Rust aan het
Noordfront
In de val geloopen
Burgeroorlog
oorlog van haat
SPANJE
Het ongeluk aan de
Hembrug
Priester-soldaten
Groenten naar de
mestvaalt
Ernstige val van een toren
fle Bilt seint
Zaterdag 22 Augustus 1936.
Postrekening
No. 23330
SCIACEl
79ste Jaargang. No. 10046
COURANT.
Int. Telef
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
fs morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen
20 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN-
TI5N van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
IN DE POSITIE DER BEIDE GROE
PEN ZIJN GEEN WIJZIGINGEN TE
CONSTATEEREN.
Van de fronten valt weinig nieuws te mel
den. De regeering te Madrid en de hoofd
kwartieren der opstandelingen blijven de ge
bruikelijke stroom van tegenstrijdige berich
ten uitzenden. Van wijzigingen in de gevechts
linies wordt door geen van beide partijen mel
ding gemaakt.
In bet Guadarramagebergte, in de omste
ken van Irun en San Sebastian in het Noor
den, in de provincie Badajoz in het Zuiden,
schijnen kleine gevechten te zijn geleverd.
Volgens berichten uit Madrid zou het
plaatsje Guadelupe in de provincie Caceres
in de handen der regeeringstroepen zijn ge
vallen.
Volgens het D.N.B. zou de stad Gyon, die
door opstandelingen wordt belegerd, een nood
kreet om hulp tot de Spaansche regeering
hebben gericht.
Reuter meldt tenslotte uit La Corogna, dat
het garnizoen te Malaga tegen de regeerings
troepen in opstand zou zijn gekomen en dat in
de straten hevig wordt gevochten.
De rust aan liet front in het Noord-Westen werd
gisteren slechts even verstoord door het verschijnen
van het slagschip der nationalisten, de „Almirante
Cervera", die aldus de triomfantelijke berichten van
liet volksfront, volgens welke het schip door regee-
ringsvliegtuigen in den grond was geboord, logen
strafte.
Het slagschip verscheen op een afstand van eenige
kilometers van Gijon en loste zeven schoten op de
stellingen der regeeringstroepen voor de stad. De gra
naten misten evenwel liun doel. De „Almirante"
wendde na deze „acte de préscnce" den steven en
verdween in de richting van Irun.
Ook van het fort bij- Irun vielen eenige schoten. De
regeeringstroepen beschoten met brandbommen de
stellingen van de militie van generaal Mola, welke
vlak bij de stad ligt. Door de bommen werd een bosch
vijgenboomen in brand geschoten, tengevolge waar
van dichte rookwolken thans over Irun trekken.
De rust aan liet front rond San Sebastian werd
gisteren door een aantal diplomatieke en consulaire
vertegenwoordigers van buitenlandsche mogendhe
den benut, om in auto's over de Fransche grens
naar Hendaye te vluchten. Tot over de grens wer
den de auto's door zwaar bewapende soldaten der
roode militie geëscorteerd.
Intusschen getuigen de volksfronters nog steeds
van een desperate vastberadenheid.
Een D.N.B.-telegram uit Hendaye citeert ter illu
stratie volgende grimmigheid uit de editie van he
den van het in San Sebastian verschijnende blad
„Frente Popular":
„Wanneer al het. monumentale en schoone van het
land, dat zich in handen van de militairen bevindt,
moet worden vernield, welnu dan zal het vernield
worden.
Wanneer het geheele vaderland met den aardbo
dem gelijk gemaakt moet worden en de overleven
den het leven zullen moeten lijden van de primi
tieve Iberiërs, welnu, dari zal het met den aardbo
dem gelijk worden gemaakt.
Vluchtelingen.
Port Vendres (Op de Fransch-Spaansche grens).
De toevloed van Spaansche vluchtelingen blijft in de
grensstreken aanhouden. Onder hen bevinden zich
tal van geestelijken, werkgevers en industrieelen,
die niet allen conservatieven of reactionnairen zijn.
Een koopman, een persoonlijk vriend van Domingo,
en lid van diens partij, verklaarde dat al zijn be
drijven in beslag genomen zijn, en dat te zijnen hui
ze een huiszoeking is gehouden. Hij voegde hieraan
toe, dat 123 personen te Tarragona gedood zijn door
onder geenerlei controle staande anonieme comités.
Te Lerida zijn ruim 200 executies ten uitvoer ge
bracht. De leden van de „Esquerra" en van de ge
neraliteit hebben getracht deze slachtingen te ver
hinderen, waarbij zij soms hun leven in de waag
schaal stelden, maar de linksche republikeinsche
partijen en zelfs de socialisten zijn onder den voet
geloopen door deze anonieme comité's en door duistere
elementen. Genoemde uitgeweken koopman sprak nog
den wensch uit. dat de orde in Catalonië zou wor
den hersteld en dat alle krachten zich aaneen zou
den sluiten om tegen het fascisme te strijden.
Een tweede slachtoffer overleden.
Zaandam. Gistermiddag om half zes is de ploeg
baas K. Onrust uit Oostzaan, aan de verwondingen,
welke bij gistermorgen bij het ontploffingsongeluk
in dé artillerie-inrichtingen aan de Hembrug (zie
ook elders in dit nummer) opliep, overleden. Onrust
was 50 jaar oud en ongehuwd. Hij werkte reeds 38
jaar aan het Staatsbedrijf der artillerie-inrichtingen
en zou over twee jaar den dienst met pensioen heb
ben verlaten.
Hij was zoowel op de plaats van zijn inwoning als
onder zijn mede-arbeiders een algemeen gezien man.
POLITIE IS EEN SLUWEN OPLICHTER TE VLUG
AF. VERSCHEIDENE PERSONEN ZOU
DEN ER JUIST INGEVLOGEN ZIJN.
Menschen dachten een
mooie baan te krijgen
Een dezer dagen kwam in de gemeente Oegstgeest
in een pension een persoon, een zekere M. van C.,
die later bleek genaamd te zijn M. de W.„ zonder
vaste woon- of verblijfplaats, die'door middel van
advertenties, vertegenwoordigers(sters) voor een groo
te firma te Gent (België), handelende in chemische
technische specialiteiten, waarmede een goed salaris
en provisie werd betaald, opriep.
Het pension liep dra met sollicitanten over,
terwijl de post handen met brieven aan het
bewuste adres had te bezorgen. De sollicitan
ten werden een voor een binnen gelaten en
moesten allen een bedrag van f25.stor
ten als tegemoetkoming voor een spoorweg
abonnement. Dit bedrag had zooals te begrij
pen valt, niemand bij zich en de afspraak
was, dat zij den volgenden dag dit bedrag zou
den brengen. Intusschen had de politie te
Oegstgeest hiervan lucht gekregen. Zij ar
resteerde „M. van C." voor nader onderzoek.
Na zijn goeden naam te hebben opgegeven,
bekende hij, dat hij zelf bovengenoemde firma
was, zonder vaste woon- of verblijfplaats door
de wereld trok en de sollicitanten f25.liet
betalen, om daarna zonder achterlating van
adres te vertrekken.
Ook den pensionhouder zou hij vergeten te beta
len. Toen hij in arrest was, kwamen inderdaad ver
schillende sollicitanten aan het adres met de f25.—,
om deze te storten. Zij waren de politie dankbaar
dat deze hen was voor geweest. M. d. W. is naar het
huis van bewaring in Den Haag overgebracht.
REBELLEN PLUNDERDEN VÓÓR
DEN OPSTAND WAPENARSENA
LEN.
Ralph Heinzen, de leider van het United
Press Bureau te Parijs, vervolgt zijn ar
tikelen over de gebeurtenissen achter de
fronten van den Spaanschen burgeroor
log.
PAMPLONA, 21 Aug. 1936.
De Spaansche burgeroorlog is de oorlog van
den niets ontzienden haat, die geen pardon
kent. De verbittering, waarmee aan beide zij
den gestreden wordt, is thans niet minder
groot dan in de eerste dagen van de bloedige
worsteling, nu een maand geleden. Hetgeen
Spanje nu doormaakt, wat het land in zijn
grondvesten doet schudden, is misschien
slechts met den tijd van de inquisitie te ver
gelijken, toen het door en door katholieke
Spanje van de Middeleeuwen de tegenstan
ders van de kerk met martelingen en het
vuur van den brandstapel onbarmhartig ver
volgde.
Toen was het een godsdienststrijd, nu is het iets
dergelijks: een strijd tusschen twee wereldbeschou
wingen. 300.000 gewapende Spanjaarden staan in 't
veld klaar, om voor hun politieke overtuiging te
strijden en, wanneer het er op aan komt, ook te
sterven. Ieder der beide partijen de linksche regee
ring en de nationale beweging, waagt voorzichtig
haar kansen, want de tegenstanders weten, dat het
in dezen strijd op leven of dood gaat. De overwin
ning van den een, beteekent de vernietiging van den
ander. Dit is ook de reden, waarom de militaire ac
tie aan de fronten zoo weinig voortgang vindt. De
bevelhebbers van de troepen van Franco zullen eerst
dan tot den aanval overgaan, indien zij zeker zijn
van een succes.
Mola's leger is goed uitgerust.
Op mijn tocht door de provincies ten zuiden van
de Pyreneeën, achter het. front van het Noordelijk
leger der rebellen, had ik gelegenheid, de geheele
strijdmacht van Mola te inspecteeren. Zijn troepen
zijn in voortdurende beweging, alhoewel de gevech
ten zich tot nog toe slechts tot eenige voorposten hij
de passen van de .Siërra de Guadarrama en om
San Sebastian beperkten. Generaal Mola heeft onge
veer 60.000 manschappen tot zijn beschikking, voor
de helft bestaande uit fascistisch-carlistische militie
en voor de andere helft uit geregelde troepen civiele-
en stormtroepen. Mola beschikt over een uitstekende
artillerie. De tanks, waarover het Spaansche leger
kon beschikken, staan in de nabijheid van Saragos-
sa en kunnen dus elk oogenblik door Mola gebruikt
worden. Daarentegen is zijn luchtmacht slecht uitge
rust.
Klaarblijkelijk had de regeering van het volksfront
reeds voor het begin van den opstand argwaan, dat
er iets broeide, zoodat militaire vliegtuigen uit Bur
gos werden weggehaaijld. De geweldige hangars op 't
militaire vliegveld van Burgos werden gesloopt. Ter
wijl in het noorden het leger van Mola in de lucht
slechter is uitgerust dan der regeeringstroepen, is de
verhouding en de verdeeling der vliegtuigen aan de
andere fronten gunstiger voor Franco. Franco be
schikt in totaal toch minstens over de helft van alle
militaire vliegtuigen van het land. In dit verband is
het ietwat zonderling aandoende feit te vermelden,
dat de militaire vliegers, ook wanneer zij de „vij
andige kleuren", rood en wit dragen, een groote
„korpsgeest" bezitten. Sinds het begin van den bur
geroorlog is het slechts twee of driemaal tot een
luchtgevecht gekomen. Overigens beperken de mili
taire vliegers liun actie tot het werpen van bommen.
Regeeringstrouwe vliegtuigen verschijnen plotseling
boven belangrijke, strategische stellingen of steden
van de opstandige troepen, gooien liun bommen
naar beneden en zijn verdwenen, voor de achtcvvol-
gingsvliegtuigcn der rebellen opduiken.
Het is mij bijzonder opgevallen, dat Mola de be
schikking heeft over groote hoeveelheden munitie,
•zoowel voor de artillerie als de infanterie. Ook dit
wijst er op, dat de opstand tegen de regeering reeds
lang van te voren was voorbereid. In de weken, vóór
de opstandelingen tot den aanval overgingen, plun
derden zij de arsenalen van alle groote steden, tot
HIERONDER:
Op de barricade,opgeworpen in de straten der steden
wordt voor een groot gedeelte de bloedige burger
oorlog in Spanje uitgevochten.
die van Madrid en Barcelona toe. Dit is de reden,
waarom de regeeringstroepen aanvankelijk zoo zorg
vuldig met hun munitie omgingen. Hoe langer de
oorlog duurt, des te gevaarlijker zal voor de troepen
van het volksfront dit tekort aan munitie worden.
EEN BONTE MENGELING VAN
STRIJDERS.
Zooals reeds gezegd, bestaat het leger van Mola niet
slechts- uit geregelde troepen, maar ook uit een mi
litie, die uit aanhangers van rechtsche partijen is
samengesteld. Gewapende vrouwen heb ik echter op
mijn tochten door het front van Mola nooit gezien.
Vrouwen schijnen slechts aan de zijde van de regee-
ring te strijden. Dit is misschien te verklaren uit het
feit, dat de Spanjaard uit het Noorden een groote
eerbied voor de vrouw heeft. Vele fascisten en car-
listen, die in Aragon, Oud- Castilia en Navarra naar
de wapens hebben gegrepen, behooren tot de oude
Spaansche adellijke families. Deze Spaansche Gran-
des hechten ook heden nog aan de eeuwenoude tra
ditie, dat de plaats van de vrouw in het huishouden
is en niet op het slagveld. De eenige dienst, die de
jonge meisjes uit deze voorname Spaansche fami
lies verrichten, is Roode Kruisdienst .Velen zijn
pleegzusters in de veldhospitalen achter het front.
Anders is het met de priesters. Het bloedbad, dat
radicale elementen onder dc priesters nebben aange
richt, heeft de „dienaren Gods" tot soldaten voor
Franco gemaakt. Zij hebben naar de wapens gegre
pen. omdat zij in den strijd tegen de linksche regee
ring tegelijk een Kruistocht tegen den vijand van
den godsdienst zien. Zoo heeft in Navarra een jonge
priester, Don Monico geheetcn, een stormafdeeling
van jonge priesters en novicen gevormd, die met
den koppel om de soutane en het geweer over den
schouder naar het front oprukken, om tegen het an-
ti-clericale volksfront tc vechten. Dit is niets nieuws
in de geschiedenis van Navarra. Reeds in den carlis-
ten-opstand in het begin van de vorige eeuw was
een priesterleger onder leiding van den monnik
Santa Cruz ten oorlog getrokken.. (V.P.B.)
ALLEEN IN VENLO BLEEF DEZE
WEEK 751.000 K.G. ONVERKOCHT.
NAAR DUITSCHLAND Is NAGE
NOEG GEEN UITVOER MEER. -
Het feit, dat nagenoeg geen groenten meer
naar Duitschland kunnen worden uitgevoerd
en geen voldoende afzetgebied in het binnen
land plaats heeft, is oorzaak, dat groote hoe
veelheden eerste kwaliteit groenten de mi
nimumprijzen niet halen en naar de mestvaalt
worden gebracht.
Deze week zijn aan de Venlosche Veilingvereeni-
ging van Maandag tot en met Donderdag zonder
bod gebleven 350.000 kg. augurken, 160.000 kg. toma
ten, 61.000 kg. s-pekboonen en 30.000 st. kroppen sla,
aldus de Msb. Terwijl op de coöperatieve veilingver-
eeniging te Venlo alleen gisteren 150.000 kg. spek-
boonen onder de klok doorgingen.
De minimumprijzen voor deze artikelen zijn:
augurken f 1, tomaten f3, spekboonen f3 per 100 Kg.,
en sla f0.50 per 100 stuks.
Leidekker met het kruis omlaag g&ctoiï.
De leidekker V. uit Sittard, die bezig
was met herstellingswerkzaamheden aan
den toren en het torenkruis van de pa
rochiekerk te Guttecoven, heeft om
streeks half zes het ongeluk gehad met
het torenkruis omlaag te storten,
Pastoor Van Kan, die terstond na het ongeval was
gewaarschuwd, was spoedig ter plaatse en trof den
ongelukkige in bewusteloozen toestand aan, hij dien
de V. het H. Oliesel toe.
Dr. Duyssens uit Grevenbich verleende de eerste
geneeskundige hulp en achtte overbrenging naar
het ziekenhuis te Sittard noodzakelijk.
De toestand van V. is hopeloos.
De rijks- en gemeentepolitie waren spoedig op de
plaats van het ongeluk aanwezig en stelden een on
derzoek naar de oorzaak van het gebeurde in.
Duitsch passagiersvliegtuig
maakt noodlanding
Passagiers bleven ongedeerd.
Gistermiddag heeft een passagiersvliegtuig van de
Luft-Hansa, de D-O-J.AR., wegens defect aan de
olieleiding een noodlanding moeten maken op een
weiland van de landbouwers Leenders, te Homoet,
gemeente Valburg. In het vliegtuig zaten, behalve
de bemanning, vier passagiers: drie heeren en een
dame. Piloot was de heer J. Boltersdorf uit Essen.
Door de goede terreinsituatie kon een geslaagde
landing worden gemaakt, zoodat geen persoonlijke
ongelukken hebben plaats gehad en ook de machine
geen schade bekwam.
De aanwezige post en de ingeladen goederen wer
den per spoor naar Arnhem vervoerd.
Het voornemen bestond het vliegtuig gisteravond
opnieuw te doen starten, hoewel de mogelijkheid
daartoe niet groot werd geacht.
Deze voor de Betuwe ongekende gebeurtenis bracht
van alle kanten nieuwsgierigen naar de plaats,
waar de landing had plaats gehad.
Verwachting: zwakke tot matige Noordwestelij
ke tot Westelijke wind. Ged. bewolkt. Weinig
of geen regen. Weinig vérandering in tempera
tuur.
Verdere verwachting: afnemende bewol
king, iets warmer.
Hierboven
BAROMETERSTAND VAN HEDENMORGEN
S UUR: 770.
Het dunne pijltje geeft den vorigen stand aan
TEMPERATUUR: 15 gr. C. is 59 gr. F.
UW BRIL STUK?
Opticien TERLEP repareert vlug goed
goedkoop.
Hoogzijde 103 Schagen.
