devries
Rusland acht accoord vervallen
Olie
Frankrijk moet
met Berlijn praten
KIJKEN it KOOPEN tij CHECK
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
„Het is slechts
een vodje papier
Negus vraagt hulp
Brussel vreest steeds
meer voor Zondag
Degrelle zal worden
gearresteerd
Buitenlandsch
Overzicht
SPOOR's MOSTERD
Spoor's gestampte Muisjes
ZATERDAG 24 OCTOBER 1936. 80e Jaargang. No. 10095.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
De non-interventie in Spanje
ITALIË WIJST DE AANTIJGIN
GEN VAN MADRID AF EN BE
SCHULDIGT DE SOVJET-UNIE.
De ambassadeur der Sovjet-Unie,
Maisky, heeft namens de Sovjet-re
geering een nota gericht tot Lord
Plymouth, den voorzitter der niet-in-
mengingscommissie.
Lord Plymouth heeft aan het be
gin der zitting van de commissie
voorlezing gedaan van deze nota,
waarin de Sovjet-regeering o.m. ver
klaart: gezien de onrechtvaardige si
tuatie, welke is geschapen, kan de
regeering der Sovjet-Unie in overeen
stemming met haar verklaring van
7 October zich niet gebonden be
schouwen door de niet inmengings
overeenkomst in een grooter mate
dan de overige deelnemers.
De beteekenis dezer verklaring
wordt, verduidelijkt door een voor
afgaande passage in de nota, waar
in verklaard wordt, dat daar de
Commissie de inbreuken niet heeft
doen eindigen en het Sovjet-Russi
sche voorstel om de Portugeesche ha
vens te controleeren, niet in overwe
ging heeft genomen, de Sovjet-Rus
sische regeering van meening is,
dat de overeenkomst een vodje pa
pier is geworden en in de practijk
heeft opgehouden te bestaan.
Rusland wenscht Spanje recht
te geven wapens te koopen.
De Sovjet-regeering ziet -slechts één uit
weg uit deze situatie: de Spaansche regee
ring het recht te geven buiten Spanje wa
pens te koopen en daarbij faciliteiten te ver-
leenen en den deelnemers aan de niet-in-
mengingsovereenkomst het recht te geven
wapens aan Spanje te verkoopen.
In de nota verklaart Maisky voorts, dat
Üe niet-inmengingsovereenkomst systema
tisch door een zeker aantal deelnemers is
geschonden. De levering van wapens aan de
opstandelingen duurt voort, zonder dat sanc
ties worden toegepast.
Portugal is de voornaamste basis gewor
den voor leveringen aan de opstandelingen,
terwijl de wettige Spaansche regeering in
feite gebovcott is, daar zij beroofd is van
'de faciliteiten buiten Spanje wapens te koo
pen.
Als gevolg van de schending der overeen
komst is een voor de opstandelingen gunsti
ge situatie geschapen, hoewel de overeen
komst geenszins bedoeld© een zoodanige
toestand te scheppen.
Twee Italiaansche nota's ont
vangen. Italië heeft zich aan
embargo gehouden.
In een eerste nota, welke de Italiaansche
regeering gistermiddag in de zitting der
niet-inmengingscommissie heeft doen over
handigen, wordt wederom uitdrukking ge
geven aan de verrassing, dat-het document
van del Vayo (den Spaanschen minister van
buitenlandsclie zaken) als voldoende basis
yoor een klacht is beschouwd.
De Italiaansche regeering bevestigd schrif
telijk, dat de Spaansche beweringen van al
len grond ontbloot zijn. De Italiaansche re
geering weerlegt de Spaansche beweringen
met name ten aanzien van Italiaansche
zendingen en herinnert er aan, dat het door
Italië goedgekeurde embargo pas op 28 Au
gustus van kracht werd en voegt hieraan toe,
dat zelfs uit de geruchten in de buitenland-
sche pers valt op te maken, dat slechts
sprake is van langen tijd voor het van
kracht worden van het embargo uitgevoerde
bestellingen.
Beschuldigingen jegens Sovjet-
Rusland herhaald.
In haar tweede nota bevestigt de Ita
liaansche regeering alle beschuldigingen
aangaande schendingen van het pact door
Sovjet Rusland, zooals deze op 9 October
op schrift waren gesteld.
De Italiaansche regeering ver
klaart overvloedige bewijzen te kun
nen leveren van „directe inmen
ging" in strijd met letter en geest
der herhaalde in het openbaar door
Sovjet-Russische leiders afgelegde
verklaringen.
De nota somt vervolgens zestien gevallen
,van overtreding door Sovjet Rusland op en
vraagt deze gevallen te willen voorleggen
aan de commissie en aan den vertegen
woordiger van. Sovjet-Rusland met het ver
zoek er in overeenstemming met het regle
ment uitleg yan, te geven,
Sovjet-Rusland blijft voorloopig
in de non-interventie-commissie.
Tijdens de zitting stelde de Duitsche ver
tegenwoordiger aan den Sovjet-Russisch en
afgevaardigde vragen over de draagwijdte
van de verklai'ing, welke was voorgelezen.
Hierop werd evenwel geen antwoord gege
ven.
De algemeene indruk is evenwel,
dat de Sovjet-Unie op het oogenblik
deel blijft uitmaken van de commis
sie, doch een zekere vorm van vrij
heid wenscht te- behouden, welke
mogelijk maakt pressie uit te oefe
nen op andere regeeringen.
Heden zal een zitting van de subcommis
sie worden gehouden. Hierin zal de nota
van Maisky aan den voorzitter van de com
missie, Lord Plymouth, worden besproken,
aangezien de commissie nadere ophelde
ring verlangt inzake de beteekenis van
deze nota.
Een plenaire zitting van de non-inter
ventie-commissie zal Woensdag a.s. wor
den gehouden. De vertegenwoordiger van
Portugal kan dan het antwoord van zijn
regeering op de beschuldigingen van Sovjet
Rusland overleggen, terwijl ook de Sovjet-
Unie kan antwoorden op de tegcnbeschul-
digingen van Duitschland en Italië.
De Spaansche regeering beticht
Duitschland en Portugal op.
nieuw van schending der non-
interventie-overeenkomst.
De Spaansche ambassade heeft het Fo-
reign Office twee nota's overhandigd,
waarin mededeeling wordt gedaan van in
breuken op het non-interventieverdrag, ge
pleegd door Duitschland en Portugal.
In de eerste nota wordt o.a. medegedeeld
dat op 8 October 160 jeugdige Duitschers,
blijkbaar gespecialiseerde soldaten, voorzien
van 12 luchtafweerkanonnen, met een
Duitsch schip te Sevilla zijn aangekomen,
en vandaar onmiddellijk zijn vertrokken
naar de fronten in handen der opstande
lingen.
De tweede nota maakt melding van een
telegram, volgens hetwelk het Portugee
sche motorschip „Ciudad de Macao", ter
hoogte van Bata in Spaansch Guineo 4
kanonschoten heeft gelost op het motor
schip „Fernando Po", dat de Spaansche
vlag voerde. Laatstgenoemd schip vloog in
brand en zonk eenigen tijd later, waarbij
40 leden der bemanning alsmede de kapi
tein het leven hebben verloren.
De „Ciudad de Macao, loste daarop nog
4 schoten op de residentie van den gouver
neur. Vervolgens naderden 4 met mitrail
leurs uitgeruste motorbooten, die de bewo
ners van de residentie noodzaakten zich
terug te trekken naar Ebeyeb, waar zich
op het oogenblik de Europeanen, de kolo
niale garden en 40 miliciens bevinden.
Communiqué der non-interven
tiecommissie.
In het communiqué der non-interventie
commissie wordt o.a. het volgende gezegd:
Met betrekking tot de schendingen van het
non-interventieaccoord, waarvan de Spaan
sche regeering Duitschland had beschuldigd,
gaf de voorzitter der commissie, Plymouth,
als zijn meening te kennen, dat het ant
woord van Duitschland op de ingediende
klachten bevredigend was, behalve op twee
punten, waarover nadere opheldering van
de Duitsche regeering is gevraagd. De verte
genwoordiger van Duitschland heeft zich
bereid verklaard, de gevraagde inlichtingen
in te winnen.
Op een voorstel van Plymouth, gesteund
door den Franschen ambassadeur, kwam de
commissie overeen, de subcommissie uit te
noodigen om hedenochtend bijeen te komen,
ten einde na te gaan of en in hoeverre het
non-interventieaccoord doeltreffender zou
kunnen worden gemaakt.
De commissie was het er over eens, dat,
aangezien het antwoord der Italiaansche re
geering op de tegen haar ingebrachte be
schuldigingen pas hedenmorgen is gepubli
ceerd, dit eerst in de eerstvolgende zitting
diende te worden behandeld.
De commissie nam er acte van, dat de
documenten, overgelegd door de vertegen
woordigers van Duitschland en Italië, in
houdende beschuldigingen terzake van be
paalde schendingen van het accoord, waren
voorgelegd aan den vertegenwoordiger van
Rusland, met het verzoek de noodige uit
eenzettingen te geven, ten einde de feiten te
kunnen vaststellen.
De volgende zitting zal, naar overeengeko
men werd, op 28 October worden gehouden.
Volkenbondssteun verzocht tegen
verdere opmarsch der Italianen.
Geneve, 23 October (ANP). De Negus
heeft den secretaris-generaal van den Vol
kenbond een telegram gezonden, waarin hij
verzoekt om de leden van den bond in ken
nis te stellen met een telegram, dat hij ont
vangen heeft uit Gambela. Dit telegram is
verzonden door de autoriteiten, welke de
Negus heeftbelast met het bestuur van zijn
Rijk tijdens zijn afwezigheid. Hierin wordt
verklaard, dat de regeering van den Negus
in geheel West-Abessinië souverein is.
In verband met den opmarsch van de Ita
lianen in West-Abessinië wordt den Volken
bond verzocht om hulp te verleeneu en de
zaak van Abessinië onmiddellijk te bestu-
deeren.
Het telegram is onderteekend door Wolde
Sadik en Ras Imroe.
„Waf zou ons thans nog kunnen
beletten, ons hart geheel voor el
kaar open te leggen aldus de Fran-
sche minister Herriot.
Biarritz 23 Oct. Op het congres der
Fransche radicaal-socialisten is tijdens het
debat over de buitenlandsche politiek het
woord gevoerd door Herriot, die o.m. ver
klaarde den Volkenbond nog steeds even
toegewijd te zijn. Men moet, zei hij, de wer
kelijkheid onder het oog weten te zien. Het
is waar dat Frankrijk een der voornaamste
kampioenen van het organicme van Gene
ve, vele teleurstellingen heeft ondervonden
De woorden onlangs tot ons gekomen van
een land, dat ons materieel en moreel zoo
na staat, hebben in ons een welhaast phy-
sieke beroering gewekt.
Wanneer, zoo vervolgde Herriot, de in
ternationale rechtsorde ineen dreigt te
storten, wanneer de leer der collectieve
veiligheid slechts woorden schijnt te zijn,
denkt u eens in, welk een opschudding dit
teweeg zou kunnen brengen onder de klei
ne mogendheden, die erop rekenden, dat
deze leer in daden zou worden omgezet,
en dat de collectieve veiligheid niet een
waandenkbeeld doch een wapenrusting zou
zijn. Het is een traditie van Frankrijk, de
kleine landen te verdedigen. Laat men wel
weten, dat deze leer door ons, radicalen,
noch vergeten, noch verloochend wordt.
De eerste voorwaarde vor een herstel van
onze buitenlandsche politiek, aldus Herri
ot, is de terugkeer tot een vertrouwelijke
samenwerking met Groot-Brittannie, waar
van de vereehiging met Frankrijk onont
beerlijk is om onze politieke vrijheden te
beschermen en de wereld van den chaos
te redden.
Met betrekking tot de Sovjet-Unie
zeide Herriot, ervan overtuigd te
zijn, dat dit groote volk van 180 mil
lioen zielen zich naar de denkbeel
den van Frankrijk zal neigen, en
dat niet de Franschen zich naar
hun denkbeelden zullen neigen. Ik
stel er een eer in, aldus Herriot.
Rusland naar Geneve te hebben ge
bracht waar zijn houding volkomen
correct is geweest, doch ik zal geen
enkele buitenlandsche inmenging
in onze binnenlandsche aangele
genheden dulden*
HERRIOT
Vervolgens overgaand tot het vraagstuk
der Fransch-Duitsche toenadering, zeide
Herriot: „Men moet met Berlijn praten
Duitschland is vrij om zich te doen regee-
ren zooals het wil, en niemand hier zal
dit tegenspreken. Het is thans het oogen
blik om te zien, of wij beiden oprecht zijn
Nu Duitschland door eenigszins ruwe han
delwijze zijn rechtsgelijkheid heeft verwe
zenlijkt, wat zou ons dan thans nog kun
nen beletten, ons hart geheel voor elkaar
open te leggen? Laten wij zoover mogelijk
gaan en de waarheid zeggen. Indien de
twee groote volken niet oprecht verzoening
wenschen. laten zij zich dan voorwendsels
besparen.
Overgaande tot Italië herinnerde spr. aan
den broederlijken oproep, die hij tijdens het
radicaal congres te Toulouse tot Italië had
gericht.
Aan het slot zijner rede zeide Herriot dat
het niet mag voorkomen dat inderlinge ver
deeldheid de veiligheid in gevaar brengt
van Frankrijk, dat door zijn vijanden en
rivalen zoo wordt bewaakt. De radicalepar-
tij wil tegen geen prijs noch een buitenland
schen oorlog, noch een burgeroorlog. Wij
doen een dringend beroep op het volk om
te begrijpen, dat in Frankrijk noodig is
kalmte, orde en onderworpenheid van allen
aan het wettig gezag.
Herriot werd na deze rede die op de con
gressisten een diepen indruk had gemaakt,
langdurig toegejuicht, en gezamenlijk werd
de Marseillaise gezongen.
Nadat minister voorlezing had gedaan
van de dagorder, die bij acclamatie werd
aangenomen werd de zitting gesloten*
STRENGE MAATREGELEN DER
POLITIE VOOR HET GEVAL
DAT REXISTEN EN SOCIALIS
TEN IN BOTSING MOCHTEN
KOMEN.
Reuter seint uit Brussel:
Tegen de beslissing van Rex, om
de verboden bijeenkomst van a.s.
Zondag toch te doen doorgaan, doet
de socialistische pers een beroep op
de socialistische arbeiders en roode
militie, om Zaterdag en Zondag in
de volkshuizen aanwezig te zijn, ten
einde daar instructies in ontvangst
te nemen, om tegen de rexisten te
betoogen.
Een betooging van oud-strijders, om de
verjaring van den Yser-slag te vieren, die
a.s. Zondag eveneens moest plaats hebben,
zal doorgaan.
Degrelle en een parlementslid van het
Vlaamsch nationalistisch verbond hebben
gistermiddag te Brussel de pers ontvangen
en medegedeeld, dat zij den door de regee
ring toegeworpen handschoen opnemen. De
bijeenkomst van a.s. Zondag zal plaats
hebben, zeide Degrelle. Waar en op welk
uur, wilde hij evenwel niet zeggen.
Gisteravond werd een door Rex en het
Vlaamsch nationalistisch verbond onder
teekend manifest uitgevaardigd, waarin
deze bewegingen protesteeren tegen de oor
logsverklaring van de regeering-van Zee
land, die, zeggen zij, gehandeld heeft on
der marxistischen druk.
DEGRELLE ZAL WORDEN GE
ARRESTEERD ZOODRA HIJ
OOK MAAR DE GERINGSTE
OVERTREDING BEGAAT.
Stefanie meldt uit Brussel:
In politieke journalistieke kringen in de
Belgische hoofdstad ging gister het gerucht
dat de regeering het plan zou hebben, om
den leider van de rexisten, Degrelle, te ar
resteeren, teneinde eventueele wanordelijk
heden Zondag a.s. te voorkomen. Het A.N.P.
spreekt van eventueele arrestatie, „zoodra
Degrelle ook maar de minste wetsovertre
ding zou begaan Red. Msb.)
Op een desbetreffende vraag van den cor
respondent van het agentschap Stefani ant
woordde Degrelle, dat hem dit voornemen
van de regeering bekend was, evenals het-
verzet van den minister van justitie hier
tegen.
Degrelle tegen „dictatuur".
In tegenwoordigheid van. den leider der
Vlaamsch nationalisten heeft de leider der
Rexisten de pers ontvangen en een manifest
„tegen de dictatuur" overhandigd.
In dit manifest wordt verklaard, dat de
regeering haar toevlucht zoekt tot een
schending der grondwettelijke vrijheid en
een revolutionnairen toestand provoceert.
„Wij zijn ons bewust in beslissende uren te
leven en wijzen iedere dictatuur van de
hand. Wij zijn het, die tegen de dictatuur
der regeering orde en recht verdedigen. De
beslissende strijd is begonnen."
Het manifest besluit met de woorden:
„Rex zal overwinnen".
Reeds 20000 Rexisten te Brussel?
Brussel. Naar verluidt, zouden reeds
gisteravond 20.000 rexisten, vanuit verschei
dene plaatsen in België te Brussel zijn aan
gekomen voor de demonstratie van Zondag.
Men zou ernstige ongeregeldheden ver
wachten, nu de socialisten en communisten
den weg, welken de rexisten willen gaan,
schijnen te willen versperrena
Anderzijds hebben de gouverneur van de
provincie Brabant en de burgemeester van
Brussel de bevolking medegedeeld, dat
strenge politie maatregelen zullen worden
genomen. Samenscholingen zijn verboden
en het verkeer van voertuigen is voor 48
uur stilgelegd.
Ook bestaande Centrale-
Verwarmings-insfallafies
ricÊten wij in voor
het stoken met
Uitsluitend gerenommeerde
fabrikaten Oliebranders 1
w tttechn. bureau
koningstraat 6 alkmaar
telefoon 2197-3897
De Belgische regeering
tegen het fascisme
HET VERBOD VAN DE REXISTEN OM TE
BETOGEN. ZULLEN ZE TOCH DOOR
ZETTEN? WEINIG VERANDERING
IN DEN SPAANSCHEN TOESTAND.
Beligë heeft, evenals ons land, een
hekel aan alle extreme politieke
partijen. Het communisme vond er
geen goede voedingsbodem en al is
het natuurlijk waar, dat een be
paalde categorie van menschen, voor
een bepaalde richting, in dit geval
de communistische, voelt, de groote
massa staat er toch vijandig tegen
over. Datzelfde ondervinden ook,
zoowel in ons land als België, de
fascisten. Zij bereiken wel een groo-
tere massa en weten in menig op
zicht het hart van het volk te treffen
doch het volk heeft toch de geeste
lijke vrijheid nog te lief, dan dat het
zich schaart achter de vanen van
hen, voor wie het dictatorschap, als
hoogste ideaal geldt.
Op de voorpagina, van ons nummer van
gisteren, heeft men het verbod gevonden,
dat de Belgische regeering heeft uitgevaar
digd, tegen den opmarsch der Rexisten (fas
cisten) op Zondag a.s., naar Brussel. En de
regeering, in den persoon van minister van
Zeeland, is sterk van leer getrokken tegen
deze beweging. „Allen, die de wettigheid zou
den willen verlaten," zoo heeft v. Zeeland
gezegd, „zullen de zwaarte der wet voelen."
De Rexisten waren wat van plan.
Zij zouden met niet minder dan
250000 menschen in Brussel komen
betoogen. Al mag hier dan -wellicht
wat grootspraak in zijn, evenals in
het dreigement, dat men met die be
tooging, de regeering zou wegvagen;
er stond te Brussel toch wel iets te
wachten, dat de regeering maar
niet lijdelijk kon afwachten.
De N.R. Crt. schreef er gisteravond o.m.
over:
De onderneming van Degrelle (de leider
der Rexisten), dreigde ernstige gevolgen te
zullen hebben. Zijn aanhangers zijn opge
wonden, dat is Donderdag nog, bij het rel
letje te Brussel, gebleken. Hoe zouden zij
anders zijn, als zij opgeroepen worden om de
regeering weg te vagen, ook al bedoelen de
aanvoerders dat heelemaal niet zoo letterlijk!
Maar er zijn nog meer opgewonden lieden
dan zij, in België, en bovendien maakten zij
weer anderen opgewonden, die het nog niet
waren. De socialisten en communisten wor
den ieder op eigen manier, en ten deele toch
weer solidair, heel zenuwachtig van deze
dingen. Zij hebben steeds geloofd in de macht
van de betooging en het agitatorische woord.
Elders zijn hun partijgenooten er door on
der den voet geloopen. Zij dachten dus aan
verzet. Ook zij zouden, ieder op eigen reke
ning, de straten vullen met hun aanhangers.
De socialisten spraken van een spoorweg
staking voor den critieken dag, om zoo te
beletten, dat de staatsspoorwegen, extra-
treinen, ter beschikking van de organisators
der betooging stelden. Machtsontplooiing
dreigde machtsontplooiing uit te lokken van
den anderen kant.
Het resultaat moesten wel botsingen zijn.
De regeering zal de socialisten liever niet
bij dergelijke dingen betrokken zien. Zij
nemen deel aan de regeering.
Het zal nu de vraag zijn of de Rexisten
toch hun betooging door zullen zetten, zoo
als ze gedreigd hebben. De dag van morgen
zal daarop het antwoord geven
In den strijd om Madrid is sinds gisteren
weinig verandering gekomen. Er worden
slechts enkele successen gemeld van de
rechtsche troepen, waarmee toch weer op
nieuw gestipuleerd wordt dat de opstande
lingen in de meerderheid zijn en dat zij
langzaam maar zeker hun doel naderen.
Moderne foto's en
vergrootingen
VAN BUITENGEWONE KWALITEIT.
Geopend behalve 's Maandags dagelijks
ook 's Zondags tot n.m. 8 uur.
Het is zeer gewenscht, bestellingen
BESTEMD VOOR SINT NICOLAAS
ZOO SPOEDIG MOGELIJK
op te geven. Geen verhoogde prijzen.
FotogrAtelier Arpad Moldovan
NIEUWE N I E D O R P
CDftftP'5 SPECERIJEN
jr VVI\ IN STROOIBUSJES
SpOOr*SZw i tsVr s c h aas
