Schrijnende
Menschen die spoorloos
verdwijnen.
Onze zwemploeg
te Berlijn
Zaterdag 1 Augustus 1936.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 10031
over de
wapen-industrie
Het bedrijf dat geen
vaderland kent
Bliksem in molen
geslagen
Schuschnigg over de
Nazi's
POGINGEN TOT OMKOOPEN VAN
AMBTENAREN BEHOOREN OVERAL
TOT „HET ZAKEN DOEN" VAN DE
WAPENINDUSTRIE.
PARTICULIERE WAPENF ABRI-
KANTEN EEN GEVAAR VOOR
DEN VREDE.
WASHINGTON, Juli 1936.
In verband met de talrijke geruchten,
dat buitenlandsche wapenfabrikanten
zoowel aan de regeering als aan de op
standelingen in Spanje vliegtuigen, wa
pens en munitie leveren, is onderstaand
artikel wel van zeer groot belang en bui
tengewoon kenschetsend voor het immo-
reele van den wapenhandel.
TWEE jaar geleden werd uit de Amerikaansche
Senaat een commissie benoemd om een on
derzoek in te stellen naar de particuliere wa
penindustrie. Na een periode van twee jaren,
waarin buitengewoon veel werk werd verzet en tal
rijke gegevens werden verzameld, is de commissie er
toe overgegaan haar rapport uit te brengen. Dit rap
port bevat zooveel merkwaardige feiten, dat het ze
ker zijn' uitwerking niet zal missen.
In de eerste plaats somt het een reeks van feiten
op, waaruit moet blijken,, hoezeer de particuliere
wapenindustrie een gevaar voor den internationalen
vrede oplevert.
OM ENKELE VAN DIE FEITEN
TE NOEMEN:
De scheepswerven van Vickers in Engeland
en de Electric Boat Co. in Amerika vormden
een wereldmonopolie voor onderzeebooten en
deelden onder elkaar de wereld in twee be
langensferen in. Dezelfde maatschappijen or
ganiseerden in hun belang een wedloop
tusschen Chili en Peru, die bijna op een oor-
log was uitgeloopen. Een particuiere wereld
maatschappij in Londen heeft de beschik
king over meer dan één millioen geweren, 'n
naar verhouding evenredig aantal mitrailleurs
en kanonnen, enz. en zij is bereid aan den
meest biedende iedere hoeveelheid te verkoo-
pen. De firma beroemt zich er op, een groo-
ten politieken invloed op de kleinere staten
te kunnen uitoefenen. Een Amerikaansche
Onderzee-bootenfirma betaalde aan den be-
ruchten Basil Zakaroff ruim één millioen dol
lar commissionairsgelden. De munitiefabriek
van Dupont zette gedurende den wereldoor
log voor een waarde van 1.250.000.000 dollar
in kruit om. Dupont behaalde daaraan een
winst van 250.000.000 dollar en gaat er prat
op, dat het aan hem te danken is, dat de
Vereenigde Staten geen Duitsche kolonie
geworden zijn.
Internationale overeenkomsten omtrent patenten,
"winsten en fabrieksgeheimen werden gesloten tus
schen groote scheepsbouwfirma's en chemische
trusts. Deze overeenkomsten hielden een gevaar in
voor de Amerikaansche verdediging en bovendien
beteekenden zij een verraad van militaire geheimen.
Een groote scheepsbouwmaatschappij verdiende aan
den bouw van één enkelen kruiser voor de Ameri
kaansche marine rond drie millioen dollar.
Om de hooge winst-belastingen te ontduiken, die
'de Amerikaansche regeering gedurende den wereld
oorlog de oorlogsindustrie oplegde, vervalschte een
scheepsbouwfirma de data van een contract.
POLITIEKE INVLOED DER WA-
PENMAATSCHAPPIJEN.
In het intrigeeren hebben de particuliere wapen
maatschappijen hun. meester nog niet gevonden.
Corrupties zijn bij hen aan de orde van den dag.
De hier genoemde feiten vormen slechts een ge
ring deel van het materiaal, dat de commissie in
den loop van haar bestaan verzameld heeft. Ook
heeft zij zich beziggehouden met de manipulaties
van de groote Amerikaansche banken, in het bij
zonder met de bank van het Huis Morgan, dat wel-
EEN DER ZOONS GETROFFEN
EN HEVIGE BRANDWONDEN
BEKOMEN
Tijdens het hevige onweder dat gepaard ging
met hevige plasregens sloeg de bliksem in de
korenmolen van den heer de J. te Veldhoven.
Een der zoons die in den molen aan het werk
was, werd door den bliksem neergeslagen en be
kwam hevige brandwonden aan armen en bee-
nen en aan het lichaam. De bliksem zocht verder
nog zijn weg door enkele balken die vernield
werden en door den meeltrechter die geheel uit
elkaar werd geslagen om tenslotte tegen een
graniten vloer te stuiten, waarin een groot gat
werd geslagen. De molenaar en zijn knecht die
ook in den molen waren, bekwamen geen letsel
Er ontstond geen brand.
iswaar niet onder de wapenindustrie valt, maar er
indirect toch aandeel in heeft.
DE MEENING VAN DE COMMIS
SIE.
Aan de hand van het verzamelde materiaal, heeft
de commissie de volgende conclusies getrokken:
1. Pogingen tot omkoopen van ambtenaren behoo-
ren overal tot „het zaken doen" van de wapen
industrie.
2. De wapenindustrie poogt regelmatig het eene
land tegen het andere uit te spelen en is daar
door direct verantwoordelijk voor een verscher
ping van den internationalen bewapeningswed
loop.
3. De wapenindustrie heeft grooten invloed op de
Amerikaansche ministeries, wat zich uit in het
feit, dat ambtenaren en andere autoriteiten
herhaaldelijk moeite doen om Amerikaansch
oorlogstuig aan vreemde mogendheden te ver-
koopen.
4. Het belang van de nationale verdediging wordt
door hen ten achter gesteld bij hun internatio
nale belangensferen.
5. Internationale sanctiebepalingen, zooals embar
go's op wapenen, worden door de wapenimaat-
schappijen zonder scrupule ontdoken.
CONTROLE OP DE WAPEN-INDU
STRIE GEWENSCHT.
Deze conclusies zal men in de toekomst voor
oogen moeten houden, indien men voornemens is,
In zijn te Klagen-
furth op het inter
nationale congres
der katholieke orga
nisatie „Pax Roma-
na" uitgesproken re
devoering, heeft
oondskanselier, Dr.
Schuschnigg o.m.
verklaard:
De noimaliseering
rnzer betrekkingen
met Duitschland is
één zaak. Onze wil
het hoofd te bieden
ian het ontbloote ge
zicht van den bin-
nenlandschen vij
and, hem met al on
ze geconcentreerde
krachten te bestrij
den, is een andere.
Daarover moet dui
delijk worden ge
sproken. Zijn de na
tionaal socialisten
van Oostenrijk voor
een onafhankelijk
Oostenrijk? Neen!
Laat het hen dan
eens en vooral ge
zegd zijn: het nationaal socialisme in Oostenrijk
gaat slechts Oostenrijk zelve aan, ook volgens de
termen van het Oostenrijksch-Duitsch accoord.
maatregelen te treffen om de particuliere wapen
industrie onder controle te stellen. Juist door het
internationale karakter, dat deze industrie kenmerkt,
zijn er talrijke wijzen, waarop zij zich aan die con
trole kon onttrekken. En men vraagt zich af of het
niet in belangrijke mate tot een garantie van den
vrede zou bijdragen, indien de betrokken regeerin
gen er toe overgingen de particuliere oorlogsindu
strie aan banden te leggen.
Ieder jaar 20.000 personen
SCHUSCHNIGG.
Twintig jaar geleden werd te New York
het Centrale Bureau ter Opsporing van
Vermiste Personen opgericht. De cartho-
teek van dit bureau bevat zes millioen
namen van menschen, die in alle streken
der wereld spoorloos verdwenen.
Van achthonderdduizend personen wordt
ieder jaar bij de politiebureaux in dé geheele
wereld opgegeven, dat zij vermist worden.
Bij dit verrassend hooge cijfer zijn echter ook
de lieden gerekend, die na een paar dagen
opdoemen. Zij waren zaken en omgeving beu,
verdwenen zonder iets te zeggen en" kwa
men, na gekalmeerd te zijn, weer terug.
Toch blijft een vrij hoog percentage weg. Teneinde
beter naar deze lieden te kunnen zoeken, werd in
1916 te New York het internationale „Bureau of
missing persons" opgericht, dat met alle politiebu
reaux ter wereld in nauw contact staat. Het bureau
wordt geleid door captain John Ayres. In de loop
der jaren heeft deze instelling niet minder dan 6 mil
lioen namen opgekregen van menschen, die spoorloos
verdwenen waren. Ieder jaar krijgt dit bureau
300.000 nieuwe namen op. Én al verdwijnen van deze
noodlottige lijsten talrijke namen, omdat men er in
slaagde de vermissing op te sporen, toch moet men
constateeren, dat er ieder jaar 20.000 menschen ver
dwijnen en niet meer lerugkeercn.
Men vraagt zich af hoe het in onze tijd mogelijk
is, dat een mensch ondanks radio, pas en vingeraf
drukken, kan verdwijnen zonder dat de knapste re
chercheurs en ambtenaren der douane hem kunnen
vinden. In alle landen houdt de politie er registers
op na, in de meeste landen is men verplicht zich aan
te melden, aan de grenzen waken talrijke ambtenaren
en toch kunnen duizenden menschen eenvoudig niet
gevonden worden. Captain Ayres glimlacht wanneer
wij hem dit onder de aandacht brengen.
„Wij zijn niet de eenigen", zegt hij, die bij ons
werk profiteeren van de resultaten der moderne
techniek. Dit is ook het geval met de menschen, die
er belang bij hebben te verdwijnen. Zij zijn uitstekend
op de hoogte met het vervalschen van passen en ma
ken bij hun reizen gebruik van de snelste middelen
van verkeer. Minstens vijftig procent, van de lieden,
die wij ondanks alle inspanning niet kunnen ontdek
ken, zijn blij uit onze handen te blijven. Zij zijn op;
een of andere manier in conflict gekomen niet de
wetten van hun land of willen zich door vlucht en
verandering van naam onttrekken aan bepaalde ver
plichtingen. Zij hebben een vrouw verlaten of
zeer lastige gevallen een vrouw heeft haar man
verlaten en is ergens ter wereld met een ancler in
het huwelijk getreden.
Zij leeft onder een andere naam in een ander
werelddeel. Hier staan ook de knapste rechercheurs
machteloos. En tenslotte mogen wij ook aannemen,
dat een groot aantal der vermisten door ongeluk of
misdaad, door zelfmoord of ziekte de dood gevon
den heeft. Men heeft hen alleen niet kunnen identi-
ficeeren.'
i Tweederde der vermisten zijn mannen. Toch heeft
RUSTPOOS
AAN HET ST RA N li
het bureau moeten ondervinden, dat een man mak
kelijker op te sporen is dan een vrouw. In de cartho-
teek staan ook de namen van 500 kinderen vermeld,
die jaarlijks spoorloos verdwijnen. De jongste is een
tiénjarig meisje uit Canada, dat haar broer vertelde
het thuis niet langer te kunnen uithouden en dat
zij een reis door de wereld zou ondernemen.. Meer
dan tweeduizend dollars hebben de wanhopige ou
ders voor de opsporing van hun dochtertje uitgege
ven. Maar nog hebben zij het kind niet terug.
De oudste der vermisten is ongetwijfeld de schat
rijke een-en-negentigjarige Portugees, die met zijn
bediende een reis naar New-York ondernam tenein
de zijn zoon nog eens te zien. Hij keerde evenwel
niet terug. De erfgenamen hebben alles in het werk
gesteld om den ouden man te vinden en een bewijs
van zijn dood te verkrijgen. Tevergeefsch. Meester
en bediende bleven verdwenen. Nu moeten de erf
genamen eenige jaren wachten, voordat zij volgens
de wet de nalatenschap kunnen aanvaarden.
Zoo verhaalt de carthoteek van talrijke tragedies.
Wij willen er een vermelden, die misschien niet
buitengewoon belangrijk is, maar toch wel ont
roerend. Sedert talrijke jaren stapt iederen Maandag
om tien uur een oude vrouw het bureau-binnen en
vraagt niet 'trillende lippen: „Waar is mijn zoon
Geoffry Clyde?" Sedert jaren kan men op deze
vraag slechts medelijdend de schouders ophalen. De
jonge man, de eenige zoon van een New Yorksche
werkster, reisde in 1923 naar Arizona, waar hij op
een farm wilde gaan werken. Hij heeft de plaats
van bestemming nooit bereikt. Men kan er zeker van
zijn, dat hij zijn moeder nooit zonder bericht gelaten
zou hebben, wanneer hij niet op de reis door den
dood zou zijn achterhaald. Ongetwijfeld behoort hij
tot de tallooze dooden, die men niet kon identifi-
ceeren. Iedereen is er van overtuigd, alleen de oude
moeder niet. Iedere week komt zij weer informeeren
en wanneer men haar antwoordt, dat men nog
niets weet, dan viaagt zij schuchter: „mag ik dan
de volgende week nog eens terugkomen?" (V. D.)
OLYMPISCHE SPELEN
MEVR. BRAÜN MET RIE MASTEN
BROEK. STAM EN HAASMAN GE
ARRIVEERD. MEVR. BRAUN OVER
DE LOTING
Station Friedrichstrassewederom af
zetting van perrons werdeom muziek
corpsen en verscheidene prominente personen
Iereren middag tegen half 3 komt de trein uit
het Westen zooals zij dit hier noemen, uit Ne
derland.
Toen, een geruimen tijd te laat, de trein het
station binnenstoomde, zagen wij uit een der
raampjes 't hoofd van mevr. Braun steken metde
handen wuivend en zwaaiend naar de weinige
Hollanders, die ter verwelkoming waren. Met
mevr. Braun waren meegekomen Rie Masten
broek en de beide Indische zwemmers Stam en
Haasman. In de morgenuren was dit kleine
groepje te Rotterdam door een aantal leden van
de O. D. Z. uitgeleide gedaan, rustig en kalm,
terwijl ook de ontvangst een dergelijk karakter
droeg.
Naar men weet komt de Nederlandsche zwem
ploeg eerst Dinsdag 4 Augustus naar Berlijn.
Dat mevr. Braun reeds enkele dagen eerder
komt, vindt zijn oorzaak in het feit, dat men het
beter vond iets meer tijd te besteden aan de
voorbereiding. En wat was er dan logischer dat
haar pupil Rie Mastenbroek meeging? Voorts
waren Haasman en Stam meegekomen om voor
al hen, die nog zoo kortgeleden uit Indië naar
Nederland kwamen, in de gelegenheid te stellen
te Berliin aan de totaal vreewde omgeving te
kunnen wennen, en teyens konden zij dan nog
eens extra hun licht opsteken bij de japanners.
Amerikanen en andere buitenlanders, die reeds
geruimen tijd in het zwemstadion dagelijks trai
nen.
Be serie van Rie Mastenbroek
Met de speciale autobus ging het direct de
stad in.
Wij hadden in de bus nog even gelegenheid
mevr. Braun over de loting te spreken.
.Ja, ik heb in de krant gelezen, dat een
Hollandsche jongedame de loting voor de
zwemwedstrijden heeft verricht. Nu, zij
heeft het niet slecht gedaan. Men zegt nu
Be Zwitsersche Olympische ploeg werd bij
aankomst te Berlijn begroet door een landge
noot, den bekenden vlaggenzwaaier Franz Hug
die bij de opening der spelen zal optreden. Wij
zien hem hierboven staan aan den arm van
zijn moeder.
wel, dat Rie Mastenbroek zoo'n zware se
rie heeft getroffen met Gisela Arendnt en
Catherine Rawls, maar het voordeel is, dat
zij tusschen de beide zwemsters start zoo
dat zij altijd een goed overzicht kan hebben
Rie moet natuurlijk reeds in de serie alles
geven. Veel zal er trouwens van afhangen
of er twee dan wel drie zwemsters tiaar de
volgende ronde overgaan. AUe andere zwem
sters van ons land zijn er goed afgekomen
En nu valt het maar te hopen, dat zij zich
allen voor de volgende ronde weten te klas-
Inmiddels was de bus in de nabijheid van het
Olympisch stadion gekomen en vol belangstel
ling werden in het voorbijrijden de verscheidene
gebouwen bekeken.
„Kijk Rie" zeiden wij, „daar ligt nu het groo
te zwemstadion".
„He, het ziet er wel mooi van buiten uit,
maar het lijkt niet zoo groot, Is het wel een
heusche vijftig-meter-haan'?
Wij hebben onze wereldrecordhoudster gerust
gesteld.
Misschien zou zij vanavond nog even een
kijkje gaan nemen, maar zij was wat moe van
de reis en mevrouw en haar pupil zouden, on
middellijk een verfrisschend bad nemen en dan
morgen onmiddellijk het water in.
„En eens kijken, wat de buitenlanders pres
toeren" voegde mevr. Braun er aan toe.
Aan het Frauenheim werden de beide dames
hartelijk ontvangen.
Verrukt was men er over de omgeving, ver
steld stond men van de inrichting van het
huis.
„In een woord prachtig", was de meening
van mevrouw Braun.
En toen moesten zij afscheid nemen, immers
het Frauenheim is voor ons verboden terrein.
De bus keerde om, om Haasman en Stam
naar het Olympische Dorp te brengen, dat nog
enkele kilometers verder is gelegen. Zij werden
door den attaché van Randag weggebracht en
natuurlijk onmiddellijk in de vriendenkring, die
er reeds lang in de Hollandsche huisjes bestaat,
opgenomen. Met de Nederlandsche hockeyers is
het aantal landgenooten vandaag dus weer
aanzienlijk vergroot.
Morgen zal de geheele Nederlandsche zwem
ploeg arri voeren.