KOOPT
H. SPRUIT
GRETA GARBO's
'rikahë
eulvruchten
NEELS
JL
LL.
tentoonstelling
A. L Constandse
Economische Kroniek
SORTEERING
SPRUIT!
THEATER
Vrij Bal
Heeren- en Jongens - Ulsters
Ï.V.0. - Dirkshnrn
b BAL B
MANTELS - JAPONNEN - STOFFEN
Windmotor
WAT DOET GE LIEVER?
MODEHUIS
HSlBiiBiiaiBiBiBiB
BAL
Moderne Heeren-Costumes
2000 Costumes
Gabardine Regenjassen
en Dames-Regenmantels
Huisvlijt»
op 17 en 18 October a.s.
Bal Ion wedstrijd
Woensdag 21 October
„De toestand
in Spanje".
Harmonie „DE EENDRACHT",
Trekking der Verloting
heerlijke Amandelspeculaas
Sj- V. d. WAL
Tandtechniek
J. KOSTER
De vroegere
Duitsche koloniën.
IN EEN ZAAK MET
EN WAAR U DE PRIJZEN
KUNT CONTROLEEREN...
Duur wonen in een huurhuis en Uw leven lang huur betalen?
Of goedkoop wonen in een eigen huis en toch in 20 jaar ox
korter het huis geheel afbetalen?
Hooge hypotheek-rente betalen of het rentebedrag gebruiken
om Uw schuld af te lossen?
N.V. BOUWKAS „ROHYP", Amsterdam. Ministerieel goedge
keurd. Bankier: „De Twentsche Bank" N.V. te Utrecht. Vraagt
inlichtingen bij den Insp. G. NANNIS, Rijksstraatweg 4~4-,
Heiloo.
KOOPT BIJ
ONGEËVENAARDE KEUZE IN HET MODERNSTE
GENRE TEGEN NOG ZEER LAGE PRIJZEN
DEN HELDER
VERTOONT VRIJDAG-, ZATERDAG-, ZONDAG- EN
DINSDAGAVOND
KffllH
BEKROOND FILMWERK:
ANNA KARENINA
Naar de roman van Graaf Leo Tolstoi.
Weekavonden en Zondagmiddag 3 u. entree zaal 40 c.
TOEGANG BOVEN 18 JAAR.
MAANDAG 19 OCTOBER:
HET VER. ROTTERD. HOFSTAD-TOONEEL,
Directeur Cor v. d. Lugt Melsert,
voor leden van de Schager Kunstkring:
ROUGE
met Annie van Ees in de hoofdrol.
WIERINGERWAARD.
ZAAL SCHENK,
ZONDAG 18 OCTOBER
Aanvang 7 uur.
SCHERMER,
HOOGWOUD,
ZONDAG 18 OCTOBER a.s.
Aanvang 2 uur.
WETTIG GEDEPONEER^^^
Keizerstraat
Den Helder
Enorme keuze
vanaf t 7.50 tot 35 Gulden
Onze collectie bestaat thans ook uit
HET ADRES VOOR
OoR voor zware figuren
Wij* zijn 20 procent goedKooper
Vraagt zichtzending
Wederom ontvangen de NIEUWSTE
van de
nieuwe oogst
Puik in de kook
Voedzaam en voordeelig
CAPUCIJNERS per pond li ct
SPLITERWTEN per pond 10 ct.
GROENE ERWTEN per pond 7 ct.
GELDERSCHE ROOKWORST
in zakjes van circa 3 ons 30 ct.
TAFEL-AUGURKEN,
per literpot 9 ct.
per Vï stoopfl. 9 ct.
VOOR DE BOTERHAM.
ENKABé-LEVERPASTEI,
per blikje 14 ct.
2 voor 25 ct.
ENKABé-KOEK25, 20, 19 ct.
ENKABé-CHOC. HAGELSLAG,
pond voor 10 ct.
ENKABé-SPECULAAS,
15 a 16 stuks in één ons.
Extra voordeelig, p. Vs pond 15 ct.
ENKABé-BORSTPLAAT
per Va pond 19 ct.
HOEDT U VOOR VERKOUDHEID 1
Enkabé-droprolien per rol 5 ct.
Katjesdrop
Knoopjes
in lokaal PIJPER.
Aanvang nam. 2 uur.
Tijdens de tentoonstelling:
Zondag 18 October a.s., nam.
VA uur;
Entrée Tentoonstelling 15 cent,
Bal 25 cent.
Leden vrije toegang.
spreekt
Ie NIEUWE N1ED0RP
in café GELDER, over
Aanvang 8 uur.
Entrée 10 cent. Debat vrij.
KOLHORN.
op ZONDAG 18 OCTOBER,
des avonds half acht, in de zaal
van F. GROET.
Prijzen welke dien avond niet
worden meegenomen, kunnen
den volgenden dag worden af
gehaald bij den heer P. STRIJ
DER.
Te koop gevraagd:
Een nieuwe of goede gebr.
voor bemaling van pl.m. 15
H.A. grasland. Opv. pl.m. 1,25
M. (open veld).
Br. met omschrijving welk
fabrikaat enz., fr. onder no. 334
Bur. van dit blad.
HEDEN WEER
Stukjes Banket
enHoning Taai Taai.
Beleefd aanbevelend,
LUTJEWINKEL.
JAC. DE WIT.
Hoeve „Flevo" Boermansw. 5,
Anna Paulowna,
CASTREERT eenjarige paar
den f 3.50 per stuk; biggen
15 cent.
Plantsoen Schagen
Telefoon No. 128
houdt alle dagen
behalve Zaterdags,
Spreekuur van 9 tot
12 en 2 tot 4 uur.
ZIJN DEZE NOODZAKELIJK ZON
DER VOOR EEN HERSTEL DER
BINNENLANDSCHE ECONOMISCHE
STRUCTUUR?
Geregeld duiken den laatsten tijd berich
ten op die er op wijzen, dat het nationaal-
socialistische bewind zich klaar maakt om
te trachten een nieuwe overwinning voor het
Duitsche volk te bevechten. Berlijn legt het
er op aan de vroegere Duitsche koloniën te
rug te krijgen. Echter dit zal niet zoo ge
makkelijk gaan als de invoering van de mi
litaire dienstplicht of de bezetting van het
Rijnland, aangelegenheden, die door middel
van een „fait accompli" konden worden ge
regeld. Men zal de toestemming noodig heb
ben van de mogendheden, die thans het be
wind voeren over de vroegere Duitsche ge
bieden en vooralsnog ziet het er niet uit,
dat de heeren te Berlijn die zullen ontvan
gen.
Intusschen wordt in Duitschland onder het
volk propaganda gemaakt. De nationaal-so-
cialistische leiders beschouwen dat blijkbaar
als de meest geschikte voorbereiding tot hun
opmarsch.' Met een „onvervrorenheid", die
aan het ongeloofelijke grenst, wordt het
Duitsche volk wijs gemaakt, dat die kolo
niën noodzakelijk zijn voor de verkrijging
van de thans ontbrekende grondstoffen, voor
het doen afvloeien van de overtollige bevol
king. Men stelt het voor alsof met die ko
loniën de welstand in een handomdraaien
zal kunnen worden opgevoerd tot een onge
kend hoog peil, wat voorloopig in ieder ge
val dit voordeel beeft, dat men de oorzaak
van de malaise aan iemand anders in de
schoenen kan wri.ven. Aan het buitenland
namelijk, dat niet verkiest in te zien, dat
een groot land als Duitschland het evenmin
buiten koloniën kan stellen als een mensch
zonder lucht om te ademen.
Deze opvatting vindt buiten Duitschland
af en toe bestrijding en het eigenaardig ver
schijnsel doet zich voor, dat ook Hitier zelf
destijds blijkbaar geen groot belang heeft ge
steld in de vroegere koloniën. Althans in zijn
boek „Mein Kampf" komt zooiets niet tot
uitdrukking.
De meeningen, die in het buitenland over
dit vraagstuk tot uitdrukking komen, wij
zen er op, dat de voorstelling van de Duit
sche leiders onmogelijk juist kan zijn, om
dat het economisch belang dér betreffende
gebieden zoo buitengewoon klein is. Voor
den oorlog zou de invoer uit de Duitsche
koloniën nog niet 1 hebben bedragen van
den totalen invoer van het moederland.
We hebben gemeend dit vraagstuk voor
heden eens wat nader onder de oogen te moe
ten zien en hebben er eenige gegevens over
verzameld.
De vroegere Duitsche koloniën bestonden
uit drie groote gebieden in Afrika: Kame
roen, Duitsch Zuid-West Afrika en Duitsch
Oost Afrika. Daarnaast bezat het land nog
de haven Kian-Tsjau in China, het Noord-
Oostelijk deel van Nieuw-Guinea en 'n aan
tal eilandjes in den Stillen Oceaan, streken
die van weinig gewicht zijn en die we dus
huiten beschouwing kunnen laten.
We bepalen ons dus tot de Afrikaansch
territoriën en meenen ook daarom met deze
te kunnen volstaan, aangezien de Duitsche
verlangens voorloopig in de eerste plaats
daarnaar uitgaan.
Kameroen. Het Duitsche deel van Ka
meroen had indertijd een uitgestrektheid
van ongeveer 500.000 K.M2. en was dus cir
ca 141/2 maal zoo groot als Nederland. Na
den oorlog kwam een deel van Duitsch Ka
meroen aan Frankrijk, een ander deel aan
Engeland, welke landen van ouds echter
reeds een stuk bezatten. Geheel Kameroen,
inclusief het gedeelte, dat niet van Duitsch
land is afgenomen, had in 1926 een bevol
king van ongeveer 2!/2 millioen inboorlingen
en ruim 2000 blanken.
De handel wordt aangegeven door de vol
gende cijfers:
Engelsch deel:
invoer 320.000 p. st. uitvoer 390.000 p. st.
Fransch deel:
invoer frs. 208 mill. uitvoer frs. 155 mill.
De voornaamste uitvoerartikelen zijn:
Cacao 63.000 en Fr. frs. 50 millioen)
Palmpitten 1.100 en Fr. frs. 64 millioen)
Palmolie 600 en Fr. frs. 14 millioen).
Kameroen was voor Duitschland indertijd
een kolonie, waar geld bij werd gelegd. De
begrooting sloot met een nadeelig saldo van
circa 18 millioen mark. De ontvangsten be
droegen in 1914 ongeveer 14 millioen mark,
de gewone uitgaven ruim 17 millioen mark,
de buitengewone ruim 15 millioen.
Bedenkt men, dat Duitschland in 1929 im
porteerde voor circa 90 millioen mark aan
cacao, dat het invoeroverschot van oliehou
dende vruchten en zaden ongeveer 854 mil
lioen mark bedroeg in datzelfde jaar, dan
is het duidelijk, dat zelfs voor zijn hoofd
exportartikelen Kameroen bij lange na niet
in staat is om in de behoefte van Duitsch
land te voorzien. Men kan slechts spreken
van een druppel in een emmer water en
dat het. wel en het wee van Duitschland zou
afhangen van het al of niet weer daarbij
inlijven van Kameroen, dunkt ons op zijn
minst genomen nogal overdreven.
De Duitsche statistiek geeft voor het jaar
1930 de volgende cijfers omtrent den invoer
en uitvoer van Kameroen:
invoer 28.4 millioen Mark
uitvoer 22,5 millioen Mark.
Procentueel vielen daarvan op Duitschland
m hetzelfde iaar: invoer in Kameroen 9
uitvoer uit Kameroen 29,1
De uit- en invoercijfers van Duitschland
zelf waren in 193ó.
invoer 10,4 milliard Mark
uitvoer 12 milliard Mark.
Ten aanzien van Duitsch Zuid-West-Afrika
ligt de zaak niet zoo heel veel anders.
Het land is groot 835.000 K.M.2. of bijna 25
maal zoo groot als Nederland. Er woonden in
1927 circa 250.000 inboorlingen en ongeveer
25.000 blanken. Dit laatste cijfer bedroeg in
1913 nog 15.000.
De Duitsche statistiek geeft de volgende
ciifers omtrent in- en uitvoer over het jaar
1930:
invoer 43 millioen Mark, waarvan
23 uit Duitschland,
uitvoer 52 millioen Mark, waarvan
11,4 naar Duitschland.
Zuid-West-Afrika is een schraal land met
weinig landbouw. In hoofdzaak wordt er
de veeteelt beoefend en de exportartikelen
zijn ten deele voortbrengselen daarvan.
Daarnaast worden er diamanten gevonden
en wat koper.
Ook hier echter moet men tot de gevolg
trekking komen: betrekkelijk onbelangrijk
voor een land als Duitschland.
Te», slotte Duitsch-Oost-Afrika.
Het land is al weer groot genoeg. De op
pervlakte bedraagt bijna 1.C00.U00 K.M2. en
het is dus ten naaste bij 30 maal zoo groot
als ons land. Op het oogenblik is 't gebied
verdeeld over Engeland en België. In totaal
wonen er ongeveer ruim 7 millioen inboor
lingen en ruim 5000 blanken.
De uitvoer bedroeg in het jaar:
1913 89 millioen mark.
1927 172 millioen mark.
Men ziet, belangrijk is het al weer niet.
In 1913 waren de voornaamste export
artikelen:
Sisal 20.800 ton
Katoen 2.200 ton
Rubber 1.300 ton
Koffie 1.060 ton
Voor het jaar 1930 bedroegen de invoer-
overschotten in Duitschland voor bovenge
noemde artikelen:
Vlas, hennep, jute, enz. 168.000 ton
Katoen 317.000 ton
Rubber 44.000 ton
Koffie 154.000 ton
Indien Duitschland dus meent zijn be
hoeften slechts bij benadering uit het vroe
gere Duitsch-Oost-Afrika te kurmen dekken,
moet het zich vergissen.
Gezien het werkelijk minimale aantal
Europeanen, dat zich in den loop der jaren
in de voormalige Duitsche koloniën heeft
gevestigd kan nauwelijks worden gerekend,
dat men er veel in het moederland overtol
lige arbeidskrachten naar zal kunnen la
ten afvloeien.
Bovendien was tot 1930 althans het Duit
sche percentage in de handelsbeweging met
de vroegere koloniën betrekkelijk zeer groot.
Er bestaat nauwelijks twijfel of dit is sinds
dien veranderd. Echter, het is niet heele-
maal te begrijpen, waarom een land als
Duitschland wèl grondstoffen zou kunnen
betrekken uit eigen koloniën en niet uit
die van andere naties. Immers, ook de uit
de eigen koloniën betrokken goederen die
nen te worden betaald.
Alles bijeen genomen bedroeg in de jaren
rondom 1927, de gezamenlijke export der
Afrikaansche koloniën ongeveer 2 van
den totaalinvoer van Duitschland.
Die 2 zelfs indien ze in hun geheel
naar Duitschland gingen en zelfs indien ze
niet behoefden te worden betaald, zouden
het levenspeil niet merkbaar be-invloeden.
Ruw getaxeerd op een kwart milliard mark
per jaar, beteekenen ze 3 4 mark per hoofd
der bevolking en per jaar.
Er is geen twijfel aan of de voorstelling
dat Duitschland zijn oude koloniën zoo
broodnoodig heeft, berust op fantasie. An
ders wordt het, indien men de zaak gaat
bekijken uit een standpunt van prestige, na
tionale eer of iets anders van dien aard.
Wanneer Hitier in eigen land propagan
da gaat maken voor de gedachte, dan be
oogt hij daarmee iets anders. Wellicht moet
het ontbreken van koloniën dienst doen als
bliksemafleider, wil men er toestanden mee
goed praten, die door velen niet worden ge-
wenscht.
Want dit staat wel vast: economisch zal
Duitschland door een terugkrijgen er van
- slechts weinig zijn gediend.
