De koninklijke familie op de ,De Ruyter"
concert
Aankomst
en zegetocht
Den Helder
ONDER
MENGELBERG
Vermoeidheid van
Chauffeurs
Duizenden
menschen
op de been
Donderdag 5 November 1936.
Tweede blad
V amImIpIUI. a InmlHa 1** r] n ro.
De Koninklijke familie in de re-^-
sidentie teruggekeerd.
Na den tocht zijn de Koningin en het Vor
stelijk paar per trein naar de residentie ver
trokken.
De beide salonwagens, waarin het hooge
gezelschap en enkele leden van de hofhou
ding hadden plaats genomen, waren tot
Alkmaar in een gewonen trein gevoegd. Van
Alkmaar af hebben de vorstelijke personen
in de Koninklijke salonwagens, welke thans
getrokken door een locomotief waaraan de
koninklijke bagagewagen was gekoppeld
een extra-trein vormden, de reis naar Den
Haag voortgezet.
In Amerika ondernam men da
genlange reizen om een con
cert van Mengelberg te kun
nen bijwonen.
O
EERSTE KAMER.
Door een aansluiting op onze
Radio-Centrale, kunt U deze
en andere beroemde concerten
beluisteren, terwijl ge thuis in
Uw makkelijke stoel een
kopje thee drinkt
Mechanisatie in de sigarenindus-
trie.
Voor 7 cent per dag hebt U el-
ken dag de beste concerten,
lezingen, radio-hoorspelen, ope.
Aan de orde was gisteren het wetsontwerp
houdende tijdelijke maatregelen betreffen
de mechanisatie in de sigarcnindustrie.
Van liberale zijde worden enkele bezwa
ren geopperd tegen het voorgestelde ont
werp, terwijl de heer de Marchant et d'
Ansembourg (N.S.B.) meent, dat hier alle
voorwaarde voor ordening aanwezig is.
Tenslotte wordt nog verdedigd door mi
nister Gelissen, het ontwerp z.h.st. aange
nomen.
ra's, sportverslagen, lessen,
zangeressen, enz., in Uw huis
kamer, naar keuze.
Onthoudt Uzeli deze vreugde
toch niet.
Radio-Centrale H. WILLEMSE
W. v. Beyerenstraat C 41 - Schagen
door
Het vertrek uit IJmuiden.
IJmuiden. Onder enorme belangstel
ling heeft de Koninklijke familie zich gis
termorgen in de Noordersluis ingescheept
aan boord van Hr. Ms. kruiser „De Ruy
ter", om daarmede naar Den Helder te va
ren.
Reeds vroeg in den morgen was een
enorme stroom belangstellenden naar de
Noordersluis vertrokken en toen de Ko
ninklijke familie te ruim elf uur aldaar ar
riveerde, waren er zeker tienduizend men
schen aanwezig.
Omstreeks half twaalf werden de trossen
losgegooid en spoedig kwam er beweging
in den oorlogsbodem. Langs de kaden en de
oevers van het buitentoeleidingskanaal bij
de semaphore en zelfs op de pier stond het
zwart van de micnschen. Van de sluis tot
het uiterste puntje van de pier gleed de
kruiser alsh et ware door een haag van
menschen.
Aan boord van het pantserschip.
Aan boord Hr. Ms. „De Ruyter". De
pieren liggen achter ons. De afmetingen
van de wuivende menschen worden kleiner
naarmate de nieuwste kruiser der marine,
welke zoo juist de koninklijke familie heeft
ontvangen, de kust verder^achter zich laat.
Het weer dat den dag tevoren veel te wen-
schen had overgelaten en ook 's ochtends
voor oefeningen, zooals die op het -program
ma stonden minder geschikt was, knapt nu
op en op de kalme zee zet de kruiser koers
naar het noorden. Middelerwijl bezichtigen
de koninklijke gasten het schip: Voor in
de volksverblijven wordt begonnen en daar
vandaan gaat men de dekken rond. H.K.H.
Prinses Juliana toont veel belangstelling
voor de zeer ruime ziekenboeg en stelt vele
vragen omtrent inrichting en werking van
de verschillende instrumenten, zooals die bij
uitoefening van den medischen dienst aan
boord van schepen worden gebruikt. Z.D.H.
Prins Bernhard legt zeer veel interesse aan
den dag voor de technische deelen van het
schip: in de machinekamer laat de Prins
zich uitvoerig op de hoogte stellen, ook
H.K.H. Prinses Juliana komt er naderhand
een kijkje nemen.
De koninklijke gasten gebruiken de lunch
in het verblijf van den commandant: Intus-
schen wordt het schip in gereedheid ge
bracht voor de schietoefeningen, welke des
middags zullen worden gehouden. Op een
gegeven oogenblik weerklinkt het alarm. De
posten worden nu geheel bezet, de water
dichte deuren gesloten. Het doel is een schijf,
welke door de sleepboot „Utrecht" wordt ge
sleept. De koninklijke gasten verschijnen
op de brug en even later worden de projec
tielen afgevuurd.
Na enkele salvo's bezwijkt de kleine
schijf reeds: een der masten is doormidden
geschoten. Nauwelijks zijn de schoten ge
lost, of Hr. „De Ruyter" hult de schijf in
een nevelgordijn, dat weldra de schijf aan
het oog onttrekt; tegelijk weerklinken de
Landing der hooge gasten te Wil
lemsoord. Zegetocht naar het
station.
Den Helder Zoo de bevolking van
IJmuiden voor den middag den hoogen
gasten in de oogenblikken voor het aan
boord gaan een hartelke ontvangst heeft
bereid, niet minder spontaan is, na de lan
ding te Willemsoord, de blijdschap der Hel-
dersche burgerij over de zij het korte
aanwezigheid van de Koninklijke familie
in haar gemeente tot uiting gekomen tijdens
den rit van den Koninklijken stoet van de
buitenhaven naar het station. Huis aan
huis was de vlag uitgestoken, terwijl langs
de gehele houte Hoofdgracht, Kanaalweg,
Prins Hendriklaan, Stationsplein, vele dui
zenden, van wie vooral het jeugdig element
aan het geheel kleur en fleur gaf door de
massale aanwezigheid van kleine vlagge
tjes en het dragen van oranjesjerpen, zich
hadden opgesteld achter de afzettingen, in
de handhaving waarvan de gemeentepolitie
geassisteerd werd door militaire politie,
rijksveldwacht en marechausse.
Heerschte onder die duizenden langen tijd
een sfeer van gespannen wachten, niet
minder was dit het geval met degenen, au
toriteiten zoowel als publiek, die aan de
buitenhaven te Willemsoord de komst van
den kruiser en het debarkeeren der Hooge
gasten verbeidden.
Te ruim tien voor drie werd van het
commandementshuis het sein gegeven,
waaruit blijken kon, dat de „De Ruyter in
zicht was, want als gevolg van dit sein
werden op alle marine-vaartuigen in de ha
ven, waarvan mede twee nabij de landings
plaats gelegen torpedojagers, de Z. 7 en
de Z. 8, deel uitmaakten, de pavoiseervlag-
gen gehescheij, vlaggen die eerst na het
vertrek» van de Koningin ingehaald zouden
worden,
De Landing van de hooge
gasten te Den Helder
salvo's van de luchtafweer-mitrailleurs.
Ondertusschen wordt de vliegtuigkatapult
klaargemaakt voor het wegschieten van het
aan boord medegevoerde vliegtuig; de vlie
ger stelt de verschillende handles in, de ka
tapult wordt uitgedraaid, even draait de mo
tor op vol toerental. Een wenk met een waar
schuwingsvlag, een handle wordt overge
haald en in een oogwenk heeft het vliegtuig
de katapult verlaten. Na een grooten cirkel
om den kruiser te hebben beschreven, ver
dwijnt het in 'de verte. H. M. de Koningin
volgt dit ook voor vele opvarenden geheel
nieuwe schouwspel met zeer veel belangstel
ling vanaf de navigatie commandobrug;
H. K. H. Prinses Juliana en Z. D. H. Prins
Bernhard vanaf het dichter bij het vliegtuig
gelegen mitrailleurdek.
Snel draait dan de kruiser het Schulpen-
gat, de voornaamste verbinding van het
Marsdiep met de Noordzee, in, voorbereidin
gen voor het vertrek van de hooge gasten
worden reeds getroffen; de saluutbatterij
wordt bezet en de eerewacht mariniers treedt
aan bakboord aan.
Na het vallen van het anker worden de
hakspieren en motorsloepen tegelijk uitge
voerd, de bemanning treedt aan volgens de
paradeerrol. Het gevolg van de koninklijke
gasten neemt plaats in de kleine motorsloep
welke wegvaart, en op eenigen afstand van
den kruiser blijft liggen. Commando's klin
ken: stilte aan dek, front maken naar
stuurboord: II. K. H. prinses Juliana en
Z.D.H. prins Bernhard verlaten het schip,
even daarna ook H. M. de Koningin.
Als H. M. het schip verlaten heeft, klinkt
op commando van den commandant een
driewerf „hoezee" langs de dekken.
De groote motorsloep, die de koninklijke
gasten weer naar den wal brengt draait
op ongeveer 100 M. van den kriiiser op,
waar het saluut voor H. M. de Koningin
bestaande uit 35 schoten, wordt afgewacht.
Dan verdwijnen de beide sloepen snel naar
de haven.
Even voor half vier, het dóffe gedreun van
het eerste der 35 door den „De Ruyter" af
te geven saluutschoten, het bewijs dat de
commandantssloep met de hooge gasten
zich van den dwars voor den havenmond
liggenden oorlogsbodem had losgemaakt.
Terwijl boven en om den kruiser de vuil
grijze kruitdamp der schoten hing, zette
de motorbarkas snel koers naar den lan
dingssteiger. Het was 3.34 uur, toen zij ter
zijde van de torpedojagers in het volle,
gezicht der wachtenden kwam.
Uiterst vlug voltrok zich het aanleggen aan
den steiger en het debarkeeren van de hooge
gasten. Het eerst was het de Koningin, die
de sloep verliet, onmiddellijk gevolgd door
den commandant der Marine te Willemsoord,
'vicc-fidmiraal T. L. Kruys.,"die den tocht met
den „De Ruyter" had meuegemaakt. Onmid
dellijk achter hem volgde de Prinses, daar
na, blootshoofds, Prins Bernard.
Na begroeting der marine- en gemeente
lijke autoriteiten, hief het publiek, hetwelk
tot dusver een eerbiedig stilzwijgen in acht
had genomen, een spontaan gejuich aan, dat
bleef voortduren totdat de hooge gasten met
het kleine gevolg in de gereedstaande auto's
hadden plaatsgenomen en van deze plaats
vertrokken. De route naar het station was
hierna een zegetocht, dank zij het op tal van
plaatsen losbarstend enthousiasme der me
nigte, welker belangstelling uiteraard vooral
uitging naar prins Bernard.
Op het Stationsplein werden de eerbewij
zen gebracht door de onder commando van
kapitein de Bruyn staande eerewacht der
mariniers, waarbij de stafmuziek was inge
deeld en welke, voor het hooge gezelschap
Den Helder, met den gewonen sneltrein van
15.55 uur, waarin het salonrijtuig was ge
haakt, mede door de Landsvrouwe werd ge
ïnspecteerd.
Aan de orde is daarna het wetsontwerp
houdende bepalingen, beoogende het te
gengaan van overmoeidheid van bestuurders
van motorrijtuigen.
Volgens dien heer ter Haar (c.h.) gaat
het ontwerp veel verder dan voor het doel
noodzakelijk is. Met regeling van de werk
tijden van het personeel had kunnen wor
den volstaan.
Het ingrijpen t.a.v. eigen rijders is niet
gerechtvaardigd.
Ook de heer Janssen de Limpens (r.k.)
meent dat over het doel wordt heengescho-
ten. De voorschriften gaan te ver. Ongeluk
ken tengevolge van oververmoeidheid ko
men betrekkelijk weinig voor.
De heer Krapman (r.k.) meent dat tal
van chauffeurs zullen worden ontslagen.
In tegenstelling met de vorige sprekers
gaat het ontwerp den heer Moltmaker (s.d.)
nog niet ver genoeg. Deskundigen hebben
spreker verzekerd dat 20 a 25% der ver
keersongevallen aan overmoeidheid zijn te
wijten. Een bezwaar is inderdaad de moei
lijkheid der controle, maar spreker zal
daarover heenstappen ter wille van het
sociale doel.
Ook van anti-revolutionaire zijde maken
de heeren van Asch van Wijk en van Cit-
ters bezwaar tegen de groote bevoegdheid
welke het ontwerp aan de regeering ver
leent. Ook zij hadden aan een eenvoudige
regeling van de arbeids-tijd de voorkeur
gegeven.
De vergadering wordt te 4.10 verdaagd tot
hedenmiddag één uur.
Na het verlaten van het pantserschip wordt
dc Koninklijke familie per motorsloep naar
de landingsplaats gebracht.
De zonderlinge carrière van
een schrijfster
Zweedsche roman, Katrina in het
Nederlandsch
De uitgever Andries Blitz te Amsterdam
deelt ons mede, dat hij de rechten voor uit
gave in de Néderlandsche taal heeft gekocht
van de roman „Katrine" door Sally Salmi-
nen. Dit boek heeft den eersten prijs ge
kregen in de verleden jaar door de Uitge
vers-maatschappijen Wahlstroem en Wid-
strand te Stockholm en Holger Schildt te
Hélsingfors uitgeschreven prijsvraag voor
een Rijks-Zweedsche of Finsch-Zweedsche
roman. Eenstemmig werd van de 76 inge
komen manuscripten, „Katrina" als het
beste boek uitverkoren en door de jury met
den eersten prijs bekroond.
Als bijzonderheid wordt nog vermeld, dat
Sally Salminen de schrijfster van „Katrina"
een jonge Alandsche is, die sedert enkele
jaren in de Vereenigde Staten werkzaam is
als keukenmeisje bij een millionnairsfami-
lie, en die nimmer tevoren iets heeft ge
schreven. Haar vader, die matroos was, is
al overleden toen zij nog pas vijf jaar was
en sedertdien heeft haar moeder op het
kleine boerderijtje in de Alandsche scheren,
de kost voor de twaalf kinderen moeten
verdienen. De Nederlandsche uitgave welke
spoedig verschijnt, wordt bewerkt door
Charles Gl. Behrens.
