Wie zal de Duitsche jeugd leiden?
Triomfale intocht van Goering te Napels
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Politieke bedrijvigheid
te Rome
Hitier of de Kerk?
De pacificatie van
Abessinië
Franco rukt op
Malaga aan
BuUenlatidsch
Overzicht
De Poolsche boeren pleiten
voor democratie
omVml
DINSDAG 19 JANUARI 1937. 80e Jaargang. No. 10165
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Op de buitengewone bisschopscon
ferentie, welke den 14en Januari te
Fulda is gehouden, zijn twee ver
klaringen opgesteld, welke in alle
katholieke kerken van Duitschland
van den kansel moeten worden voor
gelezen en welke beide handelen over
de in haar bestaan bedreigde bij
zondere schooL
De Msb. geeft nadere bijzonderheden over
heide verklaringen:
„In een zorgvollen tijd aan het graf van
den H. Bonifacius vergaderd, gedenken wij,
Duitsche bisschoppen met verdiende her-
dierlijke erkentelijkheid al degenen, iindivi-
dueele personen of organisaties, priesters
of leeken, mannen of vrouwen, die met on-
wankelbaren moed gearbeid hebben aan het
voortbestaan der bijzondere scholen. Zij ver
vulden daarmede een onafwijs'baren eisch
van hun christelijk geweten, maar niet
(minder een gebod van de Duitsche trouw
ban de wet, welke zij, evenals het. Duitsche
rijk als zoodanig, verschuldigd zijn aan het
rijksconcordaat, dat in artikel 23 uitdruk
kelijk bepaalt: De handhaving en de oprioh
ting van confessioneele scholen blijft ge
waarborgd.
Daarom beklagen wij, Duitsche bissohoppen
opnieuw de reeds plaats gehad hebbende
opheffing van bijzondere scholen in afzon
derlijke deelen van het rijk op grond van
een zoogenaamde stemming der ouders, wel.
ke een wettelijken grondslag of in zeer vele
gevallen de vrijheid der persoonlijke be
slissing miste.
Door zulke ervaringen geleerd, sporen wij,
Duitsche bisschoppen, als de door God ge
stelde opperherders, onze diocesanen op-
nipuw aan, niet te versagen in de verdedi
ging der bijzondere school, doch daarin
onwankelbaar te volharden en niet te be
zwijken voor zekere beloften of dreigemen
ten, doch veeleer met voorbeeldige vastbe
radenheid en katholieke karaktervastheid
op hun heilige rechten te staan.
Wij houden ons bij dezen verdedigings
strijd zooals reeds gezegd, aan de Duitsche
wet en komen den heiligen plicht na van
ons geloof en geweten, omdat wij in de
beraamde zoogenaamde gemeenschapsschool
niet slechts geenerlei steun voor 't christe
lijk geloof, doch integendeel, zooals ondub
belzinnige verklaringen bewijzen, een werk
zaam middel zien, om het katholiek geloof
en het christendom in de opgroeiende jeugd
te verstikken en daarmede het welzijn van
het geheele Duitsche volk in gevaar te
brengen.
Het tweede schrijven der Duitsche bis-
schopen luidt als volgt: „Wij, Duitsche bis
schoppen, maken de geloovigen, en in het
bijzonder de katholieke ouders, er op op
merkzaam, dat het rijksconcordaat, hetwelk
door de rij ksrege erin g zelf tot rijkswet is
Verheven de gewetensvrijheid waarborgt
het bestaan der katholieke bijzondere school
verzekert en ook den katholieken orde-
pcholen bestaanszekerheid garandeert
Iedere pressie, die een beperking van de
gewetensvrijheid beteekent, onverschillig
van welke zijde zij komt is derhalve niet
alleen in strijd met het plechtig door den
1 „Fueher** en rijkskanselier gesloten concor
daat, doch ook met den geest van een wet
der rijksregeerinig.
Alle katholieken, ook dezulken,
die een rijks- of staatsbetrekking be-
kleeden, dienen derhalve moedig en
vastberaden iedere gewetenspressie
van de hand te wijzen, hetzij uittre
ding uit de kerk van hen geëischt
wordt of dat zij gedwongen zullen
worden, hun kinderen van een
katholieke school af te nemen. Het
kan toch een beambte niet tot een
onwettige of zelfs staatsvijandige
houding gerekend worden, indien hij
zich uitspreekt ten gunste van de in
een rijkswet gewaarborgde bijzondere
school.
Daarom verwachten de Duitsche bisschop
pen van alle katholieke ouders, dat zij deze
gewetensvrijheid rijpelijk zullen overwegen
en bij de aangifte van hun kinderen voor
de school onvoorwaardelijk aanspraak ma
ken op het recht; hun kinderen aan een
katholieke school toe te vertrouwen".
SPANJE
iMijnbouw onderneming gesticht
met Duitschen steun.
Te Milaan is de „Naamlooze Vennoot
schap tot ontginning van mijnen in Ita-
liaansch Oost-Afrika" opgericht, met een
kapitaal van 50 millioen lire. President is
Puricelli, lid van den Senaat. De Duitsche
groep-Berghaus uit Berlijn zal 49 procent
van het kapitaal beschikbaar stellen, ter
wijl de rest van Italiaanschen kant komt.
Bovendien zal den onderneming de be
schikking hebben over Duitsche deskundigen
die naast de Italiaansche zullen werken,
en een aanzienlijke hoeveelheid gereedschap
Over vijf jaar zal de Italiaansche groep de
bevoegdheid hebben, de aandeelen, die zich
in Duitsche handen bevinden, terug te koo-
pen.
DE PARIJZENAARS KRIJGEN
GASMASKERS.
De „Petit Parisien" bericht, dat alle Pa-
rijzenaars en de bewoners van de omliggen
de plaatsen van gasmaskers zullen worden
voorzien. De maskers zullen kosteloos wor
den verstrekt aan hen die gemobiliseerd
zullen worden en aan degenen, die niet zijn
aangeslagen in de inkomstenbelasting. Voor
het aanschaffen en onderhoud van deze gas
maskers wordt een crediet van 10 millioen
franc noodig geacht.
Barcelona beschoten Bommen
op een Fransche torpedoboot
De opmarsch van Franco's Zuid-
leger tegen Malaga vond, naar Un.
Press meldt, ook gisteren voortgang
Volgens de'laatste berichten staat
de voorhoede der nationalisten, die
Zondag Marbella hebben bezet,
thans voor Fuengirola, een kuststad
25 km. ten Zuid-Westen van Malaga.
Fuengirola is een plaats van meer
dan gewone strategische beteeke-
nis, wijl deze stad het begin-statïon
is van een zijspoor, dat de kust met
Malaga verbindt
Barcelona beschoten.
Volgens in officïeele kringen verstrekte
inlichtingen is in den afgeloopen nacht
alarm geslagen aangezien een schip der
nationalisten, men meent de „Canarias",
nabij de kust van Badalone, voor de mon
ding van de Besos, was verschenen. Het
was twee uur. Het schip lag op ongeveer
25 kilometer van de kust en schoot tot
dertig kanonschoten af in de schuine rich
ting nar den berg Montjuich en de haven
van Barcelona.
De batterijen van Montjuich en die aan
de kust beantwoordden 't vuur, waarop het
schip de wijk nam in Zuidelijke richting.
Fransche torpedoboot jager ge
bombardeerd.
Gezaghebbende kringen vernemen, dat in
de Middellandsche Zee een Fransche tor
pedobootjager is gebombardeerd door een
vliegtuig, welks nationaliteit onbekend is
gebleven. Zes bommen vielen in de nabijheid
van het schip dat niet getroffen werd.
In officieele kringen worden geen nadere
bijzonderheden verstrekt. Nader wordt ech
ter vernomen, dat de gebombardeerde Fran
sche torpedo jager de Maillebréze is, die op
16 Januari j.1. van Palma naar Barcelona
in zee is gestoken.
Hevige strijd bij Madrid.
De verdedigingsraad van Madrid deelt
mede, dat aan het front voor Madrid in de
universiteitswijk en hij Moncloa hevig wordt
gestreden. De pogingen van de nationalisten
om de regeeringstroepen uit hun nieuwe
stellingen in het hospitaal te verdrijven
zijn mislukt.
Aan het front van Guadaljara werd een
aanval van de rechtschen afgeslagen. De
lucht macht van de regeering heeft met
succes Melilla en vooral de terreinen van
de Rif-mijn maatschappij gebombardeerd.
De Spaansche kwestie in
Europeesch karakter
Los van iedere ideologische bij
gedachte, zeggen Frankrijk en
Engeland.
De Spaansche kwestie, we hebben daar al
meer op gewezen, is maar niet een worste
ling tusschen twee partijen in Spanje, maar
is een strijd geworden tusschen twee levens
beschouwingen en dat is het gevaar dat
deze kwestie oplevert voor geheel Europa.
Met de grootste spanning volgt men in
gansch ons werelddeel den strijd om de
macht en al naar mate men georiënteerd is,
wenscht men een overwinning of nederlaag
voor één der part. Hoe sterk de harts
tochten hier spreken bewijst wel het feit
dat uit alle landen „vrijwiiligers" naar het
Spaansche front trekken om te strijden of
aan den kant van de fascisten of aan den
kant van de communisten. Ook ons land
levert zijn „vrijwilligers" of liever er zijn
vrijwilligers die zich naar Spanje begeven
om daar te strijden voor hun ideaal. Onze
regeering zelf, het is eigenlijk overbodig het
te schrijven, houdt zich strikt afzijdig.
Reeds zijn in verschillende steden waar
schuwingen geplaatst tegen het ronselen
voor Spanje. Een sterk staaltje, niet van
het ronselen, maar van den hartstocht waar
mede men de gebeurtenissen volgt, heeft
zich nog de vorige week in Den Helder af
gespeeld, toen een tweetal gehuwden zich
vrijwillig naar Spanje begaven, om aan com
munistische zijde den strijd mee te strij
den. Een van hen, een gepensionneerd ma
rine-man verspeelt daardoor niet alleen zijn
Nederlanderschap, maar ook alle andere
rechten op zijn pensioen voor vrouw en kin
deren!
In verband met het bezoek van Göring
aan Mussolini wijdde het Hbl. nog een
hoofdartikel aan het Spaansche probleem.
Het blad schreef o.m.:
„De Spaansche kwestie is van lieverlede
de toetssteen geworden van de Europee
sche politiek. Daarin concentreeren zich op
het oogenblik vrijwel alle problemen van
Europa. Engeland en Frankrijk geven voort
durend blijk, dat er hun veel aan gelegen
is, indien de Spaansche burgeroorlog door
de Europeesche mogendheden wordtlosr
gemaakt van iedere ideologische bijgedachte
en wordt uitgevochten tusschen de recht
streeks belanghebbende partijen. Engeland
en Frankrijk rekenen daarbij klaarblijkelijk
op remise, op de noodzaak der twee par
tijen tot het sluiten van een compromis, dat
weder een gematigd bewind in het leven
roept.
Is er nog steeds sprake van een
kruistocht tegen het communisme,
waartoe Berlijn in November jl. de
wereld opriep, vraagt het blad, en
waarbij het bij Rome, althans voor
zooveel Spanje betreft, steun vond?
Hier is men geneigd een groot
vraagteeken te plaatsen. Minister
Eden verklaarde dezer dagen, dat
het ideologisch karakter van den
strijd in Spanje teekenen van ver
flauwing aanwees.
De „Frankfurter Zeiting" verklaart thans,
dat Duitschland en Italië zich niet in een
bondgenootschap gevangen gevoelen, maar
werken in de overtuiging, dat men in een
vrije, vriendschappelijke verhouding tot el
kaar staat.
Toen Mussolini van de as Berlijn-Rome
sprak, „waarop men zich in Europa kon
oriënteeren", zoo gaat het blad verder „werd
het volgende bedoeld: zonder den dwang
van pacten en bondgenootschappen, zonder
de gevaarlijke verplichting van militaire toe
zeggingen, vinden twee groote, zelfbewuste
Europeesche naties de mogelijkheid tot ge
meenschappelijk handelen. Bondgenootschap
pen moeten tegen-bondgenootschappen uit
lokken. De Duitsch-Italiaansche methode
eischt niet een tegenstelling, maar aanvul
ling".
Uit de „Frankfurter Zeitung"
blijkt duidelijk, welken kant de Fuh-
rer thans uit wil, schrijft het blad.
Hij wenscht Duitschland uit zijn
isolement te bevrijden, of het daar
voor te behoeden. Hij is gedwongen
van den nood een deugd te maken;
politiek noch militair is Duitsch
land tegen de wereld, die het om
ringt, opgewassen, economisch ver
keert het in een positie, welke het
dwingt naar buitenl. hulp om te
zien. Hij schijnt bereid, Italië op
zijn weg van hernieuwde vriend
schap met Engeland te volgen. Blijk
baar ook met Frankrijk. Moskou is
spinnijdig en dreigt Frankrijk in
den steek te zullen laten, als het
Berlijn het oor leent; het beste be
wijs, dat er een belangrijke wending
wordt voorbereid in de Europeesche
politiek.
Een Italiaansch Duitsch voor
stel aan Londen?
Un. Press wijst er op, dat het gelijktijdig
vertrek van sir Eric. Drummond, den En-
gelschen ambassadeur te Rome, naar Lon
den en van den Duitschen ambassadeur, von
Hasselt, naar Duitschland wel heel bijzonder
het belang der jongste diplomatieke onder
handelingen te Rome onderstreept, waar
tusschen Duitschland en Italië van gedach
ten gewisseld is over de Spaansche crisis
en over de Europeesche situatie in het alge
meen.
Weliswaar wordt van Duitsche en Engel-
sche zijde verklaard, dat deze ambassadeurs
reizen van volstrekt particulieren aard zijn,
maar dat is van Goering's Rome-reis óók
In diplomatieke kringen wordt
aangenomen, dat Drummond een po
sitief voorstel van Mussolini en
Goering mee naar Engeland kreeg
betreffende de oplossing van de
Spaansche crisis, benevens een ont
werp inzake het voormalige vier
mogendheden-pact in gewijzigden
vorm.
Von Hasselt brengt Hitier het ontwerp-
antwoord van Mussolini en Goering op het
Britse he initiatief inzake de vrij willige rs-
kwestie en een aantal andere voorstellen,
waarop men te Rome vóór Donderdag ant
woord verwacht opdat Goering zijn onder
handelingen met Mussolini, na zijn terug
keer uit Capri Donderdag kan voortzetten
en besluiten.
De ideologische verdeeling
van Europa
Volgens Stefani is Goering gisterenmid
dag om 12 uur 50 min. te Napels aangeko
men, waar hem een triomfale ontvangst ten
deel viel. De toebereidselen voor deze „en-
trée" waren tot in bijzonderheden geregeld.
De stad hing vol vlaggen in de Duitsche en
Italiaansche kleuren. Spandoeken waren op
vele plaatsen aangebracht met in het Ita-
laansch en het Duitsch, welkomstgroeten
aan het. adres van den „vertegenwoordiger
ran den Fuehreri'. De vensters waren op-
^sierd met groote portretten van den ko
ning en den prins van Piemont.
De gevels van de prefectuur en het paleis
van den militairen commandant waren een
en al draperieën, waarop talrijke Duitsch
land en Hitier huldigende inschriften te le
zen vielen.
Alle fascistische vereenigingen van de stad
stonden aan het station en langs den weg
opgesteld en achter hen een onafzienbare
menigte.
Bij aankomst aan het station te Napels
werd Goering begroet door de, autoriteiten
der stad terwijl de menigte een geestdrif
tig gejuich aanhief, dat zich voortplantte
heel den weg langs, welke de Duitsche gas
ten op hun weg naar het prinselijk paleis
volgden.
Bij het monument van generaal Diaz aan
gekomen, liet Goering zijn auto langzaam
rijden en bracht hij den overleden maar
schalk den Romeinschen groet
Goering ziet twee kampen.
In het bruine huis te Rome heeft Goering
een redevoering uitgesproken, waarin hij o.
m. het volgende heeft verklaard:
Tengevolge van de onzekerheid der toe
komst in Europa staat een kwestie voorop:
de onzekerheid van deze toekomst verdeelt
de volkeren in twee duidelijk gescheiden
kampen. Aan den eenene kant de wederop
bouw van orde, tucht en vertrouwen, aan
GÖRING.
den anderen kant verwoesting en vernieling
in den bloedigen waanzin van het bolsjewis
me. Tegenover dezen bloedigen standaard
van de ster van David hebben wij in ons
land ons zegevierend hakenkruis, symbool
van vertrouwen en kracht, geplaatst. Ook
hier, in dit land, waar wij gast zijn, is se
dert lang de roode vlag overwonnen, want
men richtte zijn standaard hoog en noodig-
de uit tot vertrouwen in het volk. Eens zul
len de Europeesche volkeren een beslissing
moeten nemen en Moskou volgen of volk
en vaderland beschermen tegen den afgrond.
Eens zal de geschiedenis van ons tijdperk
rechtvaardig zijn ook jegens Duitschland.
Het is Duitschland niet gegeven nederig en
lafhartig door de wereld te dwalen. Duitsch
land is gemaakt om zich in al zijn kracht
te bevestigen. Men kan de grens met wape
nen verdedigen, maar tegen den onzichtba-
ren bacil van het bolsjewisme, die slinksch
binnensluipt, is alleen het vertrouwen in
het volk en in de sterke leiders doelmatig.
Twee volkeren hebben hetzelfde ideaal,
daarom moeten zij elkander begrijpen. Daar
om heerscht ook in Italië een volledig begrip
voor hechte en nauwe samenwerking met
Duitschland.
De verdediger van Madrid generaal Miaja,
verklaarde hedenochtend, dat tijdens het of
fensief van de regeeringstroepen in de uni
versiteitswijk gisterochtend de opstandelin
gen 1000 dooden en gewonden hebben ver
loren. Hij voegde hieraan toe, dat de strijd
thans een half jaar duurt en voor weer zes
maanden verloopen zijn moet de strijd ge
wonnen zijn.
Het vrijwilligersleger.
Het schijnt dat zich thans in de gelederen
der strijdende Spaansche partijen ongeveer
72.000 buitenlanders bevinden nl. ongeveer
40.000 bij de volksfronttroepen en 32.000 nl.
20.000 Italianen en 12.000 Duitschers in Fran
co's leger.
De Spaansche president naar
Valencia.
Volgens intimi van Azana zou de president
der republiek van meening zijr dat het
oogenblik gekomen is, dat hij zich naar Va
lencia moet begeven, waar zijn tegenwoor
digheid het gezag der regeering zou verster
ken.
Negers voor Madrid.
Aan het front ten Zuiden van Madrid heb
ben thans zwarte troepen hun in tip gedaan
negers van Fernando Poo, die door de op
standelingen zijn geronseld en in de rijen
der Duitschers strijden.
Niet langer concessies aan Dantzig.
Het buitengewone congres der oppositio-
neele volkspartij, welke de groote meer
derheid der Poolsche boeren vertegenwoor
digt, is Zondag te Warschau gehouden.
Het congres heeft verscheiden resoluties
aangenomen en in het bijzonder den
wensch uitgesproken samen te werken met
alle partijen, welke aan de democratische
gedachten gehecht zijn, terwijl fascisime en
communisme werden veroordeeld. Voor po
litieke bannelingen werd amnestie ver
zocht
Ten aanzien van de buitenlandsche poli
tiek heeft het congres der Witos-partij de
politiek der voortdurende concessies aan
Dantzig ernstig veroordeeld.
Ten congresse kwam de onderdrukking
der Poolsche minderheid in Duitschland ter
sprake, terwijl voorts gewezen werd op den
aanleg van Duitsche versterkingen aan de
Poolsche grens. Tegen de aanhoudende
spanning in de Poolsch-Tsjecho-Slowaaksche
betrekkingen kantte het congres zich zeer
en het vroeg deze betrekkingen te normali-
seeren.
Belgische mitrailleurs
voor Spanje
Een order van 1000 stuhs.
De „Nation-Belge" verneemt, van gewoon
lijk welingelichte zijde, dat de generaliteit
van Catalonië bij een Belgische firma een
contract heeft afgesloten voor de levering
van 1000 mitrailleurs, voor het bedrag van
7 millioen Belgische francs.
De wapens waren eerst bestemd voor
Abessinië.
Een der clausules van het contract be
paalt, dat de wapens onmiddellijk naar
Spanje moeten worden vervoerd-
Staking in Belgische
mijnen
Strijd voor een kortere
week.
werk-
Het aantal stakers in de mijnbekkens van
Charleroi en Luik bedraagt twee a driedui
zend De mijnwerkerscentrale had de ter
mijn voor het invoeren van den korteren ar
beidstijd vastgesteld op 15 Januari en ge
dreigd tot staking over te zullen gaan in
dien aan haar eischen niet was voldaan.
De leiders van de socialisten en syndicalis
ten hebben erkend, dat ernstige economi
sche moeilijkheden bestaan en hebben erin
toegestemd de kwestie verder te bespreken.
Zij hebben derhalve een beroep gedaan op
het geduld en de discipline van de arbeiders
en de huidige staking is uitgebroken, niet
tegenstaande dit beroep.
BERCHTESGADEN RESIDENTIE?
Nieuw kanselarij gebouw wordt
opgetrokken.
Te Berchtesgaden wordt een kanselarijge
bouw opgetrokken, waar de diensten der
rijkskanselarij onder dak zullen worden ge
bracht. Hieruit schijnt men te moeten opma
ken, dat Hitier van Berchtesgaden zijn ge
wone verblijfplaats wil maken. Zijn bezoeken
aan Berlijn worden steeds zeldzamer en du
ren in het algemeen slechts enkele dagen.
DE PHILIPPIJNEN WENSCHEN
ONAFHANKELIJKHEID.
Een uiting van Manuel Quezon.
Uit Manilla wordt gemeld, dat de president
der Philippijnen, Manuel Quezon, in een toe
spraak tot 15.000 cadetten verklaard heeft,
dat de Filippino's vast besloten zijn onaf
hankelijk te worden en dat zij uit eigen mid
delen en eigen kracht de onafhankelijkheid
van het grondgebied en de nationale rechten
zullen beveiligen.