Italië toont
zijn kracht
KIIKEN is KDOPEN hij CHECK
De worsteling om
Oviedo
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Politieke betoogingen
te Londen
Jean Batten breekt
een record
Fransch Volks
front bedreigd
Buifenfandsch
Overzicht
SPANJE
Europa verrijkt met een
nieuwen dictator
MAANDAG 12 OCTOBER 1936. 80e Jaargang. No. 10084.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schogen.
MUSSOLINI RAMMELT MET DE
SABEL. - ZIJN MEDEDEELING
OVER DE MILITAIRE CAPACI
TEITEN VAN ITALIË BE
DOELD ALS EEN WAARSCHU
WING.
Zaterdag is de Italiaansche mi
nisterraad bijeengekomen onder voor
zitterschap van Mussolini, waarin
deze als minister van de weermacht
een uiteenzetting heeft gegeven van
de ontwikkeling van de militaire
voorbereidingen in den laatsten tijd.
Algemeen wordt in deze uiteenzetting
van Mussolini, in verband met de
huidige internationale verwikkelin
gen, een demonstratie gezien van de
kracht, waarover Italië op dit oogen-
blik beschikt en waarmee men even
tueel rekening zou moeten houden.
Te Rome wordt algemeen aangeno
men, dat de verklaringen van Mus
solini over den stand der Italiaan
sche bewapening bedoeld zijn als een
waarschuwing tegen een ieder die er
over denken mocht, Italië in zijn bui-
tenlandsche politiek, op dit oogenblik
vooral Middellandsche Zee-politiek te
dwarsboomen.
Stefani, het officieele Italiaansche pers
bureau zegt, dat het algemeen commissariaat
Van oorlogsfabi'icage op dit oogenblik 1200
fabrieken van oorlogstuig controleert. Voor
zekere fabrieken vooral die welke lucht
vaartmateriaal vervaardigen en vlootbenoo-
digdheden, is verlof verleend tot instelling
van een werkweek van maximaal 60 uur.
Voor nieuwe vliegvelden in de Po-vallei en
langs de Adriatische en Thyrreensche Zee,
op Sardinië en Sicilië is 40 millioen uitge
trokken.
De werkzaamheden zullen nog deze maand
beginnen. De bouw van toestellen is bevre
digend maar nog niet voldoende volgens het
opgestelde plan. Fabrieken, die uitsluitend
vliegtuigmotoren zullen vervaardigen, wor
den ingericht. Het luchtvaartpersoneel wordt
voortdurend uitgebreid.
Het vlootpersoneel zal worden opgevoerd
tot gemiddeld 60.000 man. Op Italiaansche
werven zijn op het oogenblik verscheidene
tientallen oorlogsvlooteenheden in aanbouw
en wel twee linieschepen van 35.000 ton elk,
twee kruisers van de tweede klasse, meten
de samen 15.748 ton, vier torpedojagers van
7400 ton, 17 torpedobootcn van 12.000 ton en
16 onderzeeërs tezamen 13.197 ton. Verder
zijn tien onderzeeërs met kleine actie-radius
van 600 ton elk op de lijst van marine-vaar
tuigen geplaatst. Dan worden nog vier ad
viesjachten van 800 ton en een twintigtal mo
tor-torpedobooten gebouwd.
De nieuwe bewapening van het leger gaat
regelmatig voort en zal binnen een reeds
vastgesteld tijdperk voltooid zijn. Het kolo
niale leger is nog bezig-gevormd te worden.
Reeds zijn 26.000 vrijwilligers voor het garni
zoen in Addis Abeba geworven. Er worden
30 bataljons zwarthemden in 't koloniale le
ger opgenomen.
De ministerraad heeft voorts, naar Reuter
meldt, de instelling van een Raad voor de
Luchtvaart goedgekeurd, 't Orgaan zal ad
vies moeten uitbrengen over luchtvaartkwes
ties; voorzitter is de minister van Luchtvaart
In geval van mobilisatie houdt de raad op te
functionneeren.
Geen aanvalsplannen.
Gayda, de semi-officieele woordvoerder
der Italiaansche regeering, schrijft in de
„Voce dltalia" naar aanleiding van het ver
slag van Mussolini over de militaire voorbe
reidingen, dat elk plan van aanval uitgeslo
ten is. De openlijke voorbereidingen verber
gen geen heimelijke bedoelingen. Italië moet
thans rustig arbeiden en menschen naar
Abessinië zenden, het heeft gebied gezocht
om daar te werken. Italië is echter niet de
eenige arbiter in Europa en zijn belangen
kunnen worden bedreigd.
2000 POLITIEAGENTEN VERGE
ZELLEN EEN COMMUNISTEN-
BETOOGING DOOR DE DICHT
BEVOLKTE WIJKEN VAN LON
DEN.
Londen: De communistische partij
heeft gisteren als antwoord op de fascisten-
betooging van j.1. Zondag een optocht van
eenige duizenden personen door de dichtbe
volkte wijken van het Londensche Eastend
georganiseerd.
De straten, waar de optocht doorheen trok,
waren afgezet, terwijl 2.000 politieagenten de
betoogers vergezelden, o.a. in het Victoria-
park, gelegen in het N.O. van Londen, dat
hét eindpunt van den optocht was, hebben
eenige vechtpartijen plaats gehad tusschen
de betoogers en een aantal personen van fas
cistische gezindheid, zoodat de politie tus-
schenbeide moest komen. Eenige personen
werden licht gewond. Er hebben verschei
dene arrestaties plaats gehad.
Met tomaten en eieren bekogeld.
Na een fascistische bijeenkomst te Tun-
bridge Wells werden de deelnemers opge
wacht door verscheidene duizenden anti
fascisten, die hen met tomaten, eieren en
andere projectielen bekogelden. Talrijke be
toogers werden gearresteerd; zij zullen zich
voor het gerecht te verantwoorden hebben.
Ongeregeldheden tijdens optocht
van fascisten te Liverpool.
Gisteravond heeft te Liverpool een optocht
van fascisten plaats gehad, die aanleiding
tot ongeregeldheden heeft gegeven.
Ofschoon de stoet geheel omgeven was
door honderden politieagenten te voet en te
paard, werden talrijke projectielen naar de
fascisten geworpen, zoodat de politie met
den gummistok verschillende charges moest
uitvoeren, waarbij verscheidene personen
werden gewond.
Tal van arrestaties hebben plaats gehad.
JEAN BATTEN.
De Nieuw-Zeelandsche aviatrice
Jean Batten is te 1,13 Greenwichtijd
te Port Darwin Australiëaanne
komen. Met 24 uur en 16 minuten
heeft zij het record van den afstand
Egeland Australië dat op naam
stond van den Australischen vlieger
Broadbent, verbeterd.
Uit 'Melbourne wordt nog gemeld, dat
het nog lang niet zeker is, dat Jean
Batten verlof zal krijgen om van Port
Darwin naar Nieuw Zeeland te vliegen
Zij zou daarvoor de Tasman-zee moeten
overvliegen, een afstand van bijna 1800
km. waarbij zij geen enkele landings
gelegenheid zou tegenkomen. Ondanks
het reeds door haar behaalde succes ach
ten de autoriteiten, dat dit voor een
eenspersoons vliegtuig van het soort,
waarin Jean Batten vliegt, een te ge
waagde onderneming is.
BLUM IN CONFLICT MET
DE COMMUNISTEN.
Gisteren hebben de communisten in en
kele plaatsen in Elzas Lotharingen demon
stratieve vergaderingen gehouden, waarin
geprotesteerd werd tegen de neutraliteits
politiek van het Kabinet-Blum.
Ook verhieven zich luide stemmen tegen
het verbod der regeering om meer dan 10
bijeenkomst in den Elzas te mogen houden.
De communisten beschouwen dit als een
zwichten voor de fascistische oppositie en
nemen de regeering deze houding zeer kwa
lijk.
Deze van haar kant is van meening dat
hun communistische medestanders in tien
tegelijkertijd te houden meetings, voldoende
gelegenheid hebben om aan hun kiezers
verantwoording af te leggen van hun man
daten.
Zij zegt te vreezen voor onordelijkheden en
daarvoor de verantwoordelijkheid niet te
willen dragen.
Nu is het inderdaad mogelijk dat een
groote tegemoetkomendheid tegenover de
communisten aanleiding zou geven tot rel
letjes, temeer daar de Vuurkruizen zich
zeer verongelijkt achten, door het hun op
gelegde verbod. Maar toch is de vrees voor
ongeregeldheden niet de ware reden, welke
de regeering er toe drijft om haar commu
nistische vrienden de vergunning te weige
ren voor het voorgenomen aantal vergade
ringen en dit te beperken tot een tiental.
Blum gaat namelijk eindelijk begrijpen,
dat zijn groote tegemoetkomendheid naar
uiterst links, reactie opwekt bij de radicaal
socialisten, welke den rechtervleugel van
het volksfront uitmaken.
Steeds meer radicalen worden huiverig
van de tot dusverre door de volksfront-
regeering gevolgde politiek en het staat
dan ook wel vast, dat velen van hen, die
oorspronkelijk de vorming van een linksche
eenheid toejuichten, thans niets liever
zouden willen, dan het verbond met socia
listen en communisten opzeggen.
De positie van Blum is dan ook wel
buitengewoon moeilijk, temeer daar er on
der zijn eigen partijgenooten ook velen
zijn, die met leede oogen aanzien, dat de
communisten steeds meer invloed op de
loop der regeeringsmaatregelen krijgen.
De weigering der regeering moet dan ook
als een krachtproef worden beschouwd.
Blum heeft zich thans schrap gezet tegen
de communisten en wil daardoor blijkbaar
trachten om nog iets te behouden van zijn
zoo hevig, geschokt prestige.
Hij heeft gisteren doorgezet. Van het
voorgenomen aantal van 127 bijeenkomsten
zijn er slechts een tiental gehouden. De
communisten hebben zich voor de macht
der regeering gebukt.
Maar het ziet er tevens naar uit alsof
gisteren een onherstelbare slag is toege
bracht aan het linksche eenheidsfront.
Hieronder laten wij nog eenige telegram
men volgen, welke in den loop van den nacht
en hedenmorgen binnenkwamen over het
verloop der communistische demonstraties.
Gelukkig blijkt daaruit dat de dag zonder
groote ongelukken is verloopcn, hetgeen ze
ker voor een groot deel is te danken aan de
uitgebreide voorzorgsmaatregelen welke de
regeering had genomen.
Communistenleiders spreken
Straatsburg.
Op de bijeenkomst der communisten in de
Wackenzaal werd het woord gevoerd door
den senator Marcel Cachin, die zich keerde
tegen de pogingen der pers, tweedracht te
zaaien onder de partijen van het volksfront.
Wij zullen echter, aldus Cachin, niets doen
tegen het volksfront, doch alles voor het
volksfront.
Vervolgens sprak de secretaris-generaal der
communistische partij, Maurice Thorez, die
herziening eischte van de politiek van niet-
inmenging in de Spaansche aangelegenhe
den. Voorts richtte Thorez een scherpen aan-
Uit Oviedo wordt gemeld, dat de mijnwer
kers, die aan de zijde der regeeringstroepen
strijden het Amcrikaansche plein hebben
bezet. Men heeft den indruk, dat de opstan
delingen zich stap voor stap terugtrekken en
gedwongen zullen worden zich te baiTicadee-
I. ren in het deel van de stad, waar de ka
thedraal en de kazernes staan, alsmede de
wapenfabriek. Dit stadsdeel is ongeveer 1/5
.van de oppervlakte der stad. De luchtmacht
.van de regeering heeft groepen van het
vreemdelingen-legioen en Marokkanen, die
ter versterking van de opstandelingen naar
Oviedo op weg waren gebombardeerd, o.a.
werd een sterke afdeeling met 60 vracht
wagens met levensmiddelen en munitie vrij
wel geheel vernietigd.
In Oviedo zelf spelen pantserauto's een
groote rol in den opmarsch van de regee
ringstroepen. Achter deze met mitrailleurs
uitgeruste auto's rukken de dynamiteros op,
die handgranaten en pakken dynamiet in
de huizen welke door de opstandelingen
ïvorden bezet, werpen.
De mijnwerkers slaagden er in zich mees
ter te maken van de waterdepots van So-
brando, waarbij zij werden voorafgegaan
door dynamietwerpers. De verdedigers kon
den niet lang stand houden en vluchtten
naar het centrum der stad. Korten tijd later
bezetten de mijnwerkers het voetbal terrein
van de „Oviedo Football club" en voltooiden
daarop de bezetting van het Noord-station
en de aangrenzende stations. Zij maakten
zich meester van de buitenwijk Arganosa
en van de eerste huizen in de Uria-straat,
de voornaamste verkeersader van de stad.
Een ander detachement nam in stormaan
val verscheidene huizen in de wijk San La-
zaro, welke de opstandelingen als forten
hadden ingericht. Aan den anderen kant van
de stad zijn de loyalen.meester .van de tuin
stad. In de wijk Colloto hebben zij de kerk
San Pedro de los Arcos bezet, benevens de
volkswijk, die rondom de kerk ligt.
Na middernacht begonnen de mijnwerkers
den strijd in de Uriastraat en omgeving. De
verdedigers, die zich in de hechte huizen
hebben verschanst, bieden hardnekkig ver
zet, maar de artillerie der loyalen ging met
haar voorbereidend vuur voort. Toen de ka
nonnen zwegen kwamen de mijnwerkers
met pantserauto's aan en doorzeefden de
gevels met mitrailleurs, granaten en dyna-
mietpatronen.
Gemeld wordt, dat de opstandelingen
zware verliezen hebben geleden. Toen de
mijnwerkers de buitenwijken bezetten,
hebben zij daar 3000 aanhangers met hun
gezinnen kunnen bevrijden.
De opstandelingen erkennen de bedrei
ging van Oviedo.
Zij melden dat de Galicische colonnes
steeds verder naar de stad oprukken, niet
tegenstaande de vijand numeriek aanzien
lijk sterker is en de terreinmoeilijkheden
voor een modern leger bijna onoverkome
lijk zijn.
Ook Huesca door dë regeerings
troepen bedreigd.
In de zone ten noorden van Huesca heb
ben de Catalaansche strijdkrachten tijdens
een expeditie de electrische centrale te
Viescas Pilonas vernield, waardoor de ste
den Sabinanigo Fenequ, Escuer en Gabin
van stroom verstoken zijn en de springstof
fenfabriek te Sabinanigo niet meer kan wer
ken. Huesca is gebombardeerd. Ook hier
konden de regeeringstroepen iets opruk
ken.
Drie regeeringsvliegtuigen om-
laaggeschoten.
Naar het radiostation Teneriffe bericht,
zijn in de omgeving van Montoro drie
vliegtuigen van de regeering door de op
standelingen omlaag geschoten.
De luchtmacht van de opstandelingen
wierp opnieuw bommen op Bilbao, waar
door 300 manschappen van de regeering-
troepen zouden zijn gedood. Ook de vlieg
velden van Madrid zijn opnieuw door een
20-tal opstandeHngenvliegtuigen gebombar
deerd,
De opmarsch naar Madrid.
Radio-Coruna heeft medegedeeld, dat het
dorp El Tiemblo in den sector Avila door
de rechtschen is genomen. De regeerings
troepen vluchtten naar Madrid met achter
lating van 40 dooden. Het rcchtsche front
strekt zich thans zonder onderbreking uit
van Navalperal tot Toledo.
De verbinding tusschen de verschillende
colonnes, die naar Madrid optrekken, is tot
stand gekomen. Bij de inneming van Villa
Viciosa in Cordova verloren de linkschen
140 dooden, terwijl zij vier kanonnen ach
terlieten.
g!23 gijzelaars vrijgelaten.
Bayonne. Aan boord van de Britsche
torpedojagers „Exmuth" en „Esk" zijn gis
terochtend 123 vrouwen en kinderen te Saint
Jean de Luz aangekomen, die door de re
geeringstroepen als gijzelaars uit San Se-
bastian en Bilbao wai'en meegevoerd en
door bemiddeling van het roode kruis zijn
vrijgelaten. Zij zullen via Hendaye naar San
Sebastian terugkeeren.
IN ZUID-BEIEREN HEEFT DE WINTER REEDS ZIJN INTREDE GE
DAAN Uitgestrekte deelen zijn met e en dicht sneeuwkleed bedekt, zoodat de
sneeuwploegen in dienst moesten komen om de wegen weer begaanbaar te
maken.
Oostenrijk een stap dichter bij
de aansluiting aan Duitsch-
land?
Oostenrijk heeft de wereld verrijkt met
een nieuwe dictatuur. Schuschnig heeft
Vrijdagnacht, zooals wij in ons nummer
van Zaterdag meldden, alle macht aan
zich getrokken. Feitelijk was hij al sinds
maanden practisch de eenige macht
hebber, doch in Oostenrijk bestonden
toch nog de para militaire organisaties,
waaronder die van Prins Stahremberg
de machtigste was. Hetgeen dan ook
Vrijdagnacht gebeurd is, is niet anders
dan een absolute overwinning van rijks
kanselier Schuschnig op Stahremberg.
Stahremberg heeft zich bij het besluit
neergelegd en in een proclamatie, die hij
Zaterdag tot zijn getrouwen richtte zegt
hij o.m.: „De Heimatschutz is ontbonden
Ik beveel u, kameraden, en ik verzoek
u er dringend om, blijft onder alle om
standigheden. wat er ook moge gebeuren
kalm en koelbloedig. Laat u onder geen
omstandigheid tot eenige onwettige han
deling, tot eenig verzet tegen de autori
teiten van den staat verleiden
Dat klinkt als een volkomen overgave
en een zich neerleggen bij een voldongen
feit, zoodat van Schuschnigs optreden
geen verdere gevolgen mogen worden
verwacht.
Toch meent de N.Ttott. Crt. dat het op
den duur voor den loop van zaken in de
binenlandsche politiek van Oostenrijk wel
van belang kan worden. Stahremberg en
zijn Heimwer vertegenwoordigde het
zuiver fascistische en volstrekt Itali-
aansch gezinde element in de regeering.
Sinds de overeenkomst met Duitschland
van 11 Juli is ongetwijfeld de invloed
van de Duitsche nationalisten in Oos
tenrijk op de regeering toegenomen. Men
kan deze Duitsch-Oostenrijksche natio
nalisten beschouwen als de gematigde
aanhangers van het nationaal-socialisme
Zij zullen geen staatsgrepen ondernemen
met toepassing van geweld of list, maar
wel zullen zij trachten de regeering
steeds verder te drijven in den koers, die
op vereeniging met Duitschland moet
uitloopen en die temeer kans van slagen
heeft, naarmate de leiders van het natio
naal-socialisme in het Duitsche rijk zelf
zich onthouden van elke politiek, die op
een rechtstreeksche aantasting van de
Oostenrijksche zelfstandigheid zou kun
nen gelijken.
Onder deze omstandigheden begrijpt
men dus dat de Duitsche pers voldaan is
over de ontbinding van de Heimwehren
in Oostenrijk en dat we in den kop van
dit overzicht schreven dat de aansluiting
van Oostenrijk bij Duitschland een stan
dichter tot het doel genaderd was.
De Duitsche „Angriff" zegt dat deze
organisatie en de persoon van Stahrem
berg de eenige factoren waren, die de
goede betrekkingen met Duitschland in
den weg stonden. Zonder Prins Stahrem
berg en manjoor Fey zal die weg veel
gemakkelijker te bewandelen zijn, zegt
het blad.
val op het Hitler-regime. Hitier heeft, zoo zei-
de spr., slechts één doel: de vernietiging van
Frankrijk. Wij willen desondanks met Hit-
Ier besprekingen voeren, doch alleen in het
kader van den Volkenbond en voor de tot
standkoming van den ondeelbaren vrede,
want iedere andere vrede zou geen ware
vrede zijn.
De bijeenkomst werd zonder incidenten
ontbonden.
Te Mulhouse.
Gisterochtend heeft de communistische
partij in het Volkshuis een betooging ge
houden, welke door ongeveer 2000 personen
werd bezocht. De politiemacht was aanzien
lijk versterkt, doch behoefde niet op te tre
den. Het kamerlid Rammete en Duclos, de
vice-president van de kamer protesteerden
tegen de beperking van het recht van verga
deren in den Elzas. Zij oordeelden deze ca
pitulatie voor het binnenlandsche fascisme
niet toelaatbaar. Duclos critiseerde de de
valuatie en verklaarde, dat thans meer dan
ooit de leuze der communisten: „de rijken
moeten betalen", verwezenlijkt moet worden.
Verder verlangde hij de ontbinding van
de Parti Social Francais en de arrestatie
van den leider hiervan, kolonel de la Roque.
Ten aanzien van de Spaansche kwestie
verlangde hij herziening van de neutraliteits
politiek.
