E. I. van der Kar
Intiem Rusthuis
Economische Kroniek
Kapitaalgoederen
Busdiensten
Prima Auto Olie
Uollandsclie Sociëteit an." I80Ï
Jacht=Patronen
Maarten Smit
K* BLAAUBOER Gzn*
Kippengaas
Vrachtauto tegen een boom
over den Afsluitdijk
De nieuwe rijksweg
Amsterdam-Wieringen
RIJKSLANDBOUW-
WINTERSCHOOL
Aangifte van leerlingen
WOL
Tandheelkundige Inrichting
DENTOFORM
Café nummer 1
J. Schoorl Pz. - Schagen
Altijd
fris
bij het
ontwaken
juist in deze tijden het best
voor Uwe Nabestaanden?
Stationsweg 120 - ALKMAAR
Harmonicagaas,
Puntdraad,
Gladdraad,
P. DEKKER
He£ kan soms gebeuren, dat men tot de ontdekking
komt, dat ten aanzien van sommige zaken, die toch
belangwekkend genoeg zijn, een bijna volstrekt ge
mis aan inzicht bestaat. Gedurende de afgeloopen
week ondervond ik zoo iets, toen iemand, met wien
ik het had over de kwestie, tot hoe ver een regee
ring kan gaan met het uitgeven van geld dezelfde
dus waarover ik vorige week reeds 't een en ander
schreef als zijn meening te kennen gaf, dat lan
derijen, fabrieken en dergelijke toch ook meetelden in
de reserve, welke een land zich heeft gevormd. Het
had nog al eenige voeten in de grond hem duidelijk
te maken, dat, ook wanneer men de zaak als zoo
danig wilde opvatten, dezegoederen met geen "mo
gelijkheid kunnen worden verteerd.
Het vraagstuk leek mij interessant genoeg om er
een artikel aan te wijden.
Bij een en ander moet men zich goed voor oogen
houden, dat de belangstelling van den mensch uit
eindelijk uitsluitend uitgaat naar goederen, die hem
in staat stellen wenschen en behoeften te bevredigen.
Wanneer iemand een fiets koopt, zal geen mensch
daarin iets vreemds zien. Wanneer het echter ge
beurt door iemand, die de fietskunst niet machtig
is, die ook niet van plan is deze te leeren, die het
rijwiel ten slotte ook niet aan iemand anders wil
cadeau doen, dan haalt men de schouders op, men
wijst Tiaar het voorhoofd en zegt: „een beetje getikt!"
Hetzelfde is het geval, wanneer iemand een huis
koopt, het op slot draait en het verder laat voor. wat
het is.
Waarom vinden we zoo iets mal?
Omdat het neerkomt op verspilling van de vruch
ten van den arbeid. Wanneer iemand een zekere
rijkdom heeft verworven, dan vertegenwoordigt deze
het resultaat van sparen. Soms heeft dit sparen
plaats gehad door anderen, bij voorbeeld wanneer
de rijkdom door erfenis werd verkregen, in veel ge
vallen heeft hij ze zelf bijeen gegaard. Sparen ech
ter is hetzelfde als minder verbruiken dan werd ge
produceerd. Men heeft bescheidener geleefd dan het
Inkomen veroorloofde, men heeft meer arbeid ver
richt dan noodig was om te kunnen leven, zooals
men heeft gedaan.
Handelt men nu op de bovenomschreven wijze, dan
beteekent dit, dat men de te veel verrichte arbeid
eenvoudig weer te niet doet, dat ze volkomen nutte
loos werd verricht. Men is afgeweken van den regel,
dat alle arbeid ten doel heeft de bevrediging van
wenschen en behoeften. En dit verdient inderdaad
den naam van dwaas.
Wanneer alle arbeid ten doel heeft de bevredi
ging van wenschen en behoeften, spreekt het vanzelf
dat de goederen, welke door den menschelijken ar
beid worden verkregen, die bevrediging mogelijk
maken. Ze moeten kunnen worden gebruikt of ver
bruikt door degenen, die dat wenschen te doen. Zul?
ke goederen zijn de zoogenaamde verbruiksgoederen,
levensmiddelen, kleeren, huizen, wapenen, versierse
len, enz., enz., enz. Natuurlijk is er groot verschil in
de mate van noodwendigheid er van, doch dit willen
we buiten beschouwing laten.
Eigenaardiger wijze zijn er echter ook goe
deren, die wel door den mensch worden be
geerd, die hem echter niet direct van nut zijn.
Wanneer we de natuur, dat is de bron van al
le rijkdommen, buiten beschouwing laten, krij
gen we te doen met de zoogenaamde kapi
taalgoederen. Indien er nu in het geheel
geen band was tusschen deze goederen en de
verbruiksgoederen, zou de voorliefde van den
mensch er voor onverklaarbaar zijn en dwaas.
De band is er echter wel degelijk: de be
langrijkheid der kapitaalgoederen spruit daar
uit voort, dat ze den mensch in staat stel
len met minder moeite meer verbruiksgoede
ren voort te brengen.
Hoe is nu precies een kapitaalgoed ontstaan? We
denken ons daarvoor even een primitieve maatschap
pij. Een visschersman trekt er dagelijks op uit om
zonder hulpmiddelen zijn kostje bijeen te vangen.
Het lukt hem, maar niemand zal zich er over ver
wonderen, wanneer de vinchten van zijn arbeid zeer
bescheiden zijn. Het toeval wil, dat hij in aanraking
komt met iemand, die een net bezit. Hij ziet de vangst,
die daarmee in een ommezien uit het water wordt
gehaald en staat verstomd. Zulk een net, dat zou
hem lijken! Maar hoe er aan te komen? Hij leert ech
ter de vezels tot touw draaien, leert vlechten en gaat
aan het werk. Al zijn beschikbare tijd besteedt hij
er aan. Maar, daar tusschendoor moet hij blijven
visschen, immers hij moet leven. Eindelijk, na maan
den, komt zijn net gereed. Wat is er nu gebeurd?
Hij heeft meer gewerkt dan vroeger, misschien zelfs
ook wel armoediger geleefd. Die meerdere arbeid
heeft hij niet omgezet in verbruiksgoederen, doch in
een kapitaalgoed. In het. net, waardoor hij in het
vervolg zeer ruim hoopt te kunnen leven. Misschien
zal hij zooveel vangen, dat hij een deel van zijn
visch zal kunnen ruilen tegen groenten, eieren,
vleesch. Met evenveel moeite dan voorheen hoopt hij
ontzettend veel meer te produceeren. Geschiedt dit
inderdaad en de kans daarop is groot! dan gaat
zijn levenspeil met een sprong naar boven.
Maar niet alleen het zijne! Ook dat van de hee-
le samenleving. Immers, zijn medemenschen konden
voorheen slechts visch eten, indien ze die zelf vingen.
Maar dan hadden ze geen tijd voor iets anders. On
ze visscherman vangt nu veel meer dan noodig is
voor zijn eigen gebruik. De visch wordt, een bereik
baar iets voor iedereen. Ze wordt goedkooper.
Er is in onze dagen veel te doen over de
kwestie of de productiemiddelen, d.w.z, de
kapitaalgoederen aan den staat behooren te
worden gebracht of niet. Communisme of ka
pitalisme. Het verschil tusschen beide opvat
tingen is kleiner dan velen zich voorstellen.
Ja, men zou kunnen zeggen: het maakt niet
veel uit. Immers, er is geen reden om te ver
onderstellen ,dat met het net zoo heel veel
meer zal worden gevangen, wanneer het aan
de gemeenschap toebehoort dan wel aan dén
visscher of omgekeerd. In het bovenomschre
ven geval, waar de man het net heeft ver
kregen door eigen arbeid, zou overigens com
munisme zeer onredelijk zijn.
Hoe het echter ook is, of het net privaat- dan wel
gemeenschappelijk bezit wordt, de gemeenschap
wordt er niet rijker of armer door. Het net is en
blijft het net en het-doet zijn dienst. Het-Kan van
de eene hand in de andere overgaan, zoolang het
binnen de gemeenschap blijft, zal deze laatste van
die overgangen weinig bemerken.
In onze moderne samenleving nu-is-het-niet-zoo
heel veel anders. We hebben fabrieken, spoorwegen,
waterwerken, wegen, haveninstallaties, enz. enz. Het
zijn allemaal kapitaalgoederen, die de productie
vergemakkelijken. De vraag of ze zich in privaat
dan wel in gemeenschappelijk bezit bevinden; is van
secondair belang. Hoofdzaak is, dat ze er zijn. Zijn
ze er eenmaal, dan geniet de gemeenschap er de
voordeelcn van. En ze zijn verkregen" op dezelfde
wijze als in ons voorbeeld het net; door extra ar
beid. Die hier dan heeft plaats gehad niet meer
door den enkeling, maar door groote groepen van
menschen.
Hoe nu, zoo mag men zich afvragen, kan een re-
gëering, die grootere uitgaven heeft dan inkomsten,
over deze kapitaalgoederen beschikken ter dekking
van haar tekort?
Ze kan het niet. Het is onmogelijk.
Het volgend voorbeeld toont dit ten duidelijkste
aan.
We denken ons eën gemeenschap, waarin door de
burgers niet wordt gespaard en waarin de regeering
meer uitgeeft, dan ze ontvangt. De gemeenschap in
haar geheel teert dus in.
Iedere overgang der "kapitaalgoederen, in andere
handen binnen de gemeenschap, maakt deze, zooals
we boven zagen, niet armer en niet rijker. Op het
interen hebben deze verschuivingen van kapitaal
goederen dus hoegenaamd geen invloed.
Er blijft nog de.mogelijkheid ze te doen. verhuizen
in handen buiten de gemeenschap. Dit .op zichzelf
zou men denke aan het net'de productiemoge-
lijkhcid sterk besnoeien, de gemeenschap zou plot
seling sterk verarmen. Bovendien is zulk een ver
plaatsing meestal niet mogelijk. Fabrieken, water
werken, spoorwegen laten zich niet verwijderen.
De mogelijkheid om,steeds opnieuw met .tekorten
op de begrooting te werken wordt uitsluitend en
alleen beperkt door de verbruiksgoederenvoorraad.
Werkverschaffing-op groote schaal, waarbij kapi
taalgoederen worden gevormd, die op zichzelf de
productie niet verhoogen, is daarmee ook aan gren
zen gebonden.
Omtrent de jaarlijksche productie in verschillende
rijken, zoomede omtrent het verbruik en het sparen
zijn in den loop goede statistische gegevens verza
meld. Op grond daarvan moet bij benadering zijn na
te gaan, waar de grens der mogelijkheden is gelegen.
Misschien, dat we daarop een volgend maal nog
eens terugkomen.
Een ernstig en een licht gewonde.
Nunspeet. Omstreeks zes uur Donderdagavond
is een uit Gorinchem afkomstige vrachtauto, geladen
met vier paarden onder Hulshorst tengevolge van
het springen van een band tegen een boom gereden.
De kabine werd geheel ingedrukt, met het gevolg,
dat de bestuurder K. P. uit Meppel lichte verwon
dingen bekwam.
Ernstiger stond het met den andere inzittende A.
K. uit de Wijk bij Meppel,- die een schedelfractuur,
opliep. In hoogst zorgwekkenden toestand is hij naar
het ziekenhuis Salem te Ermelo overgebracht. Mén
vreest voor zijn leven.
De paarden, die vervoerd werden, b' inge-
deerd.
EISCH VAN DE FRIESCH-HOL-
LANDSCHE REISVEREENIGING
TEGEN DEN STAAT IN KORT
GEDING AFGEWEZEN.
De president der Haagsche rechtbank heeft gister
in kort geding uitspraak gedaan in de procedure
tusschen de Friesch-Holiandsche reisvereeniging
„Samenwerking", gevestigd te Leeuwarden, en den
Staat-der Nederlanden, naar aanleiding van het be
letten door ambtenaren van het rijkstoezicht op de
spoorwegen van door genoemde vereeniging uitge
schreven reizen tusschen Leeuwarden en Rotterdam
via den Afsluitdijk.
De reisvereeniging had gevorderd deze handelin
gen dier ambtenaren onrechtmatig te verklaren, op
grond dat deze tochten niet zouden zijn autobusdien
sten in den zin van de wet op den openbare mid
delen van vervoer.
De president overwoog onder meer dat de auto
bussen der vereeniging volgens het door haar uit
gegeven programma blijkbaar bestemd zijn voor
geregeld vervoer van haar leden tusschen de in dat
programma vermelde vaste verzamelplaatsen. Dat
de vereeniging wel aanvoert, dat de leden een jaar
lijksche contributie betalen, en dat uitsluitend leden
worden aangevoerde maar dat dit niet ter zake
doet, nu de vereeniging heeft erkend, dat tot dusver
nog nimmer iemand als lid is geweigerd, zoodat
practisch het vervoer voor een ieder openstaat.
Op grond van deze overwegingen moeten de door
de vereeniging georganiseerde tochten naar het aan
vankelijk oordeel van den president worden be
schouwd als autobusdiensten, waarvoor volgens de
wet op de openbare middelen van vervoer vergun
ning is vereischt, zoodat, nu de vereeniging niet in
het bezit is van zoodanige vergunning, de ambte
naren van het rijkstoezicht bevoegd waren het door
gaan der tochten te beletten.
De eisch der vereeniging werd derhalve afgewezen.
Een gedeelte bij Amsterdam voorloopig in
gebruik genomen.
Binnenkort zal voorloopig in gebruik worden ge
steld het gedeelte van den nieuwen rijksweg Am
sterdam—Wieringen, vanaf Buiksloot tot het Sloch-
ter. De ontworpen breedte van de aardbaan bedraagt
27 meter, waarbij rekening is. gehouden met een toe
komstig dwarsprofiel met twee gescheiden rijbanen.
Voorloopig is een rijbaan aangelegd, bestemd
voor beide richtingen, bestraat met klinkers.
Na een gebruik van ongeveer drie maanden zal
de rijbaan zoonoodig worden herstraat en daarna
voor het verkeer officieel worden opengesteld.
Door de openstelling van deze weg zal de bochtige
en smalle weg van Amsterdam over den Buiksloter-
meerweg in de richting Purmerend en Hoorn door
het verkeer kunnen worden vermeden.
te Schagen
tot 10 Sept. 1936.
Inlichtingen en programma aan
te vragen bij den Directeur te
Schagen.
Voorbereidende klas kosteloos,
leeftijd vóór Jan. a.s. 15 jaar.
Leerlingen voor eerste klas vóór
Jan. a.s. 16 jaar.
Zie desbetreffend artikeltje in dit
blad.
De Directeur,
Ir. G. LIENESCH,
Rijkslandbouwconsulent,
Schagen.
Heeft-U de mooie
al gezien en zoo góedkoop, bij
G. SMIT
Manufacturen. SCHAGERBRUG.
rechtstreeks uit' Amerika, le
veren wij onder v o 1 l e ga
rantie
a f 19.-
per 100 liter
Probeer deze olie tegen olie
waarvoor U misschien 3 maai
zooveel betaalde.
Concurrentie in deze prima
kwaliteit olie uitgesloten.
Levering door geheel Neder
land.
Ook verkrijgbaar in:
verzegelde bussen van 20 liter
verzegelde drums van 55 liter
verzegelde vaten van 217 liter
Maarten Smit
KOEGRAS
TEL. 2.
Tandarts
houdt zitting des Woensdags
van 3—4 uur in Hotel
Veerburg
Anna Paulowna.
Vaste lage tarieven.
heeft beschikbaar voor bej. en
hulpbeh., VRIJE KAMERS (eigen
meubelen kunnen worden meege
bracht), aparte bediening, uitste
kende verzorging, alles inbegrepen,
ook dokter en apoth., tarief f 10 per
week, echtpaar f 18. Inwonenden
beh. hun qeheele vrijheid. Elk idéé
van stichting wordt beslist aeweerd.
Inlichtingen W. MUL. Schagen.
Tel. 59.
PRIMA AMER. PETROLEUM,
a 41/2 ct. per liter per vat.
franco thuis.
Aanbevelend,
C. BAKKER, Schagerbrng, Tel. 16.
RITSEVOORT 60 ALKMAAR
Spreekuur Dinsdags van
25 uur.
GEHEELE GEBITTEN f30.—.
alles inbegrepen met garantie
Vullingen f2.—.
iiimiiiimiiiCTiiiiraiiiira
per 100 stuks i 4,75
met rookloos kruit
per 100 i 5,25
met Rottweilkruit
per 100 1 5,75
Hagel naar keuze.
DUBRELLOOPS JACHTGE
WEREN, beproefd voor rook
loos kruit f 28,
KOEGRAS.
H5
Lid Alg. Verbond van Accountants te Amsterdam,
Belasting-consulent.
Boekhoudingen Balansen - Controles.
Alle Belastingzaken.
Gevestigd 1913.
Kunt U dit
ook zeggen?
Veel vrouwen staan des morgens
op. vermoeider dan bij het naar bed
gaan, ten prooi aan hevige hoofd
pijn, duizelig, zwaar in de benen.
Zonder enige lust moeten zij aan het
dagelijks werk gaan. dat haar zonder
einde schijnt
Als ge moedeloos zijt. neem dan een
poeder of tablet van bet „Witte
Kruis", gun Uzelf enkele ogenblikken
rust en weldra zult ge U geheel
anders voelen, fris en monter en
met vreugde zult ge Uw dagtaak
aanvangen.
„Witte Kruis" poeders of tabletten
zijn het ware middel tegen alle
pijnen, waardoor deze ook worden
veroorzaakt.
HOOFDPIJN - ZENUWPIJNEN - PERIODIEKE
PIJNEN - RHEUMATIEK - GRIEP - KOORTS
'poeders of tabletten van
Per doos van 12 poeders of
tablcttteo 45 ces
Per koker. In stofvri|c en
onbreekbare verpakking,
Inhoudende 24 tabletten 80 cent
Bi) apotheken en d rog Uien.
o» Nederland i „DUT1M", Oegstgecst
VERKRIJGBAAR BIJ APOTHEKERS EN DROGISTEN
Hoe zorgt U,
Door het afsluiten van een levensverzeke
ring, lijfrente of studieverzekering bij de
oude
Nieuwe Tarieven. Vrijgevige voorwaarden.
Vraagt inlichtingen bij*
Generaal-agent voor Noord-Holland,
TELEFOON 2273.
TELEFOON 2273.
Golfplaten, lengte 1.10, 1.52, 1.83, 2.13, 2.44, 2.74, 3.05,
3.35, 3.64 Meter. Werkbreedte 76 c.M.
Alles tegen zeer voordeelige prijzen, bij:
Ijzerhandel,
LAAN - SCHAGEN. - TEL. 110.
