Engeland grijpt in
Krachtig optreden
in Palestina.
KIJKEn isKOOPEn bijCLOECK
Woensdag 16 September 1936.
SCHAGER COURANT.
Tweede Blad. No. 10064
Door sneltrein gegrepen
en gedood
SUMLtGMT
SÜMUGB'T.
SU MUG HT
SU H i QHl;,
SUN t (G!
S U M l G
SUNt
SUN
s-r N o:
1
SUNLIGHT ZEEP, NEERLANDS BESTE ZEEP-KWALITEIT IS THANS BINNEN IEDERS BEREIK
DE PRIJS IS VERLAAGD, HET GEWICHT VERHOOGD; DE GESCHENKENBONS BLIJVEN GEHANDHAAFD
ZOOALS DAT MET ALLES IN
HET VERRE OOSTEN HET
GEVAL IS, IS OOK DAT VAN
PALESTINA EEN INGE
WIKKELD VRAAGSTUK
Haifa. In September.
NA heel lans aarzelen beeft. Engeland,
zooals de telegrammen wel - reeds ge
meld zullen hebben; beslpten tot kracht
dadig optreden in Palestin^b.^Og.- "méejKtróepen.
zullen worden gezonden 'bd, ^an: beleg
zal worden afgckoraügiL aarze
len" eerst pm dé '-fot-; défce.
maatregelen overgegaan err di|' lange aajy.eiën
is Engeland verwetenals een. woordbreuk,
als een ontrouw aan de BalföUTverkl$img waar
bij den Joden „een eigen thuis"'in';- "Palestina
werd toegezegd. Hij, clie den ,Qri.ënt..:met zijn
duizenden netelige vraagstukken .keilt,-" zal dit-
lange aarzelen der Engelsche regeeiïng ten volle
kunnen begrijpen. Vanuit Europa gezien, moge
het Palestina-vraagstuk eenvoudig schijnen, in
werkelijkheid is het buitengewoon ingewikkeld,
vooral omdat het niet op zichzelf staat. In de
eerste plaats voor Engeland zit er heel veel aan
vast.
In het Oosten is nu eenmaal alles
ingewikkeld. Ruim zes jaren heb ik nu de
landen van het nabije Oosten bereisd. Ik
heb gezworven door de woestijnenheb de
voornaamste steden bezocht, heb geleefd bij
enkele woestijn-stammen, heb gesproken
met Arabieren en Perzen, met Turken en
Christelijke Syrianen, met Joden en Arme
niërs, in vele steden, te Damascus, te Bag
dad. te Benrouthte Cairo heb ik tallooze
uren doorgebracht in bibliotheken, gebogen
over dikke boeken en nog sta ik, hier rond-,
reizendtelkens voor nieuwe vraaqstickkcn
en raadselen waarvan 't vreemdste rondsel
is de geesles gesteldheid der hier levende
menschen. Elke godsdienst Me f Ce}tf hd'eVelÓ
zijn er met hoevele. ^varjciti&s), elke stam,
elk dorp, elk gebergte, elke steen bijna heeft
hier zijn eigen vraagstukken en raadselen,
dieden leergierigen reiziger telkens weder
v verrassen.
Met Palestina is het niet anders. De onlusten,
die er thans zooveel bloed vragen en zooveel
ellende brengen, hebben plaatselijke oorzaken,
maar ook oorzaken van veel omvattender aard.
die ver over de grenzen van Palestina grijpen.
De onmiddellijke, plaatselijke oorzaken zijn de
vroegere grootgrondbezitters in Palestina, die er
voor het allergrootste deel reeds woonden voor
den wereldoorlog in den tijd dat Turkije nog
over Palestina heersohte Palestina was toen een
arm land. dat zeer weinig voortbracht. Slechts
een zeer klein gedeelte van den bodem was be
bouwd en de uitvoer gering. Er waren ook toen
reeds Joden gevestigd, doch in zeer kleine ge
tale.
Na den wereldoorlog begonnen echter de Jo
den toé te stroomen en met hen kwam ook ka
pitaal, waaraan het tot toen in Palestina zoo
goed als ontbroken had. De groot-grondbezitters
konden plotseling hun grond verkoopen tegen
prijzen, waarvan ze nimmer hadden gedroomd.
Deze Mohammedaansóhe groot-grondbezitters
streken de aanzienlijke bedragen der Joden te
vreden op en leefden rustig verder zonder zich
om de ontwikkeling van het land te bekomme
ren. zoomin als ze dit vroeger hadden gedaan.
Joodsche land- en tuinbouwondernemingen.
werden in het leven geroepen, overal ontston
den Joodsche inrichtingen van nijverheid en
de prijzen van den bodem stegen door de groo-
tere (Joodsche) vraag aanzienlijk. De vroegere
Mohammedaansdhe groot-grondbezitters, die
hun bodem verkochten, stelden dit eerst met
verbazing en daarna met tegenzin en veront
waardiging vast. Ze vergaten, dat ze indertijd
voor hun land buitengewoon hooge prijzen be
dongen en gevoelden zich bedrogen. Dat de stij
ging der grondprijzen het gevolg was van de
komst der Joelen en van Joodsche werkkracht,
zagen ze eveneens over het hoofd. Nijd en ij
verzucht speeldenèen rol en werden tot haat
tegen de Joden. De arbeidsloonen stegen, doch
dezelfde vroegere groot-grondbezitters gingen
dit zooveel mogelijk tegen, doordat ze zeer goed-
koope Mohammedaansche werkkrachten lieten
komen uit Transjordanië. Dit gaf. aanleiding
tot wrijving en strubbeling en tegelijk bitsten
de vroegere groot-grondbezitters hun menschen
gel pofsgen out enop tegen „de vreemde indrin
gers" Godsdienstige geestdrijverij speelde een
rol mede en tevens de zucht naar avonturen,
welke in.de. zaol y^£lke^A^^g|l^e^
Doch behalve cleze oorzaken' is ei' nog "een1
grqoter, machtiger, algemeener oorzaak.
Sedert het hegiai van den. wereldoorlog is er
in de Arabische wereld "iéts veranderd. Op dat
oogenblik wisten deEngelschen de Arabieren te
bewegen de wapens op te nemen tegen de Tur
ken en dus de zijde te kiezen der geallieerden.
Bijna geheel het Arabische schiereiland, geheel
Palestina, Syrië, het gebied van den Libanon,
Irak waren, toen nog Turksch gebied, waarvan
het allergrootste deel der bewoners bestond uit
Arabieren Deze hebben steeds een haat en ver
achting gekoesterd tegen de Turken. O.a. ge
schiedkundige redenen speelden daar bij een rol
Dat indertijd de Turken zich door list hebben
k kunnen meester maken van het „Khalifaat",
dat de sultans van Turkije tevens „Khalif",
geestelijk hoofd van alle Moslims waren, hebben
de Arabieren den Turken nimmer kunnen ver
geven, evenmin, dat Turken heeren en meesters
waren in de heilige Arabische steden Mekka en
Medina. Engeland wist dit alles uit te buiten
en de Arabieren te bewegen naar de wapens te
grijpen tegen de Turken. Daarbij deed Engeland
de belofte, dat na de overwinning der gealli
eerden een groot Arabisch rijk zou worden ge
vormd. In hun droomen zagen de Arabieren
reeds teruggekeerd den ouden, schoonen tijd.
toen zij meesters waren in groote deelen van de
wereld, ook in Europa.
Van dit groote Arabische rijk is niets tot wer
kelijkheicl geworden. „Engeland heeft zijn woord
niet gehouden" beweren velen, maar deze ver
klaring is wel al te eenvoudig. Niet slechts En
geland had schuld aan het niet tot stand kooien
van het groote Arabische rijk.
Frankrijk had zijn eigen belangen in het na
bije Oosten en gevoelde niets voor het Engelsche
plan. De honderdduizenden Christenen op en
om den Libanon wilden van de schepping van
zulk een Arabisch rijk niet hooren. Arabische
vorsten en s.ieichs werden tot woedende onder
linge mededingers. Bestaande godsdienstige 'ge
schillen onder de Arabierenzelf wonnen plot
seling aan scherpte. In plaats van één groot
Arabisch rijk werden verschillende half onaf
hankelijke Arabische gebieden onder mandaat
van den Volkenbond gevormd. Hedzjaz met de
hoofdstad Mekka werd tot een volkomen onaf-
hankelijken staat, maar de Engelsche bescher
meling die er tot koning werd uitgeroepen,
werd al spoedig verdreven van zijn troon door
Ibn Saoed, op dat oogenblik nog slechts alleen
koning van Nedzjed.
-Maar al is er dan van dat beloofde groote
Arabische rijk niets terecht gekomen, de droom
is in de harten van mi'llioenen Arabieren voort
blijven leven. En het is deze droom, die bij de
gebeurtenissen in Palestina een belangrijke rol
medespeelt.
De wrijving tusschen Joden en Arabieren in
Palestina is niet slechts een plaatselijke aange
legenheid. maar brengt het diepste gemoed van
alle Arabieren en dus ook van alle Mohamme
danen in de wereld, waar ze-, zich ook mogen
bevinden en van welk ras ze ook niogen zijn,
ju. beweging.
Voor de Móh'ammedanen van Indië. China,
Afrika, zelfs voor clie van Europa (Albanië,
Bosnië en Herzegowina) zijn de Arabieren het
Wielrijder op onbesvmklen
overweg ver ongel ukt.
Op den onbewaakten overweg in het Jaag
pad langs de Smilder vaart hij Mep pel is
een tot dusverre onbekend gebleven wiel
rijder door een sneltrein uit Leeuwarden
gegrepen en gedood De wielrijder die den
trein uit Meppel had latep passeeren had
den uit Leeuwarden komenden trejn niet
opgemerkt en werd bij het oversteken van
de spoorbaan door den locomotief gegre
pen en gedood.
Het slachtoffer is naar schatting ongeveer
30 jaar oud, hij had geen indentiteibspapie
ren.
Het lijk is naar het lijkenhuisje op de be
graafplaats te Meppel overgebracht.
Meppel 15 September Omtrent dit noodlot
tig ongeluk vernemen wij nog, dat het slacht
offer, wiens indentiteit nog niet kon worden
vastgesteld, de 21-j.arige ongehuwde schipper
Johannes Nieman uit Wi'ldervank is.-
Nieman hoorde op het schip „Ebhinna" dat
thans te Meppel ligt, thuis. Hij was met zijn
vader op het schip.
volk dat eenmaal door zijn grooten prof. Mo
hammed de Koran en dus de eeuwige goddelijke
waarheid bracht. Het denkbeeld één groot Ara
bisch rijk met de heilige stad Mekka als hoofd
stad te vormen, kan de honderden millioenen
niet-Arabische Mohammedanen niet onverschil
lig laten, maar het bestaan en de groei van een
steeds Joodischer wordend Palestina vormen een
gevaar voor de uitvoerbaarheid van dit denk
beeld. Dit verklaart de algcmeene opwinding,
welke in de Arabische en ook in andere Moham
medaansche landen cloor de gebeurtenissen in
Palestina wordt gewekt. Men gevoelt een ge
meenschappelijk ideaal bedreigt. En hierdoor
wordt een oplossing van het Palestina-vraag
stuk in de uiterste mate bemoeilijkt.
Geweren en kanonnen (van heide zijden)
hebben nu voorloopig in deze aangelegenheid
het woord. Geweren en kanonnen verkondigen
weliswaar nimmer de logica, maar het' was niet
de logica, het waren steeds instincten, die de
massa's dreven.
J. K. BREDERODE
SUMLIGHT
S U N i I G i-ff
5UNLGH
sunI GHT
S U N G H T
SUNt H T
ZEER
ZEEP
ZEEP
'ZE
SIMP;
rWTGvAR ONOVERTROFFEN
-> 5 0 JAAR OÏlO'/S.'-
S U.M 11 G H T ZEEF
i G H T
i G Hf
ZEEP SINDS 50 JAAR O N O V E"RS| R O F F1 N. S U N L G H I ZE t P f 1 0 000 ZUI
ZEEP SiNDS 50 JAAR OMOVERTRQ fjÜ H. _U. N. L T 7 r. iIJ a.öIcLjail VJZR7T"
&JO - 0A07 H
