Nietinmengings
conventie
faalde
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Wordt Rex door
KIJKEN is KOOPEN tij CLOECK
Rust voor den storm
De strijd om
Duitschland
Krijgt Duitschland
weer een keizer?
Buiienlandsch
Overzicht
Amerika's
presidentschap
DINSDAG 27 OCTOBER 193®. 8«e Jaargang. No. 10997.
Wtgav« d«r N.V. v.h. Trapman Co. Schogen.
FRAWSCHE ARBEIDERS WORDEN
OPGEWEKT DE STEUNVERLEE-
NING AAN DE SPAANSCHE OP
STANDELINGEN TE VERHINDE
REN.
Parijs, 26 Oct. (A.N.P.): Het
gemeenschappelijk congres van de
besturen van LV.V. en S.A.L heeft
met algemeene stemmen een resolu
tie aangenomen, waarin wordt ver
klaard, dat beide besturen op 26 Oc-
tober 1936 te Parijs in gemeenschap
pelijke zitting zijn bijeengekomen op
verzoek van de Britsche politieke en
vakvereenigingsorganisaties, het
I.V.V. en de socialistische arbeiders
internationale, om opnieuw het
standpunt der internationale arbei
dersbeweging ten aanzien van het
niet-inmengingspact onder oogen te
zien.
De zitting werd gepresideerd door Walter
Citrine en Debrouckère.
In de resolutie worden de vroegere verkla
ringen bevestigd, dat in overeenstemming
tmet de constante vormen van het internati
onale recht de rechtmatige en wettelijke re
geering van Spanje de noodige middelen
.voor haar verdediging moet verkrijgen, over
wegende, dat de zoo genoemde niet-inmen-
gingsconventie niet de resultaten heeft op
geleverd, welke er internationaal van wer
den verwacht, door den vastberaden wil der
fascistische mogendheden de opstandelingen
te helpen en de onmogelijkheid een werke
lijk doeltreffende controle te vestigen,
wordt verklaard, dat het de gemeen
schappelijke plicht van de arbeiders
klasse in alle landen Is, door haar
actie, tegelijkertijd op de openbare
meening en de regeering van het be
treffende land te bewerken, dat
door een internationale overeenkomst
tot stand gebracht op initiatief der
regeeringen van Frankrijk en Groot-
Brittannië volledige vrijheid van
handel voor het republikeinsche
Spanje wordt hersteld, welks verde
diging de eerste zorg voor het wereld-
proletariaat moet zijn.
Tenslotte worden alel arbeiders- en vak-
Organisaties nitgenoodigd door haar speci
fieke werkzaamheden samen te werken om
Onverwijld in zoo groot mogelijke mate de
ravftailleering der Spaansche opstandelin
gen te verhinderen.
gesteund
Maatregelen gevraagd tot ver
hindering van buitenlandsche
steun verleen ing aan Belgische
politieke organisatie.
Brussel, 26 Oct. Het socialistisch congres
heeft een motie aangenomen, waarbij de re
geering wordt gevraagd direct strenge maat
regelen te willen nemen om te verhinderen,
dat buitenlandsche mogendheden steun zou
den kunnen verleenen aan Belgische poli
tieke formaties, welke de veiligheid van
den staat benadeelen. Het schijnt, dat deze
motie de Rexistische beweging op het oog
heeft, welke de socialisten er van beschul
digen door Duitschland te worden gesubsi
dieerd, hoewel geen enkel bewijs is gele-
tverd.
Het congres heeft verder nog een motie
aangenomen, waarin o.m. het volgende
gezegd wordt:
Het congres constateert, dat er nooit spra
ke is geweest en nooit zal zijn van een te
rugkeer naar de neutraliteit, evenmin als
van een in gebreke blijven ten aanzien van
de Locarno-verplichtingen.
Met uitsluiting van ieder militair bond
genootschap moet binnen het kader van den
volkenbond een politiek gevoerd worden van
Volkomen onafhankelijkheid.
Zonder vooruit te loopen op de precisee-
rin of beperkingen, die kunnen worden aan
gebracht in de verplichtingen van België
jegens de Locarno-mogendheden ter gelegen
heid van de herziening dezer accoorden,
spreekt het congres den wensch uit, dat de
autonomie van België niet tot uitdrukking
zal komen door de passieve houding; in
tegendeel moet het volkenbondshandvest
versterkt worden door een krachtige actie,
moet de collectieve veiligheid, de wederzijd-
feche bijstand, de getrouwe uitvoering van
internationale verplichtingen en de solida
riteit tot ontwikkeling worden gebracht.
De Spaansche republikeinen be
groetende, verklaart het congres, dat
het niet mogelijk is, neutraal te
blijven tusschen de democratie en
haar aanvallers.
Voorts varagt het congres de regeering,
gelijkheid van militaire dienstverplichtin
gen in te voeren en de oorlogsindustrie
te nationaliseeren. Het wenscht de regee
ring geluk, gisteren energiek de orde te
hebben gehandhaafd door de „belachelijke
klucht" de rexisten te hebben onderdrukt.
In den loop van de besprekingen van het
congres heeft minister Spaak nog eens een
nadere uiteenzeting gegven van zijn vroege
re verklaringen. Spaak blijft aanhanger
van de collectieve veiligheid maar wil niet
op dit principe alleen de veiligheid van Bel
gië grondvesten. België heeft nooit verdra
gen die het had onderteekend verscheurd.
Het zal ze in acht nemen tot ze vervangen
zijn door duidelijke teksten. Spaak voegde
hieraan nog toe dat Belgie den volkenbond
niet wilde verlaten.
Italianen rukken op
naar Gore
Geheel Abessinïë zal worden bezet.
Rome, 26 October. De colonne, die Le-
kemti, 300 kilometer ten westen van Addis
Abeba, bezet heeft, zal met steun van an
dere afdeelingen den opmarsch naar Gore
voortzetten om de verovering van het ge-
heele Abessijnsche gebied tot aan de
grens van den Soedan tot een feit te maken
Nieuwe troepenverschepingen naar
Oost-Afrika.
Napels, 26 Oct. Het stoomschip „Um-
bria", is vandaag naar Massaoea vertrok
ken met het derde bataljon zwarthemden,
het vierde bataljon mitrailleurtroepen en
de derde compagnie speciale genie, in totaal
62 officieren en 2100 onderofficieren en
manschappen, aan boord.
Maarschalk Badoglio over den
Abessijnschen veldtocht.
De Romeinsche correspondent van de Temps
heeft maarschalk Badoglio eenige vragen
over den veldtocht in Abessinië gesteld.
Volgens diens meening is de Negus ten
volle verantwoordelijk voor de tooneelen
van roof, diefstal en vernieling, die zich
bij diens vertrek uit Addis Abeba hebben
voorgedaan. Haile Selassie zou last gege
ven hebben de gevangenissen te openen en
de wapenvoorraden ter beschikking van de
massa te stellen. De maarschalk meent, dat
gene moest hopen daarmee de aandacht
van zijn vlucht af te wenden.
De sancties hebben den veldtocht, aldus
de Italiaansche opperbevelhebber, in gee-
nen deele gehinderd. Veeleer vuurden ze de
zelfverloochening en vaderlandslievende
aandrift van den troep aan. Eigenlijk heeft
het de soldaten aan niets ontbroken. Gedu
rende de vijandelijkheden konden ze alle
benoodigheden koopen: benzine, auto's, vee,
kameelen... Alle kooplieden, bij wie ze aan
klopten, antwoordden: de politiek en de za
ken hebben niets met elkaar te maken en
de overheden deden of ze niets zagen.
Op de vraag: „Als het kanaal van Suez
gesloten was...?", kwam prompt het ant
woord: „Dat zou de Europeesche oorlog
geweest zijn."
Hitier zou de monarchie willen
herstellen.
Het blad „Information" heeft van
zijn correspondent te Bern een tele
gram ontvangen, waarin o.m. wordt
gemeld: „In gewoonlijk over Duit-
sche aangelegenheden goed ingelich
te kringen wordt beweerd, dat de
Duitsche rijkskanselier en Fuehrer
den laatsten tijd veel gedacht heeft
over de gevaren, die voor het Hitier-
regime in Duitschland zouden kun
nen ontstaan, ingeval de ernstige
binnenlandsche moeilijkheden, waar
aan Duitschland thans het hoofd
moet bieden, een scherpere wending
zouden nemen.
Teneinde het regime te schragen
en het hechtere bases te geven, wel
ke meer verankerd zullen liggen in
de traditioneele psychologie van de
Duitsche massa, en om bovendien
zijn eigen positie voor het leven te
consolideeren, zou Hitier denken
over een herstel der monarchie.
Het Italiaansche regime, waar de duce,
die de absolute alleenheerscher is van het
land, maar die toch om zoo te zeggen ge
dekt wordt door het moreele gezag en den
invloed van de regeerende dynastie, zou
Hitier uitermate geschikt lijken, om de fun-
damenteele grondslagen van de rijksregee-
ring voor goed te bevestigen.
Na een nauwkeurige bestudeering van de
ze kwestie zou de „Fuehrer", naar het
schijnt, zijn keuze hebben doen vallen op het
huis BrunswijkLüneburg (Guelfen), dat
over het hertogdom van dien naam nog tot
1918 regeerde en dat zijn residentie momen
teel heeft te Gmunden in Opper-Oostenrijk.
Het hoofd van dit huis, Ernest, August.
Christiaan, Georges, koninklijk prins van
Groot-Brittannië en Ierland, hertog van
Cumberland, hertog van Brunswijk en Lüne
burg, hoofd van het huis van Hannover,
voormalig regeerend hertog van Brunswijk,
werd op 17 November 1887 te Penzing 'bij
Weenen geboren en is de zoon van Ernest,
August, regeerend hertog van Brunswijk en
van prinses Thyra van Denemarken.
De correspondent van de „Information" be
sluit zijn telegram, met de opmerking, dat
hij niet in staat is, de juistheid van de ge
ruchten over een herstel der monarchie in
Duitschland te bevestigen, doch dat deze ge
ruchten zoo veelvuldig en met zulk een
hardnekkigheid telkens weer opduiken, dat
zij ongetwijfeld vermelding verdienen.
SPANJE
AANVAL OP MADRID ELK OOGEN-
BLIK TE VERWACHTEN.
Heel de wereld beeft bij de gedachte aan
het lot, dat de 14000 gevangenen in Madrid
zou kunnen treffen, indien het grauw, ver
hit en verbitterd door een eventueele zege
der opstandelingen, zijn wraak koelt op de
weerloozen, die de Spaansche regeering in
Madrid gevangen houdt.
Ongetwijfeld met instemming van elk wel
denkende, heeft dan ook de Britsche regee
ring een beroep gedaan op de Madrilleen-
sche gezaghebbers, teneinde de gijzelaars,
De strijd tegen het
communisme
HET DUITSCH—ITALIAANSCHE FRONT
TEGEN RUSLAND.
We komen nog eens terug op den
strijd, die Italië en Duitschland, van
nu af gezamenlijk, tegen Sowjet-Rus
land, gaan voeren. Zooals men weet
heeft Duitschland een doodelijke haat
aan alles wat communist is en het
verkondigt dat, van het eerste optre
den van het Nationaal-socialisme af.
Om zuiver economische redenen
heeft men niet alle contact met Rus
land gebroken, doch niettegenstaan
de er nog een tamelijk bloeiend han
delsleven met Rusland gevoerd
wordt, heeft het bij alle mogelijke
gelegenheden van zijn haat, ten op
zichte van het communisme, doen
blijken. We schreven gisteren, dat
het ook Italië in zijn strijd tegen
Rusland betrekken kan. Men zal
geen poging onbeproefd laten om
den Sowjet-invloed uit alle Euro
peesche aangelegenheden te weren.
Of het lukken zal?...
Het Hbld schreef gisterenavond over de
Duitsch-Italiaansche samenwerking in deze
aangelegenheid o.m.:
Totnogtoe had Mussolini zich onthouden
van uitingen, die zouden kunnen wijzen op
onverdraagzaamheid tegenover het bolsje
wistisch staatsstelsel, waarmede Italië de
hartelijkste economische betrekkingen pleegt
te onderhouden, zooals ook trouwens Duitsch
land. Wij schreven daarover reeds bij den
aanvang van dit overzicht. Maar de jongste
gebeurtenissen in Spanje, het conflict over
de wapenleveranties, hebben niet nagelaten,
ook de betrekkingen tusschen Italië en Rus
land aan een zware proef te onderwerpen.
De ontstemde bolsjewisten hebben in de
jongste assemblee te Genève Italië den voet
dwars gezet, toen de kwestie van de toelating
van Abessinië aan de orde kwam. Zij hebben
een scherpe, perscampagne gevoerd tegen
Duitschland en Italië gezamenlijk, en deze
overgebracht in de non-interventie commis
sie, en zelfs scherp het conflict gesteld tus
schen boljewisme en fascisme voor Europa.
Het moet onder deze omstandigheden Rome,
dat groot belang heeft bij den uitslag van
den strijd in Spanje, wegens den invloed
daarvan op de strategische positie van Italië
in de Middellandsche zee, niet moeilijk zijn
gevallen Hitier in zijn hartewensch tot be
paalde hoogte tegemoet komen.
Italië en Duitschland hebben samen thans
wellicht den laatsten stoot toegebracht aan
het reeds zieltogende beginsel der collectieve
veiligheid.
Intusschen hebben Italië noch Duitschland
zich losgemaakt van West-Europa. Dat viel
ook niet te verwachten. Zij blijven bereid met
West-Europa een nieuw verdrag te sluiten,
dat het oude pact van Locarno, ter waarbor
ging van den vrede, vervangt.
Een nieuw verdrag zou aldus neerkomen
op een verwezenlijking van het oude denk
beeld van Mussolini, van een zelfstandig vier-
mogendheden-verdrag, tusschen Italië, Enge
land, Duitschland en Frankrijk, dat slechts
de collectieve veiligheid voor West-Europa op
het oog heeft. Dit denkbeeld zou de logische
voortzetting zijn van de politiek, die Duitsch
land in Oost-Europa in het vizier houdt, en
van de opportunistische politiek, die Italië
heeft betracht ten opzichte van Abessinië en
waarvoor het ook in de toekomst de handen
klaarblijkelijk vrij wenscht te houden.
Het groote resultaat van de confe
rentie te Berchtesgaden, wij wezen
daar ook gisteren op, is dus een ver
sterkte strijd tegen het communisme
en dus zal er van meer rust in Europa
geen sprake zijn. De Times merkt
dan ook, naar aanleiding van de con
ferentie tusschen Hitier en Ciano,
doodleuk op: Voor Groot-Brittannië
blijft geen andere keuze over, dan
volledig en snel te wapenen. Dat is
noodzakelijk voor het verzekeren van
veiligheid tegen een aanval, voor het
afwenden van een oorlog in West-
Europa.
welke zij hebben gevangen gezet, uit te wis
selen tegen die der opstandelingen.
Helaas blijkt Madrid hiertoe niet bereid.
De Spaansche ambassadeur te Londen
heeft gisteren een bezoek gebracht aan mi
nister Eden. Een officieus bericht meldt,
dat de heeren met elkaar het beroep hebben
besproken, dat Groot-Brittannië heeft ge
daan op beide partijen in Spanje om de gij
zelaars uit te wisselen. Zooals men weet
heeft de Spaansche regecring hierop geant
woord, dat zij het vrijlaten der politieke
gevangenen beschouwt als een hulpverlee
ning aan de opstandelingen.
Het schijnt, dat Eden nogmaals er
zoo krachtig mogelijk bij den ambas
sadeur op heeft aangedrongen, dat de
regeering te Madrid toch de maatre
gelen zou treffen om de onrust weg
te nemen, die buiten Spanje bestaat
omtrent het lot van het groote aan
tal gevangenen in de hoofdstad.
Officieus schat men dit aantal op 14000.
Waarschijnlijk zal de Engelsche regeering
een nieuwe nota zenden. Intusschen is nog
geen antwoord ontvangen op het Britsche
verzoek aan de autoriteiten van de andere
zijde, doch het verluidt, dat het daar met
sympathie is ontvangen.
Portugal heeft het non-interven-
tie-accoord niet geschonden.
Baldwin is gisteren uit Ch^quers terugge
keerd en vanmiddag zal een kabinetsraad
BIJEENKOMST WAAR BROWDER
HET WOORD VOERDE, MET
PISTOLEN EN KNUPPELS UIT
EEN GEJAAGD.
De kansen voor de beide
hoofdcandidaten
Het A.N.P. meldt uit Miami (Flo-
rida) Gisteren is een groote me
nigte zwaaiend met pistolen en
knuppels, een lokaal binnengedron
gen, waar een communistische bij
eenkomst werd gehouden en waar
het woord werd gevoerd door den
communistischen candidaat voor
het presidentschap, Karl Browder
Er ontstond een handgemeen, waar
bij minstens 12 personen werden ge
wond.
Browder liep zelf geen verwon
dingen op doch hij zag zich genood
zaakt, naar zijn hotel te vluchten,
terwijl de menigte achter bleef, het
spreekgestoelte vernielde en de
communisten op hardhandige
wijze uit de zaal verdreef.
Naar Browder later verklaarde,
droegen enkele leiders insignes van
het zwarte legiQen.
Het kiezerscorps.
Er zullen naar verwachting op 3 Novem
ber 3 millioen meer kiezers opkomen dan
in 1932. Op 26 Augustus 1920 werd een
amendement aangenomen, waarbij aan
vrouwen het kiesrecht werd verleend, en
daardoor is het te verklaren, dat het aan
tal kiezers die opkwamen, van 18.52S.743 in
1916 was gestegen tot 39.916.522 in 1932. De
verwachting is nu, dat er thans 41 milli
oen stemmen zullen kunnen worden ver
wacht. In 1920 stemden 26.705.336 kiezers,
in 1924 29.022.261, in 1932 39.916.522. Het
werkelijk aantal kiesgerechtigden was
steeds veel grooter dan het getal dergenen,
die opkwamen. Behalve de 42 millioen,
die er aan de stembus vewacht kunnen
worden, blijven er ettelijke millioenen
thuis.
Elementen van onzekerheid.
Douglas Williams de New Yorksche cor
respondent van de Daily Telegraph, schrijft
in zijn blad over de verkiezingskansen van
de beide hoofdcandidaten. Een der voor
naamste dingen, waar het bij de verkie
zingen om gaat, is, of de boeren zoowel
de graanboeren als de katoenplanters
voor of tegen Roosevelt zullen stemmen.
Williams gelooft zelfs, dat hier het zwaar
tepunt van den strijd zal liggen. Men ver
wijt den president, dat hij gemaakt heeft
dat de katoenaanplant en de tarwebloem
werden verminderd. Daardoor waren de
prijzen weliswaar gestegen, maar er was
te weinig verbouwd, vooral wat het graan
betreft- en de voordeelen, die de boer had
kunnen hebben, kwamen nu terecht in de
zakken der speculanten. Bovendien heb
ben vele boeren hun graanvoorraden te
lang vastgehouden en toen het Argentijn-
sche graan aan de markt kwam was hun
kans om groote winst te maken geheel
voorbij. Wat de katoen betreft had de be
perking van den katoenaanplant, gepaard
met de gevolgen van de droogte, tot re
sultaat gehad, dat Brazilië. Japan en ande
re landen hun katoenaanplant hebben uit
gebreid en de Aemrikaansche planters dien
tengevolge de buitenlandsche markten ge
heel of gedeeltelijk hebben verloren.
Een ander groot element van onzekerheid
in de verkiezingen is, de vrouwelijke kie
zer. Men weet niet te voorspellen of de
Amerikaansche vrouw in meerderheid voor
of tegen Roosevelt zal stemmen. Het merk
waardige feit doet zich n.1. voor dat me
vrouw Roosevelt zich door het houden van
redevoeringen, het schrijven van artikelen
het geven van adviezen enz. zoozeer op
den voorgrond heeft gesteld, dat andere
vrouwen dit wat kwalijk hebben genomen
en de klacht werd gehoord, dat een vrouw
van een president zich wat meer op den
achtergrond dient te houden dan mevrouw
Roosevelt. Ook heeft Rosevelt in zijn ge
zin moeilijkheden gehad, die zeer onvrien
delijk zijn besproken, (te roekeloos autorij
den, een echtscheiding). Ook deze betrekke
lijk onbelangrijke dingen kunnen van in
vloed zijn op den stembusuitslag.
worden gehouden, waarin de agenda van
de zitting van het Lagerhuis van Donderdag,
waar gelijk men weet de Spaansche kwestie
aan de orde zal komen, zal worden vastge
steld.
Aangezien de in de Portugeesche nota aan
de non-interventie-commissie tegen Rusland
vervatte beschuldigingen geen formeele
klachten vormen, is blijkbaar geen onderzoek
door de commissie noodig. De geheele nota
beschouwt men in diplomatieke kringen te
Londen vooral als een verklaring van Portu
gal om zijn houding uiteen te zetten. De Brit
sche regeering is verder naar Reuter ver
neemt, tot de conclusie gekomen, dat in alle
kwesties, die onder de competentie van de
non-interventie-commissie vallen, Portugal
het non-interventie-accoord niet heeft ge
schonden.
De houding dei Sovjetunie.
Reuter meldt uit Stamboel:
Als gevolg van geruchten dat sowjet-
oorlogsschepen de Dardanellen gepasseerd
waren of zouden passeeren om zich naar
de Middellandsche Zee te begeven zijn er te
Stamboel van verschillende kanten verzoe
ken om nadere inlichtingen ontvangen.
Deze geruchten, verklaart men, zijn on
gegrond, want daar de machtiging van de
Turksche regeering daarvoor noodig is, zou
deze erin gekend moeten zijn.
Wel zijn verscheidene Sovjetvrachtschepen
met graan en ladingen van onbekenden
aard de Dardanellen gepasseerd, met be
stemming naar Mexico, maar twaalf of
veertien dagen later zijn zij teruggekeerd.
Rust aan de fronten.
In een oficieel communiqué van de re
geering wordt medegedeeld, dat gisteren
aan het Noordelijk en noordwestelijk front
rust heerschte. In den sector Loriana Es-
camplero bevestigden de regeeringstroepen
hun stellingen. De opstandelingen werden
met zware verliezen afgeslagen.
Een van hun afdeelingen, in deze streek
heeft gisteren en eergisteren meer dan 600
dooden verloren.
Aan het front bij Tardiente in Aragon heb
ben de regeeringstroepen drie nieuwe stel
lingen betrokken.
De opstandelingen melden:
Te Navalcarnero hebben regeeringstroe
pen getracht, uitvallen le doen, doch zij
werden met kracht teruggedreven. In den
sector-Toledo heeft de vijand een aanval
gedaan op Sesena, gelegen aan den weg
van Aranjuez naar Madrid. Na een hevig
gevecht werden de aanvallers teruggesla
gen met achterlating van 300 dooden. Aan
het front van Huesca is een aanval van
Catallaansche regeeringsaanhangers op S.
Quinteni afgeslagen. Aan het front van
Oviedo hebben de troepen onder bevel van
Aranda over grooten afstand de verbin
dingen tusschen Oviedo en Gijon verbro
ken. De aanval op Madrid kan elk onge-
blik worden ingezet.
Opstandelingen beheerschen de zee.
Twee oorlogsschepen van de opstandelin
gen, de „Espana" en de „Velasco" zijn gis
teren in de golf van Biskaye verschenen,
waar zij het verkeer tusschen Bilbao en het
Spaansche consulaat te Bayonne belemme-
