De dood van Salengro Begin der Blokkade KIJKEN iS KOOPEN i CLOECK DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Blokkade van Barcelona De meening van Neville Chamberlain De vliegtocht Engeland en de niet- inmenging Parijs-Tokio Duitschland is Rusland's grootste leverancier Büiietilandsch Overzicht Het „Ja" van onze Prinses Insinueert de Minister van Justitie VRIJDAG 20 NOVEMBER 1936. 80e Jaargang. No. 10118. Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen. SPANJE Regeeringstroepen blijven sterke tegenstand bieden. Het schijnt dat de regeering Franco naast de militaire druk op Madrid, haar aandacht wil gaan schenken aan de Oostkust. Zij heeft tenminste, vrijwel direct na haar erkenning door Italië en Frankrijk de blok kade van de haven van Barcelona af kondigd. Deze snelle opeenvolging van besluiten doet vermoeden, dat deze blokkade is getrof fen in overenstemming met de regeeringen te Rome en Berlijn. Men zou hieruit kunnen afleiden dat de opstandelingen last gaan ondervinden van den stroom van wapens en munitie van Russisch fabrikaat, welke ongetwijfeld via Barcelona binnenkwam. De regeeringstroepen houden stand. Communiqué's waarin de rechtsche troe pen op aanzienlijke successen wijzen, blij ven de laatste dagen achterwege. Wel wordt van die zijde toegegeven, dat de te genstand der regeeringstroepen bijzonder groot is. In onderstaand relaas van een correspondent te Madrid kan men lezen hoe de verdedings-juncta het moreel der regee ringstroepen heeft verbeterd, daarbij ge bruik makend van de versterkingen van menschenmateriaal en oorlogstuig, welke aan Madrid toevloeien. Het is duidelijk, dat er een stilstand is gekomen in de strategi sche ontwikkeling in en om de hoofdstad. Beide partijen hebben zich schrap gezet in haar stellingen. De linie ten Zuiden van de Manzanares blijft onveranderd. De universi- teitswijk in het Noordwesten, de stad van de prachtigste nieuwe gebouwen, bestemd voor de opvoeding van een nieuw Spanje, is aan drie kanten omsingeld, maar er zijn ook berichten, dat zij zich geheel in handen van generaal Franco bevindt. Bij Dehesa Villa beheerscht de regeering nog den weg van Madrid naar het Escorial. In het Casad el Campo heeft de regeerings- infanterie gisteren in de eerste morgenuren met hulp van tanks een hevigen aanval in gezet op de vijandige stellingen aldaar. Een hevig vuur van die zijde was het antwoord en er volgde een gevecht van man tegen man met de bajonet op het geweer. Bij het aanbreken van den dag waren de weder- zijdsche posities ongewijzigd, maar de ver liezen hevig. Een ander, minder hevig, of fensief hebben de regeeringstroepen uitge voerd in Villaverde op den rechtervleugel der tegenstanders. Het aantal slachtoffers tengevolge van de rechtsche bombardementen van gistermorgen schat men op ten minste honderd. De bom men troffen de kerk van den H. Sebastiaan. Het eerste bombardement vond plaats om half drie des morgens, het tweede om negen uur en werd uitgevoerd door drie-motorige vliegtuigen. Zij konden niet meer wevpen dan vier of vijf bommen, toen werden zij ver jaagd door jachtvliegtuigen van de regee ring. Er wordt gemeld, dat ruim 100 ton bom men en ontploffingsstoffen in de laatste 48 uur op Madrid zijn geworpen. De Carcel Modelo en de kazerne La Montafia zijn nog steeds niet in handen der rcchtschen geval len, ondanks de ononderbroken aanvallen, die sedert twee dagen op beide gebouwen ge richt worden. Wel staan zij in brand. Regeering meldt successen in Universiteitswijk. Officieele berichten melden, dat de regee ringstroepen er na tamelijk hevige gevech ten in zijn geslaagd een gedeelte van het terrein te heroveren, waar de universiteits wijk zich bevindt. Het Christina gesticht is omsingeld. Een groep opstandelingen, die in het gebouw zijn gebleven, kunnen er niet meer uit, daar de trap werd weggeschoten tijdens het bombardement der regeeringsar- tillerie. In den namiddag'hebben de regeeringstroe pen, die versterkingen en nieuwe batterijen artillerie ontvingen, hun offensief voortge zet. De restauratie der Habsburgers Geen geheime clausule in het DuitschOostenrijksch verdrag. Groote bijeenkomst in het Kon- zerthaus. Ter gelegenheid van den 24sten verjaar dag van Otto van Habsburg is in het Kon- zerthaus te Weenen een groote demonstra tie gehouden, die door 5000 personen werd bijgewoond. De leider der legitimisten, von Wiesencr, heeft daarin een rede gehouden, waarbij hij de monarchisten geruststelde aangaande de strekking van het Duitsch- Oostenrijksch verdrag van 11 Juli ƒ.1. In verband daarmede verklaarde hij: 1. dat dit verdrag geen enkele geheime clausule bevat aangaande de restaui'atie der Habsburgers. 2. dat Duitschland dit verdrag niet zou kunnen schenden zonder zijn goede ver standhouding met Italië in gevaar te bren gen, daar Mussolini de eerbiediging door Duitschland van de onafhankelijkheid van Oostenrijk als vooropgesteld beschouwt. 3. dal de Oosten rij ksche regeering dit verdrag door de Oostenrijkschc nationaal- socialisten zou weten te doen eerbiedigen, waarbij de legitimisten haar zullen steu nen. Bombardement der Catalaansche havens reeds begonnen. Naar een speciale correspondent van de „Intransigeant" meldt is in den nacht van Woensdag op Donderdag door een natio- nalistischen kruiser, vermoedelijk de „Ca- narias" reeds een begin gemaakt met de blokkade. De kruiser moet Barcelona tweemaal on der vuur genomen hebben, eerst tusschen twaalf uur en half één en vervolgens nog eens tusschen vier uur en half vijf des och tends. De schade schijnt evenwel niet ern stig te zijn De bevolking zou van 't bombar dement niets bemerkt hebben, daar juist een hevig onweder woedde. Volgens het Parijsche blad „Le Journal" is de „Canarias" reeds Dinsdagnamiddag voor het aan de Catalaansche kust gelegen havenstadje Palamos verschenen. De krui ser nam toen e enklein Spaansche handels schip onder vuur en dwong het, de haven uit te loopen. In aansluiting daarop heeft de kruiser de Catalaansche havens Palafrugell en Escala beschoten, om ten slotte voor de grensstad Port-Bóu te verschijnen, die evenwel niet onder vuur werd genomen. Engeland's meening over de blokkade De moeilijkheid die tengevolge van een waarschuwing van generaal Franco met betrekking tot de blokkade der Cataloni- sche kusten is ontstaan, wordt door des kundigen van het ministerie van buiten- landsche zaken bestudeerd, doch alvorens een bepaalde houding aan te nemen, is men in diplomatie kringen van meening, dat moet worden opgehelderd of de re geering Franco al dan niet in staat is een volledige en effectieve blokkade toe te pas sen. Voor het geval zij daartoe niet in staat zou zijn, is het waarschijnlijk te ach ten, dat Engeland zich tegen een poging tot gedeeltelijke blokkade zou verzetten, daar deze ernstige gevaren met zich brengt Zoo zij in staat mocht blijken een volle dige blokkade te verzekeren, zou de kwes tie, zoo verklaart men, moeten worden on derzocht. In elk geval weigert men uit ju ridisch oogpunt beiden partijen het karak ter van belligerenten te verleenen en daar mede een wettigen grondslag voor een blokkade. Uit practische overwegingen wacht men, alvorens zich uit te spreken af, tot de toestand wat zal zijn opgehel derd en niets zal worden ondernomen zon der voorafgaande raadpleging van de leden van de non-interventie commissie, met na me met de Fransche regeering. In dit verband erkent men in bevoegde kringen de berichten, dat tusschen de Fran sche en Britsche regeeringen reeds bespre kingen zouden hebben plaatsgevonden door bemiddeling van den Franschen ambassa deur te Londen Wat tenslotte de erkennnig van de regee ring Franco door Rome en Berlijn aangaat, schijnt men hier reden hebben te gelooven, dat deze geen invloed zal hebben op de deelneming van deze landen aan de werk zaamheden der commissie. Zekere uit Ber lijn en Rome ontvangen aanwijzingen zou den er zelfs op wijzen, dat beide regecrin- gen bereid zouden zijn het systeem van niet-inmenging te versterken. De Volkenbond moet worden ver sterkt, door vergemakkelijking te rugkeer buitenstaanders. Neville Chamberlain heeft gisteravond te Leeds een redevoering uitgesproken, waarin hij herhaalde, dat Groot-Brittannië een zeer groot belang heeft bij de handhaving van den vrede. De Volkenbond blijft de basis der Britsche politiek. Spreker voegde hieraan toe, dat de Vol kenbond niet meer in staat is den wereld vrede te handhaven, daar de Vereenigde Sta ten, Duitschland en Japan er buiten staan. Wij moeten trachten den Volkenbond te versterken, aldus Chamberlain. De eenige manier, waardoor men hem krachtig kan maken, is door de groote mogendheden, wel ke er buiten staan, in zijn boezem te doen te- rugkeeren. Wij zouden hun terugkeer moeten vergemakkelijken door hun te bewijzen, dat de Volkenbond niet bedoeld is om voor al tijd alle zaken in den tegenwoordigen staat te laten, doch dat hij voorziet in de middelen, waardoor gewettigde grieven, die uit den te genwoordigen toestand voortvloeien, kunnen worden besproken en zoo mogelijk met vreedzame middelen worden hersteld. In dien deze grieven bestaan en niet op vreed zame wijze kunnen worden opgelost, moeten wij er op verdacht zijn, dat zij met geweld worden opgelost. De kwestie van regionale pacten. Ten aanzien van het plan voor een Weste lijk pact zou Chamberlain willen zien, dat pacten van dezen aard voor alle punten van gevaar in Europa zouden worden tot stand gebracht. Hij deed evenwel opmerken dat de waarborg door een natie als Groot-Brittan- nië voor niemand een bescherming zou kun nen zijn, noch een werkelijke bijdrage tot den vrede, tenzij Groot-Brittannië machtig genoeg zou zijn, om, indien het geval zich zou voordoen, zijn inmenging doeltreffend te maken. „Er zijn regeeringen, die meer zijn te laken11 In het Lagerhuis heeft Eden gisteren ver klaringen afgelegd ten aanzien van de Spaansche aangelegenheid. Op een vraag van den leider der arbeids- oppositie, Attlee, antwoordde hij, dat de houding der Engelsche regeering blijft, zoo als die tevoren is gedefinieerd. Toen Attlee daarop vroeg of er van den kant der En gelsche regeering eenig voornemen bestond om de regeering-Franco te erkennen, ant woordde Eden: Het Lagerhuis zal zich er rekenschap van geven, dat er een onder scheid bestaat tusschen de erkenning van een belligerent en de erkenning van de eene partij of de andere als regeering van Spanje en wat dat aangaat, heb ik niets toe te voegen aan hetgeen ik gezegd heb. In antwoord op de vraag, of de verkla ring van Duitschland en Italië geen wel overwogen schending vormt van het niet- inmengingsaccoord zeide Eden: Het is mo gelijk een niet-inmengingspolitiek te voe ren ten aanzien van de wapenlevering met gelijktijdige erkenning van de regeering Groote beroering in Frankrijk. Geheel de linksche pers is diep veront waardigd over den zelfmoord van Salengro, welke men wijt aan de lastercampagne die tegen hem van den kant der fasci'sten is gevoerd. De strijd tusschen links en rechts is door deze ongelukkige geschiedenis zeer ver scherpt en het is te vreezen, dat tijdens en na de begrafenis relletjes niet zullen uit blijven. In opgewonden bewoordingen eischt menbe straffing der schuldigen en 't feit, dat men op verzoek van Blum en met goedvinden der familie een onderzoek naar de doodsoorzaak zal gaan instellen, doet vermoeden, dat tot vervolging van de lasteraars zal worden overgegaan. Er zullen dus ook van rechtschen kant slachtoffers moeten vallen. Of dit verstandig is, meenen wij te moe ten betwijfelen, maar verstand is nu een maal een artikel dat vooral in tijden van ernstige beroering zeer schaarsch is. Wetsontwerp tegen laster inge diend. Havas seint uit Parijs dat Dinsdag a.s. de regeering bij het bureau van de Kamer een wetsontwerp zal indienen op de pers. Hierin zal met name een nieuwe procedure worden opgenomen ten aanzien van laster. De regeering zal de Kamer verzoeken dit wetsontwerp binnen zoo kort mogelijken tijd in behandeling te nemen. Het onderzoek naar de doods oorzaak reeds begonnen. De rechter van instructie, die belast is met het onderzoek naar den dood van Sa lengro, is heden bijgestaan door een genees heer en deskundigen zijn werk begonnen. Reeds thans bevestigen de deskundigen, dat Salengro door zelfmoord is overleden. Léon Blum heeft zelf de portefeuille van binnenlandsche zaken genomen ad interim. De communistische partij heeft besloten de bevolking van Parijs op te roepen om Zondagmiddag a.s. op het uur van de be grafenis van wijlen minister Salengro te demonstreeren. Majoor Attlee zal de Labour Party verte genwoordigen bij de begrafenis van Salen gro. Salengro tijdens zijn krijgsge vangenschap. Een blad te Lyon publiceert een interview met den pastoor van Theize, die gelijk met Salengro in Duitsche krijgsgevangenschap is geweest. Pastoor Roche legde zijn ver klaringen voor den dood van den minister van binnenlandsche zaken af. In 1916, vertelde de pastoor, werden Sa lengro, hij en nog 38 andere krijgsgevan genen naar het industriestadje Rosemberg gebracht, waar de Duitschers hen wilden dwingen mede te werken aan het vervaar digen van granaten. Salengro werd door de krijgsgevangenen als woordvoerder aange wezen en tegenover de Duitsche autoriteiten deed hij een beroep op de conventie van Den Haag, welke verbiedt, dat krijgsgevan genen voor het aanmaken van oorlogstuig worden gebruikt. De mannen werden daarop afzonderlijk opgeroepen, doch allen bleven weigerachtig zich aan de Duitsche eischen te onderwerpen. der eene of der andere partij. Dat is, wat alle naties tot dusverre hebben gedaan met de erkenning van de Spaansche regeering. Wat de nietinmenging aangaat, verklaar ik categorisch, dat ik van meening ben, dat er andere regee ringen zijn, die meer zijn te laken dan die van Duitschland en Italië Vervolgens werd Eden de vraag gesteld, of hij zich in verbinding zou stellen met de regeeringen van Duitschland en Italië, ten einde van haar de verzekering te krijgen, dat deze erkenning niet beteekent dat zij zich vrij zullen gaan beschouwen om wa pens te leveren. Eden antwoordde hierop, dat hij dit zeker doen zou. Ons geheele doel is de niet-inmenging te doen function- neeren en te dien einde rekenen wij op de medewerking van alle belanghebbende regeeringen, onafhankelijk van hun ideolo gieën. De Fransche vlieger Japy ernstig gewond. De Fransche vlieger Japy is ernstig ge wond aan hoofd en dij, doch zijn leven is niét in gevaar. Zijn vliegtuig werd vernield, toen hij in de bergstreek ten noordwesten van het eiland Kioesjoe een heuvel raakte. Het was toen 6 uur 20 A. T. Japy werd vier uur later ontdekt door dor pelingen, die op het gerucht van het onge luk waren komen opdagen. Na hem uit het puin van zijn toestel te hebben bevrijd, ver leenden zij hem de eerste hulp. De luchtvaartmedewerker van de N. R. Ct., schrijft over deze, zoo ongelukkig onderbro ken tocht: De snelle vlucht ParijsTokio van den 32- jarigen Franschen vlieger Japy is, ook al moge de Japansche hoofdstad niet binnen den gestelden tijd van 100 uren bereikt wor den dit vanwege de zeer slechts weers omstandigheden, die den vlieger langer te Hongkong vasthouden dan hij wilde een feit van het hoogste gewicht voor de Fran sche sportluchtvaart. Na 51 uur bereikte hij de Caudron Simoun Hanoi. Daarmede heeft hij het record dat met 5 dagen 20 uur en 45 minuten op naam stond van de Fransche vliegstcr Maryse Hilsz met niet minder dan drie dagen 17 uur en 45 minuten verbeterd. Om 2 u. 46 Greenwichtijd Woensdagmorgen landde hij te Hanoi na een kort oponthoud te Darnas- kus, te Karatsji en te Allahabad. De étappe Allahabad—Hanoi, lang 2800 ki lometer bij slecht weer, werd grootendeels in den nacht afgelegd. Dit is den vlieger zwaar gevallen. De laatste 400 kilometer wer den nagenoeg geheel afgelegd met behulp van de instrumenten. De gemiddelde snel heid bedroeg 215 kilometer per uur. Na een kort oponthoud besloot hij te half vijf Woensdagmorgen Greenwichtijd zijn reis te vervolgen naar Hongkong. Hij bereikte deze plaats na een vlucht van 3 uur en 40 minuten, waarin hij den af stand van 900 kilometer alfegde. Acht uur Woensdagmorgen landde hij te Hong kong. Hij wilde zoo snel mogelijk den af stand van 900 kilometer aflegde. Acht doch het starten van het vliegveld te Hon- kong was niet mogelijk door den storm en regen. De wind woei met een snelheid van 120 K.M. per uur. Japy besloot eenige rust te nemen en tegen den ochtend, ongeveer 23 uur Woensdagavond Greenwichtijd te vertrekken. De geheele afstand Parijs Hongkong, lang 13200 K.M., heeft Japy af gelegd in den tijd van 56 uur 14 minuten, waarvan 6 uur en 15 minuten oponthoud voor de tusschenlandingen. Snelle ontwikkeling van den handel tusschen beide landen. De oeconomische betrekkingen tusschen Duitschland en Rusland over dit jaar geven een merkwaardige verbetering le zien. Te Moskou zijn de officieele cijfers over de laatste maanden gepubliceerd, die een snelle ontwikkeling van den handel aantoonen. De handel tusschen Duitschland en Rusland nam af tot eind 1935, maar in de eerste negen maanden van 1936 heeft Rusland meer uit Duitschland geïmporteerd dan uit eenig ander land, en 40 pet. meer dan uit Enge land. De Russische import uit Duitschland was in die periode 14 maal zoo groot als in de eerste negen maanden van 1935. Duitsch land voerde in die periode van 1936 twee maal zooveel uit Rusland in dan in 1935. De handelsbalans over de eerste drie kwar talen van 1936 geeft een overschot van 100 millioen roebel ten gunste van Duitschland te zien. Dit is een der oorzaken waarom de randstatenzich niet erg ongerust maken over het heerschende politieke conflict tusschen Duitschland en Rusland. Indien geen olie op het vuur wordt geworpen acht men een verbreking van de betrekkingen tusschen Rusland en Duitschland onwaarschijnlijk. RASSENSCHENNIS. De jood Willy Kurland te Hamburg, is veroordeeld tot 19 maanden tuchthuis we gens „rassenschennis". Onder de tegen hem uitgesproken beschuldigingen bevonden zich o.m. de volgende: Hij had getracht zich voor een „Ariër" uit te geven en hij had een liakenkruisvlag uitgehangen met over treding van de wet op de bescherming van de Duitsche eer. Nieuwe complicaties in Europa DE ERKENNING VAN FRANCO, DOOR DUITSCHLAND EN ITALIË, KAN OORZAAK WORDEN VAN 'N CONFLICT VAN VEEL GROOTE REN OMVANG. We leven snel, de eene gebeurtenis wordt door de andere achterhaald, de eene sensatie volgt op de andere, vandaar de groote op pervlakkigheid waarmee de mensch van on zen tijd kennis neemt van de meest schok kende feiten. Men heeft geen tijd meer om tot bezinning te komen, want als men met het eene geval nog niet klaar is, vraagt het andere al weer de aandacht. We hadden Woensdagavond, toen we ons overzicht schre ven voor de krant van Donderdag, met geen mogelijkheid kunnen denken, dat reeds eenige uren daarna, de bezorgdheid in de beschouwing geuit, tot werkelijkheid zou worden. We hadden niet kunnen denken dat Duitschland en Italië zoo haastig geba kerd zouden zijn met hun erkenning van de positie van Franco. Immers, generaal Franco heeft nog geen positie in Spanje. Hij is nog de opstandelingen-generaal, de rebel, die tegen de nog steeds wettige regeering aan het strijden is. In Genève uit men dan ook twijfel, of Italië en Duitschland door de erkenning zich wel hebben gehouden aan het internationale recht. Over den gevaarlijken toestand die door deze houding van Italië en Duitschland ge schapen is, schreef het Hbl. gisterenavond o.m.: De nieuwe situatie, die ontstaat, houdt allerlei complicaties en gevaren in, die bij de gespannen verhouding, die thans in ge heel Europa heerscht, niet onderschat mo gen worden. De regeering te Moskou komt thans voor de ernstige keuze te staan, of zij haar daawerkelijke interventie in den Spaanschen burgeroorlog, een interventie, die feitelijk veel verder gaat dan alleen het zenden van wapens, zal opgeven en zich terugtrekken van gebied, waar zii niets te maken heeft, of een conflict van veel groo teren omvang zal riskeeren, waarbij het lot van Europa op het spel staat. Inderdaad, de situatie in Europa is er weer gecompliceerder door geworden, want Sow- jet-Rusland zal wellicht niet berusten in de erkenning, omdat. Duitschland en Italië het hiermee een slag in het gezicht hebben ge geven. Maiski, de Sowjet-ambassadeur te Londen heeft dan ook onverwijld de bijeenroeping van de non-intervcntie-commissie verzocht, om de gevolgen van de erkenning aan een onderzoek te onderwerpen. En de bestaande roode Spaansche regeering zal bij den Volkenbond een scherp protest doen hooren. De komende weken kunnen weer vol ver rassingen zijn. Zal het via den radio zijn te beluisteren? De Radiobode meldt: Het is nog niet bekend welke mogelijkhe den de radio-omroep tot zijn beschikking zal krijgen ter gelegenheid van het huwelijk der Prinses. Zal, evenals bij het huwelijk in de Britsche Koninklijke Familie (Hertog van Kent en Prinses Marina) de microfoon toe gang krijgen tot de Jacobs Kerk... tot de trouwkamer in het Haagsche stadhuis wel licht? Wij weten het niet, maar hopen in staat te worden gesteld zooveel te doen als men ongetwijfeld van ons verwacht. Nu de route van den bruidsstoet bekend geworden is, zal er binnenkort wel beraadslaagd wor den over de omroep-activiteit. Zeker is reeds nu, dat de vier omroepen gezamenlijk zullen optreden en dat er van de zijde van de omroepen bereids de noodige stappen zijn gedaan om een goede voorbe reiding te verzekeren. Geen „ander bezwarend mate riaal" in dossier Mr. Ries. In verband met de verklaring van den minister van Justitie in de Tweede Kamer naar aanleiding van de vragen over de „zaak Mr. Ries", waarbij Zijne Excellentie mededeelde, dat de arrestatie van den ver dachte niet alleen plaats vond op de ge tuigenis van een onbetrouwbare jongeman, verklaart mr. H. J. Bouman, advocaat te Zwolle aan het Hsbl., dat hij, die het ge heele dossier kent, zeker weet, dat bui ten de onbetrouwbaar gebleken verklaring van den kroongetuige, zich daarin geen en° kei ander voor mr. Ries bezwarend materi aal bevindt. Uitlatingen, die anderen schijn wekken, zijn als insinuaties te beschouwen aldus mr. Bouman.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1936 | | pagina 1