Geestdrift in Egypte
Irun nog niet
gebombardeerd
Postrekening
No. 23330
Int Telei
No. 20
8 PAGINA'S.
Mohammedanen
thans onafhankelijk
Meer dan 20 dooden te
Bochum
De voorgenomen intrekking
van huurtoeslag
SPANJE
Een bloedraad in Madrid
Dinsdag 1 September 1936.
SCHAGER
79ste Jaargang. No. 10053
COURANT.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst.
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co.. Schagen
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTUN
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend
De eigenlijke Egyptische bevolking moet
lijdelijk toezien. Van geestdriftige be
toogingen, die nooit hebben plaats gehad.
door
J. K. BREDERODE
ALEXANDRIË, 27 Aug.
HOEWEL ik in Egypte slechts op de doorreis
vertoef en ik me morgen reeds aan de an
dere zijde der Egyptische grens zal bevinden,
dien ik toch enkele woorden te wijden aan
de groote gebeurtenis: het verdrag'tusschen Engeland
en Egypte, waardoor laatstgenoemd land van vazal
tot bondgenoot van Engeland wordt.
Telegrammen, vooral die van het Reufer-bureau,
hebben hiervan natuurlijk al uitvoerig melding ge
maakt. Men heeft waarschijnlijk ook kunnen lezen
over gloeiende toespraken van Egyptische ministers
en over de geestdrift in Egypte, nu het land einde
lijk zijn volle vrijheid krijgt. Gistermorgen is het te
legram ontvangen, dat te Londen de onderteekening
van het verdrag heeft plaats gehad. Te Cairo zijn ter
eere daarvan een-en-twintig kanonschoten gelost en
op bevel der overheid zijn op alle openbare gebou
wen de vlaggen geheschen.
Een vreemdeling, die hier thans vertoeft,
kan echter niet anders dan vaststellen, dat
werkelijke geestdrift onder de bevolking niet
bestaat, of tenminste zich niet uit. Vlaggen
van particuliere huizen ziet men zoo goed als
niet. Een nationale betooging heeft te Alexan-
drië plaats gehad, doch deze betooging was
alles behalve indrukwekkend en bestond voor
namelijk uit een goede honderdtal jonge in-
tellectueelen. Het eigenlijke volk deed niet me
de. Vermoedelijk is het te Cairo iets beter ge
weest, doch daarvan weet ik, op het oogen-
blik, dat ik deze regelen schrijf, nog niets.
Te Alexandrië betreurt men het vertrek
der Engelsche vloot en der Engelsche krijgs
macht, die hier gedurende den oorlog in Ethi
opië samengetrokken waren. De tienduizenden
Engelsche matrozen en soldaten deden hier
het geld rollen en alle zaken maakten een
gouden tijd mede. Dit is nu voorbij én het
zomerseizoen van de badplaats Alexandrië
kan dit niet goed maken.
De Mohammedaansche bevolking van
Egypte, de Arabieren, heeft thans waarnaar
het jarenlang zoo hard heeft geschreeuwd:
de onafhankelijkheid. De Christelijke Egyp-
tenaren staan tegenover dit vraagstuk eenigs-
zins anders, al zullen ze dit niet gaarne open
lijk erkennen, daar ze zich hiermede den haat
der Mohammedanen op den hals zouden ha
len. Deze Christelijke Egyptenaren, de Kopten,
vormen slechts een kleine minderheid tegen
over de Mohammedanen, de Arabieren, onge
veer één millioen tegenover veertien milli-
oen. De Kopten zijn de echte, oorspronkelijke
Egyptenaren en tenslotte zijn de Arabieren
hier, evenals de Engelschen, vreemde indrin
gers, al kwamen ze dan ook meer dan dui
zend jaar vroeger. Aan een Arabier moet men
dit echter niet zeggen, wil men hem niet tot
zijn eeuwigen vijand hebben.
Op dit oogenblik echter tracht men de zaken om
te draaien en een Arabisch blad wilde al een on
derscheid maken tusschen de echte en de niet-ech-
te Egyptenaren en tegen alle geschiedkundige waar
heid in, zouden dan, volgens dat blad, de Mohame-
daansche Egyptenaren als de echte Egyptenaren
moeten worden beschouwd.
Van dichtbij bezien, zijn vele politieke vraagstuk
ken geheel anders dan men op een afstand zou
meenen.
Tot nu toe genoten de Kopten als Christenen tus
schen een overwegend Mohamedaansche bevolking
een minderheidsbescherming. Ook dit zal nu weldra
eindigen en wel met goedvinden der Kopten zelf,
wat op het eerste gezicht onverklaarbaar schijnt.
Een Koptische journalist, met wien ik te Cairo te
zamen was, zeide me evenwel: „Wat kunnen we an
ders doen? Trekken de Engelschen zich zoo goed als
geheel terug, dan blijft er van die minderheidsrech
ten in de practijk toch in het geheel niets over. Ver
zetten we ons tegen dc afschaffing van die minder
heidsrechten, dan zal ons dit. door de Mohamedanen
eeuwig voor de voeten worden geworpen en we zul
len worden verklaard tot niet goede Egyptenaren
We hebben dus geen keus.''
Er zijn bij de veranderingen, welke thans in gang
zijn, nog andere belangen betrokken en wel die van
honderdduizenden Europeanen. Men kan zeggen, dat
deze Europeanen toch slechts vreemdelingen zijn,
maar het waren deze vreemdelingen, die het huidige
Egypte voor het belangrijkste deel opbouwden met
hun geld en hun werkkrachten. De (zeer goede)
spoorwegen, de postdienst, de wegen, de genees
kundige dienst, de kunstwerken van allerlei aard,
zijn niet tot stand gebracht of georganiseerd door
de Arabieren, maar door de Europeanen, door de
„vreemdelingen"'. Er wonen in Egypte, voor een
deel van vader op zoon, reeds ongeveer honderddui
zend Grieken en bijna zeventigduizend Italianen. De
Grieken hebben hier meer dan twintig eeuwen een
zeer belangrijke rol gespeeld. De naam van de stad
Alexandrië wijst dit reeds uit en herinnert aan
Alexander den Grooten, die weliswaar door geboorte
een Macedoniër, maar door opvoeding en opvatting
een Griek was.
De onderdanen van twaalf verschillende staten,
waaronder Griekenland, Italië, België, Nederland,
Engeland, Frankrijk hebben tot nu toe in Egypte
bijzondere rechten, de .capitulaties", waardoor ze in
strafzaken niet voor een Egyptischen rechter, maar
voor hun eigen consul terecht komen te staan. Geen
der onderdanen dezer staten mag door de Egypti
sche politie worden in hechtenis genomen zonder
goedvinden van zijn consul. Bij geen dezer vreemde
lingen mag een huiszoeking worden gedaan zonder
dat daarbij een vertegenwoordiger van het consulaat
aanwezig is. Bij burgerlijke geschillen tusschen
vreemdelingen onderling of tusschen een vreemde
ling en een' Egyptenaar komt de aangelegenheid
voor een gemengde rechtbank, waarin ook buiten
landers zitting hebben. Engeland heeft thans aan
Egypte beloofd mede te zullen werken deze „capi
tulaties" afgeschaft te krijgen. Engeland heeft na de
gebeurtenissen in Ethiopië sterk behoefte aan een
welgezind en zoo mogelijk ook wei-gewapend
Egypte en om dit te verkrijgen schijnt Engeland ook
de rechten van anderen aïs ruilmiddel te willen
gebruiken. Het kan dit te eerder doen omdat het
ook na de afschaffing der capitulaties toch nog een
bijzonderen invloed in Egypte zal behouden, ware
het alleen door het feit, dat Engelsche officieren de
reorganisatie van het Egyptische leger ter hand zul
len nemen.
Onder de vreemdelingen in Egypte is men over de
mogelijke afschaffing der capitulaties zeer slecht te
spreken. Men ziet er een zeer groot gevaar voor de
rechtszekerheid in. Weliswaar heeft een der Egypti
sche ministers nadrukkelijk verklaard, dat de vreem
delingen steeds op de striktste rechtvaardigheid zul
len kunnen rekenen, maar de vreemdelingen heeft
dit niet gerust gesteld. De hier soms reeds vele ge
slachten gevestigde Europeanen en Amerikanen twij
felen niet aan de oprechtheid van den minister, maar
ze stellen niet het minste vertrouwen in de lagere
regeeringsorganen, in de politie en in de rechterlijke
macht. De politie-agentcn zijn voor een aanzienlijk
deel analphabeten. Trouwens ook in Arabische bla
den is herhaaldelijk aangedrongen op een verbetering
van het intellectueele peil der lagere politie-beamb-
ten. Deze beambten zijn voor een zeer groot deel af
komstig uit het binnenland. Als overtuigde Moha
medanen zien ze in plken niet-Mohamedaan een on
reine, zoo niet een vijand, Deze menschen los te la
ten op de honderdduizenden Europeanen, die in
Egypte wonen en eigenlijk het moderne Egypte
schiepen, zou onverantwoordelijk zijn.
Misschien komen de betrokken regeeringen ei' toe
hunin Egypte wonende onderdanen om hun mee
ning te vragen, eer ze inzake de „capitulaties" een
beslissing nemen, maar waarschijnlijk is dit niet.
De rapporten van diplomaten, die ver buiten het le
ven-staan, zullen wel weer den doorslag geven.
NASCHRIFT. Nu ik dit artikel heb beëindigd, ont
vang ik de bladen uit Cairo en ik wrijf me de oogen
uit. In het belangrijkste, in het Fransch gedrukte
dagblad uit Cairo lees ik verslagen over geestdrif
tige optochten, nationale betoogingen van geweldi
gen omvang te Alexandrië ter gelegenheid van de
onderteekening van het Engelsch-Egyptische ver
drag. Het is waar, ik heb gisteravond tot elf uur op
mijn kamer gewerkt en ben pas eerst daarna de
straal, op gegaan, doch ik heb mijn kamer in het
midden van de stad en moest van die geestdriftige
betoogingen toch iets hebben bemerkt, indien ze wer
kelijk hadden plaats gehad.
Ik dien erbij te voegen, dat dit blad uit Cairo over
betoogingen daar niets schrijft. Dit zou door de meer
derheid van zijn lezers te controleeren zijn geweest.
Misschien komt er morgen een blad uit Alexandrië
met uitvoerige berichten over geestdriftige betoogin
gen te Cairo, dieevenmin hebben plaats gehad.
Waarschijnlijk worden deze berichten door Reuter
of een ander persbureau verder geseind naar Europa
en daar, ja, daar worden ze natuurlijk zonder eenig
voorbehoud geloofd.
Het is jammerlijk hoe de menschheid wordt inge
licht.
J. K. BREDERODE.
ONTPLOFFING IN DE MIJN
„VEREINIGTE PRESIDENT".
Bochum In de mijn Vereinigte Pre
sident", toebehoorende aan de Bergbau
A. G. Lotharingen, heeft Gistermiddag een
ontploffing plaats gehad op de negende ver
dieping Tot gisteravond zeven uur waren
.elf dooden geborgen en twaalf gewonden
naar het ziekenhuis vervoerd. Hoevelen nog
in de schacht zijn is niet bekend.
Twintig dooden bij het mijnonge
luk Officieele mededeeling.
In de officieele lezing over het mijnongeluk
wordt meegedeeld, dat de mijngasontploffing
tot nu toe 20 dooden heeft geeisckt. Drie arbei
ders worden nog vermist. Men vreest, dat ook
zij om het levenzijn gekomen.
Twintig mijnwerkers zijn gewond, van wie
in tusschen drie aan hun wonden zijn bezweken
Men verwacht niet. dat nog meer slachtoffers
te betreuren zullen zijn.
De mijndirectie heeft een onderzoek ingesteld
naar de oorzaken van het ongeluk, doch dit
heeft, daar de bergingswerkzaamheden nog niet
geëindigd zijn, nog geen uitsluitsel gegeven.
17 dooden van het mijnongeluk
geborgen.
Nader uit Bochum Het bergingswerk in
de mijn „Vereinigte President" waar gister
middag een ontploffing heeft plaats gehad, gaat
slechts langzaam, aangezien het door de ont
ploffing getroffen deel, is ingestort.
Tot 19 uur waren 17 dooden en 12 gewonden
geborgen.
Men vermoedt evenwel, dat nog eenige dooden
onder de puinen bedolven liggen.
Adres van den Nationalen wo
ningraad aan den minister van
sociale zaken.
Het bestuur van den Nationalen woningraad,
algemeene bond van woningbouwvereenigingen
te Amsterdam, heeft zich naar aanleiding van
de voorgenome intrekking van den huurtoe
slag in een adres tot den minister van sociale
zaken gewend, waarin verzocht wordt, tot te
rugname van het besluit tot intrekking van
den huurtoeslag subsidiair, dat de beslissing in
deze wordt aangehouden tot aan de hand van
de te verzamelen gegevens een nauwkeuriger
overzicht zal zijn verkregen van de directe ge
volgen van de intrekking van den huurtoeslag.
dat afgescheiden van de kwestie van den huur
toeslag. de huurverlaging voor zonder rijkssteun
ingevolge de woningwet gebouwde vereenigings-
en gemeentewoningen alsnog door bijdragsver-
leening van rijkswege wordt mogelijk gemaakt
en dat de rente van door rijksfondsen verstrekte
leeningen voor regeerings- en gemeentebouw.
ten spoedigste wordt verlaagd.
Het adres wordt zeer uitvoerig toegelicht.
OVERWINNING DER OPSTANDE
LINGEN IN TOLEDO.
De bedreiging der nationalisten, dat Irun
met den grond gelijk zou worden gemaakt,
is nog niet in daden omgezet.
Voor zoover van de Fransch-Spaansche
grens aan de beneden-Pyreneën gezien kan
worden, heeft zich gisteren geen enkel of
fensief op groote schaal aan het front van
Irun voorgedaan.
Tegen twee uur slechts heeft zich een klein
gevecht voorgedaan op den top van den
berg Tnriarte en gedurende een half uur
knetterde vandaar het geweervuur.
Men onderscheidt, trouwens geen enkele
troepenbeweging, De mannen blijven ver
scholen.
De evacuatie van Irun schijnt beëindigd te
zijn, In de straten der stad bevinden zich geen
vrouwen en kinderen meer. De meeste hui
zen zijn gesloten.
Een opstandelingenkruiser heeft drie gra
naten naar het fort Guadelupe afgevuurd.
Overwinning in Toledo.
Radio Sevilla deelde gistermiddag mede, dat een
overwinning is behaald op de „Marxistische" troe
pen in de provincie Toledo.
Deze overwinning was van groot belang, want de
vijand werd volledig op de vlucht geslagen.
De „rooden" hadden 600 dooden en velen werden
krijgsgevangen gemaakt.
Tijdens den slag, welke drie dagen duurde, wer
den 9 mortieren, 16 mitrailleurs, 800 geweren, tal
rijke motorrijwielen, 3000 granaten en 300.000 geweer
patronen buitgemaakt.
Een geheel bataillon en twee compagnieën van 'n
ander bataillon werden krijgevangen gemaakt. Dit
is de grootste nederlaag aan het Guadaremafront
van de regeeringstroepen.
Wat de regeering er van zegt.
Het ministerie van oorlog deelt mede, dat de op
standelingen in den Guadarrama verwoede aanval
len hebben ondernomen, doch dat zij werden afge
slagen en vervolgd door de regeeringsgetrouwe
strijdkrachten. De opstandelingen hebben 165 man
op het slagveld achtergelaten. 35 man zijn gevangen
genomen en''15 mitrailleurs zijn buit gemaakt.
Anarchie in Malaga.
Een Jeugdig nationalist, Jose Robas, wist enkele
dagen geleden uit Malaga te ontvluchten. Hij deelde
het volgende niede omtrent den toestand in deze
stad: „Malaga is geheel in handen van de Iberische
anarchistische federatie en van de nationale arbei
dersfederatie. Alle villa's in de aristocratische voor
stad „Ellimonar" zijn verwoest. De guardia civil is
ontwapend en wordt in de kazernes bewaakt door
de anarchistische volksfrontmilitie. Het is onmoge
lijk het aantal executies te schatten.
Alle kerken en kloosters zijn neergebrand, met uit
zondering van de kathedraal. Op het dak hiervan
zijn kanonnen en mitrailleurs geplaatst voor den
afweer van vliegtuigen.
De Calle Larios, de voornaamste straat van Mala
ga, is geheel vernield.
De stad bedreigd.
Door het hevig bombardement van Malaga ver
wacht men heden of morgen een aanval der „wit
ten" op de stad. De stad zou reeds deels vernield
zijn en verstoken van verbindingsmiddelen zelfs
vanuit zee.
De jacht op aristocraten in Madrid.
Volgens een in Lissabon ontvangen verslag van
een buitenlandschen waarnemer in de Spaansche
hoofdstad, bestaat er thans practisch geen regeering
meer in Madrid. De C.N.T. en de F.A.I. controleeren
alles.
Dezelfde waarnemer schrijft de recente brand in
den Carcel Modelo, de groote gevangenis in Madrid,
welke brand begon in de houtopslagplaats en de
bakkerij, toe aan de regeeringsmilitie. De eerste ge
vangenen, die in vrijheid werden gesteld, zoo vertel
de de waarnemer, waren o.m. moordenaars, zakken
rollers, bankdieven enz. Eerst daarna kwamen de
politieke gevangenen, die met machinegeweren
neergemaaid werden.
Naar zijn schatting zijn een duizendtal po
litieke gevangenen op deze wijze gedood, of
schoon dit getal op het oogenblik niet te con
troleeren is. Ongeveer zeventig lijken worden
iederen nacht afgeleverd. Vele slachtoffers
zijn personen, die moeilijkheden hebben ge
had met hun werklieden, die thans van de
gelegenheid gebruik maken om wraak te ne
men.
Een verontrustende trek van het Madrileensche
leven op dit oogenblik is, aldus gaat de waarnemer
verder, dat. de communisten een Tsjeka hebben inge
steld in de club der Bellas Artes (schoone kunsten)
waar iederen nacht processen worden gehouden, die
altijd met een doodvonnis eindigen.
Deze vonnissen worden voltrokken in de kelders
van het clubgebouw, waar vandaan de lijken later
naar het lijkenhuis, of de begraafplaats gebracht
worden door de gemeentelijke vuilnisdienst.
De bevolking van Madrid ziet met angst en vreezen
haar lot tegemoet, wanneer de opstandelingen moch
ten komen, want de federatie der anarchisten heeft
gedreigd de geheele wijk der gegoeden af te bran
den en eigen vrouwen en kinderen te dooden, ten
einde te voorkomen dat zij in handen van de rebel
len vallen.
De anarchisten zijn in staat hun dreigement ten
uitvoer te leggen.
De levensmiddelen worden dagelijks schaarscher.
Alle vleesch in blik en geconserveerde melk worden
geconfisqueerd voor de mannen aan het front.
De treinen, die vluchtelingen vervoeren, worden
regelmatig naar aristocraten doorzocht, die wanneer
ze ontdekt worden, op staanden voet worden doodge
schoten en op de spoorbaan worden geworpen.
Twaalf regeeringsvliegtuigen neerge
haald.
De bijzondere correspondent van Havas te Sevilla
deelt mede, dat officieel wordt verklaard, dat een
twaalftal vliegtuigen van de regeering is neerge
haald. Sevilla, Huelva, en Cadix zijn niet meer van
uit de lucht gebombardeerd. Toch zijn maatregelen
genomen voor het geval dit toch zou gebeuren.
Actie der luchtmacht van de opstande
lingen.
De generale staf van de opstandelingen te Burgos
deelt mee, dat de luchtmacht Naval Peral, Villa Al-
ba, Pereguinos en het Escurial heeft gebombardeerd
Verder worden twee belangrijke overwinningen ge
meld. In de provincie Avila zijn de opstandelingen
15 K.M. opgerukt en hebben Puergerinos bezet, zoo
dat Naval Peral van het Escurial is gescheiden. Een
andere kolonne heeft Cueva Valverd en een derde
heeft Desgardaderoa bezet. Het hoofdkwartier ver-
klaai't, dat de luchtmacht met succes samenwerkte
met de troepen eh een gemotoriseerde afdeeling van
de regeeringstroepen werd op de. vlucht geslagen.
Spionnage en contra-spionnage.
Uit Salamanca wordt gemeld, dat een spionnage-
centi'ale van de Spaansche regeering te Lissabon is
gevestigd, welke een groote rol speelt in den bur
geroorlog. De opstandelingen trachten thans een
contra-spionnage op te richten, aangezien alle be
langrijke plannen van de opstandelingen in onge
looflijk korten tijd in Madrid bekend blijken te zijn.
Verder wordt vernomen, dat een geheim genoot
schap is gevormd tot wraak op de leidende personen
te Madrid, bestaande uit jeugdige fascisten. Zij
zweren Madrid in te nemen en alle leiders van link-
sche partijen te dooden, als zij uit Spanje vluchten.
Zij zullen hun man volgen naar ieder deel van de
wereld waarheen hij gaat en elk risico loopen om de
executie ten uitvoer te brengen.
Naar verluidt, staan Azana,, Largo Caballero, Ida-
lecio Prieto en Giralare boven aan de lijst van „pu
blieke vijanden".
Spaansche regeeringspersonen te Parijs.
Gisteren in den namiddag zijn Spaansche regee
ringspersonen, die Zondag uit Madrid en Barcelona
zijn vertrokken, te Parijs aangekomen.
Het zijn de minister van onderwijs Domingo, het
communistische Corteslid van Oviedo Irriburu en
Lara. oud-minister van justitie en financiën.
Zij weigerden elke inlichting.
