PAGINA'S.
Etigeland's houding bij
eventu'eelen Duitschen
aanval
De oorlog in Oost Afrika
OOOERWETSCW
DL IN DE PIJP
EcWfe Friesche Heereo-1É?3ai
10 -15- 20 - 25 et per k ona
DOUWE EGBERTS
in het Engelsche
Lagerhuis
Geen permanente vrede,
zegi Baldwin
Dinsdag 10 Maart 1936.
SCHAGER
79ste Jaargang. No. 9931
COURAKT.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst.
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN*
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend»
Eden keurt Hiilers daad af
DUITSCHLAND'S DAAD EEN
ERNSTIGE SLAG TEGEN DE
HOOGHEID DER VERDRAGEN.
ENGELAND ZAL, ZOO NOODIG AL
ZIJN VERPLICHTINGEN UIT HET
VERDRAG VAN LOCARNO, JE
GENS FRANKRIJK EN BELGIE
VERVULLEN. DE BRITSCHE RE
GEERING ZAL DE DUITSCHE
VOORSTELLEN BESTUDEEREN.
Voor een stampvol Lagerhuis heeft de En-
gelsche minister van buitenlandsche zaken,
Lord Eden, gistermiddag een uiteenzetting
gegeven van de Engelsche opvatting van
Duitschland's wraking van het Verdrag van
Locarno.
Eden wees op de compliceering en verer
gering van den internationalen toestand door
dien stap, die het vertrouwen in iedere toe
komstige verplichting, welke Duitschland op
zich zou nemen, diep schokt. Eden oordeelde
het noodig te verklaren, dat 'indien tijdens
de periode van bestudeering van den nu ge
schapen internationalen toestand een aanval
zou worden gedaan op Frankrijk of België,
die een schending zon beteekenen van artikel
2 van het Locarno-pact, de Britsche regee
ring zich verplicht zou achten, het aange
vallen land te hulp te komen.
Overigens verklaarde spreker zich bereid,
de nieuwe Duitsche voorstellen met open blik
en objectief te bestudeeren.
De minister begon
met te zeggen, dat hij
nog Vrijdag met von
'Hoesch, den Duitschen
gezant, gesproken had
over de mogelijkheid
yan sluiting van een
iuchtpact in het Wes
ten en hij die gelegen
heid volkomen zonder
inlichting was gelaten
over den stap die Za
terdag volgen zou. Dien
dag overhandigde de
gezant mij het Duit
sche memorandum, dat
al een vertaling bevatte
van de rede en de af
zonderlijke voorstellen
van den rijkskanselier
en na kennisneming
van de saillante pun
ten, had spr. den ge
zant zijn groote spijt
betuigd, dat hij op deze
wijze moest ingelicht
worden over den door
Duitschland gedancn
stap, die het verdrag
van Locarno, dat de
Duitsche regeering vrij
willig geteekend had,
niet alleen ter zijde
schoof, maar vernietig
de.
Nadat de minister
de voornaamste deel en
van Hitler's rede met
zijn aanbiedingen langzaam had voorgelezen, ver
volgde hij:
„Ik herinner mij nog zeer goed de besprekingen,
die te Berlijn gevoerd zijn door Sir John Simon
en Hitier, bij welke ik tegenwoordig was en ik weet.
dat de rijkskanselier toen zijn trouw jegens Locar
no in ondubbelzinnige bewoordingen heeft uitge
drukt. Ik deelde Z.E. von Hoesch dus mede, dat ik dit
memorandum niet in overeenstemming kon bren
gen met de woorden van toen en ik heb hem gewe
zen op den buitengewoon ongunstigen indruk die de
handelwijze van de Duitsche regeering op de En
gelsche openbare meening moest maken. Had de
Duitsche regeering immers veranderingen of wen-
schen nopens het verdrag van Locarno te berde wil
len brengen, dan stond haar de weg daartoe open
bij het Haagsche Hof of bij de Verzoeningscommis
sie, maar in geen geval had zij het recht het ver
drag eenzijdig op te zeggen.
De heer von Iloesch heeft toen gehaast mij uit te
leggen, dat de handelingen der Duitsche regeering
ingegeven waren door den wensch om zich aan te
sluiten bij de Engelsche politiek van versterking
van den yolkenbond en de collectieve veiligheid.
De minister gaf daarop eenige algemeene aanwij
zingen van de houding, die Engeland te Genève zou
aannemen.
De methode die de Duitsche regeering gevolgd
heeft, maakt den internationalen toestand nog ge
compliceerder dan hij reeds was. Ons vertrouwen
EDEN.
immers in ieder besluit of verplichting, waartoe de
Duitsche regeering zegt te willen overgaan, is door
het gebeurde ernstig geschokt en ik vertrouw dat
niemand in dit Huis in dit opzicht met mij van opi
nie zal verschillen. Het gebeurde is een ernstige
slag, die aan den eerbied van verdragen is toege
bracht en het heeft het geloof in internationale af
spraken ten zeerste ondermijnd.
Ik meen te mogen zeggen, dat er van een dreige
ment of toespeling op vijandelijkheden geen sprake
is. De Duitsche regeering herhaalt haar verzekering
van vredelievendheid en heeft een nieuw verdrag van
non-agressie aan Frankrijk en Berlijn aangeboden.
Wij zullen al deze dingen met een koel hoofd moe
ten onderzoeken, maar om ieder mogelijk misver
stand te ondervangen, verklaar ik reeds nu plechtig,
dat de Engelsche regeering gedurende die periode
van gedachtenwisseling al haar verplichtingen uit
hoofde van Locarno, naar de letter en den geest zal
nakomen. Zoodat zij zich gebonden acht om zoo
wel Frankrijk als België onmiddellijk ter hulp te
snellen, als een of beide landen zouden worden aan
gevallen.
Wij zijn in de eerste plaats om de toekomst be
zorgd, want een van de grondpijlers van den vrede
in Europa is door dezen éénen slag op zijde gescho
ven en de waarborging van den vrede is er weer door
op losse schroeven gezet.
Wij zullen dus in de eerste plaats weer al het mo
gelijke moeten doen om de vooruitzichten op het
behoud van den vrede te versterken en te verzeke
ren. Geen enkele gelegenheid mag worden verzuimd
om dat doel in het oog te houden.
In dezen geest zullen wij de nieuwe voorstellen van
den Duitschen rijkskanselier bezien.
De Britsche regeering zal deze voorstellen objectief
bestudeeren, om na te gaan in welke mate zij midde
len bevatten, waardoor de vrede op een steviger ba-
Sis kan worden gegrondvest.
Ik vraag met vertrouwen alle partijen in dit Huis
om de regeering te willen sterken in haar pogingen,
om wijsheid en verstand te vereenigen met staats
manschap tot behoud van den wereldvrede. (Langdu
rige toejuichingen.)
In het Lagerhuis beginnen hierna de debatten over
de bewapeningsplannen van de regeering, die uiter
aard mede in het teeken stonden van het gebaar
van Duitschland. Men zie hieronder.
Twintig runderen en twee paarden
omgekomen, en 100.000 K.övlas
verloren gegaan
Gisternacht heeft een zware brand gewoed in
een der drie groote landhouwschuren van de
boerenhofsteden van G. en R. van Ackeren te
Heikant, een buurtschap in de gemeente St.
Jansteeg.
De landbouwschuur brandde geheel af. Twin
tig stuks rundvee en 2 jonge paarden kwamen in
de vlammen om. Ook werden naar schatting
meer dan 100.000 K.G. vlas w.o. van voor het
oogstjaar 1932, een prooi der vlammen. Twaalf
paarden konden worden gered. De brandweer,
die kort na het uitbreken van den brand gealar
meerd werd, was spoedig ter plaatse en kon uit
breiding van den brand voorkomen.
Rome. De officieele woordvoerder ver
klaarde gisterochtend, dat in den oorlog in
Abessinië noch een wapenstilstand is geslo
ten, noch een einde van de vijandelijkheden
is gelast.
Indien de militaire vliegtuigen naar de
bases zijn teruggeroepen, is dit een zuiver
militaire maatregel. De Italianen blijven
voorwaarts rukken.
Deze verklaring heeft zeer veel' opzien ge
baard onder de journalisten te Rome, na de
categorische telegrammen uit Asmara he
denochtend, welke toch de censuur zijn ge
passeerd.
De bombardementen van Kworam.
Addis Abeba. De bombardementen in de om
geving van Kworam duren onverminderd voort.
Ook in het Sidamogebied zijn vandaag bommen neer
geworpen, doch van de 12 geworpen bommen kwa
men slechts 2 tot ontploffing.
Drie vliegtuigen neergestort?
Addis Abeba. i—Officieus wordt medegedeeld, dat
drie Italiaansche vliegtuigen boven Kworam, dat
zij zoo juist hadden gebombardeerd, brandend zijn
neergestort.
VERGUNNING VEREISCHT, OOK VOOR HEN,
DIE REEDS GEVESTIGD ZIJN.
Ingediend is een wetsontwerp, waarbij het
zelfstandig uitoefenen van beroepen en be
drijven door vreemdelingen, aan vergunning
wordt onderworpen.
Ook vreemdelingen, die reeds gevestigd zijn, die
nen een vergunning aan te vragen. Aan deze laat
ste groep, vooral als zij reeds geruim en tijd hier te
lande een bedrijf uitoefenen, zal de voortzetting van
hun werkzaamheden zoo weinig mogelijk in den weg
worden gelegd.
De mogelijkheid is geopend een vergunning slechts
voor te schrijven voor een bij het desbetreffend be
sluit aangewezen gedeelte van Nederland, b.v. de aan
wijzing van een bepaalde gemeente of streek.
Strafbepalingen.
De vreemdeling, die zonder vergunning zaken
drijft is strafbaar, maar ook de Nederlander, die hier
te lande voor een vreemdeling, die geen vergunning
heeft verkregen, werkzaamheden verricht of een fi
liaal beheert, is strafbaar.
De strafmaat is bepaald op hechtenis van ten hoog
ste een maand of een geldboete van ten hoogste f 500.
MODERN of
Gisteren is de 24ste Nederlandsche Jaarbeurs
te Utrecht geopend.
Het totaal aantal inzendingen bedraagt 1645
waarvan 1355 Nederlandsche.
H.M. de Koningin is voornemens op Vrijdag
13 Maart a.s. deze Jaarbeurs met een bezoek te
vereeren.
Ernstige ongerustheid over de
Lysaker
Oslo (A.N.P.) Er bestaat hier ernstige on
rustheid over het lot van het Noorsche schip
„Lysaker", dat op 28 Februari van Egersund is
vertrokken op weg naar Rotterdam en waarvan
men sedert, niets meer heeft gehoord. De beman
ning bestond uit zestien koppen.
GASVER STIKKING.
Zondagavond is in het perceel, Prof. Ritzema, Bos-
laan 43, in het tuindorp te Maartensdijk, de alleen wo
nende 76-jarige man H. van den Berg, door gasver-
stikking om het leven gekomen. De oude man, die
alleen thuis was, was hulpbehoevend.
OVERSTROOMINGEN IN UTHAUEN.
Kaunas. De rivier Njemen is buiten de oevers
getreden, doordat de stroom door het ijs is ge
stremd. De laaggelegen wijken van de stad Kaunas
zijn overstroomd.
Men vreest, dat dooden en gewonden te betreur
ren zijn, de materieele schade is aanzienlijk.
ZOOLANG DE EEUWENOUDE VER
DENKING TUSSCHEN DUITSCH
LAND EN FRANKRIJK BLIJFT
BESTAAN.
„Ik geloof dat liet optreden van
Duitschland een domme zet is,
ik wilde bijna zeggen, een mis
daadaldus Sir Samuel
Eoare.
Reuter meldt uit Londen!
Nadat Eden zijn verklaring over de jongste
gebeurtenissen in Duitschland had afgelegd,
werden gisternamiddag in bet lagerhuis de
aangekondigde debatten over 't bewapenings
witboek geopend door minister-presid. Bald
win, die den afgevaardigden verzocht, de
plannen der regeering goed te keuren.
De herziening van de defensie-middelei%
welke gerechtvaardigd wordt door den hul
digen internationalen toestand, zeide Bald
win, heeft de minimum-maatregelen ten ge
volge gehad, die in het witboek zijn aange
geven.
Niettemin zal de Britsche regeering iedere
gelegenheid voor een beperking van de we
reldbewapening aangrijpen.
Daarna overgaande tot een bespreking van de col
lectieve veiligheid, zeide Baldwin:
Men zal den oorlog niet verhinderen, tenzij de aan
valler weet, dat hij het hoofd zal moeten bieden aan
gewapend verzet.
Europa echter is nog lang niet in staat, gewapen-
den tegenstand te bieden. Opdat het zulks doen kan,
moeten de Europeesche landen veel meer gereed zijn
voor een oorlog. Aan deze conclusie, hoe verschrikke
lijk zij ook zijn moge, kan men niet ontkomen.
Een permanente vrede is in Europa nooit mogelijk,
zoolang de eeuwenoude verdenking tusschen Frank
rijk en Duitschland zal blijven voortbestaan.
Er is niets in onze geschiedenis dat het ons moge
lijk maakt, den oorsprong van deze verdenking, wel
ke in de afgeloopen eeuwen reeds zooveel verwoes
ting in Europa heeft aangericht, met ons verstand
te begrijpen, we kunnen er ons alleen met onze ver
beelding een voorstelling van maken.
Wij hebben onze eigen moeilijkheden en lasten,
doch in Europa hebben wij geen vuriger verlangen,
dan te blijven trachten, Frankrijk en Duitschland in
vriendschap met ons zelf dichter tot elkander te
brengen.
Onze eenige hoop, voegde Baldwin hieraan nog
toe is, deze driezijdige vriendschap te verwezenlij
ken, doch voordat die dag aanbreekt, zullen er in
meerdere of mindere mate in Europa oogenblikkcn
zijn van onrust, crisis en paniek en op dit oogenblik,
waarop onze invloed almachtig zou kunnen zijn,
moet Groot-Brittannie voor de laatste maal besluiten
dat het zwak geweest is.
De labourleider Attlee diende hierop het bekende
amendement van zijn partij in, waarin o.a. verklaard j
wordt, dat de veiligheid van Groot-Brittannië en de I
wereldvrede niet kunnen verzekerd worden door te j
bouwen op de bewapeningen, doch uitsluitend door
een beslist nastreven van de politiek van internatio- I
nale samenwerking, trouw aan het volkenbondspact,
algemeene ontwapening en economische samenwerk
Icing, ten einde de oorzaken van een oorlog te doen
verdwijnen.
Attlee zeide, dat de labour-partij steeds den na
druk gelegd heeft op de uitvoering van de verplich
tingen, welke uit de verdragen voortvloeien. De ven.
dragen echter zijn niet onveranderlijk en moeten van
tijtd tot tijd met toestemming van de noderteekenaars
gewijzigd worden.
Attlee sprak tenslotte zijn meening uit, dat Groot-
Brittannië door de in het witboek vervatte plannen
opnieuw deelneemt aan een bewapeningswedloop,
die tot den ondergang der wereld leidt.
Na Attlee nam de liberale afgevaardigde, Sir Ai>
chibald Sinclair, het woord, om het door zijn partij
ingediende amendement te verdedigen, en vervol
gens de vorige minister van buitenlandsche zaken,
Sir Samuel Hoare, die het Duitsche optreden in het
Rijnland scherp veorordeelde.
Ik geloof, dat dit optreden een domme
zet is, verklaarde Sir Samnel. Ik wilde bijna
zeggen, een misdaad, doch ik wil geen brute
termen gebruiken. Mij dunkt, dat dit optre
den het gebeele fundament van de interna
tionale verdragen aan het wankelen brengt en
in dit opzicht ga ik geheel accoord met de
door den minister van buitenlandsch zaken
afgelegde verklaringen.
Niemand kan ontkennen, zelfs de beste vrienden
van Duitschland niet, dat de centrale factor in het
Europeesche probleem thans de Duitsche herbewa-
pening is. En het centrale probleem in ons defen
sieprogram, dat hedenavond in dit huis behandeld
wordt, is, denk ik, eveneens de Duitsche herbewa
pening.
Sir Samuel zeide ervan overtuigd te zijn, dat het
niet om een herhaling van de gebeurtenissen voor
1914 ging noch om een poging, Duitschland in een
kring van bewapeningen in te sluiten, doch om een
oprechte poging van de zijde der Britsche regeering,
haar volle aandeel te nemen in het collectieve sys
teem tot uitbanning van dr»n oorlog.
