Hjalmar Schacht zestig jaar Record productie der Engelsche staal industrie Moderne Hunnen in aantocht Groot Rome Bruidegom, die uit de lucht kwam vallen Van bankbediende tot Rijksbank president. Br. Schacht en het nationaal-socialisme. De president van de Duitsche Rijksbank en minister van econo mische zaken ad. interim, dr. Hjal mar Schacht, wordt 22 Januari zes tig jaar oud. Dr. Schacht is een van de belangwekkend ste verschijningen in de Duitsche politiek van de laatste tien jaren. Sedert het na tionaal-socialisme aan het bewind kwam, is hij de man, die voor de werkverschaffing en de bewapening van den nieuwen staat de financiëele mogelijkheden moet scheppen. Schacht, die met zijn buitengewoon hooge staande boorden en zijn ietwat ouderwet- sche lorgnet een zoo dankbaar onderwerp is voor de onbarmhartige teekenstift der karikaturisten, wordt in het buitenland wel eens wegens zijn overgang van de de mocratische republiek naar Adolf Hitier als een renegaat beschouwd. Zulks ten onrechte: Want afgezien van het feit, dat hij steeds een veel te nuchter politicus is geweest, om een echt partijman te zijn, is zijn poli tieke ontwikkeling tenslotte slechts symp tomatisch voor den weg, dien vele Duit- schers zijn gegaan. Van huis uit democraat. Wel is Schacht van huis uit in een de mocratisch milieu opgevoed. Daarvandaan ook zijn zonderlinge voornamen, die Duitschland heel weinig voorkomen. Zijn vader is jarenlang in Amerika geweest en was een groot bewonderaar van den toen- maligen democratischen presidentschaps- Candidaat Horace Greely. Naar dezen man heeft hij zijn zoon Horace Greely genoemd en alleen aan zijn grootmoeder heeft hij den Zweedschen naam Hjalmar te danken. De materieele omstandigheden, waarin het gezin verkeerde, waren vrij bekrompen. Zijn vader is journalist, later koopman en ondernemer en tenslotte kantoorbediende geweest. Maar voor de opvoeding der kin deren bracht de oude" Schacht alle moge lijke offers. De tegenwoordigeg Rijksbank president kon het beroemde Johanneum te Hamburg bezoeken en deed in 1895 eindex amen. Daama studeerde hij eerst in de me dicijnen, vervolgens in de Duitsche taal en letterkunde en tenslotte in de staathuis houdkunde te Berlijn, München, Parijs en Londen. Hij promoveerde te Kiel op een proefschrift getiteld: „Het Theoretische Ge halte van het Engelsche Mercantilisme". Br. SchachVs carrière. In 1903 begint de carrière van Schacht in het bankwezen. Hij wordt in dat jaar ar chivaris bij de Dresdner Bank. In 1914 komt hij als adviseur voor financiëele zaken bij het Duitsche gouvernement in België, keert in 1915 weer naar Berlijn terug en wordt een jaar later leider van de „Nationalbank" Na de fusie van deze onderneming met de Darmstadter Bank neemt de nieuwe Danat- bank al spoedig een eerste plaats onder de groote Duitsche banken in. Schacht is de leider en in deze positie grijpt hij in de po litiek in. Zijn buitenlandsche connecties tracht hij te winnen voor een dragelijke re geling van het vraagstuk der herstelbe talingen. In een reeks artikelen, o.a. in den „Manchester Guardian" gepubliceerd, be strijdt hij de inflatiepolitiek. Zijn pleiten voor een stabilisatie vestigt zoozeer de aan dacht op hem, dat Stresemann hem mi nister van financiën wil maken, hetgeen door een intrigue wordt verhinderd. Maar wel wordt Schacht op 7 November 1923 tot valutacommissaris- benoemd. Schacht trekt zich terug op zijn landgoed bij Berlijn en maakt af en toe voordracht reizen, eerst naar den Balkan en vervol gens naar Amerika, waar hij in 56 dagen niet minder dan 40 lezingen houdt en over al verkondigd, dat het staken der herstelbe talingen door Duitschland aanstaande is. Schacht en Hitier. Eind 1930 is Schacht uit Amerika terug gekeerd en komt hij in aanraking met Adolf Naar de Rijksbank Kort daarop overlijdt Havenstein, de president van de Rijksbank. Schacht en Helfferich worden tot candidaten voor deze functie benoemd. Hoewel het dirccteu- rencollege en de centrale commissie van de Rijksbank zich tegen Schacht uitspreken, valt de keuze van de rcgccring toch op hem De stabilisatie, die Duitschland van chaos en uiteenvallen redt, slaagt. Met be hulp van buitenlandsche leeningen wordt de geld- kapitaalmarkt weer in normale banen geleid De goudvoorraad van de Rijksbank stijgt voortdurend en bereikt in 1928 een stand van 3 milliard. Schacht weet, dat het Duitsche bedrijfs leven onder de toen heerschende omstandig heden buitenlandsche leeningen no^dig heeft Maar hij waarschuwt tegen overdrijving, Zijn vermaningen worden echter nauwelijks de aandacht waardig gekeurd, tot in 1931 de reeds vijf jaar tevoren door Schacht voorspelde catastrophe intreedt, de groote bankcrisis. Als president van de Rijksbank heeft Schacht aan het hcrstelvraagstuk nog meer dan vroeger zijn aandacht te wijden. In 1929 gaat hij als leider van de Duitsche delegatie naar Parijs. Hij is vol optimisme maar komt na bijna vier maanden onder- handeld te hebben, teleurgesteld terug. Na- dien ziet Schacht het heil van de verzoe- ningspolitiek" niet meer in. I i Kwesties met de regeering. I Reeds gedurende de Parijsche onderhan delingen. is het achter de schermen tot con flicten tusschen Schacht en de Duitsche re- geering gekomen. Thans volgt strubbeling op strubbeling. Op de tweede Haagsche con- 1 ferentie weigert Schacht de deelname van de Rijksbank voor Internationale Betalin gen toe te zeggen. Maar de regecring geeft toe en dit is voor Schacht aanleiding om op 7 Maart 1930 zijn ontslag te nemen. In Duitschland en ook daar buiten vat men I dit niet bijzonder ernstig op. Men is blij den rustverstoorder kwijt te zijn. Schacht zelf is er echter zeker van, dat er verandering in don toestand zal komen en in een inter- view met de telegraaf verklaart hij: Voor j mij zal er weer plaats zijn, indien men heeft ingezien, dat het op de tegenwoordige wijze niet meer gaat." Dr. SCHACHT. Zware hamerslagen dreunen aan de poorten van Duitschland. Herderlijk schrijven van Kardi. naai Bertram. In een nieuw Herderlijk Schrijven herin nert kardinaal Bertram, aartsbisschop van Breslau eraan, hoe eenmaal in de MiddeP eeuwen Duitschland overstroomd werd door de Hunnen cn Tartaren en stelt dan de vraag: Zijn thans vanuit Rusland niet de zelfde voorteekenen merkbaar? Thans nu Europa siddert bij het zien van de vervol ging van het Christendom en de vernieti ging van iedere christelijke beschaving in Rusland en Spanje. Zware hamerslagen dreunen aan de poorten van Duitschland. Het Herderlijk Schrijven geeft dan een karakteristieke beschouwing over de anti christelijke stroomingen, die over heel Duitschland zijn waar te nemen. Men be weert, dat het Christendom heeft afgedaan en dat het machteloos in puin valt, omdat het niet geëigend is voor onz.cn volksaard. Dezelfde uitlatingen, die ook het ons vijan dig bolsjewisme bezigt. De kardinaal drukt dan verder zijn angst en bange vrees uit voor de jeugd, die door de verwarring in de ideeën der menschen in onrust wordt geslagen door den laster aan het adres van Kerk en priesters en die langzaam maar zeker totaal vergiftigd wordt door den invloed van de redeneerin gen der moderne heidenen. Wij zijn bang voor de Duitsche jeugd die toch niet zal kunnen ontkomen aan den indruk van de hol-klinkende slagzinnen, welke de vijanden van Gods Kerk in de wereld slingeren. De bisschop besluit dan met een oproep om trouw te blijven aan Führer en Reich. „Wij zijn ervan overtuigd, dat de Führer en de regeering met ernstige zorgen vervuld zijn over Duitschlands positie in den belan genstrijd der volken, en over het behoud van den internationalen vrede. Wij zullen zooveel in ons vermogen is offervaardig deze zorgen deelen, maar wij* mogen daarbij de eveneens ontzettend zware zorgen over de religieuse toekomst van Duitschland niet vergeten." Donkere tijden, zoo besluit kardinaal Ber tram zijn Herderlijk Schrijven, eischen een klaar inzicht, sterke liefde en rotsvast Gods vertrouwen. Zij eischen een volharden in trouwe eensgezindheid van volk, staat en Kerk. Msb. Het bewapeningsprogramma stelt onverwachte eischen. Verdere uitbreiding der produc tie verwacht. Onze V.P.B.-correspondent meldt uit Lon den: De Engelsche staalindustrie heeft in de laatste maanden haar arbeidstempo steeds meer verschex-pt, zonder echter gelijken pas met de stijgende behoefte te kunnen houden. Men blijft er dan ook op aangewezen, meer staal in te voeren dan de met de Internatio nale Ruwstaal-Exportvereèniging overeen gekomen contingenten en is verder verplicht vele uit het buitenland komende opdrachten te weigeren. Men kan er derhalve op reke nen, dat het zoojuist over 1936 gemaakte record reeds in het jaar 1937 gebroken zal worden. De staalproductie van het laatste jaar mag inderdaad gezien worden. Met 11.698.200 ton tegenover een productie van 9.858.700 ton in 1935 is de staalproductie met niet minder dan 18.7 pet. toegenomen. In December, een maand, waarin meestal tengevolge van de vele feestdagen de productie iets vermin derd, heeft men deze in de staalindustrie tegenover de maand November met bijna 18.000 ton tot L019.200 ton kunnen verhoogen Daarmede werd het maandclijksche gemid delde op 974.000 ton tegenover 821.600 ton in het jaar 1935 gebracht. In dit jaar zal de gemiddelde maandelijksche productie, zeer zeker de millioenengrens overschrijden, na dat reeds in de laatslc 4 maanden deze hoe veelheid regelmatig bereikt werd. Hitier. De persoonlijke indruk is voor de veixlere werkzaamheden van Schacht beslis send. Van nu af aan Staat zijn besluit vast. om al zijn krachten aan de ondersteuning der nationaal-socialistische beweging te wijden. Reeds in 1932 verschijnt van zijn hand een klein geschriftje: „Beginselen van de Duitsche economische Politiek", dat ge heel in nationaal-socialistischen geest is geschreven en snel een oplage van 30.000 exemplaren bereikt. Kort na de aanvaarding van de macht door het nationaal-socialisme benoemt Hit- Ier hem tot president van de Rijksbank, ter wijl hij ruim een jaar later ook de leiding over het ministerie van economische zaken krijgt. Onder zijn leiding wordt de werkver schaffing en de bewapening van Duitsch land gefinancieerd en een consequentie va- lutapolitiek gevoerd. Als minister van economische zaken vol voert hij met beleid de reorganisatie van het vrije bedrijfsleven naar den door het nationaal-socialisme gewenschten gebonden vorm. Dikwijls, meestal met groote openhar tigheid en doorspekt met geestige pointes neemt hij de gelegenheid te baat om in re de voeringen de maatregelen van de nieuwe Duitsche economische politiek uiteen te zet ten en toe te lichten, met het buitenland, te polemiseeren en met economische argu menten de Duitsche eisch naar koloniën te motiveeren. Hij is geen volksredenaar en slechts zelden sprebkt hij voor een grooter auditorium dan eenige honderden personen Maar wat hij zegt en hoe hij het zegt, trekt steeds de grootste belangstelling zoowel in Duitschland zelve als in het buitenland. Hij draagt geen uniform en geen insignes en toch, ook al staat hij bij groote gebeur tenissen niet op den voorgrond, is hij door zijn kennis en kunde een der belangrijkste mannen 'van het tegenwoordige Duitschland. WERELDTENTOONSTELLING 1941 ALS AANLOOP VOOR EEN GE WELDIGE UITLEG VAN DE HOOFDSTAD. Mussolini heeft, naar de Msb. weet te mel den, groote plannen met Rome. Van zijn uitbundige liefde voor de stad heeft hij in den loop der jaren meeimalen blijk gege ven, zoowel in daden als in woorden. De groote werken van de laatste jaren kon den alleen met zijn medewqyking en goed- keuring tot stand komen en hebben het as pect van de stad aanzienlijk veranderd en in vele opzichten ook verbeterd. Thans heeft de Duce plannen goedge keurd, die berekend zijn op een geweldigen uitleg van de hoofdstad. Rome zal zioh to.t aan zee, bij Ostia, een afstand van meer dan 25 K.M.. moeten uitstrekken. De we reldtentoonstelling van 1941 zal daartoe den eersten stoot moeten geven. De gebouwen van deze expositie zullen de kern vorm,en van de eerste wijk van het vei'groote Rome. De tentoonstelling zal een oppervlakte van bijna 500 H.A. moeten beslaan en zal een heel Eucalyptusbosch (bescherming tegen malariamuggen), parken en tuinen omvat ten. Senator Vittorio Cini, de organisator van de tentoonstelling heeft in een draadloozen opi*oep tot alle landen der wereld om aan de expositie deel te nemen, gezegd, dat zij de synthese zal worden van de Italiaansche beschaving. Alle vitale krachten van den menschel ijken geest zullen vertegenwoor digd zijn. De constructieve en organisato rische bekwaamheid van geleerden, kunste naars en technici zal op de proef gesteld worden. „Wij hopen, dat de stijl van den komenden tijd door deze tentoonstelling be paald zal worden." Het plan voor deze ten toonstelling, zoo zeide Cini verder, toont Italië's vertrouwen in het behoud van den vrede. Wij gelooven, dat de vrede zich tot en in 1941 zal handhaven, anders zouden wij geen tentoonstelling op zoo'n groote schaal ontwerpen." Men weet, dat er voor 1941 een tunnel spoorweg komt van het centi'aal station rot het tentoonstellingsteiTein. Een nieuwe auto weg, de Via Imperiale zal Rome met de zee verbinden en dan komt er ook een nieuwe groote weg van het Vaticaan, door de stad, naar het tentoonstellingterrein. Het plan van de tentoonstelling moet dit jaar voltooid worden en de bouw begint in 1938 en zal duizenden menschen werk ver schaffen. De journalist Gayda vooi'spelt, dat de tentoonstelling millioenen bezoekers uit alle deelen der wereld naar Rome zal voe ren. De soldaat Giuseppe Tomassi, die tot het Italiaansche luchteskader behoort, was van plan, te Gabice aan de Riviei-a in het hu welijk te ti-eden. Datum en uur van de plechtigheid waren reeds bepaald. Maar op het laatste oogenblik, toen de soldaat zijn verlof al in zijn zak had, werd dit plot seling ingeti-okken en de soldaat kx-eeg, naar de Msb. schrijft het bevel, om zich naar het vliegveld van Ancona te begeven om er zijn examen als parachutist af te leg gen. Wat nu gedaan? Ontmoedigd ging de arme jongen naar zijn commandant. Alles was voor het huwelijk in orde gemaakt en zijn bruid zou zeker door het dorp worden uit gelachen.. De commandant glimlachte eerst, maar dan gaf hij den soldaat den i*aad, niet tegen den wil van zijn oversten in te gaan en het bevel op te volgen. Op den vastgestelden dag van het huwe lijk had het examen plaats. Tomassi ging naar het vliegveld en zocht zijn machine uit. Alvoi'cns in te stijgen, kreeg hij van zijn commandant een brief, waarin stond aangegeven op welke plaats hij met zijn parachute het vliegtuig moest verlaten. De commandant zeicle er echter bij, dat hij- dezen brief niet mocht openen, alvorens het vliegtuig in de lucht was. Na eenige oogenblikken steeg de machine omhoog en de ontgoochelde jongeman opende de enveloppe. Tot zijn grootste ver wondering las hij dat Gabice, het stadje waar zijn bruid wachtte, de plaats was, waar hij met zijn parachute uit het vlieg tuig moest springen. Tegelijkertijd was in den brief een vcrlofkaart ingesloten. Twee uur later nam Tomassi zijn sprong en met kloppend hart bereikte hij den grond van het dorp Gabice. Hij bereikte de ker£ op tijd om zijn bijna teleurgestelde bruid naar het altaar te kunnen leiden. Duitschlands graanvoorraad Vergelijkende cijfers. Sterke ach teruitgang bij 1935. Havas meldt uit Berlijn: Het door het i'ijksbureau voor de statistiek uitgegeven tijdschrift Wirtschaft und Sta- tistik publiceert gegevens over de Duitsche graanvoorraden.In November 1935 beschik te Duitschland over een reserve van 1,325 duizend ton tarwe in October 1936 was zij gedaald tot 650.000 ton en in November j.1. 522.000 ton Aan i'ogge beschikte Duitschland in November 1935 over 1.179.000 ton, in October 1936 over niet meer dan 620.000 ton en in November j.1. over 558.000 ton. Met betrekking tot de gi-anen, die als vee voeder gebruikt worden, zijn de cijfers als voigt: haver November 1935 183.000 ton en November 1936 118.000 ton; gerst November 1935 569.000 ton en November 1936 104.000 ton. Voor mais wordt medegedeeld dat de maisvooiTaad in November 1936 2,800,000 ton bedroeg. De ruzies in het Verre Oosten Het Russisch verkeer met Pro- granitsjnaja verbroken. Volgens berichten uit Chanarowsk hebben de Mandsjoekwo-Japansche autoriteiten van het grensstation Progranitsjnaja niet te ver- di-agen arbeidsvoorwaarden geschapen voor het Sovjet-Russische personeel van de trei nen, welke het verkeer tusschen Grodekowo en Pi'ogranitsjnaja onderhielden. De Japan ners en de Russische witgardisten, die hier als politie zijn aangesteld, ondenvierpen het pex-soneel aan visitatie en vernedex^ende ver- hooren, terwijl in sommige gevallen zelfs werd overgegaan tot mishandeling. De hei-haalde protesten van de Sovjet- autoriteiten hebben geen uitwerking gehad en het volkscommissariaat voor het ver keerswezen heeft thans besloten het verkeer met het station Progranitsjnaja voorloopig te staken. De bekende Australische poolonderzoeker Sir Herbert Wilkins is voornemens met een speciaal gebouwde duikboot onder het ijs door naar de Noordpool te varen. Hierboven de onderzeeboot „Nautilis", waarmede Wilkins in 1931 reeds een dergelijke poging ondernam. Ook de productie van ruw ijzer is ur- lijk verder vei'hoogd. Zij steeg in tot 7.685.700 ton tegenover 6.424.100 ton j35, wat dus een toename van niet minder dan 19.6 pet. beteekent. En hierbij moet worden opgemerkt, dat de productie van ruw ijzer in Engeland in 1936 nog hooger zou zijn geweest, indien men slechts de benoodigde hoeveelheden erts ter beschikking had gehad Maar de burgeroorlog in Spanje heeft de ijzerertsverschepingen van een aantal mijnen ernstig beïnvloed en bovendien maakten zich ook andere landen een aanzienlijk grootere vraag naar ijzererts geldend, wat niet slechts de prijzen in de hoogte dreef, maar er gedeeltelijk toe leidde, dat niet alle opdrachten ten volle konden worden uitge voerd. Men kan er dan ook op rekenen, dat de Engelsche producenten in dit jaar met kracht zullen aandringen op de ontsluiting van nieuwe ijzermijnen in Engeland en de heropening van oude mijnen en dat ook alle voorstellen tot het winnen van ijzer in het Britsche empire de aandacht van de Engel sche belanghebbenden zullen vinden. De oorzaken. Het is wellicht niet overbodig, hier in het kort de verschillende oorzaken uiteen te zetten, die in de laatste jaren tot de scherpe stijging van de Engelsche staalproductie hebben geleid. Wij moeten daarbij uitgaan van den overgang van Engeland naar het systeem van de beschermende invoerrech ten, dat de tarieven voor staal eerst tot 33 1/3 en later zelfs tot 50 h 60 opdreef. Deze laatste invoerrechten hadden op den duur iederon import moeten verhinderen, weshalve de hoofdzakelijk bij de IREV aan gesloten belanghebbenden zich bereid ver klaarden tot een contingenteering van den invoer tegenover het toestaan van een lager i tarief van 20 In don tusschentijd hadden j de Engelsche industriëelen niet slechts voor een noodzakelijke financieele saneering ge zorgd, maar zij hadden bovendien hun be- i drijven gemoderniseerd en uitgebreid, om aan de bèhoefte van de inheemsche indu strie en de buitenlandsche afnemers te kun nen voldoen. Ongetwijfeld had de regelmati ge vermindering van den staalinvoer, die met de IREV was overeengekomen, ook vol gens het programma kunnen worden uit gevoerd. indien niet min of meer plotseling het Engelsche bewapeningsprogram.ma uit den hemel was komen vallen. Het was de bewapening, die in grooten omvang onver wachte eischen aan de Engelsche industrie ging stellen. Wanneer op het oogenblik een productie in het jaar 1936 van bijna 11.7 millioen ton met. de productie van Enge land in het jaar 1913 van 10.3 millioen ton vergeleken wordt, dan mag men daarbij naast de genoemde beperking van den in voer de aanzienlijk uitgebreide gebniiks- mogelijkheden van staal niet vergeten. Staal is immers niet meer slechts de gi'ondstof voor bewapening, voor machines en voor schepen. Tn den tijd na den wei'eldoorlog heeft staal zich geheel nieuwe gebieden veroverd: de automobiel- en de bouwindu- strie, bedrijfstakken, die voor den oorlog slechts in geringen omvang staal afnamen. Een waarschuwing. Na de uitvoering van het bewapenings programma zou de Engelsche industrie ze ker in staat zijn, de inheemsche behoefte zonder een noemenswaardige uitbreiding van de bedrijven te dekken. Daarom wor den de industrieelen er ook van verschillen de zijden voor gewaarschuwd, hun fabrieken niet al te veel uit te breiden, om een der gelijke crisis, zooals de Engelsche staalindu strie na den oorlog reeds eenmaal beleefd heeft te vermijden. Het schijnt, dat men de ze waarschuwingen gedeeltelijk ter harte wil nemen, waarop intusschen de voor bewape ningsopdrachten sterker gespecialiseerde be drijven een niet economisch, maar strate gisch bepaalde uitzondering maken. De kwestie der niet- inmenging in Spanje Controle-plan der militaire des kundigen. De militaire deskundigen van de niet-in- mcngingscommissie zijn gereed gekomen met de uitwerking van een conti'oleplan, dat beoogt het binnenkomen van oorlogs materiaal en vrijwilligers in Spanje te ver hinderen. De Moming post meent te weten, dat voor Spanje bestemde schepen te voren een neu trale haven zouden moeten aandoen waar zij zouden worden gevisiteerd door verte genwoordigers der nietinmengingscommissie welke eventueel een certificaat kunnen uit geven dat zich aan boord geen oorlogsmateri aal of contingent vrijwilligers bevindt. Duitschers en Italianen zouden de regee- ringshavens bewaken, terwijl de Russen en Franschen het toezicht zouden uitoefenen op de havens der opstandelingen. Groot Brittannie zou als arbiter optreden. De Fransch-Spaansche grens zou gesloten worden en vreemde waarnemers zouden er toezien, opdat geen vrijwilligers tersluiks Spanje zouden binnenkomen. Aan de Portu- geesche grens zouden overeenkomstige maat regelen worden genomen. ALLE ONTVLUCHTE GEVANGENEN WEER GEGREPEN. Alle 70 gevangenen, die tijdens de muiterij van Zondagavond uit de gevangenis in Ontario waren ontvlucht, zijn weer gegrepen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 7