Polen en de Dantziger
minderheden
Spit in4nit
Luchtoorlog vroeger en thans.
Locarno conferentie
geëindigd
Hoe Lindbergh het
thans ziet»
Woonhuis tc Boedapest
ingestort
„De Ambtenarenterreur"
De nachtelijke overrompeling
WAPENSTILSTANDOM
HET LUCHTWONDER VAX
'DICHTBIJ TE BEKIJKEN
WAARNEMERS IX BALLOXS
WERDEN BESCHOUWD ALS..
SPIONNEN!
Sedert de Fransche broeders Montgolfier In Augus
tus 1783 hun warme lucht-ballon lieten opstijgen, is
in Frankrijk dè luchtscheepvaart slechts bevorderd
geworden vanwege de voordeelen, die het leger erin
zag om eerst Engeland, daarna Duitschland te ver
nietigen!
In het jaar 1794 vormde de natuurkundige Cou-
telle, later kapitein in het Fransche leger, na het
ovérwinnen van tal van moeilijkheden de eerste
„Aerostier-eompagnie" samen, deel van het leger
van genei-aal Jourdan. De meeste van deze militaire
lucht schip pers werden gerecruteerd uit de gelederen
der handwerkers; deze compagnie genoot niet veel
achting en werd door de andere militairen niet
aangekeken. Kapitein Coutelle verzocht daarop
generaal Jourdan zijn troep te laten deelnemen aan
een uitval uit de belegerde vesting Mabeuge. Onbe
kommerd over het moorddadige vuur, dat de Oos
tenrijkers np hen openden, lieten de dappere lucht
schippers der in Meuden vervaardigde ballon „En-
treprenant", zich omhoogvieren aan den ballon
kabel. De Oostenrijksche bevelhebber, de Prins van
Coburg, en zijn officieren, stonden vol bewondering
het schouwspel waar te nemen. Later, in Juni van
het jaar 1794 lieten de Franschen bij Jumet, in de
buurt van Flcury een dergelijke waarnetnersballon
omhoog, toen beide legers in slagorde tegenover el
kaar stonden. Onbeweeglijk stond de aan een langen
kabel bevestigden ballon in de lucht. In de mand
stond, duidelijk zichtbaar, een Fransche officier,
gewapend met een verrekijker, die de vijandelijke
linies gadesloeg en aanteekeningen maakte. Na
eenigen tijd werd de ballon w.eer neergehaald en
verdween achter de muren. Na verloop van enkele
uren herhaalde zich dit schouwspel. De Oostenrijk
sche bevelhebber interesseerde zich zoodanig voor
dit schouwspel, dat hij voorstelde een wapenstilstand
te houden cn verzocht de wonderballon te mogen
bezichtigen. De Franschen hoffelijk als altijd
vervulden dat verzoek en zoo verschenen den vol
genden dag de Wcensche officieren binnen de stads
muren, waar de Franschen een wetenschappelijke
verklaring van de ballon gaven en er een demon
stratie mee hielden! In de volgende veldslag over
wonnen de Franschen, grootendeels tengevolge van
het schitterende overzicht van de vijandelijke op
stelling, dat men zich door middel van de ballons
had verschaft. Toen de Oostenrijkers bemerkten, dat
de ballons dienden om tal van hun verborgen op
stellingen onbarmhartig aan de blikken van den
•vijand prijs te geven, meldden zij, dat luchtschip
pers, die door hen gevangen genomen werden, als
„spion" beschouwd zouden worden en terstond ge
fusilleerd zouden worden!, Het succes van de
„Aerostiers-compagnie" was weldra bekend en de
troep, zoowol als het ballon-park werden vergroot,
totdat in 1798 Napoleon Bonaparte deze troep weer
ontbond. Een ter eere van hem opgelaten, onbeman
de ballon, was in Rome op het graf van Nero neer
gevallen, een merkwaardig toeval, dat tengevolge
van hel bijgeloof van den Corsicaan als een wenk
van het lot werd beschouwd!
EEN FANTASTISCH PLAN VAN
EEN FRANSCHMAN DAT NOOIT
TOT UITVOERING GEKOMEN
IS
Van groot belang ook is een project uit dien tijd,
van den Franschman Thiloner. Hij wilde Engeland
vanuit de lucht bestrijden. Tijdens het Directoire
hield men zich veel bezig met de plannen voor een
landing op Britschen bodem. De rechtsgeleerde Thi-
Icrier, die naam maakte door zijn verdediging en de
daaropvolgende vrijspraak van .den beroemden
avonturier graaf Cagliostro, in het zoogenaamde
„halssnoer-proces", die overigens ook de uitvinder
moet zijn van een soort „duikvlot", waarmede men
„rivieren kon bevaren, zonder vanaf de oevers gezien
.te worden", ontwierp een plan om het Kanaal met
een heel leger over (e steken en vanuit de lucht
midden in Engeland te landen. Zijn plan beschrijft
hij in détails in een aan den „Moniteur" gerichten
.brief, die deze krant als hoofdartikel van het blad
van 7 Frimaire (jaar 6, ofwel 27 November 1797)
publiceert:
„Ik stel hierbij voor gebruik te maken van een
middel, dat de vijandelijke verdedigingsmiddelen,
de rotsen en batterijen van Albion, tot spot zal ma
ken, een middel dat misschien waaghalzig moge
heeten, maar in werkelijkheid het minst gevaarlijk
is, dat de oorlogsvoering kent, een middel, dat de
oorlog in één dag zou doen eindigen en Europa
weer de vrijheid ter zee zou schenken, zonder dat
daarbij de dood van één schepsel te betreuren zou
zijn, een middel tenslotte, dat een serie wonderen
'met een nóg grooter wonder zou bekronen en waar
op de blik van heel de religieuse menschheid, van
heel het huidige geslacht gericht zal zijn.
Ik bied aan een Montgolfière met een draagvlak
te construeeren, dat ruim genoeg is om een heel
leger op te heffen en midden in het Britsche land
weer neer te zetten. Geen natuurkundige is in staat
te bewijzen, dat dit plan uitvoerbaar is maar i k
verplicht mij het bewijs te leveren, dat dit alles
zonder moeilijkheden gedaan kan worden en dat de
kosten in velerlei opzicht veel geringer zijn, dan die
van een vlootuitrusting, die door de uitvoering van
dit plan geheel overbodig zou zijn geworden!"
De „Moniteur" zelf zwijgt helaas na dit voorstel
over Thilorier en zijn plan. Vermoedelijk vatte men
zijn ontwerp niet ernstig op, bespotte hem Het
Engelschc publiek maakte zich tenminste buiten
gewoon vroolijk over deze hersenschim, want kari
katuren uit dien tijd toonen Bonaparte, in een bal
lon over het Kanaal vliegend, gevolgd door een
hecle vloot ballons, wier luchtschippers, door storm
en regen geteisterd, een jammerlijken indruk ma
ken! Verschillende daarvan zijn reeds in zee ge
stort, terwijl een groot aantal „eilandbewoners"
(Britten) zich den huik vasthouden van het lachen,
staand op hun veilige krijtkust.
Uit een in het jaar J821 verschenen boek „Geschie
denis van den Russischen veldtocht in het jaar 1812"
door graaf Segur, die als adjudant van Napoleon
aan dezen veldtocht deelnam, blijkt, dat keizer
Alexander I eveneens het plan had luchtschepen in
dienst van het leger te stellen. Hij gaf een in Rus
land wonende Duitsche ingenieur last een ballon te
construeeren. Deze ballon kwam ook inderdaad ge
reed en vloog bij gunstig weer boven de vijandelijke
stellingen, waarop de luchtschipper bommen tracht
te te werpen. Daar het succes, dat men hiermee
oogstte echter te gering was, werden de pogingen j
weer gestaaktl
In het voorjaar van 1849 maakten Oostenrijksche
troepen onder generaal Ha.vnau een aanvang met
de belegering van Venetië. De stad zélf was met
geschut moeilijk te bereiken, daar de lagunen het
onmogelijk maakten dicht genoeg te naderen. Op
voorstel van een artillerie-kapitein, Uchatius ge
naamd, wiens naam bovendien nog door een be
paalde brons-staallegeering in de technische wereld
bekend raakte, besloten de stafchefs bommen door
kleine luchtballons boven de stad te laten brengen
cn dan te laten vallen. Deze methode kan men het
beste „luchtmijnen" noemen, als pendant tot de in
zee drijvende zeemijnen. De gasballons werden voor
zien van op tijd brandende lonten, die het ballon
omhulsel in brand staken, zoodra de bom boven
de stad was gekomen. 200 van zulke luchtmijnen
werden vanuit Weenen naar Venetië getranspor
teerd. Einde Juni 1849 ondernam men een poging
in het groot en liet de bommenballons vanaf schepen
op, daar er permanent zeewind stond. Of nu de
lonten te kort waren of te lang, of zij te snel of te
langzaam doorbrandden, dan wel, dat men geen re
kening had gehouden met de verandering van wind
richting in hoogere luchtlagen., een feit is, dat
slechts weinige bommen de stad of de daarvoor
liggende vestingen, b.v. de vesting St. Martino
bereikten. De meesten vielen in zee; velen werden
zelfs voor eigen troepen gevaarlijk. Dit eerste lucht
bombardement had niet het succes, dat men zich
had voorgesteld! Desondanks slaagden de Oosten
rijkers er toch in, zij het dan ook met andere mid
delen, om Venetië ten val te brengen!
„VEILIGHEID LIGT NIET IN KRACHT
MAAR IN VERSTAND", ZEGT DE BE
ROEMDE VLIEGER LINDBERGH.
En nu de meening van Lindbergh over luchtvaart
en defensie.
De beroemde vlieger heeft in het „Huis der Vlie
gers" te Berlijn, tijdens een vriendschappelijke bij
eenkomst, waar tal van militaire- en luchtvaartauto
riteiten aanwezig waren, een redevoering uitgespro
ken, waarin hij o.m. uiteenzette, dat het tegenwoordig
niet meer mogelijk is het binnenland te beschermen
met een leger. Het leger kan een luchtaanval even
min afweren als een malienkolder een geweerkogel.
De luchtvaart heeft den defensieven oorlogvoering
mogelijk gemaakt.
De luchtvaart heeft de verdediging tot aanval ge
maakt. Wij kunnen onze naasten niet meer met een
leger beschermen. Onze cultuurgoederen en in het
algemeen iedere voor ons waardevolle instelling, lig
gen open voor een luchtaanval. Het ligt in onze ver
antwoordelijkheid, dat wij bij de verdere ontwikkeling
van de luchtvaart niet die dingen vernielen, die wij
moeten beschermen. Wij hebben de afzonderlijke
verdediging, die waarschijnlijk in het verleden de
grootste veiligheid voor de beschaving beteekende,
weggenomen. Wij zijn zoo snel voortgegaan, dat wij
de militaire tactiek de „luchttijd" hebben opgedron
gen.
Op mijn reis in Europa ben ik meer dan
ooit onder den indruk gekomen van den ernst
van den toestand, waartegenover wij geplaatst
zijn. Wanneer ik zie, dat in een tot twee da
gen een schade kan worden aangericht, die
geen tijd ooit weer goedmaken kan, begrijp
ik, dat wij voor een nieuwe veiligheid moe
ten zorgen, een veiligheid, die dynamisch en
niet statisch is, een veiligheid, die in 't ver
stand en niet in de kracht ligt.
Maar in het feit. dat verstand met de luchtvaart
verbonden moet zijn, vind ik weer hoop. Er is meer
verstand voor noodig een vliegtuig te besturen dan
een loopgraaf aan te leggen of met een geweer te
schieten. De opvoeding, die in de luchtvaart noodig
is, moet dus ook de waarde van de beschavingsinstel
lingen lecren kennen. Onze verantwoordelijkheid bij
het scheppen van een vernielende kracht wordt lich
ter voor ons gemaakt door het weten, dat deze kracht
met verstand en opvoeding samengaat en dat wij de
macht van de onwetendheid verder verwijderd heb
ben. Ilc vind hoop in het geloof, dat macht, die met
weten samengaat, de beschaving niet gevaarlijk zal
worden. Het samengaan van kracht en verstand, dat
is de verantwoordelijkheid en de taak van de lucht
vaart.
Het onderhoud tusschen Papee en Grei-
ser.
I-Iet officieele orgaan van de Nat. Soc. Partij in
Dantzig, „Vorposten" geeft van het plaats gehad
hebbende onderhoud tusschen den Poolschen Com
missaris-Generaal te Dantzig en senaatspresident
Greiser een lezing, die niet in overeenstemming is
met het Poolsche desbetreffende communiqué.
Volgens liet Dantzigsche relaas zou Greiser het
initiatief hebben genomen tot het onderhoud en
Papee een protest hebben doen hooren over anti-
Dantzigsche betoogingen in Polen.
Vervolgens zou Greiser met Papee van gedachten
hebben gewisseld, waarbij Papee, volgens de „Vor
posten" zou hebben verklaard, dat Warschau geen
belangstelling heeft voor de binnenlandsche politiek
van Dantzig. Aan het einde van zijn commentaar
constateert de „Vorposten" met voldoening dat de
laatste gebeurtenissen in niets de betrekkingen tus
schen Polen cn Dantzig hebben gewijzigd.
Het Poolsche agentschap, dat in nauw contact
staat met het ministerie van buitenlandsche zaken,
publiceert ten aanzien van de Poolsch-Dantzigsche
betrekkingen een communiqué dat door de pers
van Dantzig weergegeven wordt. Hierin wordt ge-
zegel: „De Poolsche diplomatie beschouwt met terug
houding de Dantzigsche aangelegenheid en wacht
af, dat dq rechtskundige deskundigen in deze aan
gelegenheid een uitspraak doen. Polen ziet geen
enkele noodzakelijkheid, zich bezig te houden met
kwesties, die de oppositie in Dantzig betreffen. Po
len herinnert zich de incidenten, „die zich voorde
den in den tijd toen de oppositie aan de macht was.
Polen interesseert zich levendig voor het lot van de
Polen in Dantzig, maar het lot van de oppositie is
Polen vreemd".
AANTAL RADIO LUISTERAARS IN
NEDERLAND
Op 1 Juli 1936 bedroeg het aantal aangege
ven radioontvangtoestellen in Nederland 606.641
terwijl hetaantal aangeslotenen aan radiodis-
tributi Centrales 332.798 bedroeg.
In totaal bedraagt bet aantal luisteraars der
halve ongeveer 111 per 1000 inwoners.
Onverwachts overvallen ft jJalr
U de venijnige steken.
Wrijf dadelijk met Kloos- \XEmA
terbalsem, welke tot diep
in de weefsels door dringt.
onmiddellijk verdwijnen de pijnen
omdat de stoffen die de pijnen ver
oorzaken er door wordén verdreven.
met AKKER's KL00STÏR8ALSEM
Doosje 35 ct. Potten 62'/2 ct. en f. 1.04
U1TNOODIGING AAN DUITSCHLAND EN ITALIë.
De conferentie van de premiers en ministers van
buitenlandsche zaken van Engeland, Frankrijk en
België over de Locarnokwestie heeft Donderdag
slechts enkele uren geduurd en aan het eind werd
het volgende communiqué verstrekt:
De vertegenwoordigers van Frankrijk, Bel
gië en het Vereenigd Koninkrijk, te Londen
hijeen op 23 Juli 1936, rekening houdende
met de regeling van 19 Maart, met de voor
stellen van den Duitschen rijkskanselier van
31 Maart en die van de Fransche regcering
van April zijn tot de volgende conclusies ge
komen:
1. Het voornaamste doel, waarnaar de po
gingen van alle naties van Europa moeten
uitgaan is het versterken van den vrede
door een algemeene regeling;
2. Een zoodanige regeling kan slechts ver
kregen worden door een vrije samenwerking
van alle belanghebbende mogendheden en
niets zou rampspoediger zijn voor de ver
wachtingen, die men te dien aanzien kan
hebben, dan een schijnbare of werkelijke ver
deeldheid van Europa in tegenover elkaar
staande bloes.
VERSCHEIDENE DOODEN EN GE
WONDEN ONDER HET PUIN VAN
DAAN GEHAALD
Donderdagmiddag is te Boedapest een
woonhuis van vier verdiepingen ingestort.
Tot dusverre heeft men uit de puincn van
het ingestorte huis vier lijken kunnen bergen
terwijl vastgesteld is. dat zich nog een vijfde
slachtoffer onder de overblijfselen moet be
vinden.
Voorts zijn tien gewonden naar het zieken
huis overgebracht. Het is echter nog niet
mogelijk geweest hel totaal aantal slacht
offers vast te stellen.
Men vreest, dat misschien wel 20 tot 30
personen om het leven zullen blijken te zijn
gekomen.
Agent was de eerstedie zag. hoe
plotseling in den gevel van boven
naar beneden een groots scheur
ontstond.
De eerste, die de ramp zag aankomen was
een politie-agent, aldus de corr. van de N.R.crt.
Toen hij toevallig omkeek naar bet buis zag hij
boe zich van de bovenste verdieping tot den
beganen grond in den voorgevel een scheur
trok, waarvan de gaping met ontstellende snel-
hid steeds grooter werd. De agent had nog de
tegenwoordigheid van geest de voorbijgangers
door toeroepen te waarschuwen. Onmiddellijk
daarop stortte bet gebouw met donderend geweld
in elkaar. De beide bovenste verdiepingen en
het dak sloegen door de plafonds van de twee
benedenetages heen. Binnen enkele minuten lag
op de plaats, waar het huis had gestaan en op
de straat .daarvoor een puinhoop van steenen
en balken waaruit stukken huisraad uitstaken.
Het aantal dooden is tot op dit o ogen blik nog on
bekend. Het schijnt echter wel zeker te zijn. dat
de aanvankelijk gemelde cijfers van 39 tot 40
te hoog zijn geschat.
Het ingestorte gebouw behoorde aan de bank
voor onroerende goederen. Hel schijnt dat hel
personeel van de radiozaak. welke in de verdie
ping gelijkvloers was gevestigd zich heeft kunnen
redden, doch dat de bakkersgezellen, die in
den tweeden étage aan het werk waren den
HOOGMOED
„Draai je niet om. Lotti, want daar heb je
dien vervelende kerel uit ons hjtel weer?*
8. de drie regeeringen zijn bijgevolg van
meening, dat stappen moeten worden gedaan
om een ontmoeting te organiseeren van de
vijf Locarno-mogendheden, zoodra deze ge
houden zal kunnen worden. De eerste taaJc,
die ten uitvoer moet worden gelegd, zal naar
hun meening zijn het voeren van onderhan
delingen over een nieuwe overeenkomst, die
bestemd moet zijn in de plaats te komen
van het Locprnopact en verder door samen
werking van alle belanghebbenden den toe
stand te regelen, die ontstaan is door het
Duitsche initiatief van 7 Maart.
4. de drie regeeringen stellen zich dus voor
in verbinding te treden met de Duitsche en
de Italiaansche regeering teneinde haar me
dewerking voor de aldus voorgestelde bij
eenkomst te verkrijgen.
5. wanneer in deze bijeenkomst vorderingen,
kunnen worden behaald, zullen noodzakelij
kerwijze andere problemen betreffende den
Europeeschen vrede ter sprake komen. Onder
die voorwaarden zou er aanleiding zijn de
uitbreiding van het terrein van besprekingen
onder oogen te zien, teneinde, met samen
werking van de andere mogendheden, een
regeling te vergemakkelijken van de pro
blemen, welker oplossing essentieel lijkt
voor den vrede in Europa.
Met ronde woorden wordt in dit communiqué het
recht van Duitschland op onderhandelingen op voet
van gelijkheid erkend.
Immers, men spreekt van „vrije samenwerking
van alle belanghebbende mogendheden" en deze zia
is moeilijk anders te verstaan.
Er zullen thans voor Duitschland weinig beletse
len zijn om aan de conferentietafel plaats te nemen,
tenzij Hitier andere plannen heeft en reeds defini
tief zijn koers in andere richting heeft uitgestippeld.
Dan zal hij, om een samenspreking te voorkomen,
van te voren zulke hooge eischen stellen, dat aan.
verdere onderhandelingen de pas wordt afgesneden.
Of hij dat echter zal wagen?
De Duitsche dictator zal ten slotte toch een toe
nadering tot Engeland niet geheel verwerpen, hoe
zeer ook zijn sympathieën op dit oogenblik op Rome
zijn gericht. Brittannië vormt een macht, oneindig
veel grooter dan Italië en een breuk met Londen
moet de Ftihrer toch niet gewenscht lijken.
Engeland's Locarno-verplichtingen blijven
gehandhaafd.
Londen, 23 Juli. Tijdens de Fransch-Belgiscli-
Engelsche besprekingen van vandaag heeft men van.
Engelsche zijde de Fransche en Belgische delegatie
duidelijk te kennen gegeven, dat in afwachting van
de afsluiting van een nieuw Locarno verdrag, Enge
land alle militaire waarborgen zou handhaven, die
het gegeven heeft bij de Duitsche opzegging van het
Locarno-verdrag.
dood ODder de puinhoopen hebben gevonden.
Reeds eenige weken geleder; richtte een be
woner van het huis een brief tot de bank om
deze opmerkzaam te maken op gevaarlijke scheu
ren in den muur. Hij verklaarde de bank voor
alle gevolgen en kosten verantwoordelijk te ma
ken en het huis te zullen verlaten wanneer niet
onmiddellijk reparaties zouden worden vrricht
De bank antwoordde, dat een onderzoek door des
kundigen had uitgewezen, dat er geen onmiddel
lijk gevaar dreigde en dat zij met de reparatie-
werken weldra zouden beginnen.
Molenaar wenscht zich niet
aan de voorschriften te houdeii
Voor het kantongerecht te Hoorn had zicbi
Donderdag te verantwoorden, de Hoornsche
molenaar P. M. wegens het in voorraad hebben
van een partij tarwemeel ter waarde van ruim
f 600.welke door de betrokken crisisinslantie
in beslag was genomen. Verdachte bleek door
den crisistuchtrechter te zijn veroordeld tot een
boete van f 1200.wegens onvoldoende afname
van vita-tarwe, doch was in verzuim gebleven
deze boete te voldoen, weshalve zijn bedrijf waa
stop gezet.
Hij verklaarde dit te prefereer en boven hel
voorwerken „onder den huidigen ambtenarenter
reur" Bij t verhoor kwam vast te staanverdoek
te meermalen de gelegenheid was geboden mede
te werken, doch dat hij dit weigerde. De amb
tenaar van het O.M. Mr. Thomaseischte een
geldboete van duizend gulden subs. 40 dagent
benevens verbeurdverklaring der in beslag geno
men tarwe De kantonrechter Jhr. Mr. Dr. van
den Bandeier, uitspraak doende, verlaagde de
boete tot acht honderd gulden.
Overigens was de uitspraak conform.
POLITIEKE VECHTPARTIJ BIJ
HET MEER VAN ABCOUDE.
TOCH WEERKORPSEN BIJ DE
N.S.B.
Door den heer 'Albarda zijn tot den minister van
justitie de volgende vragen gericht:
Is het den minisler bekend, dat in den nacht van
17 op 18 Juli 1.1., in de nabijheid van Acoude, eenige
leden van de N.S.B. een groep weerloozc andersden
kenden hebben overvallen, dezen met gummiknup
pels en ploertendooders hebben mishandeld, een der
mishandelde tegenstanders in het water hebben ge
worpen en de vrachtauto, waarvan dezen zich had
den bediend, hebben beschadigd en in het water
geduwd?
Is het waar, dat die leden van de N.S.B. waren
gekleed in de verboden uniform van de weer-afdee-
ling der N.S.B., welke weerafdeeiing volgens een
verklaring van den heer Mussert opgeheven zou
zijn?
Wil de minister bij het onderzoek, dat ongetwijfeld
naar de toedracht van deze zaak wordt ingesteld,
ook doen nagaan, hoe het mogelijk is, dat een groep
leden der N.S.B., die in auto's en op motorrijwielen
aanrukte, in den nacht werd geformeerd en of hier
uit moet worden afgeleid, dat de N.S.B. op een of
meer plaatsen weerkorps-aideelingen gereed houdt,
die in korten tijd kunnen uitrukken om geweld te
plegen?
Tot welke maatregelen geven de hierboven ver
melde feiten den minister aanleiding?