Opmarsch der rexisten
verboden
Van Zeeland
voor de Radio
Op 25 K.M. afstand
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Resultaat van de bacon-
inschrijving is
verrassend
E
Graan voor Denemarken
Buitenlandsch
Overzicht
De Oorlog in Spanje
nadert zijn einde
van Madrid
KUKEH is KOOPEH tij CIBECK
Weenen beschuldigt Berlijn
Huwelijksgeschenk van het
Nederlandsche volk
VRIJDAG 23 OCTOBER 1936. 80e Jaargang. No. 10094.
Uitgave der N.V. v.h. Trapmon Co. Schagen.
BELGIË
Scherpe veroordeeling
van de
Rex-beweging
EXTRA TREINEN MOGEN NIET
RIJDEN. REGEERING LAAT
ZICH LEIDEN DOOR DEN
WENSCH DE ORDE TE HAND-
HAVEN.
BRUSSEL Minister-president
Van Zeeland heeft gisteravond zijn
reeds aangekondigde redevoering
voor de radio uitgesproken. Hierin
ontwikkelde hij de redenen, die er toe
leidden, dat de regeering het nood
zakelijk achtte de rexistische betoo
ging, die voor Zondag was aangekon
digd, te verbieden. Bij dit besluit
heeft de regeering vooral rekening
gehouden met de essentieele overwe
ging, dat de orde moet worden ge
handhaafd. Daartoe had hij niet al
leen het recht, maar ook de plicht.
Orde heerscht in België en zal er
blijven heerschen.
Vervolgens ging de eerste minister over
tot bespreking van den binnenlandschen toe
stand in België. Daarbij zeide hij o.m. dat een
politieke partij tegen de nationale regeering
een heftige, hatelijke campagne voert van
een zuiver negatieven en destructieven aard,
door systematisch haar toevlucht te nemen
tot heleediging, leugen en laster. Wat doet
nu regeering?
Geen regeering van de straat.
Zij werkt, zij schenkt geen aandacht aan
dit optreden en wenscht 't vrije spel der na
tionale instellingen te doen eerbiedigen Nooit
zal België een regeering van de straat aan
vaarden. De regeering der nationale concen
tratie, steunende op groepeeringen, die vier
vijfden der levende krachten der natie ver
tegenwoordigen, wenscht geen aandacht te
schenken aan den partijstrijd en zal niet af
wijken van deze houding om zelf te treden
op het terrein der partijpolemieken. Het is de
taak van hen, die haar steunen, om zoo zij
dit noodig achten een tegen-aanvalshouding
aan te nemen. De regeering echter moet het
land haar werk doen kennen. Het oogenblik
is niet gekomen, aldus vervolgde Van Zee
land, ons onderling te verscheuren. De re
sultaten van een lange en moeilijke inspan
ning van bijna twintig maanden zouden snel
in gevaar kunnen worden gebracht, wanneer
opwinding zich van ons vaderland meester
maakte.
In dezen geest heeft de regeering
het besluit genomen vanaf Dinsdag
en zoolang de tegenwoordige span
ning zal duren, alle betoogingen t e
verbieden, welke ook de opvat
ting zij van de organisatoren, wan
neer haar omvang de controle, die
het openbaar gezag moet kunnen uit
oefenen op de bewegingen der mas
sa, twijfelachtig zou maken.
Allen, die de wettigheid zouden willen
Verlaten, zullen de zwaarte der wet voelen.
Er is in België slechts een enkele regeering,
deze alleen regeert, deze alleen beveelt in
het kader van de grondwettelijke bevoegd
heid en is volledig gewapend om de orde
te handhaven tegen wie dan ook en zij zal
dit doen met rustige kracht-
Vervolgens sprak minister-president Van
Zeeland over de vrees, welke vele burgers
koesteren voor het communistische gevaar.
Spreker bevestigt, dat de regeering gewa
pend is tegen elke poging tot opstand of ge
weld van communistische zijde en in staat
is zich doeltreffend te verzetten tegen elke
opwelling van een linksche dictatuur. Even
wel moeten in den strijd tegen het commu
nisme niet de methodes worden gevolgd,
welke sommigen willen. Het gebruik van
geweld roept geweld op. Onwettigheid is op
zichzelf een kwaad, het zou de grootste
vergissing zijn als men in den wil de orde
te verdedigen, tot de dwangpolitiek zou
overgaan welke door sommigen wordt
gevoerd en waarvan het karakter geheel ge
kunsteld is. Drie problemen toch beheer-
schen op het oogenblik het openbare leven
in België. Op de eerste plaats het probleem
van de nationale verdediging. De regeering
heeft een ontwerp opgesteld tot regeling
.van het militair statuut voor langen tijd.
Dan komt het probleem van de buiten-
landsche politiek. Hier moeten opnieuw de
ontzaglijke consequenties worden bepaald,
ons internationaal statuut maakt dit noo
dig.
VAN ZEELAND.
Tenslotte worstelt België met economi
sche moeilijkheden. De crisis is overwonnen,
doch de strijd is nog niet volbracht en het
resultaat zou in het gedrang kunnen ko
men als de troepen, de tot nu toe overwon
nen, nu de discipline zouden opzeggen.
Dit zijn de drie kapitale aspecten van
ons politiek leven, dit interesseert alle bur
gers.
De demonstratie van Zondag a.s. werd
niet georganiseerd om de wending van een
deel van onze medeburgers ten aanzien
van deze vitale problemen uit te drukken,
en dit toont duidelijk de ijdelheid ervan.
In het slot van zijn rede verzoekt Van
Zeeland alle Belgen na te denken over de
houding, welke het land moet aannemen
ten aanzien van deze essentieele problemen
opdat het België van morgen sterker, ge
lukkiger en voorspoediger zij.
REX GAAT TOCH DEMON-
STREEREN, ONDANKS HET
VERBOD DER REGEERING.
Reuter seint uit Brussel: Het
persbureau van Rex kondigt aan, dat
de voor Zondag a.s. aangekondigde
betooging ondanks het verbod der
regeering zal worden gehouden.
Nadat de socialisten hadden aangekon
digd, dat Zondag a.s. een algemeene staking
van het spoorwegpersoneel zou worden ge
houden, om het vertrek te voorkomen van
de 60 extra-treinen, waarmede men duizen
den Rexisten uit alle deelen van België
naar Brussel wilde vervoeren, besloot de re
geering aan de Belgische Spoorwegmaat
schappij te verbieden de extra-treinen te
laten loopen.
Te Brussel heeft een bespreking plaats
gevonden tusschen den minister-president,
de ministers van binnenlandsche zaken
Justitie, en den burgemeester van Brussel
om de ordemaatregelen voor Zondag a.s. te
bepalen.
In den loop van den avond hadden te
Brussel in de nabijheid van den zetel der
Rexisten kleine incidenten plaats tusschen
Rexisten en leden van het Nationale Le
gioen. Gendarmes patrouilleeren in het cen
trum der stad.
Degrelle spreekt te Brugge.
In een gisteravond te Örugge gehouden
rede zeide de leider der Rexisten, Degrelle,
o.a.: Wij eischen eerbiediging van de volks
vrijheden. Rex had voor Zondag een bijeen
komst georganiseerd. Hierin was niets on
grondwettigs, toch is zij verboden.
Zondag zullen wij allen te Brussel zijn. De
speciale treinen zullen niet rijden, doch
Zaterdag zullen 50.000 Rexisten uit de pro
vincie te Brussel zijn, waar zij onderdak en
voeding zullen vinden bij de Brusselsche
Rexisten. De koning zal ons Zondagmorgen
hooren ter gelegenheid van het défilé der
oudstrijders van den IJzer. Wij zullen 100.000
man sterk zijn om hem toe te juichen.
Brusselsche garnizoenen voor
Zondag geconsigneerd.
Brussel: De troepen van het Brus
selsche garnizoen zijn voor Zondag a.s. ge
consigneerd.
De Rexistische afgevaardigde heeft ver
zocht den minister-president te mogen inler-
pelleeren over de belemmeringen, die door
de regeering in den weg gelegd zijn aan de
uitoefening van het recht van vergadering.
De prijzen varieeren tusschen 85
centen en f 1.15 per 100 kilo, dus
f0.50 en f0.70 per levend var
ken.
Naar het Hsbl. verneemt, heeft de
gisteren gehouden aanbesteding
voor het slachten en verwerken van
bacon-varkens voor de Varkensccn-
trale tot resultaat gehad dat de in
schrijvingen varieerden tusschen
vijfentachtig centen en fl.15 per 100
kilo, dat is dus twee kwartjes a ze
ventig centen per varken! Slechts
één inschrijving was er a f2.10.
Wij herinneren er aan, dat de oor
spronkelijke contractueele vergoe
ding bedroeg f4.80, dat is dus bijna
het zesvoudige van het bedrag van
f0.85, waarvoor thans eenige groote
fabrieken hebben ingeschreven.
Het is te begrijpen, dat een ver
werkingsloon van f 0.50 per varken
beneden den kostprijs ligt en dat
hier dus sprake moet wezen van 'n
tactiek, waarvan echter de Centra
le kan profiteeren.
Zooals men weet, moesten de fa
brieken inschrijven voor 45 pet. van
haar capaciteit.
DIMITROF.
De Poslednija Nowosti, het te Parijs ver
schijnende Russische emigrantendagblad
plaatst boven aan haar kolommen het vol
gende bericht:
„Te oordeelen
naar te Parijs uit
Moskou ontvan
gen berichten is
de ster Dimitrof,
den almachtigen
leider van de Ko
mintern, getaand.
Het motief voor
de ongenade is de
mislukking van
de Spaansche poli
tiek.
Te Moskou wor
den mislukkigen
niet vergeven. Di
mitrof is verwij
derd van zijn post
van leider van de
Siberië gezonden".
Dit bericht moet natuurlijk onder
voorbehoud worden aanvaard.
De opmarsch naar Madrid begon-
nen. Is een vreedzaam einde
van den strijd om Madrid nog mo
gelijk? Het lijkt niet waarschijn
lijk.
Het opschrift lijkt wat optimistisch en
het is ook heusch niet onmogelijk, dat de
strijd om Madrid, de laatste en bloedigste
worsteling zal worden om de macht in
Spanje. En de beslissing weten we vooruit,
die zal komen aan de zijde van de recht-
schen. Maar hoe het zij, het gaat naar het
einde van den strijd, ai kan dat einde mis
schien nog weken, zelfs maanden van het
heden af zijn.
Een vraag van groote beteekenis is of de
mogelijkheid nog bestaat van een vreed
zaam einde van den strijd om Madrid.
Dat is de wensch van ieder weldenkend
wezen. Immers, er zijn al zooveel slacht
offers gevallen in dezen onheiligen krijg en
het verlies van ieder menschenleven is het
verlies van het kostbaarste van de schep
ping.
Wij gelooven niet aan een onbloedig ein
de van den strijd om de Spaansche hoofd
stad en vinden voor deze meening steun
in een artikel, dat de N.R. Crt. gistex-avond
aan de „Spaansche aspecten" wijdde, en
waarin het blad o.m. schreef.
„Bitter heeft de Madrileensche regeex-ing
moeten boeten voor de lichtzinnigheid waar
mede zij een wilde menigte heeft gewa
pend. Zij heeft daaimede wellicht meer
bloedvei'gieten, op wreede en lafhartige
wijze, achter het front teweeggebracht dan
onder haar vijanden. Zij heeft er de sym
pathie van de wereld, die aanvankelijk
voor een groot deel op de hand van een
niet-extremitische, door gepolitiseerde mi
litairen met vreemde hulptroepen aange
vallen overheid was, grondig mee ver
speeld. Toen de strijd tegen de opstand in
sommige groote steden ontaai'de in schi'ik-
kelijke en blinde terreur, waarvoor nie
mand, zelfs geen ordentelijk verdediger der
ï-egeei-ing, veilig was; en toen zelfs de
echte en opofferende strijders van voldoen
de wapening verstoken bleven, omdat de
terroristen noch naar het front wilden ver
trekken, noch hun wapenen voor het ge-
bi*uik tegen den vijand wilden afstaan, toen
vei'andei'de de stemming algeheel, bijna
overal ter wei*eld. Men wist wel wat bur
geroorlog was in Spanje, en men wist ook,
dat aan beide kanten rijkelijk bloed van
weerloozen of weerloos gewordenen, ver
goten werd. Maar de afkeer van de blinde
terreui*, de anarchistische wandaden over
woog. En het pi'estige ging verloren van
een bewind, dat zich zoo weinig in staat
had getoond, een geordende stand van za
ken te handhaven.
Dat heeft niet enkel in de buitenwereld
de Spaansche x*egeering onnoemelijk ge
schaad Ook op de houding van een groot
gedeelte van de Spaansche bevolking moet
het, uiteraard, van beslissende invloed zijn
geweest.
Toen de Spaansche regeering de menigte
wapende, zonder haar eenige tucht op te
leggen, of zelfs maar van haar te eischen
veidoor zij het spel. Zij stootte daaimee de
talloozeivvan zich af, die zij meer nog dan
het élan van een wilde menigte noodig
had.
Wij wezen daarop ook in een overzicht
dat wij vorige week aan deze droeve ge
schiedenis wijdden. De regeering bedierf
hierdoor zelfs haar positie in landen, die,
gelijk Engeland, uit eigen belang haar
overwinning moesten wenschen.
Nu is de toestand zoo, dat de buiten
wereld haar hart moet vasthouden. Wat
gebeurt er met de gijzelaai's, als te Madrid
achter barricaden, een laatsten, desperaten
tegenstand geboden wordt, wat met dege
nen, die verder nog in de handen zullen
vallen van het, naar wraak speux*ende,
vei'twijfelde grauw? En wat, bij wijze van
vergelding, dan weer met duizenden ge
vangenen?
Dat zijn de angstige vragen die zich in
de komende dagen voordoen en waarop het
antwoord wellicht spoedig gegeven zal wor
den.
In de haven van „De Oude Zeugaan den Wieringermeerdijk ligt op 11 oogenblik het
eerste zeeschipeen z.g. kuststoomer, die met graan wordt geladen, bestemd voor
Denemarken,
SPANJE
SUCCESSEN DER REGEERINGSTROEPEN
BIJ HUESCO.
ARGENTINIË VRAAGT EERBIEDIGING
VAN HET ASYLRECHT.
De belegeraars hebben, zooals wij gisteren
reeds konden melden, het belangrijke stra
tegische punt Navalcai'nero stormenderhand
genomen.
Onmiddellijk werd de opmarsch voortgezet
en Villamanta, een klein plaatsje in de buurt
van Navalcarnero bereikt. De voorposten
staan thans op 25 k.m. afstand van Madrid.
Aanval op Las Navas.
De regeexing deelt in een officieel com
muniqué mede, dat de rechtsche troepen Las
Navas, ten Westen van Madrid, hebben aan
gevallen, doch zijn teruggeslagen. Bericht
wordt tevens, dat Largo Caballci'o, de mini-
ster-pi-esident, een bezoek heeft gebracht aan
de verdedigingswerken aan het front voor
Madrid, waaraan door duizenden arbeiders
wordt gewerkt. Dezen bestaan in hoofdzaak
uit jongelieden, die nog niet den leeftijd
hebben bereikt om wapens te kunnen dra
gen. De meesten zijn vx'ijwilligers.
Uit de berichten van de Nooi-delijke fron
ten krijgt men den indruk, dat de i'echtsche
troepen in den sector Siguenza eveneens
successen hebben behaald. De i'adioclub van
Teneriffe deel mede, dat troepen, na Si
guenza bezet te hebben, hun opmarsch naar
Madrid voortzetten, zonder tegenstand te
ontmoeten. Ze zouden zich reeds te Jadraque
op den weg naar Guadala Jara bevinden.
Van regeeringszijde wordt gemeld, dat de
regeeringstroepen aan dit front moedig heb
ben gestreden.
Franco verzet zich tegen Moskou.
Het commando van de nationalistische
troepen in Spanje heeft, volgens een be
richt van dc „Liberté" uit Salamanca, een
kruiser opdracht gegeven om elk Sovjet-
Russisch schip, dat zich in de Spaansche
watei'en bevindt, aan te houden en op wa
penen en munitie te doorzoeken.
Indien zulk een schip ooxdogstuig aan
boord blijkt te hebben, moet het in den
grond worden geboord. Deze order zal ter
kennis van de mogendheden worden ge
bracht.
De aanleiding tot deze instructie is het
vermoeden, dat een Russisch schip te San
tander getracht heeft, wapens en munitie
voor de volksfronttroepen te ontschepen.
Huesca thans ernstig bedriegd?
Volgens van het front in Aragon ont
vangen berichten blijkt, dat de regeerings
troepen gistei-en een hevig offensief heb
ben ontketend in de buurt van Huesca,
dat geslaagd is.
Ten noorden van de stad zijn de regee
ringstroepen opgei-uHt in de ïdchting van
Chimilla. Zij hebbexj Alerre bezet.
Eerbiediging van het agyhrecht
in ambassades.
De waarnemend minister van buiten-
landsche zaken Castdlo, heeft den Spaan-
schen mandster van buitenlandsehe zaken
telegrafisch een nota doen toekomen, waar
in hij het beroep op hem doet het asylrecht
in ambassades te eerbiedigen.
De Argentijnsche Minister geeft in de
nota te kennen, dat iedere aantasting van
dit algemeen erkende recht de diploma
tieke betrekkingen tusschen de regeeringen
van Ai'gentinië en Spanje zou kunnen
schokken.
Hij spreekt zijn vertrouwen uit in de re-
geei'ing van Madrid, dat deze de onschend
baarheid der bij haar geaccrediteerde di
plomatieke vertegenwoordigingen zal ver
zekeren.
De inhoud der nota werd ter kennis ge
bracht aan de regeeringen der Zuid-Ame-
rikaansche republieken.
VAN SCHENDING VAN ACCOORD
MET OOSTENRIJK.
Reuter meldt uit Weenen: Voor de eer
ste maal sedert het sluiten van het Oostcn-
rijkschDuitsch accoord van 11 Juli 1936
constateert Weenen in een officieel commu
niqué, gepubliceerd door het politieke cor
respondentiebureau, dat dit accoord door
Duitschland is geschonden.
De Oostenrijksche grief wordt aldus gefor
muleerd: Het blad „Der E.A.lMann" van 17
October en „Der Angx-iff" van 21 October
hebben op een niet nader te qualificeex*en
manier een aanval gedaan op den Oosten-
rijkschen sportleider prins Stai'hemberg.
Om redenen van goeden smaak wil men
niet reeds bij voorbaat de zaak vei'ergeren
en men constateert daarom alleen, dat ge
noemde ax*tikelen een schending beteeke-
nen van het accoox*d van 11 Juli, waartegen
een ki'achtig protest noodzakelijk is.
Achilles-, Ajax-, Globe-, Patent-Voetballen.
SPORTVRIENDEN! Uw aangewezen adi*es
voor alle artikelen op Sportgebied is:
Firma ANNEVELDT—DE HAAS.
LAANPLEIN. SCHAGEN.
Sportuitslagen Zondagsnamiddags 4.30 uur.
Achilles-, Ajax-, King-, Manfield-Schoenen.
Omtrent den vorm nog geen de.
finitieve beslissing genomen.
De publicatie in verschillende bladen, dat
het algemeen comité tot aanbieding van een
nationaal huwelijksgeschenk, de instem
ming van H. K. H. Prinses Juliana en Z. H.
Prins Bernai'd had gevraagd tot het aan-
bxeden van een groot jacht, is op zijn minst
genomen als voorbarig te kwalificeeren.
Inderdaad is van een dergelijk huwelijks
geschenk Th de bijeenkomsten sprake ge
weest, doch men deelde ons bij informatie
mede, dat omtrent den vorm, welke aan het
geschenk zal worden, gegeven nog geen
deftnifcieiwe beslissing is genomen.
