Het aftreden van den Koning
lijkt onvermijdelijk
Het nationaal
huwelijksgeschenk
Verschillende
beslissingen
zijn denkbaar
Het a*s* vorstelijk
h u w e 1 i j k
Sinterklaas en de
Nijenrode-zaak
De prins en de prinses
naar Berlijn
Zaterdag 5 December 1936»
Derde blad
Mts. Simpson Koning Edward VIII
Verschillende beslissingen zijn echter nog
denkbaar, aldus de Londensche corr. van de
N. R. Ct.
L De Koning zou kunnen besluiten van
zijn plan, mrs. Simpson te huwen, geheel
af te zien. In politieke kringen acht men
dit niet waarschijnlijk. Zou het echter toch
hiertoe komen, dan verwacht men, dat de
kwestie daarmee voor goed de wereld uit
is. Het volk zou een dergelijk besluit als
een groote zelfopoffering zien en er den
Koning des te meer om lief hebben. Tege
lijkertijd ontveinst men zich niet, dat zijn
prestige ook in dit geval blijvend schade
zal hébben geleden, vooral in de Dominions,
Wat eens is gebeurd, zoo zullen ongetwij
feld velen redeneeren kan een tweede maal
gebeuren.
II. De Koning zou in zijn plan kunnen
volharden en besluiten afstand van den
troon te doen. Dit zou op drie wijzen kun
nen gebeuren. De eerste is, dat het kabinet
de volle verantwoordelijkheid voor de ab
dicatie op zich zou nemen door in het La
gerhuis te verklaren, dat de Koning zich
met de zienswijze van zijn ministers niet
had kunnen vereenigen en derhalve had
besloten afstand van den troon te doen. De
algemeene verwachting is, dat een derge
lijke handelwijze een geweldige verontwaar
diging zou wekken, tenzij de regeering
haar optreden op overtuigende wijze zal
weten te rechtvaardigen, bij voorbeeld met
een of andere sensationeele onthulling. Men
zou de regeering verwijten, dat zij Enge
land zonder voldoende reden van zijn Ko
ning had beroofd en zonder het parlement
en het volk te raadplegen, met de moge
lijke consequenties van een aftreden van
het kabinet en algemeene verkiezingen.
Tweede mogelijkheid is, dat de Koning in
zijn boodschap aan het parlement en het
volk zelf zijn besluit tot abdicatie zal me-
dedeelen om op deze wijze een kabinets
crisis te vermijden. Zeer waarschijnlijk
acht men dit niet.
Ten slotte zou de regeering kunnen wei
geren de verantwoordelijkheid voor een even
tueele abdicatie op zich te nemen door de
beslissing aan een stemming in het parle-
.ment over te laten.
III. De Koning zou kunnen besluiten het
tegen zijn minister op te nemen en een be
roep op het volk te doen. Zooals reeds eer
der uiteengezet zou dit onvermijdelijk het
ontslag van het huidige kabinet tengevolge
hebben. Daar de Koning echter door dezen
weg te volgen ook in conflict zou komen met
de regeeringen van de Dominions, verwacht
men, dat ook zij hun ontslag zouden aan
bieden. In dit geval zijn tal van mogelijkhe
den denkbaar, de een al ongelukkiger dan
de andere. De Koning zou er misschien in
slagen in Engeland een nieuwe regeering te
vinden en zelfs een meerderheid in het La
gerhuis, of, in het geval van algemeene ver
kiezingen, in het land. Dit zou echter geens
zins beteekenen, dat hij er ook in zou sla-
fen alle Dominions met zich mee te krijgen.
ommige van hen zouden hem kunnen on
dersteunen, terwijl anderen weigerden dit te
doen. Het zijn perspectieven waar men zich
liever niet in wil verdiepen.
Welke van al de hierboven opgesomde op
lossingen is het meest waarschijnlijk? Nie
mand zou het durven zeggen. De hoop, dat
de Koning, na alles wat reeds gebeurd is,
nog van inzicht zal veranderen, schijnt met
het uur geringer te worden. Het is niet
alsof hij er zich van te voren geen reken
schap van heeft kunnen geven tot welke
gevaren zijn optreden moest leiden, want
het is een publiek geheif, dat Baldwin
reeds weken, zoo niet maanden geleden, de
kwestie met zijn souverein heeft besproken
en het is niet te gelooven, dat hij hem
daarbij niet alle consequenties van een vol
harden in zijn plan duidelijk zou hebben
uiteengezet.
Hoe gevaarlijk die consequenties zijn, blijkt
reeds zonneklaar uit de scheuring, die zich
in de pers begint af te teekennen. De zoo
genaamde deftige bladen zooals de Times
Daily Telegraph en Mörning Post en de
Aankomst van de delegatie van
den Sultan van Jogjakarta.
Met den D-trein, welke om 8.02 aan het
Staatsspoorstation te 's-Gravenhage arri
veerde, is gisteravond de tweede deputatie
uit Ned.-Indië, afgevaardigd door Z. H. den
Sultan van Jogjakarta in verband met het
huwelijk van Prinses Juliana, in de Konink
lijke Residentie aangekomen.
Van deze deputatie maken deel uit de
oudste dochter van den Sultan, de Ratoe
Pembajoen met haar echtgenoot Pangeran
Ario Pakingrat en de zoon van den Sultan
Panggeran Ario Poeroebojo, kapitein bij den
generalen staf van het Kon. Ned.-Indische
leger.
Dit gezelschap is. evenals dat van den
Mangkoe Negoro, met den Marnix van Ba
tavia naar Genua gereisd, maar heeft enkele
dagen aan de Riviera vertoefd.
Militaire rangen aan Prins
Bernhard verleend
Naar wij vernemen, is Prins Bernhard
van Lippe-Biesterfeld bij Koninklijk Besluit
benoemd tot luitenant ter zee der le klasse
(kapitein) a la suite bij de Koninklijke Ma
rine en tot Kapitein (ritmeester) la-suite
bij de Koninklijke landmacht.
Voorts is bij een tweede Koninklijk Besluit
aan Prins Bernhard de titulaire rang ver
leend van kapitein (ritmeester) bij het Kon.
Ned. Indische leger.
De goedheilig man veroorzaakt
een grappig incident.
Een grappig incident, dat zich buiten de
rechtzaal afspeelde, besloot de Nijenrode-
zaak. Na sluiting der zitting begaven de bei
de verdedigers van den heer Onnes, Mr.
Kappeyne van de Coppello en Mr. Muller
Massis zich naar de advocatenkamer. Hier
overhandigde de bode hun 'n keurig, kubus
vormig pakketje, geadresseerd aan „de ver
dedigers van Onnes van Nijenrode", ge
volgd door de namen van de beide rechts
geleerden. De post had voor expeditie van
het geheimzinnige pakje gezorgd. Booze
vermoedens doorkruisten de gedachten van
de verdedigers. Wat zit er in? Een bom, die
bij opening uiteen zal .spatten, dood en ver
derf aanrichtend. Voorzichtigheidshalve in
formeerde Mr. Muller Massis of inspecteur
Posthuma, die de zitting van het Hof had
bijgewoond al vertrokken was. Inderdaad,
de inspecteur was weg Goede raad was
duur, de spanning in de advocatenkamer
nam toe. Wilde vermoedens werden geuit....
Tenslotte... heel voorzichtig je kon
nooit weten maakte iemand het geheim
zinnige pakket open.
Een zeer onschuldige, maar aardige Sin
terklaasverrassing.
Twee kasteeltorens van gummi kwamen
voor den dag, als herinnering aan de ver
dediging in dit kasteeldrama.
Een goedbedoeld, hoewel ietwat kreupel
gedicht, maakte de Sinterklaasverrassing
compleet, een verrassing, bedoeld als huldi
ging van de beide verdedigers.
Tandemrijder gedood
Gistermiddag om vijf uur fietsten op de
Lichtmis, den weg langs het Lichtmis-ka
naal bij Zwolle per tandem, de heeren Jan
sen en Kok, die familie in het Sophia Zie
kenhuis te Zwolle hadden bezocht.
Toen zij van het rijwielpad, dat links van
den weg ligt, naar het z.g. fietspad naar de
Meele aan den rechterzijde van den weg,
wilden oversteken, gaven zij daarbij geen
teeken van richtingsverandering, met het
noodlottig gevolg, dat zij door een juist pas-
seerenden auto, bestuurd door den heer A.
W. uit Zwolle werden gegrepen. Kok werd
op slag gedood. Jansen bekwam een gebro
ken been en inwendige kneuzingen. Hij
werd naar het Sophia Ziekenhuis te Zwolle
overgebracht, waarheen ook het lijk van
Kok is vervoerd. Even te voren was nage
noeg op dezelfde plaats een landbouwer uit
Nieuwleusen door een Amsterdamsche auto
aangereden. Dit slachtoffer kwam er met
.een gebroken arm af.
populaire pers zooals de Daily Mail, Daily
Express, News Chronicle, Evening Stan
dard, Evening News en Star. komen met
elke editie scherper tegenover elkaar te
staan. De erstgenoemde groep heeft tot nu
toe de houding aangenomen, dat slechts
twee oplossingen mogelijk zijn: abdicatie of
een verklaring, dat de Koning er van af
ziet mrs. Simpson te huwen. De tweede
groep, onder leiding van de News Chroni
cle wil van abdicatie niets weten. Wat
er ook gebeurt. Engeland moet zijn Ko
ning behouden en de ministers „die door
hun onnoodig hard advies de crisis heb
ben veroorzaakt",. (Evening Standaard)
moeten er voor zorgen, dat een uitweg
wordt gevonden.
De Evening Standaard gaat zelfs zoo
ver de Times openlijk aan te vallen.
Naar ik uit goed ingelichte bron verneem
zou de populaire pers voorts morgenoch
tend (Zaterdag) met een felle campagne
voor een oplossing in den vorm van een
morganatisch huwelijk komen.
Het is niet onwaarschijnlijk dat zij er
daarbij vooral op zullen aandringen, dat
geen overhaaste beslissing wordt genomen.
Dit is wat zoowel de Evening Standard als
de Star \fenavond reeds gedaan, hebben..
Geeft den menschen tijd (schnfvéh deze
bladèiï) zich over deze kwestie een weiover
wegen oordeel te voren: de mogelijkheid xan
een huwelijk met mevr. Simpson wordt im
mers pas acuut wanneer het echtscheidings
proces, dat zij eenigen tijd geleden heeft
verkregen, zal worden voltrokken en dat
duurt nog verschillende maanden. Er valt
iets voor dit advies te zeggen, maar het is
nauwelijks denkbaar, dat de regeering het
zal aanvaarden. Men kan zich in den hui-
digen staat van de wereld een Engeland,
dat niet weet wie het over een paar maan
den tot Koning zal hebben, moeilijk veroor
loven.
In de stad merkt men van de crisis, nu
de eerste schok voorbij is, weinig meer. Bij
Wowning Street en Buckingham Palace
wachten nog de nieuwsgierigen en persfo
tografen, maar dat is ongeveer alles. Toch is
er iets in de atmosfeer, dat anders is dan
gewoonlijk. Misschien is het feit, dat elke
ontmoeting begint met de vraag: „Wat denk
je van die geschiedenis met den Koning?"
en eindigt met hoofdschudden en verzuch
tingen. Misschien ook het vage en beangsti
gende gevoel, dat millioenen en millioenen
menschen een afgod van zijn voetstuk heb
ben zien vallen, de rots van het kalme, dier
bare Engeland zien wankelen, en nu in een
wereld van vertwijfeling en onzekerheid niet
meer weten waar zich. te wenden.
Prinses Juliana en Prins Bernhard
zullen zich heden voor twee dagen
naar Berlijn begeven, ten einde de
moeder van den Prins te bezoeken,
die aldaar ongesteld is geworden.
Het jonge paar hoopt Maandag we
derom in de residentie terug te kee-
ren.
THANS ZIJN DE4ÏBFINITIEVE BE
SLUITEN GENOMEN. EENIGE
BIJZONDERHEDEN OVER HET
AAN TE BIEDEN JACHT.
Het uitvoerend comité voor het
nationaal huwelijksgeschenk, heeft
op 4 dezer een vergadering gehou
den, waarin definitieve besluiten
konden worden genomen, nadat vol
ledige goedkeuring van en instem
ming met de voorloopige plannen
was verkregen van Hare Majesteit
de Koningin en van Prinses Juliana
en Prins Bernhard.
In de eerste plaats werd besloten zoo
spoedig mogelijk aan te vangen met den
bouw van het prinselijk jacht voor de bin
nenwateren. Plannen, die geheel zullen vol
doen aan de wenschen van Prinses en Prins,
en kostenraming^ zullen binnen eenige da
gen ter beschikking zijn. Het ligt in het voor
nemen een jacht te bouwen van omstreeks
31 meter lengte, 5Vfe meter breedte en een
diepgang van 1.70 meter. Dit jacht zal de
Zeeuwsche stroomen, het IJsselmeer, de
Friesche meren en de andere, grootere .wa
teren van Nederland kunnen bevaren.
Het zal een motorjacht zijn en aan alle
moderne, te stellen eischen van bouw en in
richting voldoen. Het zal in het aanstaan
de voorjaar voor gebruik gereed zijn.
Daarnaast is het definitieve plan voor
moderniseering, verbouwing en inrichting
van den door het prinselijk paar te bewo
nen vleugel van het paleis Soestdijk goed
gekeurd. Met den meesten spoed wordt thans
aan het bestek gearbeid, waarne de aanbe
steding zal plaats vinden. Het betreft hier
een omvangrijk werk, dat, naar verwach
ting, uiterlijk tegen het eind van den vol
genden zomer gereed zal zijn. Aan de ach
terzijde van het paleis zal een groot terras
worden aangebouwd, waarop de aan die zij
de gelegen zitkamers en andere vertrekken,
die gedeeltelijk vergroot zullen worden, uit
komen.
Het geheel zal worden voorzien van cen
trale verwarming, terwijl voorts tennisba
nen in het park zullen worden aangelegd
Dit is een korte weergave van de beslui
ten van het uitvoerend comité. Hoewel reeds
belangrijke bedragen bij den algemeenen
penningmeester zijn binnengekomen, is dit
totaal nog niet voldoende om die besluiten
ih hun vollen omvang ten uitvoer te leggen.
Dit kan geen verwondering wekken, daar in
de provincie het doelmatig bieden van de
gelegenheid tot bijdragen tijdroovend is.
Het comité wenscht intusschen wel met
allen aandrang te verzoeken dat zij, die
nog niet aan hun wensch tot het geven van
een bijdrage hebben voldaan, zulks alsnog
ten spoedigste doen, opdat de prinselijke
woning binnen den kortst mogelijken tijd
ter beschikking kan worden gesteld. De blij
de huwelijksdag nadert snel en dus tevens
het oogenblik, waarop het Nederlandsche
volk zijn geschenk zal aanbieden.
Tenslotte wenscht het comité te consta-
teeren, dat de indruk als zou, in tegen
stelling met den uitdrukkelijken wensch
van Prinses en Prins, een ernstige versnip
pering van geschenken te vreezen staan,
niet juist is. Wel zijn of worden afzonder
lijke inzamelingen gehouden, doch de daar
mede verkregen gelden worden nagenoeg
alle in overleg met en onder leiding van
het Nationaal comité voor een onder
deel van een der beide boven omschreven
geschenken bestemd.
Nadere bijzonderheden over 't te bouwen
jacht en de veranderingen, die aan het pa
leis Soestdijk zullen worden aangebracht,
volgen binnen enkele dagen.
In de staatscrisis, die Engeland de
laatste dagen in ongekende beroe
ring heeft gebracht, is nog steeds de
beslissing niet gevallen. Doch wel
schijnt die beslissing een eindweegs
nader te zijn gekomen door een be
langrijke verklaring, welke de eerste
minister, Stanley Baldwin gister
middag in het Lagerhuis heeft afge
legd, en waarvoor de lezer wordt ver
wezen naar de vóórpagina van dit
nummer.
Baldwin heeft namelijk gezegd, dat
de regeering niet bereid is, wetge-
DE HERTOG EN.DE HERTOGIN VAN YORK De hertog zal bij eventueel aftreden
xan zijn broederKoning Eduard VIII, Koning van Engeland worden.
vende maatregelen voor te stellen,
die het door den koning beoogde hu
welijk zouden kunnen vergemakke
lijken. De denkbeelden omtrent een
morganatisch huwelijk, die aan zul
ke maatregelen ten grondslag zou
den liggen, hebben, zoo zeide de pre
mier, geen constitutioneelen grond
slag.
Men acht door deze verklaring van
Baldwin de waarschijnlijkheid zeer
vergroot, dat de crisis met het zich
terugtrekken van Edward VIII zal
eindigen.
