Het Destructiebedrijf
Belangrijke veranderingen
op komst
Kiesvereeniging „Schagens Belang'*.
van den Vleeschkeuringsdienst
in den Kring Barsingerhorn
Woensdag 18 Maart 1936.
5CHAGER COURANT.
Tweede Blad. No. 9937
Een Praatavand*
Hollandsche Maatschappij van Landbouw
De destructor te Schagen
stelt aan 34 gemeenten
de gelegenheid open tot
toetreding
Uit de in deze courant voorkomende verslagen
yan de vergaderingen van den Vleeschkeurings
dienst in den Kring Barsingerhorn, heeft men kun
nen lezen, dat er ten aanzien van de destructie be
langrijke veranderingen op komst zijn. Met lijkt ons
gewenscht onze lezers op de hoogte te stellen met
hetgeen er nu eigenlijk wel gaande is.
Art. 15 van de Vleeschkeuringswet bepaalt, dat
afgekeurd vleesch onbruikbaar moet worden ge
maakt voor voedsel voor mensch en dier. Ingevolge
art. 18, i, van die wet bepaalt art. 61 van het Kon.
besluit van 5 Juni 1920 hoe die onbruikbaarmaking
dient te geschieden, n.1. in een destructor. Als zoo
danig is te beschouwen een inrichting, waarin
vleesch en vleeschwaren door thermische, chemische
of thermisch-chemische behandeling zoodanig wor
den verwerkt, dat alle levende organismen worden
gedood. De gemeenten Barsingerhorn, Winkel, Nieu
we Niedorp, Oude ^Tiedorp, Wieringerwaard, Sint
Maarten, Zijpe, Callantsoog, Petten en Schagen be
sloten, aan hun Vleeschkeuringsdienst als sluitstuk
te verbinden de exploitatie van een destructor. Daar
toe^.e£i'ees.«aan: ..cLpjj. Menigweg.in Schaggfi in 1929
het bekende gebouwencomplex.
Zooals ieder zakenman doet, ging men ook bij het
oprichten van deze inrichting uit van de gedachte,
dat bij uitbreiding van het bedrijf, niet onmiddellijk
uitbreiding van het geinvesteerde kapitaal noodig
zou moeten zijn. M.a.w. de capaciteit van de in
richting was van het begin af grooter, dan noodig
was om het uit de 10 gemeenten komend materiaal
te verwerken.
In tweeërlei opzicht nu zijn de oprichters van dit
bedrijf teleurgesteld geworden.
Ie. De wet gaf den Minister de bevoegdheid uiter
lijk tot 1 Juni 1936 van voornoemde destructieplicht
ontheffing te verleenen. Deze ontheffing, werd, te
gen alle verwachting in, regelmatig verleend.
2e. De economische crisis bracht, evenals zoovele
bedrijven, ook de destructor in nood. De prijzen van
vet en diermeel kwamen op een zoo ongelooflijk
laag niveau te liggen, dat loonende exploitatie niet
langer mogelijk bleek. Het tekort werd, voorzoover
het mogelijk was, ten laste van den Vleeschkeu
ringsdienst gebracht, en voor zoover dat niet ging,
gedekt door bijdragen van de aangesloten gemeen
ten. Het behoeft geen betoog, dat vooral van de
zijde van de destructoren met een relatief te hoog
bedrag aan geinvesteerd kapitaal, de drang naar
doorvoering van destructieplicht grooter werd.
Aan het verwezenlijken vand ezen wensch dankte
o.a. de in 1934 opgerichte federatie van overheids-
en andere destructoren in Nederland haar ontstaan.
De Minister kwam in dit opzicht de destructoren
eindelijk tegemoet, door aan de Ged. Staten der be-
trokken provinciën bij schrijven van 16 Sept. 1935 te
berichten, dat het niet in zijn voornemen lag te be
vorderen, dat de termijn van ontheffing zou wor
den verlengd. De Minister verstrekte daarbij tevens
een opgave van de gemeenten, die voor aansluiting
bij een destructor in aanmerking komen, onder
vermelding van den destructor, bij welken aan
sluiting wenschelijk is. Vóór aansluiting aan den
destructor te Schagen werden aangewezen: Schagen,
Zijpe, Callantsoog, Sint Maarten, Wieringerwaard,
Barsingerhorn, Winkel, Nieuwe Niedorp, Oude Nie
dorp, Den Helder, Anna Paulowna, Wieringen,
Schoorl Warmenhuizen, Harenkarspel, Oudkarspel,
Noord- en Zuidscharwoude, Broek op Langendijk,
Koedijk, Heerhugowaard, Bergen, St. Pancras, Alk
maar, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen, Heiloo,
Oudorp, Oterleek, Castricum, Limmen, Akersloot,
Noord- en Zuid-Schermer, Ursem.
De destructor te Schagen dient derhalve de gele
genheid tot toetreding open te stellen. Zooals uit
het voorgaande reeds te lezen valt, kan deze des
tructor zonder daaraan uitbreiding te geven, het af
gekeurde vee en vleesch uit deze 34 gemeenten ver
werken. De commissie van Uitvoering van den
Vleeschkeuringsdienst acht het wenschelijk dat alle
34 gemeenten volkomen gelijkgerechtigd aan de ex
ploitatie van den destructor deelnemen. H.i. kan dat
het beste geschieden door instelling van een rechts
persoonlijkheid bezittend lichaam. Het instellen
daarvan houdt in, dat voor de uitvoering van den
dienst als 't ware wordt gevormd een gemeente in
de gemeenten. Het bestuur krijgt, binnen de gren
zen der wet, alle bevoegdheden, welke het behoeft
ter vervulling van zijn taak. Ingevolge het bepaalde
in art. 133 der gemeentewet kunnen die bevoegdhe
den echter geen andere zijn dan die van de ge
meentebesturen, welke de regeling getroffen heb
ben, dus van de gemeenteraden.
Het bestuur wordt derhalve volkomen zelfstandig.
De Commisie ziet het nut van deze meerdere be
voegdheid en grootere zelfstandigheid in het vlotter,
met minder omslag kunnen nemen en uitvoeren
van besluiten. Het belang van den dienst kan daar
mede zijn gebaat. Deze meerdere vrijheid van han
delen zal evenwel niet zoo ver gaan, dat het in alle
opzichten over de middelen der gemeenten zal kun
nen beschikken.
In belangrijke gevallen blijft de beslissing bij de
raden der aangesloten gemeenten.
Het instellen van bedoeld lichaam brengt echter
voor de 9 gemeenten in den Kring Barsingerhorn,
zoowel om redenen van wettelijken als van practi-
schen aard, de noodzakelijkheid mede de bestaande
Vleeschkeuringsdienst te splitsen, in dezen zin dat
destructor en noodslachtplaats over gaan naar de
34 gemeenten en de Vleeschkeuring door de 9 ge
meenten als afzonderlijke dienst blijft geëxploiteerd.
Als gevolg van een en ander stelt de Commissie
aan de 9 gemeenten voor, te besluiten tot splitsing
van den bestaanden dienst en aan alle 34 gemeen
ten tot het aangaan van een gemeenschappelijke
regeling voor de exploitatie van destructor met
noodslachtplaats ih het destructordistrict Barsin
gerhorn.
Een zeldzaam span Malhezer leeuwtjes dat
zich zonder veel moeite door een zachte hand
bij elkaar laat houdeH.
Het behoeft wel geen betoog, dat de totstandko
ming van deze regeling voor alle gemeenten ge
wenscht moet worden geacht.
Ie. voor de reeds aangesloten gemeenten, omdat
bij het verwerken van een belangrijk grooter kwan
tum veel economischer bedrijfsvoering zal worden
verkregen, hetgeen de finantiecle uitkomsten gun
stig zal beinvloeden .terwijl bovendien eventueele
verliezen niet meer over 9, doch over 34 gemeenten
zullen worden omgeslagen.
2e. voor de toe te treden gemeenten, omdat zij
aansluiten bij een bestaanden en reeds ingewerkten
dienst, welke bij een verwerking voor 34 gemeenten
op volle capaciteit en daardoor zoo voordeelig mo
gelijk zal kunnen werken.
Gevolg gevende aan den wensch, kenbaar gemaakt
in de enkele weken geleden gehouden algemeene ver
gadering van de kiesvereeniging „Schagen's Belang",
had het bestuur dier vereeniging leden en niet-leden
uitgenoodigd tot het bijwonen van een praatavond
over de gemeentebcgrooting e.d.
Deze bijeenkomst werd Dinsdagavond gehouden in
hotel „De Beurs" van den heer C. Boontjes. Ze werd
gepresideerd door den heer M. C. Tuinman, die in
zijn openingswoord een 25-tal personen welkom kon
heeten, in het bijzonder zich daarbij wendende tot de
beide inleiders, de heeren J. Schoorl Pz. en Mr. Dr.
J. A. E. Buiskool. Spr. uitte zijn teleurstelling over
de geringe opkomst.
De gemeentebegrooting.
Allereerst wordt dan het woord verleend aan den
heer J. Schoorl Pz., wethouder, die zal spreken over
de gemeentebegrooting en die, begint met te zeggen,
dat het houden van deze praatavonden een geluk
kige gedachte mag worden genoemd, omdat het van
belang moet worden geacht, dat de kiezers wat meer
te weten komen van de taak der gemeentebestuur
ders.
Over die taak der raadsleden toch staat weinig in
de gemeentewet, maar in diezelfde wet wordt een ge
heel hoofdstuk gewijd aan de gemeentebegrooting.
De behandeling moet openbaar geschieden, ze moet
na behandeling ter inzage worden neergelegd, doch
jammer genoeg, wordt de concept-begrooting nimmer
door iemand, liehalve de pers, ingezien. In de crisis
jaren zijn tijdelijke voorschriften ontstaan, waardoor
het zelfstandig handelen heeft ingeboet, immers
thans moet de gemeentebegrooting voor dat zij door
den raad wordt behandeld, aan Ged. Staten ter in
zage worden' gezonden; ja, de begrooting van gemeen
ten die rijkshulp behoeven, moet eerst door den cri
sis-accountantsdienst te Den Haag worden onder
zocht.
Uitvoerig deelt spr. de inrichting der begrooting
mede, vertelt van de afzonderlijke begrootingen van
de bedrijven, om na de behandeling van dit alge
meen gedeelte te komen tot een bespreking van de
begrooting voor de gemeente Schagen, zich daarbij
bepalende tot den gewonen dienst 1936. Hij wijst ei-
op dat t.a.v. de belastingheffing de raad gebonden is
aan zekere grenzen, immers aan opcenten gemeente
fondsbelasting mogen hoogstens 75 worden geheven,
aan opcenten personeele belasting hoogstens 200. In
onze gemeente worden thans geheven 70 opcenten ge
meentefondsbelasting en 1S0 opcenten personeele be
lasting en die 5 en 20 opcenten verschil beteekenen
respectievelijk bedragen van f933.— en f3150.—, te
zamen dus slechts f4083.tusschen zelfbestuur en
de komst van den regeeringscommissaris.
Met nadruk wijst spr. op het belang dat de ge
meente zich zelf blijft redden, want moet eenmaal
rijksbijdrage worden aangevraagd, dan zitten daar
zeer verzwarende maatregelen aan vast en zal het
b.v. ongetwijfeld tot loon- en salarisverlaging ko
men. Wat deze loon- en salarisverlaging betreft, wijst
spr. op de 3 stroomingen die er t.a.v. dit onderwerp
in den raad bestaan en spr. herinnert aan het voor
nemen van den Burgemeester, om, wanneer de in uit
zicht gestelde verlaging van de salarissen voor Bur
gemeester, Secretaris en Ontvanger zal zijn afgekomen
onmiddellijk met een voorstel tot loon- en salaris
verlaging voor gemeente-ambtenaren en -werklieden
te komen,
Spr. behandelt dan achtereenvolgens de voordee-
lige en nadeelige saldi der diverse hoofdstukken,
wijst daarbij op het feit dat de winst van het G.E.B.
niet minder beteekent dan 106 opcenten op de per
soneele belasting en dit bedrijf dan ook is de kurk
waarop onze gemeentehuishouding drijvende is ge
bleven. Spr.'s standpunt is dan ook nog steeds, dat
dit bedrijf niet aan de provincie moet worden ver
kocht, tenzij er een zeer mooie prijs voor kan worden
bedongen en die prijs zou dan beneden de 2 ton blij
vende, niet mooi genoemd kunnen worden.
In zijn verder betoog doet de heer Schoorl dan
verder uitkomen hoe de ramingen voor kosten
voor steun van behoeftigen en werkloozen een slag
in de lucht zijn, hoe het gasverbruik na de ge
maakte propaganda weer flink omhoog is gegaan,
ja we zelfs weer boven het verbruik van 1934 zijn
gekomen.
Spr. komt ten slotte tot de conclusie dat er zeer
zuinig beheerd zal moeten worden, dat de vooruit
zichten zeer onzeker zijn. Er bestaat echter goede
kans dat 1935 met een behoorlijk overschot zal slui
ten, waardoor aan 1937 een goede steun zal worden
gegeven en de vooruitzichten geven spr. dan ook
hoop, dat voor 1938 de zelfstandigheid der gemeen
te geen gevaar zal loopen.
Met deze woorden eindigt spr. zijn met groote
aandacht gevolgde uiteenzetting.
De gemeente-autonomie en zelfbestuur.
De heer Mr. Dr. J. A. E. Buiskool leidt dan in
het onderwerp: Gemeente-antonomie en zelfbestuur,
en zegt dat de autonomie en het zelfbestuur der
gemeente niet zulke eenvoudige zaken zijn. Vooral
de autonomie, de zelfwetgeving der gemeente, is
veel ouder dan men wel denkt; zij het dan dat ze
vroeger in een anderen vorm bestond. Immers in
1814, toen Nederland een koninkrijk werd, is de
autonomie reeds in de grondwet vastgelegd. Maar
de openbaarheid bestond in de grondwet van 1814
nog niet. In vroegere tijden had men niet de ge
meente, maar de tegenstelling steden en platte
land. De steden hadden het recht haar eigen re
glementen vast te stellen en het platteland moest
zich dan maar richten naar de steden.
Doch waar in die reglementen niet gesproken
werd van steden, doch van gemeenschappen, eischte
ook weldra het platteland, als gemeenschap, het
recht op, zijn reglementen vast te stellen, en het
resultaat was dat in 1825 alle regiemten hetzelfde
waren, omdat alle reglementen ter goedkeuring moes
ten worden gezonden aan den souvereinen vorst en
de reglementen dus door een centraal orgaan wer
den vastgesteld.
Van de in de grondwet van 1815 vastgelegde au
tonomie der gemeente is in de practijk bitter wei
nig terecht gekomen. Immers door een bepaalde
kring werden de reglementen gemaakt; openbaar
heid bestond niet.
Spr. deelt dan verder mede, hoe, dank zij Thor-
becke, de vader van de gemeentewet, de raad werd
gekozon uit de burgerij, hoe de voorgeschreven
openbaarheid van veel invloed is geworden otp de
autonomie en hoe in 1851 de gemeentewet tot
stand kwam en meer zelfstandig optreden viel te
constateeren.
In de grondwet van 1848 kwam echter niets voor
over het zelfbestuur.
Uitvoerig staat spr. stil bij de vraag: wat is zelf
wetgeving der gemeente?
De grondwet spreekt van huishouding der gemeen
te, maar met verschillende voorbeelden toont spr.
aan, hoe moeilijk het begrip „huishouding der ge
meente" is aan te geven. Prof. Oppenheim oordeelde
dat het gemeentebelang geacht moet worden tot de
huishouding der gemeente, maar ook dit is een de
finitie., die de moeilijkheid niet o_plost. Spr. meent,
dat het gemeentebelang moet worden afgeleid naai;
de wetsbepalingen van andere hoogere organen.
Spr. behandelt dan verder het vernietigingsrecht
van de Kroon, het goedkeuringsrecht van Ged. Sta
ten, het toetsingsrecht van den rechter enz. om te
concludeeren, dat de autonomie der gemeente juri
disch wel bestaat, doch dat zij waardeloos is gemaakt.
In onze wetgeving is heel wat, dat soepel genoemd
kan worden, maar er is ook heel wat dat naar wille
keur zweeft. Onjuist toch noemt spr. het dat. één
persoon, de minister, heeft uit te maken, welk be
lang, gemeente- of algemeen belang het geldt. Voor
al de crisiswetten toonen aan hoe door de rijkswet
geving de autonomie der gemeente in 't gedrang
wordt gebracht.. Het is dan ook noodzakelijk, dat wij
ziging wordt gebracht ih de bestaande wetgeving,
teneinde de autonomie der gemeente geëerbiedigd te
krijgen. Daarvoor is noodig een administratieve recht
spraak. We moeten blijven strijden voor een zelf
standige positie van de gemeenten, maar we moeten
dan de democratie niet te ver doordrijven, omdat dan
te veel aandacht wordt geschonken aan groepsbelan
gen. De bestaande toestand lijkt spr. echter ongrond
wettig.
Ook dit betoog wordt met groote aandacht aange
hoord.
Bij het stellen van vragen of het maken van op
merkingen wordt nog gewezen op de grootere eischen
die aan Schagen als centrumgemeente, als een ge
meente met bedrijven enz. wordt gesteld, grootere
eischen dan wel aan gemeenten met een grooter
aantal ingezetenen. Ook wordt er op gewezen, dat
wanneer een gemeente noodlijdend is, van het
zelfbeschikkingsrecht niets overblijft.
Door den heer Tuinman wordt dank gebracht aan
de beide inleiders en spr. uit den wensch dat deze
goedgeslaagde praatavond door vele andere gevolgd
moge worden.
MEER GEBRUIK VAN ZUIVELPRODUCTEN
Vergadering van de Propaganda-Commissie
voor meerder gebruik van Zuivelprodusten op
Maandag 16 Maart ten raadkuize te Schagen.
Voorzitter, de heer J. Cornelissen, memoreert
de goedgeslaagde kook-demonstratie, welke te
Schagen is gehouden en brengt de verdere pro
paganda in bespreking
De Commissie besluit om tijdens de Paasch-
tentoonstelling met een stand uit te komen. De
leeraressen en leerlingen van de Landbouwhuis-
houdschool zijn bereid .gevonden op dien dag
verschillende kaashapjes te bereiden en deze voor
een kleine prijs aan de bezoekers(sters) te ver-
koopen. Op deze wijze kan een ieder kennismaken
met de smakelijke gerechten, welke op eenvoudi
ge wijze kunnen worden bereid.
Op 16 April zal een kookdemonstratie worden
gehouden te Sint Maartensbrug. Met het oog
op de groote afstanden zal gratis een bus worden
aangeboden vanaf Petten en Burgerbrug.
De Commissie is voornemens om in het naiaar
een kookdemonstratie te houden te 't Zandj9*
Zij hoopt, dat de verschillende vrouwenVer-
eenigingen hare leden zullen opwekken om deze
nuttige demonstraties bij te wonen.
der
Surinamestraat 37 's-Gravenhage
Telefoon 180209
Administraties, controles, behan
deling van alle belastingzaken
Te Bresden, maar een vierjarig meisje werd
vermist, kwam de politie op het lumineuze idee
om in één der étalges van een modemagazijn in
de hoofdstraat een natuurgetrouw beeld van de
spoorloos verdwenen kleine te plaatsen. Op die
manier kon een groot deel van het publiek aan
de opsporing deelnemen,
