Sir Henry Deterding
treedt af
Geestesziekten bedreigen
volksgezondheid
Met vrijspraak alleen
niet tevreden
Een merkwaardig geschenk
Grove straatschenderij
L„.VtU
De Bilt seint
Zaterdag 24 October 1936
Derde blad
te wijden aan de studie der chemie. Het
diploma voor scheikundig ingenieur ver
kreeg hij, onder vermelding „met lof", in
1908.
In hetzelfde jaar werd hij benoemd tot
bedrijfsingenieur bij de Koninklijke en aan
deze maatschappij heeft hij in zijn verder
leven al zijn krachten gewijd.
Zijn groote bekwaamheid, zijn energie en
zijn toewijding hebben hem snel omhoog
gebracht en hem geleid tot de hooge posi
tie van directeur-generaal van het groote
Koninklijke concern.
In de gestichten voor geesteszwak
ken acht maal meer patiënten dan
die voor tuberculose.
Ziekten niet overwonnen, doch ver
anderd.
Rotterdam 23 October „Al mogen
de moderne hygiene, de sociale en preven
tieve geneeskunde wijzen op een groote
winst aan gezondheid immers de zuige
lingensterfte nadert het absolute mini
mum, zo past toch den hygiënist groote
bescheidenheid: want iemand van 45 jaar
heeft thans niet meer kans de 80 te halen
dan een eeuw geleden.
Aldus betoogde in zijn openingsrede Dr.
J. Ph. Elias, voorzitter van de veertigste
algemeene vergadering van de Zuid-Hol-
landsche vereeniging „Het Groene Kruis" te
Rotterdam.
Dat de gemidelde sterftekansen voor de
45-jarigen niet zijn verminderd, wijt dr.
Elias aan de vortdurende toeneming van
geestes en zenuwziekten. Volgens Alexis
Carrell zijn de ziekten niet overwonnen,
doch van aard veranderd. Naar de opgave
van den inspecteur van het staatstoezicht
op het krankzinnigenwezen bedroeg op 31
December 1935 de bevolking van de krank
zinnigengestichten en psychiatrische inrich
tingen in ons land 24.960 een cijfer dat
meer dan achtmaal zoo groot is als het aan
tal verpleegden m alle sanatoria voor tu
berculoselijders tezamen, waar op dien da
tum 3050 patiënten verblijf hielden. Voor
de genezing van geestesziekten, zegt van
der Spek is noodig de radicale afwending
van den blik van het egoistisch-conccntri-
sche naar het excentrisch- altruistische.
Treffend en veelzeggend is het feit, dat
niet minder dan 40 procent van het budget
der Provincie Zuid-Holland besteed wordt
aan subsidies in de kosten van verpleging
van behoeftige krankzinnigen en zwakzin
nigen.
Uit een en ander blijkt wel heel duidelijk
hoe belangrijk voor moderne samenleving
het vraagstuk van de geestelijke volksge
zondheid is.
De verdediger vraagt ook reha
bilitatie van zijn dienst.
In 1930 werd bij den garagehouder G. te
Amsterdam een auto gehuurd voor een reis
naar Antwerpen en terug. De auto werd ech
ter door den huurder in de omgeving van
Zeist aan den garagehouder K. te koop aan
geboden. Deze wantrouwde de zaak en
waarschuwde de politie. De verkooper zou
terugkomen. Door een misverstand kregen
de twee veldwachters, die niet de zaak be
last werden uit Amsterdam bericht, dat de
zaak in orde was.
Toen dan ook de verkooper terugkwam,
werd in het kantoor van K. in bijzijn van de
twee veldwachters de koop gesloten. De
kopper betaalde contant en ontving een
kwitantie. Van dezen verkooper die ver
moedelijk een valsche naam heeft opge
geven, is geen spoor gevonden, totdat in het
najaar van 1935 de vrouw van bovcngenoem-
den garagehouder G. te Amsterdam in ver
dachte de bewuste huurder van 1930 meen
de te herkennen, toen hij, zelf autohande
laar van beroep, in verband met zijn handel
de garage van G. bezocht. De vrouw deed
aangifte en een onderzoek volgde. De bei
de veldwachters uit Zeist herkenden even
eens verdachte. Op 12 Maart stond verd.
terecht voor de vijfde kamer der Rechtbank
Er waren 5 getuigen a charge en 5 a dé
charge, opgeroepen, terwijl de raadsman van
verd., Mr. F. B. Blaisse, schriftkundig onder
zoek o.a. van bovengenoemde kwitantie had
verzocht.
Er werd slechts een getuige gehoord, n.1.
de garagehouder G., die verdachte niet her
kende, maar alleen een sterke gelijkenis tus
schen beide personen constateerde. Bij in
terlocutoir vonnis werd de zaak teruggewe
zen naar den rechter-commissaris voor een
hernieuwd onderzoek. Gisteren werd de be
handeling voortgezet. Slechts één getuige
was gedagvaard. De Officier zag van het
verhoor van dezen getuige af en rcquireerde
terstond vrijspraak, omdat lit het hernieuwd
onderzoek de schuld van verdachte niet vol
doende was gebleken. De raadsman van ver
dachte maakte hierop aanmerking en ver
zocht den President in het vonnis uitdrukke
lijk op te nemen, dat van alle kanten geble
ken was, dat verdachte het ten laste geleg
de feit niet had begaan. Als sterkste bewijs
noemde verdediger het rapport van den
schrift deskundige, Dr. J. Schrijver, die op
last van den rechter-commissaris, o.a. de be
wuste kwitantie onderzocht had. Verdediger
las de conclusie voor, waaruit bleek, dat on
mogelijk deze kwitantie door verdachte ge
schreven kan zijn.
Vonnis 5 November.
ZIJN HOOFD BUITEN DE AUTO
GESTOKEN.
Met een boom in aanraking ge
komen.
Gistermiddag passeerde een vrachtauto,
komende uit Amsterdam en op weg naar
Giessendam, den tol te Vreeswijk, toen een
der inzittenden, de 18-jarige timmerman D.
de Rooy uit Giessendam, het hoofd buiten
de cabine stak om iemand iets toe te roepen.
Dit had tot noodlottig gevolg, dat hij met een
boom in aanraking kwam, en een schedelba-
sisfractuur. opliep. Na enkele oogenblikken
is het slachtoffer overleden.
Ir. J. E. F. de Kok volgt hem op.
SIR HENRY DETERDING.
Sir Henry Deterding.
Met den persoon van sir Henry Deterding
verlaat een der meest mai'kante figuren, wel
ke ons land de laatste tijden gekend heeft,
het actieve zakenleven.
Voor de naaste omgeving van den heer
Deterding was het de laatste maanden geen
geheimmeer, dat hij er veel voor voelde
zich uit zijn drukke en zooveel zorgen geven
de positie terug te trekken en zijn levens
avond in rust en kalmte door te brengen.
Naar men weet was Sir Henry, die voor
eenige maanden te Amsterdam in het hu
welijk trad reeds eerder uit Engeland ver
trokken en had zich gevestigd in Duitsch-
land in de onmiddellijke omgeving van
Berlijn.
Zonder eenige twijfel is Detering de man
geweest, aan wiens energie, aan wiens
koopmanschap en aan wiens zakelijk be
leid het te danken is, dat de Koninklijke
van een nationale onderneming geworden
is een concern van wereldvermaardheid
en wereldbeteekenis, doch dadelijk moet
daarbij gevoegd worden, dat het ook Deter
ding geweest is, die de Koninklijke in al
haar grootheid en in haar internationale
ontwikkeling steeds gehouden heeft tot
een zuiver Nederlandsche onderneming en
de zaak van de Koninklijke, steeds heeft
beschouwd als een nationale zaak.
19 April van dit jaar is sir Henry Deter
ding 70 jaar geworden. Van vele zijden is
hem toen op ondubbelzinnige wijze blijk
gegeven, hoezeer men hem waardeerde en
hoezeer men hem in eere hield.
Ook in uitvoerige persartikelen is toen
melding gemaakt van de grootsche carrière
•van Deterding en van de wijze, waarop hij
tot zijn tegenwoordige hooge positie is
opgeklommen.
Thans, enkele maanden na zijn verjaar
dag, moge ter gelegenheid van zijn aftre
den met een korte levensbeschrijving, wor
den volstaan.
Henry Wilhelm August Deterding werd in
1866 te Amsterdam geboren. Hij doorliep
daar ter stede de Hoogere Burgerschool en
trad in 1882 bij de Twentsche Bank in
dienst. Daar bleef hij tot 1888, waarna hij
bij de Nederlandsche Handelmaatschappij
in dienst trad. In 1889 ging hij naar Indië
en werd voor de Handelmaatschappij waar
nemend sub-agent in Medan, later gevolgd
door zijn aanstelling tot sub-agent in Pe-
nang.
In 1896 trad hij in dienst van de Ko
ninklijke, waar hem een zware taak wacht
te. Aanvankelijk als inspecteur, later als
waarnemend directeur en ten slotte, in 1901
als directeur diende hij de belangen dier
maatschappij.
Als een van de voornaamste successen,
welke onder zijn bestuur tot stand zijn ge
bracht, moge genoemd worden het tot
stand brengen van de Koninklijke Shell, de
combinatie tusschen de Nederlandsche en
de groep van Engelsche maatschappijen.
In 1902 werd hij benoemd tot directeur-
generaal en verkreeg daarmee de opperste
leiding van het concern.
Op grond van zijn vele verdiensten werd
bij in 1928 door de technische Hoogeschool
te Delft benoemd tot doctor Honoris Causa
ia de technische wetenschappen.
Ir. J. E. F. de Kok.
De heer de Kok, die sir Henry als direc
teur-generaal van de koninklijke zal op
volgen, is in 1882 te Maastricht geboren.
Hij kreeg een militaire opleiding en door
liep de koninklijke militaire Academie te
Breda. In 1902 trad hij als tweede luitenant
m dienst bij de infanterie van ons leger
la Nederlandsch-Indië.
In 1904 vertrok hij naai: Delft om zich
vroeger in zekeren zin automatisch
werkende gouden standaard allengs
in onbruik is geraakt en de ontwik
keling steeds meer gaat in de rich
ting van een „managed currency".
Bij deze vorm van valuta-politiek
doen zich veel meer mogelijkheden
tot welbewust ingrijpen door de
bankleiding voor, dan bij den gou
den standaard.
Het Nederlandsch Verbond van Vakver-
eenigingen vraagt zich af, zal het niet kun
nen voorkomen, dat de leiding van de Ne
derlandsche Bank, zich beroepende op het
ontbreken van wettelijke voorschriften
dienaangaande, bijv. weigert voort te gaan
met het afgeven van goud, zoodoende een
bepaalde regeeringsmaatregel bemoeilijken
de of zelfs onmogelijk makende? Over wel
ke middelen beschikt in dit geval een re
geering, die den bankpresident slechts kan
ontslaan of schorsen op voordracht van
commissarissen en directie om haar wil
toch door te zetten?
Het bestuur van het N.V.V. dringt in
verband met deze bezwaren erop aan, het
octrooi slechts voor een paar jaar te ver
lengen, opdat na dien tijd de mogelijkheid
voor een herziening open staat.
Tenslotte merkt het N.V.V.-bestuur nog
op: De thans in het ontwerp voorgestelde
nieuwe winstyerdeeling komt o.a. neer op
een versterkte'-'reserveering waardoor de
intrensieke waarde van de aandeelen-
Ncderlandsche bank nog stijgt. Er is naar
het gevoelen van ons Bestuur geen enkele
aanleiding om voor deze aandeelen, die in
menig opzicht meer op prima-obligaties dan
op aandeelen gelijken, een dividenduitkee-
ring van 7 procent en meer mogelijk te
maken zooals in de thans voorgestelde,
winstverdeeling geschiedt. Dit bezwaar
ware te ondervangen door in art. 7 van het
ontwerp de bepaling op te nemen dat nim
mer meer dan bijv. 5 procent, dividend per
jaar op de aandeelen mag worden uitge
keerd.
Fietser, die wandelaars
sloeg
Zwakzinnige jongeman te Am
sterdam aangehouden.
Amsterdam, 23 October. Naar wij ver
nemen bevindt zich thans naar met aan
zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kan
worden aangenomen het zonderlinge
jongmensch in arrest, dat verscheidene
personen te Amsterdam min of meer ern
stig verwond heeft door, op zijn rijwiel zit
tende, dicht langs hen heen te rijden,
waarbij hu hun met 'n stuk ijzer een klap
op het hoofd toebracht, om daarna met
grooten spoed te verdwijnen.
De aangehoudene is een 19-jarige jonge
man, die door de kinderpolitie ter beschik
king is gesteld van den Commissaris aan
het bureau Singel. De jongen maakte bij
zijn verhoor den indruk van een zwak
zinnige, hetgeeneen 'bevestiging is van
de vermoedens, dat dit uiterst vreemde
optreden tegenover medeburgers niet het
werk kon zijn van een normaal mensch.
De jongeman ontkent' hardnekkig de hem
ten laste gelegde feiten, doch zeer bezwa
rend is, dat hij reeds door een drietal op
de vermelde wijze mishandelde personen
is herkend. Hij zal dan ook voor den Offi
cier worden geleid.
GOEDKOOPE PALINGHAKEN.
Jongen benadeelt zijn patroon.
Amsterdam, 23 October. De politie van
het bureau Linnaeusstraat heeft een zeven
jarigen jongen aangehouden, die in dienst
betrekking is geweest bij een importeurs-
firma in de Schollenbrugstraat. Gebleken is,
dat de jongen van Juni af deze firma voor
een bedrag van f 450 heeft benadeeld door
aan verscheidene beroepsvisschers te Am
sterdam en elders z.g. Engelsche palingha-
ken te verkoopen, een en ander ver bene
den den prijs, welke daarvoor was vastge
steld. Het ontvangen geld heeft de aange
houdene ten eigen bate aangewend. De po
litie onderzoekt thans of er zich onder de
koopers personen bevinden, die zich aan
heling hebben schuldig gemaakt.
Aan Prinses Juliana.
's-Gra venhage, 23 Oct: pe oucl-di-
rectrice der Anna Paulowna Naaischool te
Scheveningen, mevrouw M. A. Wartena—
Drayton Lee, heeft namens dat deel der vis-
schersbevolking, aan H. K. H. Prinses Ju
liana, ter eere van haar voorgenomen huwe
lijk, een cadeau aangeboden, dat we zou
den kunnen noemen een merkwaardig ge
schenk.
Het geschenk bestaat in de eerste plaats
uit twaalf zilveren theelepeltjes en suiker
schepje met loggertje aan de steel, in étui,
waarbij eenig verband is gelegd tusschen
het aangebodene en het visschcrsberoep. In
de theelepeltjes is n.1. aigebeeld op de eene
helft de visschersvrouw, en de visscher op
de andere helft. Verder is aangeboden een
cachemiren sjaal, van groot formaat, prach
tig bewerkt en uit de hand geweven.
Deze sjaal is voor meer dan honderd jaar
een geschenk geweest van wijlen koningin
Anna Paulowna aan de overgrootmoeder
van mevrouw Wartena, mevrouw Dorothea
Maas, geb. Grand, de eerste directrice der
koninklijke naaischool.
H. K. H. Prinses Juliana heeft een en an
der met groote erkentelijkheid aanvaard.
Een als man verkleede pop midden
op den weg, waardoor automobilis-
ten hevig schrokken.
De gemeentepolitie te Blerik heeft giste
ren wegens straatschenderij proces-verbaal
opgemaakt tegen de gebroeders T. uit
Grubbenborst, die op den Horsterweg de
veiligheid van het verkeer ernstig in ge
vaar hebben gebracht, door op een donker
weggedeelte in een bocht van den verkeers
weg VenloEindhoven Woensdagavond een
groote als man verkleede pop midden op
Verwachting: Zwakke tot matige Zuidelijke
tot Westelijke wind, gedeeltelijk tot
zwaar of half bewolkt, weinig of
geen regen, weinig verandering in
temperatuur.
Verdere vooruitzichten: weinig verandering.
Hierboven
BAROMETERSTAND v. HEDENMOL....N
8 UUR: 767.
Het dunne pijltje geeft den vorigen
stand aan
TEMPERATUUR: 12 gr. C. is 54 gr. F.
den weg te plaatsen. Tal van auto's waren
in den neveligen avond door de plotseling
opdoemende gedaante hevig geschrokken
en wisten door krachtig remmen een aan
rijding te voorkomen.
Een autobestuurder, die de pop te laat
had bemerkt en deze aanreed, is, daar hij
vermoedelijk in de veronderstelling verkeer
de, een aanrijding te hebben veroorzaakt,
hard doorgereden. Hoewel enkele auto's
tengevolge van het krachtige remmen slip
ten hebben zich geen persoonlijke ongeluk
ken voorgedaan. De politie heeft in- ouder
lijke woning van de jongens de pop na lang
zoeken in beslag genomen.
MOORDENAAR IN FRANKRIJK
VERBRAND.
Parijs 23 October ANP) De houthak
ker, die eenige dagen geleden te Lardiers
in een vlaag van krankzinnigheid vijf per
sonen vermoordde, is door de gendarmie
ontdekt in een boerderij, waarin hij zich
had verschanst. De gendarmen staken het
huis in brand en de moordenaar kwam in
de vlammen om het leven.
AUTO OP *EEN SPOORLIJN GEVALLEN.
Door een trein verpletterd.
New York Een auto is vanaf een brug
op een spoorlijn gevallen en verpletterd
door een trein, welke even later passeerde.
Drie personen zijn hierbij om het leven
gekomen.
TE LUIK GESTOLEN WAPENS
TERUGGEVONDEN.
Luik 23 October De automatische pisto
len, welke kort geleden uit het museum
van Luik gestolen werden zijn naar Reuter
meldt, teruggevonden. De wapens waren
verpakt in een zak welke verborgen was
in oude fabriek te Seraing.
's-Gravenhage, 23 October. De direc
tie van de Koninklijke Nederlandsche Maat
schappij tot exploitatie van petroleumbron-
nen in NederlandschIndië, deelt naar aan
leiding van de algemeene vergadering van
aandeelhouders, die 17 November a.s. zal
plaats vinden, het volgende mede:
Staatsinvloed op de
Nederlandsche bank
Adres van het N.V.V. Het di
vidend dient niet meer dan
5 pet. te bedragen.
De jongste storm slaat op de Duitsche kust bij Borkum zware vloedmeeren tot
puin,
TYPHOON VEROORZAAKT SCHEEPS
RAMPEN
Tokio Aan de Zuidkust van Karafto
op Sachalin is het 1000 ton metende s.s.
•Aishu Maru" tengevolge van een hevigen
tvphoon gestrand.
Het te hulp gesnelde reddingsschïp „Oura"
is eveneens gezonken, tengevolge waarvan
de bemanning van 35 koppen verdronk.
Aan de Westkust van Hokkaido is voorts
tengevolge van den typhoon een 10.000 ton
metend steenkoolschip gestrand.
De heer Deterding heeft den wensch
te kennen gegeven met het einde
van het loopende jaar als directeur-
generaal af te treden.
Aan de a.s. algemeene vergadering
zal nu allereerst worden voorgesteld
hem een plaats in het college van
commissarissen aan te bieden. Ver
der zullen 2 nieuwe directeuren ter
benoeming worden voorgedragen, t.w.
de heeren J. M. de Booy en mr. J.
C. Panthaleon baron van Eek.
Inmiddels heeft de Raad van Com
missarissen aan den heer Ir. J. E. F.
de Kok, thans directeur, met ingang
van 1 Januari den titel verleend van
directeur-generaal.
Het Nederlandsch Verbond van Vakver-
eenigingen heeft zich in een adres tot de
Tweede Kamer der Staten Generaal ge
wend, zulks in verband met het wetsont
werp tot verlenging en wijziging van het
aan de Nederlandsche Bank verleende oc
trooi. In dit schrijven verklaart het Ver
bond met teleurstelling kennis te hebben
genomen van genoemd wetsontwerp en nu
de monetaire en economische ontwikkeling
een andere richting is ingeslagen, had
naar de meening van het N.V.V. een alge-
heele herziening van de wettelijke grond
slagen van de Nederlandsche centrale bank
instelling noodzakelijker geweest dan het
geen men thans beoogt.
Men betreurt bovenal het feit, dat de
staat slechts zijdelings haar invloed op de
Nederl. Bank kan doen gelden, daar ge
noemde instelling nog altijd in particuliere
Handen is. Het credietwezen heeft zich ver
zelfstandigd tot een bedrijf, dat het geheele
economische leven in de moderne landen
beheerscht.
Het N.V.V. noemt het terecht, de Neder
landsche Bank in de gelegenheid te stellen-
tot het voeren van een z.g. open markt-po-
litiek, doch dat hier bij de regeering geen
grooten invloed uitoefent, meent zij te moe
ten afkeuren.
Dit alles klemt te meer, nu de
VAN DE GROOTE SCHADE, WELKE DE AARDBEVING IN ITALIë IN EEN DEEL
VAN HET LAND HEEFT VEROORZAAKT bereiken ons steeds meer foto's, die duide
lijk toonen, dat de verwoesting in sommige platsen volkomen is geweest. Eenige in
gestorte huizen te Caneva di Sacile.
