Een Kaasbeurs? elrose's Vergelding Het werkfonds. of behoud van de Alkmaarsche Kaas markt Feuilleton In de op 22 Mei a.s. te houden Algemeene Verga dering van den Bond van op Coöperatieven grond slag werkende Zuivelfabrieken in Noordholland, zal o.m. aan de orde worden gesteld: een bespreking over de oprichting van een Kaasbeurs. Door den adjunct-secretaris van genoemden Bond, den heer Ir. G. Kranen, is een rapport uitgebracht naar aanleiding van een door hem gedaan onderzoek naar de vraag of het aanbeveling verdient te Alk maar een Kaasbeurs te stichten, een onderzoek dat „oriënteerend" wordt genoemd. Allereerst zijn door hem nagegaan de onkosten, aan den verkoop op de markt verbonden en komt de lieer Ir. Kranen tot de conclusie, dat het verschil in onkosten veilig gesteld mag worden op f0.70 per 100 K.G., ten nadeele van de markt, of een onnoodige uitgave van de gezamenlijke producenten, die op de markt aanvoeren, van pl.m. f38.500.—. Bij ver koop op een beurs zou per fabriek een onkosten- besparing kunnen plaats hebben, varieerende van f 630f 2450. Per gemiddelde melkveehouder met 40.000 Kg. melk beteekent dit jaarlijks een voordeel van pl.m. f22.50. De beteekenis van de besparing komt beter tot uiting, als men zich voorstelt, dat zij aan de af schrijving van de zuivelfabriek of voor reserve gebruikt zou worden. De door Burgemeester en Wethouders van de Ge meente Alkmaar aan den Raad voorgestelde verla ging van wik- en weegloonen van S op 7 ct. per 20 Kg., beteekent slechts een besparing van 5.500.000 X 0.05 ct. f 2750.—, of wel iets meer dan 7 van de totale marktonkosten. Dit zal geenszins tot het behoud van de markt kunnen bijdragen, wanneer van de zijde der produ centen, vooral uit een oogpunt van besparing van niet noodzakelijke onkosten, ernstig naar den ver koop op monster zou worden gestreefd. In de tweede plaats behandelt rapporteur dan de markt als object van onpersoonlijke reclame voor het product en meent hij dat via de markt toch moeilijk reclame kan uitgaan van een product, dat men, zooals het op de markt staat, zeker niet op tafel zou wenschen. Effectieve reclame kan er z.i. van het product zelf door middel van de markt niet uitgaan. Meer beteekenis hecht hij aan het den menschen gelegenheid geven op hun gemak diverse smakelijke gebruikswijzen van onze kaas te leeren kennen. Proeven is hier van oneindig veel meer be teekenis dan toekijken. Effectieve reclame voor het Noordhollandsche pro duct hebben we noodig, maar deze reclame komt niet alleen, en vermoedelijk zelfs niet in hoofdzaak ten goede aan de fabrieken die markten, maar aan alle 40 -r Edammer. Ook de handel profiteert er van en ook hij draagt niet bij. Tenslotte is het z.i. gemotiveerd, dat de Overheid, als zij voortgaat met het beschikbaar stellen van gelden voor reclame voor specifiek Ne- derlandsche producten, ook voor het in stand hou den van dit. in wezen verouderde, verkoopsysteem geld beschikbaar stelt. De Gemeente Alkmaar geeft blijkens de begrooting iets meer uit voor de markt dan deze haar op brengt. De markt trekt een leger van vreemdelin gen naar de stad, ten voordeele van de nering doenden en verschaft voorts werk aan een gilde van kaasdragers, dat uit een modernen hoek en in verband met de omslachtige wijze van verkoop ge zien, niet meer van dezen tijd is. Ook in dit ver band doet de zeer sobere, tijdelijke verlaging van de wik- en weegloonen ecnigszins meewarig aan. Vervolgens wordt in het i-apport behandeld, de directe invloed van het verkoopsysteem op de kwa liteit van het product, gewichtsverlies, vermeende of werkelijk aanwezige bezwai'en van den verkoop op monster. De kwaliteit van de kaas kan ontegenzeggelijk van den verkoop op de markt nadeel ondervinden: bij droog, schraal, koud en winderig weer scheuren van de korst; inzakken van de kaas tot een platter model bij warm weer en aanleg voor het gebrek „los". Een bezwaar van het blootgesteld zijn aan de weersinvloeden is ook, dat de beoordeeling moeilij ker wordt. Bij hitte schijnt alle kaas bij het boren zacht, bij koud. vriezend weer daarentegen stevig. Van veel beteekenis worden ook de indroog ver liezen geacht. Hoeveel deze beloopen, was niet pre cies na te gaan, maar gemiddeld waarschijnlijk niet minder dan y2 hetgeen zou beteekenen, al naai de grootte van de fabriek, 4501750 Kg. over het heele jaar, of bij een prijs van f18.een bedrag van f 162f 630 en bij hoogerc prijzen naar evenre digheid meer. Het marktsysteem brengt voorts mee, dat de kaas aan meer transport en overpakken wordt onder worpen dau bij den verkoop op monster. Onnoodige beschadiging tengevolge van transport wordt dus hij laatstgenoemde verkoopwijze voorkomen. Ook zal de kaas van niet noodzakelijk transport een prijsver- hooging moeten ondergaan alvorens ze bij den consument is, hetgeen in verband met het alge meene streven, om de producten zoo goedkoop mogelijk bij den consument te brengen, niet rationeel is. De handel verdisconteert deze kosten grootendeels in den prijs, dien hij van zijn afnemers vraagt. Een tweetal bezwaren, welke in hoofdzaak van de zijde van den handel in het midden gebracht wor den, tegen den verkoop op monster, zijn de al dan niet opzettelijk onjuiste bemonstering van de partij, waardoor deze niet aan het monster zou voldoen, en de daarbij niet meer officieele vaststelling van het gewicht. Daaruit zouden dan een oneindig aan tal geschillen voortspruiten. De ervaringen met de kaasbeurs te Purmerend hebben geleerd, dat geen der fabrieken hiervan practisch eenig bezwaar heeft ondervonden. Weder- zijdsche betrouwbaarheid in den kaashandel speelt zoowel op de kaasmarkt als op de kaasbeurs een groote rol. Bij goeden wil van beide zijden zal het bezwaar van het prijsgeven van den voètstootschen verkoop geenszins zoo groot zijn, dat 't een belangrijk ar gument voor het in stand houden van de markt kan zijn. De verkoop op de markt gaat als regel gepaard met contante betaling, maai' de 18 fabrieken, die de kaas op de beurs te Purmerend verkochten, hebben in den loop van de jaren, dat zij op monster ver kocht hebben, van wanbetaling geen last van eenige beteekenis gehad. Wat de handel op de markt betreft, gebleken is wel dat in 1935 meermalen prijzen zijn geboden, die naar het oordeel van de producenten onvoldoende waren, zoodat men liever niet verkocht. Maar de aanvoerder zal hij het over wegen van een geboden prijs, die hem niet geheel bevredigt, moeten bedenken, dat hij op den vol genden marktdag of bij verkoop uit de fabriek, ge middeld al f 0.50 per 50 Kg. meer moet kunnon krij gen, wil hij er vergeleken bij het bod, niét op ach teruitgaan. De Alkmaarsche kaasmarkt is een vaste plaats van samenkomst van vele producenten en hande laren. Zij heeft het voordeel, dat een gevarieerd aanbod en een gevarieerde vraag er elkaar ont moeten. Wanneer de verkoop op monster zou leiden tot meer verkoop rechtstreeks "uit de fabriek, kan hieraan afbreuk gedaan worden. Dat het dan meer in deze richting zou gaan, is wel waarschijnlijk Ook kan rapporteur zich voorstellen, dat men op een beurs een wat minder goeden kijk op den „handel" zal krijgen. Langs organisatorischen weg is het echter wel mogelijk, handel en fabrieken behoorlijk tegemoet te komen. De heer Ir. Kranen behandelt dan nog eenige voor- of nadeelen van een der beide verkoopmetho den en oordeelt b.v. dat een beurs evenzeer een middel tot wekelijksch contact kan zijn dan een markt. Het reclame-motief uitgezonderd, maken de bezwa ren tegen een beurs en de voordeelen van de markt zooals die door groote voorstanders van de markt in bet midden worden gebracht, niet den indruk hoofd zaken te zijn. De verkoop op monster biedt naar zijn meening als systeem aanmerkelijke voordeelen boven den verkoop op de markt. Gaarne geeft hij toe. dat men de markt niet licht vaardig moet prijsgeven. Ontegenzeggelijk gaat er van de markt meer bekoring uit, dan van een beurs, maar hiermee mag men slechts in de laatste plaats rekening houden bij zakelijke overwegingen. Tenslotte draait het in hoofdzaak om de vraag: Is de markt als reclame-object inderdaad van zoo veel waarde, dat het gemotiveerd is voor de produ centen, daaraan jaarlijks een groot bedrag ten koste te leggen en bovendien het risico van onder be paalde omstandigheden min of meer geforceerden verkoop te aanvaarden? En zoo ja, hoe is dan aan de onbillijkheid, die schuilt in het feit, dat de kos ten practisch slechts door een deel der fabrieken worden gedragen, en niet door alle belanghebbben- den: handel, gemeente en alle producenten van kaas tezamen, worden opgebracht, een einde te ma ken? Het werkelijke effect van de reclame, die van de markt uitgaat, is onmogelijk te benaderen. Rappor teur meent even gegronde redenen te hebben aan gevoerd om ddt te betwijfelen, als anderen, die met groote stelligheid deze reclame onderschrijven. Voor al om deze reden meent hij zich te moeten onthou den van een eindoordeel. De markt toch is een in stelling, die zich door de eeuwen heen heeft weten te handhaven. Onder leiding van den lieer A. J. Lievegoed, chef van den regeeringspersdienst, is op 't departement v. buitenlandsche zaken een persconferentie gehouden over het Werkfonds, waarbij inlichtingen werden verstrekt door den heer Dr. Ir. A. H. W. Hacke, di recteur-generaal van den arbeid, en Dr. Ir. B. Bol- ger, secretaris van het werkfonds. Aan de zeer uitvoerige gegevens wordt 't volgende ontleend: Het Werkfonds, dat naast bevordering van de in dustrie beoogt vermindering der werkloosheid, heeft van het begin af gepoogd stimuleerend te werken. In dit verband werd vooral gewezen op het bereikte resultaat bij den scheepsbouw. De werkgelegenheid bij de scheepswerven is gestimuleerd, eenerzijds door, zij het dan ook zeer beperkt gehouden prijs- overbrugging, waardoor voorkomen kan worden dat verschillende orders voor groote schepen naar het buitenland gingen, aan den anderen kant door het, tot een maximum van 15 pet. van den bouwsom, ver strekken van credieten, als tweede hypotheek voor den bouw van kustvaartuigen. Wat de eigenlijke credieten aan de industrie be treft, daarvan is thans een 20-tal toegezegd tot een bedrag van bijna drie millioen gulden. Medegedeeld werd nog, dat niet alle toegezegde bedragen worden opgenomen of verbruikt. Het komt namelijk voor, dat alleen door het feit, dat de be trokkene de toezegging van een crediet uit het werkfonds had, hij van particuliere zijde voldoende geld kan aantrekken en daardoor het werkfonds- crediet zelf niet noodig heeft. Op een vraag, of bij de industrie financiering ook voorwaarden worden gesteld ten aanzien van de loonen, werd geantwoord, dat de kwestie der loonen inderdaad moet worden be keken in verband met de rentabiliteit van liet bedrijf. Het werkfonds zelf treedt echter niet in de onderhandelingen hierover, wan- Het advies van den Secretaris. Aan het rapport van Ir. Kranen is toegevoegd het advies van den Secretaris, den heer G. Nobel te Lutjewinkel. De vraag: Is het gewenscht om voor Alkmaar een kaasbeurs te stichten, beantwoordt deze als volgt: Al zijn er belangrijke besparingen mogelijk, in verband met de wik- en weegloonen en andere be zwaren aan het kaasmarkten verbonden, dan meen ik dat het voor de Noord-Hollandsche producenten niet gewenscht is, dat de kaasmarkt te Alkmaar verdwijnt. Deze kaasmarkt is in de eerste plaats een pro vinciaal belang, doch ook een Nationaal belang voor onzen kaas-export. Gezien den toestand voor den afzet van Zuivel producten in het büitenland ook voor de toekomst, om nieuwe gebieden te winnen is het van groot belang de bekendheid van Alkmaar, als kaasstad, goed te benutten. De propaganda moet evenwel veel doeltreffender yvorden gemaakt, bijv. door de marktbezoekers meer in kennis te brengen met het product de kaas misschien ook met andere melk- en zuivelproduc ten. Ik reken hiervoor op de medewerking van Alk maar, door de beschikbaarstelling van goede lokaal ruimte in de onmiddellijke nabijheid van de kaas markt of in de Waag, waar een aardige tentoon stelling met beschikbaarstelling van zuivelproduc ten in het zomerseizoen zeer goede diensten zal bewijzen. Ik vertrouw, dat het Crisis Zuïvel-Bureau bereid is om deze propaganda krachtig te steunen, op grond van het nationaal belang van den afzet van kaas. Ook van Bondswege kan hieraan worden meege werkt. Waar het voor Alkmaar gaat om het be houd van de markt, is dit voor Alkmaar een zeer groot belang, want wanneer de kaasmarkt verdwij nen zou, dan zal de beteekenis van Alkmaar in verband met het vreemdelingenverkeer en do voor deelen, die de kaasmarkt oplevert sterk ver minderen en de welvaart van Alkmaar belangrijk worden geschaad. De middelen om dit onheil te voorkomen, zijn m.i. gelegen in het krachtig steunen van de propaganda voor de kaas en het verlagen van de wik- en weeg loonen, die te hoog zijn. Behalve de voorgaande beschouwingen in verband met Alkmaar, is er nog een ander zeer belang rijk motief, dat kan worden aangevoerd voor het behoud van de Alkmaarsche kaasmarkt. Het is n.1. voor de prijszetting van de kaas in Noord-Holland van groot belang, dat deze markt bestaan blijft. neer deze tusschen werkgever en werkne mers zouden moeten worden gevoerd. Wat de bemoeienis van het werkfonds bij de uit voering van werkobjecten aangaat, werd opgemerkt, dat bij financiering voor openbare werken in het al gemeen moet vaststaan, dat deze werken zonder medewerking van het werkfonds niet zouden wor den uitgevoerd. Tevens worde hierbij rekening ge houden met gebruik van zooveel mogelijk Neder- landsch materiaal en met de plaatselijke werkloos heid. Op 28 April j.1. waren voor een totaal aantal van 362 plannen vastgelegd een bedrag van f 67.446.S08.73 waarvan tot dusver is uitgegeven ongeveer 10 milli oen gulden. Reeds uitgevoerd zijn 32 plannen, waarvoor was vastgelegd f 2.091.737.59 van welk bedrag op de bouwplaats werd verloond f 434.454, voor 26.779 man- weken, waarbij nog eenzelfde aantal moet worden gerekend voor arbeiders buiten de bouwplaats. Het loon bij in werkverruiming uitgevoer de werken bedraagt gemiddeld 25 gulden per week. Hierbij dient men in het oog te houden, dat met inbegrip van de materialen voor het tewerk stellen van 1 man op de bouwplaats (met als gevolg daarvan 1 man daarbuiten) per week een bedrag van 80 gld. noodig is, zoodat wanneer al onze werkloo- zen op deze wijze aan werk zouden worden geholpen, daarvoor niet minder dan 700 millioen per jaar zou moeten worden uit gegeven, waarop dan natuurlijk de thans uitbetaalde steunbedragen in mindering moe ten worden gebracht. Het doel van deze werkverruiming is verder om de arbeiders weer terug te brengen tot de normale bedrijfsverhoudingen, in welk verband gewezen werd op de medewerking, welke ten deze is ondervonden van de vakorganisaties. In zijn toelichting tot de bereikte resultaten van het werkfonds gaf de heer Hacke ten slotte, als zijn overtuiging te kennen, dat het fonds heilzaam ge werkt heeft bij de bestrijding der werkloosheid. Dit is van grooten invloed voor den afzet van de kaas in binnen- en buitenland. Bij een kaasbeurs komt dit motief voor een belangrijk deel te verval len, afgezien nog van het aanbieden van kaas op monster uit andere gebieden waar men met de kwali teit niet kan concurreeren, doch door den aanvoer de markt sterk kan drukken. RECHTBANK. DE ROOFMOORD TE HASSUM. Verdachte tot twintig jaar ge vangenisstraf veroordeeld 's-Hertogenbosch De Bossche rechtbank deed gister uitspraak in de strafzaak van den roof moord op den postkantoorhouder H. Janssen, gepleegd in den nacht van 17 op 18 Mei 1935 in het Duitsche grensplaatsje Hassum. De 30jarige boekhouder M. Vullings uit Gen nep, tegen wien de officier van Justitie levens lange gevangenisstraf had geëischt, werd wegens doodslag met diefstal en gmpleegd, om den dief stal gemakkelijk te maken, veroordeeld tot twin tig jaar gevangenisstraf. AANBESTEDINGEN 's-Gravenhage De rijkswaterstaat heeft gis ter aanbesteed het bouwen van een vak gewa pend betonscherm langs den buitenberm van den Bierdijk, aan de Noordzijde van Wieringen met bijkomende werken, behoorende tot de zee- en oeverwerken in de Provincie Noord-Holland. Laagste inschrijver was W. H. Klos te Sant poort, voor f 9.857.- Oorspronkelijke Roman door ARTHUR E. STRATTON 74. „David Sberman werd tot twintig jaar ge vangenisstraf veroordeeld. Ik voor mij ben er innig van overtuigd, dat God, in Zijn on doorgrondelijke wijsheid, milder zal hebben ge oordeeld over een menschen kind, dat eigen recht zocht en een oogenblik vergat, Wien al leen de wraak is. Sherman werd in de gevan genis te Newgate ingesloten. Daar kwam hij in relatie met Sir Charles Melrose. Het toeval wilde, dat de cellen van twee mannen, wier leven door het toedoen van een vrouw was ge broken, aan elkander grensden. Sir Charles vatte een groote sympathie op voor David Sherman; die sympathie moet, op grond van hetgeen verder volgde, wederkeerig zijn geweest Sir Charles Melrose ik ga niet op gege vens van de betrokken partijen af, maar stel er prijs op te verklaren, dat ik zelf later de zaak grondig heb onderzocht was het slacht offer geworden van een vrouw, evenals David Sherman. Ik voor mij geloof, Sir Charles, toen Everard Rothermere aan zijn noodlottig eind kwam, uit noodweer handelde, maar een niet onpartijdige jury legde hem de zwaarste straf op, welke in de gegeven omstandigheden op gelegd kon worden. Dit staat evenwel voor mij vast: het „cherchez la femme" bond de beide mannen aan elkaar. Sir Charles was rijk, zeer rijk, en het gelukte hem, door zijn fortuin, de medewerking te verkrijgen van een cipier, die het den beiden gevangenen mogelijk maakte, wanneer hij de wacht had, met elkander in contact te komen. Dezelfde cipier verleende, dank zij wederom bet geld van Sir Charles, zijn medewerking aan een poging tot ontvluch ting, die evenwel, hoe zorgvuldig ook voorbe reid, mislukte. David Sherman werd bij die gelegenheid dood geschoten. „Ik moet nu weer tot Cicely Sherman terug- keeren. Het kind kon bij mij niet blijven, al be weerde mijn trouwe Betty ook honderd maal, dat zij van de kleine geen afstand wilde doen. Wij vonden echter een bevredigende oplossing een getrouwde zuster van Betty, die in Stone- house, niet ver van Painswick, woonde, was onmiddellijk bereid, het kind bij zich te nemen. Ik achtte het ook beter, dat Cicely niet in de plaats bleef, waar de herinnering aan het dra ma nog zoo levendig was; het kind van David Sherman moest, naar mijn overtuiging, op groeien, onbekend met de schaduw, welke over haar leven was gevallen. Ik ben er zeker van, dat ik aldus in den geest van David Sherman zelf gehandeld heb. Er waren eenige jaren verloopen, toen op een middag een man zich op mijn kantoor vervoegde, die een gesprek onder vier oogen met mij verlangde. Hij bleek cipier in de ge vangenis van Newgate te zijn. Van hem ver nam ik, dat Sir Charles Melrose groote sym pathie voor David Sberman had opgevat, een sympathie, welke nog aanmerkelijk was toege nomen, toen hij de levensgeschiedenis van Da vid vernomen had. Het was dezelfde bewaar der, die de beidé gevangenen in de gelegenheid stelde, zoo nu en dan des nachts een gesprek met elkander te voeren. Uit naam van Sir Char les Melrose bracht hij mij een toelage, om in de kosten van opvoeding van Cicely Sherman te voorzien. Op die manier was ik in staat, het kind naar een goede school in Gloucester te zenden, haar behoorlijk te kleeden en ook de zuster van Betty voor de verpleging van Cicely ruimer te beloonen, dan tot dusver het geval was geweest. Want de verkoop van Sherman's eigendommen had niet veel opgeleverd. „De bezoeken van den man uit Newgate her haalden zich op geregelde tiiden en steeds had den zij hetzelfde doel. Slechts één keer liet hij lang op zich wachten. Bij zijn komst vernam ik de reden, hij vertelde mij een aantal bijzon derheden over de mislukte poging tot ont vluchting van de beide gevangenen, waarbij, zooals gemeld, David Sherman den dood ge vonden had. Het bleek, dat de autoriteiten verdenking tegen hem hadden opgevat, maar er kon ten slotte niets te zijnen nadeele wor den ontdekt; hij had er uitstekend voor ge zorgd, zich huiten schot te houden. Zoo lang hij echter vermoedde, dat hij onder suspectie stond, vond hij het voorzichtiger, zich niet met Sir Charles Melrose in te laten. Weer verliepen de jaren. Cicely Sherman was inmiddels zestien geworden, toen de zuster van Betty stierf en ik genoodzaakt was, naar een andere chaperonne voor het meisje uit te zien. Het toeval was mij gunstig. In Painswick had zich de weduwe van een kolonel gevestigd een mevrouw Burke, die zich volgaarne bereid verklaarde, tegen een matige vergoeding de ver zorging van het meisje op zich te nemen. Cice ly kon trouwens gerust naar Painswick te- rugkeeren; zij was drie jaar, toen David Sher man zijn misdaad pleegde en over de zaak werd in het dorp al lang niet meer gesproken. Mevrouw Burke en ik kwamen overeen ik stelde haar slechts gedeeltelijk op de hoogte van de feiten en liet haar stipte geheimhou ding beloven dat Cicely voor een nichtje van haar overleden man zou doorgaan. „In 1927 kwam Sir Charles Melrose vrij, een verbitterd man, vervuld van wraak jegens de maatschappij en vooral jegens hen, die hem zulk een zwaar vonnis hadden doen ondergaan Ik vergoelijk dit niet, maar als mensch kon ik het volkomen hegrijpen. Toch was er een ge voelig plekje in zijn hart: de herinnering aan David Sherman. De sympathie ging van den vader geheel en al op de dochter over. Wat zal ik nog verder vertellen'? Het is bekend, hoe Sir Carles, beducht voor Cicely's gezondheid, haar in gezelschap van mevrouw Burke voor geruimen tijd naar Zwitserland zond; het is eveneens bekend, hoe Cicely Sherman in het huis van Sir Charles op Albert Road te Lon den daarna volledig de plaats van een dochter innam. Ik kan hier dus gevoegelijk mijn uit eenzetting beëindigen, want welk nut heeft het dingen mede te deelen, die alle partijen be kend zijn? „Toch moet ik er nog iets aan toevoegen. Ik ben verheugd, dat ik Sir Charles Melrose heb leeren kennen. Hij mag dan een man zijn. die te vreezen is om zijn haat, ik heb in mijn lange leven niemand ontmoet, die standvas tiger was in zijn liefde. (Wordt vervolgd) n

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1936 | | pagina 6