ATLAS
Spelling der Neder-
landsche taal thans
definitief geregeld
De Olympische fakkelestatette.
KIJKEn is KOOPEfl tij CLOECK
Donderdag 23 Juli 1936.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 10025
VAN NEDERLAND
Bedekte Japansche
bedreigingen
Men vergisse zich niet ten
aanzien van Frankrijk
AAN ONZE KING-VRIENDEN
Wij zorgen voor de bereiding van King-pepermunt
uit het edele natuurproduct, voor de onverander
lijk fijne kwaliteit van dit beste dagelijkse middel
ter opwekking en verkwikking.
Bovendien willen wij onze talloze King-vrienden
een volmaakt vacantiegenot verschaffen. Voor dat
doel werd de practische King-atlas samengesteld.
Wij laten het aan anderen over, een oordeel uit
te spreken. Hier volgt er één.
Er zijn atlassen en atlassen. At
lassen, die aan een les doen denken
»n schoolreminiscenties wekken en
atlassen, die de verbeelding prikke
len, die niet alleen kleuren en lijnen
en stippen en letters schijnen te
bevatten, maar ook bosch en heide,
weiland en water, strand en zee.
Zoo'n atlas is die, welke thans door
de firma Tonnema Cie te Sneek,
fabrikante van de King Pepermunt,
iri een zeer groote oplage verspreid
en op gemakkelijke en goedkoope
wijze voor jong en oud beschikbaar
wordt gesteld.
Misschien komt het door de
fleurige, aantrekkelijke uitvoering,
misschien ook door de origineele ge
dachte telkens een „grondsoorten-"
en een verkeerskaartje van dezelfde
provincie naast elkaar te plaatsen.
Dat is daarom zoo aardig, omdat
men dan duidelijk de wisseling van
het landschap kan volgen, waardoor
de wegen voeren. Zoo lééft een
kaart en wint aan suggestieve kracht.
De bedoeling heeft blijkbaar voor
gezeten aan te sluiten aan de gebrui
kelijke school-atlassen waarvan
het beeld immers vertrouwd is en
er toch iets anders, iets „opgewekts"
en iets ntoderns van te maken. Daar
door kreeg deze atlas een ander karak
ter. De nadruk, welke tot voor een
jaar of twintig op spoor- en water
wegen vielen in de school-atlassen
nog steeds valt is hier gelegd op
auto-wegen en fietspaden, op het
verkeer over den weg derhalve, dat
zulk een enorme vlucht heeft geno
men. Bovendien zijn deze kaarten
bijgewerkt fot.op een maand gele
den, zoodat de groote wijzigingen,
welke zich in den laatsten tijd vol
trokken men denke aan den ver
snelden bruggebouw er duidelijk
in tot uiting komen. Ze geven als het
ware een illustratie van het moderne
wegverkeer in ons land. En ze zullen
daarom stellig niet alleen de trek
kende jeugd, maar niet minder de
reizende ouderen interesseeren.
De zorgvuldige opzet en uitvoe
ring van dit werkje wordt nog geac
centueerd door een „Overzicht var»
de Aardrijkskunde van^Nederland",
dat in beknopten vorm een schat
van wetenswaardigheden geeft, welke
vooral in dezen tijd de bijzondere
belangstelling verdienen. Wanneer
men deze gegevens bij de hand houdt,
heeft men werkelijk een goede en
gezonde basis van beoordeel ing der
moeilijkheden, welke door de crisis
omstandigheden zijn gerezen.
Met deze uitgave van de .firma
Tonnema Cie heeft een „atlas"
men zou geneigd zijn haar een fleuri
ger benaming te gevenhaar intrede
gedaan, die zonder eenigen twijfel
niet met een zucht van opluchting na
vervulde „leerplicht" zal worden
dichtgeslagen, maar telkens weer met
een zucht van verlangen naar
vacantie, naar trekken, naar fietsen,
naar reizen, naar alles door elkaar
zal worden opengedaan en bekeken.
Het is een uitgave zooals terecht
in het voorwoord wordt opgemerkt
.niet voor de school, maar voor het
leven.
Redactie „De Prins''.
Uw drogist of winkelier zal U, bij aankoop van
een rol King-pepermunt a 10 cents, de King-
atlas gaarne verstrekken, tegen de geringe ver
goeding van 25 cents.
TONNEMA C'E SNEEK
SPELLING DE VRIES EN TE WINKEL BLIJFT
BASIS.
In de Staatscourant van gisteren is afgekondigd
het Koninklijk besluit van 18 Juli 1936 tot wijziging
van het K. B. van 28 Aug. 1934 met betrekking tot de
schrijfwijze van de Nederlandsche taal.
In dit Koninklijk Besluit wordt bepaald, dat de
toevoeging, vervat in elk der bovengenoemde Ko
ninklijke besluiten, gelezen wordt als volgt:
Bij het schriftelijk werk volgt de adspirant
de schrijfwijze volgens de Vries en te Winkel,
met de navolgende afwijkingen:
1. De „e" wordt aan het eind van open lettergre
pen niet verdubbeld. Do „e" blijft echter aan het
einde van een woord, alsmede in afleidingen en sa
menstellingen van woorden op ee,
2. de „o" wordt aan het eind van open lettergre
pen niet verdubbeld. De „oo" blijft echter voor „ch"
in de woorden: goochelen, goochem, loochenen, als
mede in hun afleidingen en samenstellingen,
3. „sch" wordt alleen daar geschreven, waar de
„ch" gesproken wordt. Echter behoudt het achter
voegsel -isch de thans gangbare spelling,
4. de verbuigingsuitgangen „e" en „en" van het''
lidwoord „een" van „geen"' en van de bijvoeglijk ge
bruikte bezittelijke voornaamwoorden „mijn", „uw",
„zijn", „hun", „haar", mogen worden weggelaten,
behalve in staande uitdrukkingen als Hare Hoog
heid, te zijnen huize, en in bijzondere taal en bij-
zonderen stijl,
5. de naamvalsuitgang -11 bij lidwoorden, voor
naamwoorden, bijvoegelijke naamwoorden of daar
mede gelijkstaande verbuigbare woorden mag wor
den weggelaten, behalve:
a. in staande uitdrukkingen en in bijzondere taal
en bij zon deren stijl;
b. in liet. enkelvoud bij de namen van mannelijke
personen, bij de namen van dieren, die óf uitslui
tend een mannelijk individu aanduiden, óf een ge
bruikelijk afleidsel op in ter aanduiding van het
vrouwelijk individu naast zich hebben, benevens bij
woorden, die een kennelijk mannelijke zelfstandig
heid aanduiden.
6. onverminderd hetgeen geldt voor staande uit
drukkingen, bijzondere taal en bijzonderen stijl,
richt men zich bij de voornaamwoordelijke aandui
ding van zelfstandigheden en bij het gebrek van
aen tweeden naamval enkelvoud naar het beschaaf
de, taalgebruik, met dien verstande, dat zij, haar,
der, dezer, enz. niet gebruikt mogen worden met.
betrekking tot de namen van mannelijke përsoiien,
van dieren, die óf uitsluitend een mannelijk indivi
du aanduiden, óf een gebruikelijk afleidsel op in
ter aanduiding van het vrouwelijk individu naast
zich hebben, benevens met betrekking tot de woor
den, die een kennelijk mannelijke zelfstandigheid
aanduiden, en dat hij, zijn, hen, hun, des, dezes, enz.
niet, gebruikt mogen worden met betrekking tot de
namen van vrouwelijke personen en de namen van
dieren, die uitsluitend een vrouwelijk individu aan
duiden.
De strekking van het jongste Kon. Besluit.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen, komen de
wijzigingen in het Kon. Besluit van 18 Juli 1936 op
het volgende neer:
1. gehandhaafd blijft de spelling der e-, o-, en s-
klanken, zooals die bij Kon. Besluit van Augustus
1934 was geregeld (z.g. spelling Marchant).
2. Wat het. schrijven der naamvalsuitingen be
treft, kan men over de geheele linie de spelling De
Vries en te Winkel blijven volgen. In zoover is deze
dus facultatief gesteld. Imperatief geldt ze voor lid
woorden, bijvoegelijke naamwoorden, voornaamswoor-
den, enz., die betrekking hebben op bepaalde rubrie
ken van zelfstandige naamwoorden, t.w. dezelfde en
kelvoudige zelfstandige naamwoorden als waarbij dat
ook volgens de spclling-Marchant was voorgeschreven
en bovendien enkelvoudige z.g. kennenlijk-mannelij-
ke zelfstandige naamwoorden (dit laatste geldt niet
voor de woorden een, geen en de bijvoegelijke bezit
telijke voornaamwoorden) en verder hier ook in
de datief meervoud in bijzondere taal en bijzon
dere stijl. Voor het laatste en door degenen, die ge
heel de oude spelling wenschen te blijven volgen, is
dus voor alle gevallen kennis van alle geslachten,
zooals door De Vries en Te Winkel vastgesteld, nood
zakelijk.
3. in de regeling cler voornaamwoordelijke aan
duiding is geen principicele wijziging aangebracht. De
keuze van het voornaamswoord blijft gebaseerd op
het, beschaafde taalgebruik. Eenige negatieve richt
lijnen zijn hiérbij aangegeven.
DUITSCH VERKEERSVLIEGTUIG VERONGELUKT.
Bresïau, 22 Juli 'fA.N.PJ Een DuïtscK ver
keersvliegtuig, dat van Praag naar Breslau werd
overgebracht, heeft op 1000 K.M. ten oosten van
Praag, in de nabijheid van Chlomek, nabij Horice,
een landing moeten maken. Het vliegtuig werd
hierbij vernield, en de uit 2 personen bestaande be
manning kwam om het leven.
Het vuur is Thebe reeds gepasseerd.
Levadia, 22 Juli (A.N.P.y De Olympische
fakkelloopers zetten hun tocht volgens 't programma
voort. Gisteravond om acht uur ging het Olympische
vuur voorbij het graf van den onbekenden soldaat
in Athene, waarna het de Grieksche hoofdstad ver
liet.
De weg ging toen van Eleusis naar liet oude Thebe.
Langs de route stond de bevolking opgesteld en als
de loopers voorbijkwamen, werden zij rtiet. bloemen
toegeroepen. Des nachts om twee uur werd Thebe
bereikt. De bevolking van de geheele stad was op
gebleven en van alle kerken luidden de klokken.
Tegen zes uur 's morgens 'kwam het Olympische
vuur door Levadia»
Japan met ovrwinning van Tsjang
Kai Sjek niet ingenomen.
Zooals wij reeds eerder opmerken kan Japan
moeilijk ingenomen zijn met het succes der Nan
king regeering. Hoemeer immers de macht in
het onmetelijke Chineesche rijk in één hand
komt, hoe moeilijker het voor Japan zal worden,
zijn wil door te zetten.
Met verdeel en
heersch behaalde Ja
pan tot dusverre een
gemakkelijke zege te
genover een verdeeld
China. Of dit zoo zal
blijven nu Tsj ang K ai
Sjek zoo langzamer
hand als dictator
gaat optreden van het
geheele Chineesche
Rijk is zeer de vraag
Interessant zijn dan
ook de beschouwin
gen welke de Japan
sche pers thans wijdt
aan den toestand in
China, na de ineenstorting van de oppositie, die
het Zuid-Westen tegen Nanking heeft gevoerd
Eenstemmig is men van meening, dat de over
winning, die Tsjang Kai Sjek hierbij heeft be
haald, als een gevaar voor den vrede in Oost
Azie moet worden beschouwd.
Voorts wordt opgemerkt, dat van Chineesche
zijde de neiging steeds geringer wordt om een
politiek te voeren welke met de Papansche wen
schen rekening houdt Japan derhalve met bij
zondere aandacht de werkzaamheden gadeslaan
van den onlangs naar China gezonden ambassa
deur Kawagoe, wiens streven het is, een toena
dering tusschen Japan en China te bewerkstel
ligen. Van de houding der Chineesche regeering
zal het dan afhangen, of Japan in zijn poli
tiek tegenover China wellicht een nieuwen koers
moet inslaan
Met andere woorden: als het Chineesche Rijk
niet langer bereid blijkt langs minnelijken weg
zich allerlei malsche stukken land te laten af
nemen dan zal Tokio dit met geweld doen.
Tsjang weet nu althans waar hij aan toe is.
DE OORZAKEN VAN DE „ZWAKKE"
BUITENLANDSCHE POLITIEK.
Niemand zal ontkennen, dat Frankrijk in de laatste
maanden 'n aantal klappen heeft ontvangen, die zijn
positie in Europa ernstig hebben verzwakt. Maar
hoewel Frankrijk deze slagen in ontvangst genomen
heeft, zonder zich te weer te stellen, mag men daar
om nog niet denken, dat het zich in de toekomst
alles zal laten welgevallen.
Dikwijls wordt beweerd, dat de latente revolutie
in het land zijn buitenlandsche politieke kracht zou
verlammen. Het tegendeel is waar. Tot nog toe wa
ren de linlcsche partijen geen geestdriftige aanhan
gers van de landsverdediging. Hoe meer het land
hun echter gaat toebehooren, des te krachtiger zul
len zij het willen beschermen. Men moet hebben
aanschouwd, met welk een enthousiasme de aan
hangers van het Volksfront op 14 Juli het leger be
groet hebben. Socialisten en communisten juichten
daarbij het hardst. Er bestaat dan ook geen twijfel
aan, dat de Franschen morgen als een man zouden
opstaan, indien het er om ging, de grenzen te ver
dedigen. Het weerstandsvermogen van de Grande
Nation is sterker dan in 1914.
Ook de materieele uitrusting van het leger is vol
komen modern. Men maakt in Parijs misschien niet
veel ophef van de technische uitvindingen, die voort
durend het materiaal van het leger aanvullen en
moderniseeren. Ondanks de enorme moeite, die men
zich in andere landen geeft, is de Fransche land
en luchtmacht nog steeds de meest soliede geba
seerde strijdkracht van Europa.
Waarom voert de Quai d'Orsay dan toch zoo'n
„zwakke" buitenlandsche politiek? Men beweert
tegenwoordig zoo dikwijls: de dictatoren boeken het
eene succes na het andere, omdat zij weten, wat zij
willen. De Westersche mogendheden weten dit daar
entegen niet en daarom zijn zij tot passiviteit ver
oordeeld. Dat is onjuist. De oorzaak van hun houding
is gelegen in het feit, dat zij in het geheel niets
willen. Het is de natuurlijke loop der geschiedenis,
dat de onverzadigde volken thans tot den aanval
overgaan en de verzadigden in het defensief gedron
gen worden. De huidige Fransche regeering toont
daarvoor bijzonder veel begrip, y oor al, omdat Leon
Blum sinds jaar en dag tegen het Verdrag van Ver-
sailles gestreden heeft.
Daarom neemt men de dingen in Frankrijk met
gelatenheid. Men houdt het op het oogenblik dan
ook bij de eenige juiste politiek: zich niet te laten
provoceeren. Wie echter gelooft, dat dit met de ware
volkskracht van de Fransche natie ook maar iets
uitstaande heeft, vergist zich terdege.
(Auteursrecht V.P.B.)
DOOR DEN TREIN GEGREPEN
Zijn toestand zorgwekkend
Gistermiddag omstreeks half een is de 43-ja-
rige gehuwde heer L. Neut, wonende te Delf
zijl onder een rangeertrein geraakt. Hij zou
met ziin dochter vier weken op reis gaan, maar
had zich iets verlaat en stak in zijn haast den
spoorbaan over. Daarbij merkte hij de naderende
rangeertrein niet op. Zijn dochter kon nog van
den baan komen, maar de heer Neut zelf werd
gegrepen en overreden. Hij zal het rechterbeen
moeten missen. Een geneesheer verleende de
eerste hulp, waarna het slachtoffer naar het
Academisch ziekenhuis te Groningen werd over
gebracht. Zijn toestand is zorgwekkend.
IN RUSLAND IS OPLETTEN GEBODEN
Stationschef wegens onachtzaam
heid ter dood veroordeeld
Te Chita is naar Reuter meldt de stationschef
ter dood veroordeeld wegens onoplettendheid,
waardoor een botsing ontstond op den Trans-
Siberischen spoorweg nabij Karynskaya op 22
Juni j.1. Hierbij zijn een honderdtal reizigers
gedood of gekwetst.
HET VLOOTVERDRAG WAARDELOOS
Be Engelschè regeering getroffen
door Japansche vioolbouw.
Londen 22 Juli (A.N.P.) Het bericht dat
Japan een kruiser van 50.000 ton gaat bouwen,
uitgerust met geschut van 18 duim, heeft diepen
indruk gemaakt op de Britsche admiraliteit,
aangezien het grootste schip van de Britsche
vloot een waterverplaatsing heeft van 42.000
ton en is bewapend met kanonnen van 16 duim
De admiraliteit is van meening, dat een derge
lijk Japansch plan het onlangs gesloten vloot-
verdiag waardeloos maakt.