oetziekte?
1 de gevreesde
Zaterdag 30 Mei 1936.
SCHAGER COURANT.
Derde Blad. No. 9987
Doorzitten?
PUROL
Japansch=Nederlandsche
tegenstellingen
Stakingen in Amerika.
Aan Dr. J. M. van DAM
VERLEDEN zomer is er een voetziekte-enquete
gehouden in de Waard en Groetpolders en
naar aanleiding van de daarbij verkregen
resultaten waaraan we direct geen binden
de betekenis kunnen toekennen is dit seizoen we
derom een proef en nu op groter schaal genomen.
Aan ruim 140 akkerbouwers in de kop van Noord-
Holland zijn verleden najaar vragenlijsten gezonden
met de bedoeling gegevens te krijgen over de uitzaai
van wintertarwe. Een schriftelijke enquête dus, over
voorvrucht grondbewerking toebereiding zaai-
bed voedingsomstandigheden tarweras diepte
van zaaien hoeveelheid zaaizaad enz., kortom
over een ketting van factoren, die ieder voor zich in
vloed kunnen oefenen op het te oogsten product. Bij
ons onderzoek zullen we met de éne factor meer, met
de andere minder, maar met ieder wel degelijk re
kening moeten houden om dit vraagstuk juist te be
lichten.
Het was niet onze bedoeling het bij deze éne lijst
te laten, nee, we moeten meer gegevens hebben,grond
leggende gegevens over de gehele groeiperiode, als 't
te verwezenlijken was als het ware van korrel tot kor
rel zonder leemte.
Een tweede lijst is dan ook reeds weer de deur
uit. Een lijst inzake de verbouw van tarwe, de regel
maat van stand, de ontwikkeling, de cultuuromstan
digheden als verpleging, insectenschade, legeren, rij-
ningsomstandigheden, enz. En meerdere circulaires
zullen nog volgen. De voetziekte is nu eenmaal een
moeilijk te bestrijden kwaad, een bodemschimmel,
waarvoor zo maar geen recept gevonden is.
Het schijnt ons toch toe, dat als we straks de ge
gevens in handen hebben, die zeker aanleiding zal
zijn tot het maken van interessante conclusie's. En
wat belangrijker is, mogelijk vinden we bij het
opmaken van de balans een richtsnoer, voldoende
betrouwbaar, voor het vaststellen van middelen om
de kwaal te bestrijden, althans veel meer te beper
ken.
.Voor de reeds terug ontvangen lijsten zeggen we U
èn voor de gegeven moeite èn voor de exacte beant
woording, voorlopig vriendelijk dank.
Als wij deze binnengekomen circulaires zo eens
doorbladeren, dan blijkt, dat van het tarwe-sortiment
vooral Juliana, Wilhelmina en Imperiaal het meest
gewaardeerd worden. Ongeveer 50 van het aantal
tarwepercelen is bezaaid met Juliana, 17 met Im
periaal, 14 met Wilhelmina, 13 met Emma en
de rest met Vilmorin, Carstens en een aantal andere
meer of minder bekende variëteiten.
Verleden jaar was het ons niet mogelijk een op
merkelijk verschil in aantasting tusschen de gebrui
kelijke wintertarwe's vast te stellen. Dit was even
wel een voorlopige conclusie van een éénjarig onder
zoek. Het is nog steeds een open vraag of er in dit
vei'band rasverschillen bestaan. Hebben sterk uitstoe
lende soorten meer last? Was een enkel en bepaald
ras verleden jaar wat gehandicapt? We weten het
niet.
■Interessant zal het daarom zijn om straks aan de
hand van de binnen gekomen antwoorden na te gaan
of mogelijk dit jaar een ras de erepalm kan wegdra
gen door beslist minder vatbaar te zijn.
Verleden jaar is er reeds nadrukkelijk op gewe
zen, dat men vooral niet voor half October zou zaaien,
waar bij ons onderzoek overduidelijk naar voren
kwam, dat de vroeg gezaaide stukken over de gehele
linie een beslist veel grotere aantasting vertoonden
dan de laat gezaaide akkers.
De tarwe, die vroeg (Sept., eerste helft v. Oct.) ge
zaaid was, was toen voor 90 matig tot erg ziek,
de normaal gezaaide t(weede helft v. Oct.) voor ruim
40 de iets laat gezaaide (eerste helft v. Nov.) voor
ruim 30 en de laat gezaaide (tweede helft v.
Nov.Dec.) voor 30 ziek.
Scherp komt de invloed van de zaaitijd hier naar
voren en dit stemde tot nadenken.
Uit de binnengekomen antwoorden blijkt, dat de
praktijk het ter harte genomen heeft. Was verleden
jaar 11 van het aantal onderzochte percelen zeer
vroeg gezaaid, voor dit seizoen is het percentage
vroeg gezaaide tot 1,5 terug gelopen en zijn de
meeste percelen iets. laat (in de eerste helft v. Nov.)
gezaaid.
Het hier onderstaande overzicht, waar de verde
ling over de verschillende zaaitijden in procenten
is weergegeven, moge dienen het voorgaande te de
monstreren.
Zaaitijd.
1936
Sept., eerste helft v. Oct. (vroeg) 1,5
tweede helft v. Oct, (normaal 25
eerste helft van Nov. (iets laat) 52
tweede helft van Nov. (laat) 17 9
December 3 -
Januari 1,5
Typerend is het, dat we reeds geruime tijd gele
den dé eerste symptomen der voetziekte (Oogvlek-
kenziekte) op onze kleigronden in de polders in
vroeg gezaaide Wilhelmina waarnamen. Het is dui
delijk dat men het gelag zal moeten betalen. In de
later gezaaide tarwe's hebben we thans nog geen
afwijkingen kunnen vinden.
Ook in de gebruikte zaaihoeveelheden zit veel
meer lijn dan verleden jaar. Het hiervolgende schema
ter illustratie:
Oogst
1935
11
45
35
Zaaitijd.
Gebruikte hoeveelheden zaaizaad
in k.g. per h.a.
1936
1935
vroeg
90—100
144
normaal
120—160
141
hoofdz. 140—150
iets laat
140-160
148
laat
140—160
151
Dec. en Jan
150—160
Hiernaast:
TARWE. PLANTEN AANGETAST DOOR
GEVREESDE VOETZIEKTE.
Door de vriendelijke bemiddeling van de
Secr. d. Reg. C. v. h. Landb. pr. w. te Wa.
geningen zijn wij in staat bovenstaande af
beelding hier te plaatsen.
DE
Carstenstarwe is gezaaid met 90100 k.g. in de
tweede helft van Otc. en in Dec. En terecht, op de
vruchtbare gronden kan men met deze hoeveelhe
den goede resultaten vèrwachten. In de polders zijn
verleden najaar bovendien nog een serie proeven
aangezet waar diverse grondbewerkingen, zaaidiep-
ten en zaalsystemen zijn toegepast, terwijl ik in de
loop van deze zomer wederom groot aantal perce
len persoonlijk hoop te bezoeken.
We hebben hier slechts zo terloops enkele punten
aangehaald. Er zijn er natuurlijk zeer vele, te veel
om hier op te noemen en al moeten we trachten
de grote lijn vast te houden en niet direct in de
tails vervallen willen we hier tot een oplossing
komen en het kwaad de kop indrukken, dan moe
ten we ons wapenen, wapenen met feiten waaruit
we conclusie's trekken.
Conclusies vereisen hier een groot aantal gege
vens van pro en contra gepaard aan een nauwkeu
rige studie.
Gaarne doe ik daarom nog eens een beroep op
U om met ons samen te werken en alle lijsten naar
Uw beste vermogen in te vuilen, het zullen de fun
damenten zijn waarop wij bouwen.
De eerst gezonden lijst inzake de verbouw ontvan
gen wij gaarne indien dit tenminste nog niet is
geschied van U ingevuld terug, waarvoor bij voor-,
baat onze hartelijke dank.
Ir. J. E. MUNTINGA.
Schagen, Mei 1936.
Verzacht-geneest
Doos 30 ct.Bij Apoth.enDrogisten
DE OVERTOCHT VAN DE „QUEEN HARY"
Het schip slingert eenigszina
Aan boord der „Queen Mary 28 Mei (van een
specialen A.N.P. verslaggever) De „Queen
Mary" zet haar tocht voort met aanmerkelijk toe
genomen snelheid. Verwacht wordt, dat de ge
middelde snelheid Vrijdag nog grooter zal zijn
en mogelijk meer dan 30 knoopen zal bedragen
Het weer is mooi, de zee is kalm. Het schip
slingert eenigszins.
VON RIBBENTROP WEER TE LONDEN
Alleen voor vacantie
Von Ribbentrop en zijn eohtgenoote zijn heden
per vliegtuig te Groydon aangekomen. Hij ver
klaarde alleen voor genoegen te komen en eenige
vacantie dagen in Engeland te zullen doorbren
gen. Zijn bezoek heeft geen enkel politiek doel.
Het echtpaar zal den nacht te Londen doorbren
gen en morgen per vliegtuig vertrekken naar
Belfast, waar zij eenigen tijd zullen doorbren
gen op het landgoed van Lord Londonderry.
Den 4den Juni a.s. zal het 55 jaar geleden zijn
dat de heer K. Hoornsman Sr. en echtgenoote te
Julianadorp in den echt werden verhouden.
Onze hartelijke gelukwenschen hij de
veledie de jubilarissen dezen dag ongetwijfeld
zullen - ontvangen.
Moderne foto's en vergrootingen
van buitengewone kwaliteit
Geopend: behalve 's Maandags
dagelijks, ook Zondags
Fotogr. Atelier Arpad Moldovan
Nieuwe N ie dor p
Noorsch schip vergaan
Oslo. Het radiostation Augesund deelt
mede, dat het s.s. „Hogstad", dat een beman
ning van 14 koppen aan boord had, is ver
gaan. Alleen de kapitein werd gered, de 13
overige opvarenden zijn verdronken.
De oorzaak van den ramp is niet bekend,
doch men vermoedt, dat de „Hogstad" op een
drijvend voorwerp is gestooten, het schip
schijnt met een dramatische snelheid te zijn
gezonken.
De „Hogstad" was op weg van Engeland
naar Noorwegen met een lading steenkool.
Beroep op Rusland
Door 393 passagiers, omdat zij 26 dagien
door Japanners waren geinterneerd.
De Russische bladen publiceeren een aan Stal in
en Molotof door 393 passagiers van het stoomschip
Soetsjan gerichten brief, welk schip na door de
Japansche autoriteiten 26 dagen lang in strijd met
de wet te zijn geinterneerd in de haven van Aomori
is teruggekeerd.
De passagiers verzoeken de regeering bij de Ja
pansche autoriteiten krachtig te protesteeren over
de veelvuldige schending van het volkenrecht en
van de algemeene menschelijke ethica van de zijde
der Japansche politie en gendarmerie. Van 20 Maart
tot 13 April aldus het schrijven waren de pas
sagiers en de leden der bemanning van het schip
blootgesteld aan een ongekend ruwe behandeling,
hetgeen tot uitdrukking kwam in twee visitaties
aan den lijve en een onderzoek naar alle bagage,
ook bij vrouwen en kinderen.
In strijd met het volkenrecht heeft de politie ge
weigerd den Russischen tekst der verklaringen al
thans door bemiddeling van tolken van het Sovjet-
Russische consulaat te doen voorlezen.
Spanningen in het verre
Oosten
Japansche schepen in Sovjet-wateren.
Naar aanleiding van het bericht van het telegraaf-
agentschap Domei en Japansche bladen inzake de
niet-toelating van Japansche wachtschepen in
Sovjet-Russische havens schrijft de Iswestija: In
denl oop der laatste jaren hebben de Sovjet-autori-
'teiten de schepen van het Japansche ministerie
van landbouw toegestaan eenige Sovjet-havens aan
te doen voor zoover de Japansche regeering ver
klaarde, dat deze schepen wetenschappelijke waar
nemingen verrichtten. Men constateeerde evenwel,
dat deze schepen in werkelijkheid in de Sovjet-wa
teren politiediensten verrichtten door controle op de
Japansche visschersschepen.
Dit wordt ook nevestigd door de Japansche re
geering, welke zelf in een schrijven aan de Sovjet
autoriteiten deze schepen „inspectieschepen" noem
de. Natuurlijk kan de Sovjetregeering niet dulden,
dat buitenlandsche schepen in de wateren der
Sovjet-Unie eenigen politiedienst of andere admi
nistratieve functie uitoefenen. Geen enkel interna
tionaal verdrag of gebruik verleent Japan dit recht
of zou het dit recht kunnen verleenen.
Japansche expansie naar het Zuiden.
De Japansche regeering heeft besloten een coördi
natie-commissie in te stellen voor de „Japansche
expansie naar het Zuiden" waarvan de Ministers
van buitenlandsche zaken, marine en koloniën deel
zullen uitmaken.
Onder „expansie naar het zuiden" verstaan de
Japanners de economische ontwikkeling en emigra
tie naar Formosa, Polynesië, de Philippijnen en Si-
arn. De commissie zal afdeelingen omvatten van spe
cialisten, belast met het onderzoeken van de moge
lijkheden, die elk dezer landen biedt.
In dit verband spreekt de „Nitsji-Nitsji" de vrees
uit, dat de economische expansie van Japan naar
deze landen, wrijving zal veroorzaken met Engeland
en Nederland, hoewel Japan, naar het blad op
merkt, geen enkel voornemen koestert, deze gebieden
te veroveren.
In 20 Amerikaansche bondsstaten staken op het
oogenblik in totaal 46.000 industrie- en landbouwar-
beiders. In den staat Maine is in eenige plaatsen
het tramverkeer door stakingen volkomen stilge
legd, terwijl in New-York 700Ó barbiers in staking
zijn gegaan en in Milwaukee origeveer 3000 haven
arbeiders staken, terwijl in Dallas (Texas) de taxi
chauffeurs het werk neergelegd hebben. In bijna alle
gevallen eischen de stakers loonsverhooging.
NEGER WEGENS MOORD TOT 199 JAAR GE
VANGENISSTRAF VEROORDEELD.
Chicago. Een 29-jarige neger, die bekend heeft
een 59-jarige weduwe in haar kamer in het hotel
der Y.W.C.A. te hebben vermoord, is veroordeeld tot
een gevangenisstraf van 199 jaar.
VLIEGTOCHT VAN MANILLA NAAR
MADRID
Manilla Vanochtend om vijf uur ïO pl.
tijd zijn de vliegers Juan Calvo en Antonio Ar-
naiz vertrokken voor een Good-will vlucht naar
Madrid.
Als ik 's avonds zoo mijn oude
Trouwe Schager bestudeer
Lees ik gaarne alle nieuwtjes,
Jubileums en zoo meer
Vele nieuwtjes, na gelezen
Laat ik rustig langs me gaan,
Maar bij enk'le versberichten.
Blijf ik soms wat langer staan.
Beelden uit vervlogen tijden,
Gaan aan menig oog voorbij.
Van véél pijn en bitter lijden,
Maar daarnaast een heele rij
Blijde dankbare momenten
Voor de uitkomst die hij bracht.
Vele wonden deed hij heelen.
Heel veel pijn heeft hij verzacht.
Een kwart eeuw, ja nog veel langer.
Deed gij dokter steeds Uw plicht,
Hebt gij, menschelijk gesproken,
Ware wonderen verricht,
Al die jaren je te geven,
Aan de menschen, die heel vaak
Anders zouden moeten sterven
Was voorwaar een zware taak.
Nooit versagen, immer klaar staan,
Ook al ben je zelf doodmoe.
Daar behoort, naast plichtsbetrachting
Ook veel menschenliefde toe,
Liefde, die wij zoo waardeeren.
In deez' liefdelooze tijd.
Liefde, waarvan beste dokter
Gij een schitt'rend voorbeeld zijt.
Vele dagen en ook nachten,
Gaaft gij voor uw levensdoel.
Uitkomst brengend waar geen hoop scheen
Door Uw hulp en meegevoel.
Hoeveel menschen in gedachten.
Heden U nog dankbaar zijn.
Zij zijn werk'lijk. niet te tellen.
En hun aantal is niet klein.
Veel is er wat zij vergeten.
Wat hen door het hoofd zal gaan,
Maar waar gij eens hebt geholpen,
Kan't eenvoiidig niet bestaan,
In de harten aller menschen.
Waar in nood gij eenmaal kwam.
Staat gegrift met gulden letters,
„Hart'lijk dankdokter van Dam.
Expatiente BOKEMA
ONDERVOEDE JONGEMANNEN IN
ENGELAND
De Daily Telegraph meldt, dat jeugdige werk-
loozen, die van Wales naar een voorstad van
Londen werden overgebracht, zoo ondervoed wa
ren, dat zijn ziek werden zoodra zij gewoon goed
voedsel kregen.
Deze knapen moesten volgens mevrouw Ray-
ner, die deze mededeeling deed op een bijeen
komst te Londen van de nationale vrouwen or
ganisatie een maand lang op een speciaal dieet
worden gezet.
BELGISCHE STATIONSCHEF OPGELICHT
De rechtbank te Amsterdam veroordeelde gis
ter een jeugdigen koopman wegens oplichting tot
een jaar gevangenisstraf. Onder valsche voor
spiegelingen had hij een Belgischen stationschef
bewogen hem 10.000 frcs. te zenden. Met dit be
drag zou hij deelnemen in een door den koop
man gestichte „handelszaak".
Het O.M. had zes "maanden geëischt.
