Juffrouw Caje steekt
den Oceaan over
„Herfsfvlagen
Zesjarige Mannequin
wordt fiimstar.
De Oestenrijkscbe Shirley
Dwars door
Nederland
Nippon bereidt zich voor op
de Olympische Spelen
KORT VERHAAL
vraag krenkend vinden. Weliswaar zijn het
in werkelijkheid slechts de dames, die het
aantal hunner levensjaren ongaarne be
kend maken, maar de flinke Japansche
politie houdt niet van half werk en
wenscht daarom, dat an het pijnlijke ge
vraag naar den ouderdom voor goed een
einde wordt gemaakt.
Verder doen de taalleeraren ongekend
goede zaken. Geisha's, politie-agenten, tram
conducteurs, zakenlieden alles tracht
Engelsche taalkennis op te doen. Vele fir
ma's hebben buitenlanders in dienst geno
men, om hun personeel in vreemde talen
onderricht te geven en talrijke onderne
mende lieden zetten alles op alles om in
de woningen van de hier gevestigde bui
tenlanders te worden toegelaten en daar
hun kennis van het Engelsch te verbeteren
Twee groote zorgen veroorzaken de Olym
pische Spelen aan het publiek in het alge
meen en aan de politie in het bijzonder:
Zullen de velë; buitenlandsche bezoekers de
moraal der Japansche vrouwen niet in ge
vaar brengen en zullen al deze bezoe
kers tenslotte geen spionnen blijken te
zijn? Om het eerste te voorkomen heeft
men reeds het voorstel gedaan, alle dans
gelegenheden gedurende de Olympische
Spelen te sluiten en de Japansche meis
jes het verzamelen van autogrammen van
buitenlandsche deelnemers te verbieden De
ze voorstellen zijn echter van de hand
gewezen en de gemoederen schijnen intus-
schen ook ietwat gerustgesteld te zijn.
Daarentegen blijft de vrees voor spionnen j
bestaan, hoewel de politie reeds bevel ge
kregen heeft, de buitenlanders voorkomend
te behandelen.
Overigens trachten slimme kooplieden en
ondernemers reeds op het oogenblik, op j
iedere slechts denkbare wijze financiëel
voordeel uit de komende Olympische Spelen
te slaan. In Tokio is men begonnen met I
een campagne, die de verfraaiing van de I
stad ten doel heeft; in de eerste plaats
moet Nippon's metropole van de lastige
muskieten bevrijd worden en in de tweedel
plaats wil men talrijke gebouwen verbete-
ren, zoodat de stad een schooner aanzien
krijgt. (v.p.b.)
TOERISME IN DE SOVJET-UNIE.
Moskou: In den afgeloopen zomer j
hebben meer dan 66.000 toeristen reizen ge* j
maakt naar de Krim, den Kaukasus, de Oe-» I
kraine en West-Siberië. Meer dan 7000 Rus* I
sische en buitenlandsche reizigers hebbert
te voet, per auto of per rijwiel de bergen van: I
den Kaukasus met een bezoek vereerd. 6800
personen hebben den Elbroes beklommen.
Men denkt thans aan de voorbereiding van
een toeristenroute in het Poolgebied, die d®
reizigers in staat zou stellen kennis te ne
men van den arbeid ter bevordering van de
scheepvaart langs den noordelijken zeeweg.
daar zat zij, een vrouw, waarvan men nog
duidelijk kon zien, dat zij vroeger een
schoonheid geweest moest zijn met een
groote hoeveelheid goudblond haar dat als
een kroon om haar hoofd glansde. Zij had
werkelijk geen ander sieraad noodig, dan
dit prachtige haar, Maar aan een kleine,
dunne gouden ketting droeg zij iets, dat
op een klein medaillon geleek; doch toen
zij na tafel voorbij ons liep, zagen wij
neen, dat moest een vergissing zijn
Kort voor het naar bed gaan gelukte het
ons de kleine Tweede te pakken te krij
gen. „Luister eens", riepen wij hem toe.
„Wat draagt juffrouw Caje om haar hals?
Het is toch niet mogelijk, dat het een
knoop is?"
„Waarom zou dat niet mogelijk zijn?"
vroeg hij rustig. „Jullie weten toch, dat vele
dames er een eer in stellen uniformknoo-
pen te verzamelen, namelijk van alle of
ficieren waarmede zij gedanst hebben. Wij
hebben er daarom dikwijls ook verschillen
de in reserve en ik ken een Amerikaansche
die extra naar Japan reisde om een knoop
te bemachtigen van een Japansch officier,
omdat deze nog in haar verzameling ont
brak."
Dat interesseerde ons niet. Natuurlijk
wisten wij dat wel. Er beslaan zelfs verza-
melaarsters, die uitstekend kapiteinsknoo-
pen verzamelen en voor geen middel terug
schrikken om dit doel te bereiken. Maar
juffrouw Caje was een dame en geen idiote
bakvisch.
„Ik ken haar geschiedenis slechts van
hooren zeggen, want toen het gebeurde, was
ik nog slechts leerling", zei de Tweede en
hij nam onze uitnoodiging om ons de ge
schiedenis te vertellen, aan. „In iéder geval
kunnen jullie er verzekerd van zijn, dat
Juffrouw Caje aan haar gouden ketting een
gouden knoop draagt. Niemand heeft haar
ooit zonder gezien, zij draagt hem nu meer
dan twintig jaar. Werkelijk, zij is nog een
mooie vrouw, in haar jeugd is zij echter een
bekende schoonheid geweest. Toen kwam
de oorlog. In den Golf van Biscaje kon het
nog ongemoedelijker zijn dan nu, want ver
schillende onderzeebooten maakten de over
tocht niet hepaald aantrekkelijk.
Toentertijd ging juffrouw Caje naar Egyp
te. of liever gezegd, dat was haar plan,
doch op zekeren nacht werd de reis on
derbroken. Toevallig lag de Golf van Biscaje
zoo rustig als een tafellaken, ook dat komt
voor, hoewel het niet gemakkelijk is zich dat
voor te stellen. Hoe het schip heette,
waarop de vrouw zich bevond, weet men
niet meer, doch plotseling kreeg de stuur
man bevel om te stoppen, en vlak voor de
boot dook opeens een onderzeeër op, waar
door een paniek aan boord uitbrak. Slechts
de helft van de passagiers ging behoorlijk
in de reddingsbooten, de reet sprong in »ee
en moest worden opgepikt en drijfnat naast
de andere geredde passagiers in de reddings
booten worden opgenomen. Daarna werd
het groote schip den grond ingebooi'd. Men
kon zich een torpedo besparen, want er
was gebleken, dat op de deklading spring
stof aanwezig was. Er werd dus een lange
lont gemaakt, U kent dat allemaal, vlug
van het schip af en wat er dan gebeurt,
kunnen jullie wel raden.
Men was nauwelijks vijftig meter van
het schip af, toen er plotseling iemand
aan de railing verscheen, een jong meisje,
wier haar in het maanlicht als goud glanst
Terug? De Luitenant-Kapitein, die de
duikboot commandeerde, kon zijn jongens
niet in gevaar brengen, neen, dat ging niet
Maar hij kon zijn eigen leven wagen en
dat heeft hij ook gedaan. Hij is terugge- I
zwommen, langs de touwladder naar bo-
ven geklommen en het is hem gelukt. Met
de jonge vrouw in zijn armen liet hij zich i
weer van de touwladder afzakken, terwijl
er op het schip een zware exploisie plaats
vond, maar het geluk is met de geliefden,
nietwaar?"
Wij keken den Tweede verwonderd aan
„Met de verliefden?"
„Jullie hebt niet goed gehoord, met de ge
liefden. De onderzeeër sleepte de reddings
boot, waarin zij terecht kwamen den hal
ven nacht voort tot aan den Spaanschen l
kust en gedurende dezen tijd zaten de ka-
pitein en Juffrouw Caje naast elkander, j
Zij kusten elkaar niet, zij spraken nauwe-
lijks een woord, maar zij moeten elkaar I
liefgehad hebben. Op het eerste gezicht.
Toen de rotsen aan den kust opdoken,
moest de kapitein weer naar zijn post. Hij
trok een knoop van zijn uniform een gou
den knoop en legde deze in de smalle, koele
meisjeshand. Het was het eenige, wat hij
haar als pand kon geven. Hij droeg geen
ring".
„F.nvroeg iemand na een lange
stilte.
De Tweede keek op zijn horloge. Hij
moest naar den brug, doch in de deuï
keerde - hij zich nog eens om.
„Tweemaal per jaar maakt zij de reis*
In het voorjaar en in de herfst. Op den
dag van haar redding en op den dag, dat
men haar meldde, dat de kapitein omgeko
men was."
De jonge officier trad aan dek en wij
volgden hem. Het was donker en slechts
de golven wierpen lichtend schuim over de
railing; maar wij herkenden juffrouw Caje
die in de verte staarde en somtijds bij het
breken van de lichtende schuimkoppen in
het wit gehuld werd als een bruid.
De zesjarige Trauél Stark z&l de
hoofdrol vervullen wi de nieuw
ste Oostenrijksche film.
Dom eeuw is niet alleen de eeuw van het
kind, maar ook de eeuw van de kinderexploi
tatie, ondanks alle wetten, die in verband
met de bescherming der kinderen staan. De
minst erge vorm van kinderexploitatie is
misschien, maar dan ook heel misschien,
wel bij de film te vinden. De heeren produ
cers hebben ontdekt, dat de wereld onmid
dellijk naar een bioscoop rent, wanneer daar
-een film, met een kind in de hoofdrol, ge
draaid wordt. Het kind wordt dan het mid
delpunt van een sentimenteele handeling,
wordt eerst gekleed als een schooiertje, dan
als een aristocraten-telg, en vestigt zoo zeer
de aandacht op zich, dat de toeschouwer
geen gelegenheid krijgt te beseffen, hoe er
barmelijk de overige rollen en de geheele
entourage zijn. Nu heeft het voor de kleine
star een zeer groot voordeel: zij wordt rijk,
schatrijk en kan zoodoende een zeer goede
ontwikkeling genieten. Jackie Coogan is
multi-millionnair en heeft na zijn afscheid
van de film gestudeerd. Jackie Cooper en
Shirley Temple verdienen op het oogenblik
als water. Maar hun gelukkige lotgenooten
zijn waarschijnlijk aan de vingers van een
hand te tellen. Daarentegen zijn er tiental
len kinderen, die bij de film zijn en die
even armzalig verdienen als de figuranten.
Voor hen bestaat er dus geen financieel te
genwicht, dat goed kan maken, wat in de
sfeer der studio's onherroepelijk verloren
moet gaan.
Het best. zijn daarom nog de kinderen er
aan toe, die in een land moeten spelen, waar
de filmindustrie weinig beteekenis heeft.
Zij worden daar vertroeteld en met alle zor
gen omring, die men zich maar kan voor
stellen. België en Nederland hebben ook hun
filmkinderen en thans schaart zich Oosten
rijk in de rij der filmproducenten, die een
kassucces meenen te kunnen oogsten, door
een kind te laten optreden.
\Vanneer men de kleine Traudl Stark ziet,
dan moet men toegeven, dat zij, wat beval
ligheid en charme betreft, geenszins onder
doet voor Shirley Temple. Men kan zich dan
ook wel voorsteilen, dat de regisseur, die de
zesjarige jongedame zag spelen met een even
oud vriendje, dat heelemaal alleen voor haar
een prachtig kasteel uit zand bouwde, iets
in haar zag. De verrukking, waarmee zij het
kunstwerk van haar vriendje bekeek, de op
getogenheid, waarmee zij hem bedankte en
de grandesse waarmede zij hem toestond
nog een ander architectonisch kunstwerk
voor haar te vervaardigen, deden in den
filmman het verlangen ontspruiten zulk een
natuurlijke figuur op het witte doek te bren
gen.
De groote vraag was natuurlijk of de
kleine meid voor de camera niet al haar
onbevangenheid zou verliezen, bang zou wor
den, stuntelig enzoovoort. De regisseur had
spoedig gelegenheid zich hiervan te verge
wissen. De moeder van Traudl sloeg vanaf
een bank het spel van haar dochtertje gade.
De regisseur wendde zich tot haar en ver
nam toen, dat de jongedame reeds routine
had opgedaan. Zij was namelijk manne
quin... Ja, niet alleen de klecdingstukken
voor volwassen dames, worden door leven
de, slanke poppen getoond. Ook voor kinder-
kleeding heeft men mannequins noodig.
Iedere middag toonde de kleine Traudl in
een warenhuis de laatste creaties. De regis
seur woonde een dergelijke show bij en was
wederom verrukt over de gratie van het
kind.
Het kostte den regisseur weinig moeite een
geschikte rol voor Traudl Stark te vinden.
Hij ging te werk volgens het beproefde re
cept: men neme een populaire nationale ro
man.... In Oostenrijk kent ieder het boek
van Edith Zelwecker: „Meine Tochter ist
dor Peter". Peter is een overmoedig, vroolijk
en dapper meisje, dat eigenlijk plechtig
Elizabeth heet. Elizabeth behoort keurige
jurkjes te dragen en steeds onberispelijk ge
kapt te zijn. Maar Peter loopt rond in een
leeren broek, met een ragebol en een paar
naakte, bruine beentjes. Max, haar kame
raad en tegelijk haar vader, heeft tegen deze
travesti geen bezwaar. Haar oom probeert
soms haar opvoeding ter hand te nemen,
maar komt dan steeds in conflict met de
huishoudster, die heel goed begrijpt, dat Pe
ter nog geen Elizabeth zijn wil.
Ren indruk van het stuk krijgt men wel
door de volgende dialoog. Peter heeft een
kikker gevangen en bekijkt deze aandach
tig. „Laat hem maar loopen", zegt de huis
houdster, „anders heeft zijn moeder verdriet,
wanneer hij niet naar huis komt". Gehoor
zaam voldoet Peter aan dit verzoek en de
kikker springt vlug weg. Peinzend staart
Peter hem na. „Een kikker heeft dus ook een
moeder"? „Natuurlijk". En een vlinder heeft
ook een moeder"? „Dat spreekt vanzelf". „En
een vlieg heeft ook een moeder?' „Natuur
lijk, Peterlein". .,Ja.... maar waarom heb ik
dan geen moeder?..."
Maar de film maakt aan dit tragische con
flict een einde, door te toonen op welke ro
mantische wijze Peter weer een moeder
krii£t.
Deze film zal binnenkort zijn prcmiere
beleven. Men stelt er hooge verwachtingen
aan en meent, dat Traudl's spel op zijn
minst dat van Shirley zal evenaren.
(v. d.)
In het reisbij voegsel van de „Börsenzei-
tung" staat een aardig artikel „Dwars
door Nederland", waarin op levendige wijze
een beschrijving van ons vaderland wordt
gegeven. W&t dadelijk ieder vreemdeling
opvalt, aldus de schr., die zich achter de
letter A. F. verbergt, is, dat de talrijke
groenten en fruithandelaren uitsluitend
eerste kwaliteit verkoopen. Holland met
zijn vruchtbaren bodem en zijn vochtige
zeelucht is het beste land voor de teelt van
fruit en groenten. Schr. wijdt dan uit over
de Betuwe en over het Westland. Wat dit
laatste betreft, de cene broeikas staat daar
tegen de andere aangebouwd, zoodat men
dit deel van het land werkelijk als een
„glasland" kan kenschetsen.
De straten in Nederland, aldus schr., zijn
Dezer dagen werd te Berlijn een kapper-
wedstrijd gehouden, waarbij de figaro's hun
beste beentje hadden voorgezet. Hierbij
ziet men den prijsvechter voor een der
schoon-gekapte modellen.
eerste klas, hetzij' dat zij óf van gewapend
beton óf van klinkers zijn. Het wegennet
is naar een vast plan aangelegd. De weg
wijzers op de hoeken zijn zeer practisch.
Tengevolge van de vele kanalen moet men
echter dikwijls worden overgezet, waardoor
veel tijd verloren gaat. Schr. wijst er op,
dat thans vele bruggen gebouwd worden.
Opvallend groot is het aantal automo
bielen, waarvan 95% uit Amerika komt.
Aangezien de Nederlander eerste klas
Amerikaansche wagens voor 1600 tot 1800
gulden kan koopen, was het den Duitschen
automobielexport moeilijk naar Nederland
af te zetten. Thans is dit Duitschland toch
gelukt.
De schr. verteltdan van Hollandsche
zindelijkheid en eerlijkheid. Mooi en zin
delijk zijn alle dorpen. De huizen worden
zelfs van buiten gewasschen'. Tusschen
Haarlem en Den Haag rijdt men als door
één bloementuin. Auto's en fiet^bn (in Hol
land fietst ieder) behoeft men niet, zoo
als in Duitschland, af te sluiten resp. aan
de ketting te leggen, want de Nederland-
ders zijn eerlijk. Het is schr. verder opge
vallen, dat de meeste Nederlanders 'savonds
niet de gordijnen dicht doen, zoodat ieder
van de straat er kan binnen kijken.
De hotels zijn schitterend ingericht. Men
krijgt zeer goed te eten. Voor al het ontbijt
is prachtig en naar verhouding niet duur.
Het ontbijt is zoo uitgebreid dat men
den heelen dag haast geen warm eten noo
dig heeft.
De Nederlanders zelf zijn tegemoetko
mend. Een Duitscher kan zich verstaanbaar
maken, wanneer maar niet te vlug gespro
ken wordt Ontwikkelde Hollanders zullen
echter meest ook Duitsch kunnen spreken.
Verder valt de rijkdom van het land op.
De weg Arnhem-Doorn-Utrecht-Rotterdam-
Haarlem-DenHaag is één laan, waar het
eene prachtige landhuis aan het andere
grenst. Electrische trams rijden door het
gehele land. Men gelooft, dat er in Neder
land geen arme menschen zijnGroot is
het onderscheid in de gebieden van het
Boertanger hoogeveengebied aan de Neder-
landSche en aan de Duitsche zijde van de
grens; het Nederlandsche gebied is reeds
sedert tientallen van jaren in cultuur ge
bracht, terwijl, zooals men weet, men in
Duitschland eerst thans met de ontginning
is begonnen
Tenslotte merkt schr. op, dat de Holland
sche steden veel op elkaar lijken. Zij heb
ben dénzelfden bouwstijl. Oude huizen moe
ten, wanneer zij bouwvallig zijn, worden
afgebroken, zoodat men bijna overal nieuw
gebouwde huizen ziet, De kerken zijn meest
in Gothischen stijl gebouwd.
Schr. noodigt de Duitschers uit, Neder
land toch te bezoeken en dan vooral de
museums in Amsterdam, Haarlem, Den
Haag en Rotterdam niet te vergeten.
Alles leert Engelsch Angst voor
spionnen.
Tokio, October 1936.
Meer dan drie en een half jaar moeten
de Japanners nog wachten, voordat de
Olympische vlam in Tokio ontstoken wordt,
maar reeds thans worden al mogelijke en
onmogelijke voorbereidingen voor een goed
en waardig verloop der Spelen getroffen
voorbereidingen, waaraan dikwijls een
zekere potsierlijkheid niet kan worden
ontzegd. Zoo draagt de politie er ree
thans zorg voor, dat Europeesche bezoekers
nimmer door de vraag naar hun leeftijd,
waarmede in Japan iedere nieuwe kennis
making begint, in verlegenheid worden ge
bracht, door er in café's en bars op te
wijzen, dat de buitenlanders een dergelijke
In Antwerpen hadden wij ijzer geladen,
in Southampton nog drie dozijn Engelsche
passagiers opgenomen en nu, tegen den
avond bemerkten wij, dat het gemoedelijke
passagieren in de havensteden afgeloopen
was en dat het schip zee had gekozen.
De laatste vuurtoren van den Franschen
kust lichtte in de beginnend^ duisternis,
maar het was nog goed te zien, dat hij wit
EEN PRACTISCHE BELASTINGPROEF
brug te Weenen aan oen betasttngproef
eenvceuMg door de brug vol U zeiden mot
mowtifk gowmht van WH ton. De proef wer
Dezer dagen moest een nieuw gebouwde
worden onderworpen. Dit deed men zeer
trammen en vrachtauto's tot een geza-
d glansrijk doorstaan»
en zwart gestreept was. Ja, daar staat hij,
de laatste post van dat deel van de reis, die
vervloekt weinig met een pleziertocht te
maken heeft.
De wind brandde onze sigaretten op, het
was dan ook volkomen overbodig er een
aan te steken en zoo wierp ook de kleine,
tweede officier zijn zooeven aangestoken
sigaret over de railing en zei schijnbaar
zonder eenige samenhang: „Wij zullen wel
zwaar weer krijgen. Juffrouw Caje is weer
in Southampton aan boord gekomen."
Wij wisten niet, wie deze juffrouw Caje
was en nog minder wat zij met de reis van
onze „Tanga" te doen had.
„Ach zoo..." lachte de tweede bijna verle
gen; hij verklaarde dat hij vanzelfsprekend
aan zulke onzin ook geen geloof hechtte.
Overigens heette Juffrouw Caje heelemaal
niet zoo,, dat was een „schertsnaam". Jaren
geleden had de dikke hofmeester haar... die
gegeven want de zachte, niet meer jonge
Engelsche, wier naam men op de passa
gierslijst kon lezen, kwam tweemaal per
jaar in Southampton aan boord van een
Hollandsch stoomschip, liet zich onmiddel
lijk naar haar hut brengen en kwam eerst
aan dek, als de Golf van Biscaje aan het
spoken was.
Het was dan ook de grap van den hof
meester geweest om uit den Golf van Bis
caje haar den naam van Mejuffrouw Caje
te geven en het was wel eigenaardig, dat
als de oude dame aan boord was, de reis
tusschen Quellant en Kaap Finistère altijd
bijzonder stormachtig was.
De kleine Tweede had gelijk gehad, de
„Tanga" die, dank zij het Belgische ijzer
goed lag, dook gedurende uren achtereen
met haar neus diep in de schuimende gol
ven, om deze even later weer hoog boven
het water uit te steken, zoodat de schroef
evenveel onder als boven water was. Geen
wonder, dat de eetzaal bijna geheel ver
laten was en de stewards met acrobatische
kunst de schotels binnen brachten e.n ons
trachtten te bedienen.
In de eetzaal, heel alleen aan een groote
tafel zat Juffrouw Caje. Wij herkenden
haar onmiddellijk uit de beschrijving, die
de kleine Tweede ons gegeven had. Ja,
