Opschriften - oorlog
in Iran
Buitenland
Aartshertog Otto moet
nog wat geduld oefenen
Verboden thuis te slapen
De Atlantische vliegdienst
Uit de huishouding van
Marianne
De nieuwe Britsche
linieschepen
Vliegtuig vergaan
De schoolstrijd in
Elzas-Lotharingen
Donderdag 11 Februari 1937
Tweede blad
Oostenrijk is nog niet rijp voor
de monarchie.
"De legitimisten in Oostenrijk hebben gis
teren een belangrijke vordering gemaakt,
doordat de Wiener Zeitung, het meest offi
cieuze orgaan, in een hoofdartikel zich met
het monarchistische probleem bezig houdt
en de vraag stelt, hoe de monarchistische
AARTSHERTOG OTTO,
kroonpretendent van Oostenrijk.
orde opnieuw op' Oostenrijksch gebied zou
kunnen worden opgebouwd. Het blad ant
woordt op deze vraag met een duidelijke
waarschuwing om geduld en bedachtzaam
heid te oefenen. Deze waarschuwing wordt
gericht tot den troonpretendent, aartshertog
Otto. Het blad eindigt met een beroep op
de ijverige medewerking van de legitimis
ten binnen het kader van het vaderland-
sche front: „De politieke evolutie van Oos
tenrijk eischt een vervolmaking van de
autoritaire gedachte, aldus het blad, en de
laatste etappe op dezen weg is nog niet
bereikt.
De vliegtocht van Farikh
naar het Poolgebied
Ontwerp geregelde luchtverbin-
ding in studie.
Féodor'Farikh, een der bekendste Sovjet-
Russische Fooivliegers is, naar wij reeds
gemeld hebben, Maandagochtend voor een
todht naar het Noordpoolgebied vertrokken
en inmiddels te Kazan aangekomen.
Deze vluoht de tweede van dezen aard
heeft ten doel een geregelden vliegdienst
in te stellen van Moskou langs de Poolkust
naar Wladiwostok.
Farikh zal via Archangel, Kaap Tsjel-
joeskin en het eiland Wrangel naar Kaap
Wellen vliegen en dan via Irkoetsk en No-
vosibirsk terugkeeren.
De eerste wintertocht.
Het bijzondere van dezen vliegtocht van
Farikh naar het Poolgebied is, dat het de
eerste wintervlucht is, welke ooit naar het
Poolgebied is ondernomen.
Een belangrijk deel van de vliegroute
gaat boven onbewoonbaar of schaars be
volkt gebied het z.g. land met het eeuwi
ge ijs.
Farikh heeft het doel van zijn tocht uit
eengezet in een interview, dat hij voor zijn
vertrek aan enkele persvertegenwoordigers
heeft verleend. Hij sprak over een herha
ling van den vliegtocht, welke Sergei Mo-
lokof in den zomer van 1936 heeft gemaakt,
doch thans onder wintersche omstandighe
den, om de werkzaamheden der Poolstati-
ons na te gaan en de overwin teraars langs
den grooten Noordelijken zeeweg van het
noodige te voorzien.
Farikh maakt gebruik van een speciaal
gebouwd ANT 4-toestel, dat is uitgerust met
twee „M 17" motoren, van 715 P.K., welke
een gemiddelde uursnelheid van 150 mijl
mogelijk maken. Krachtige schijnwerpers,
welke onder de vleugels zijn aangebracht,
zullen het dalen in den donkeren Poolnacht
vergemakkelijken.
Een nieuwe Oostenrijksche oeco
nomische school. Blootshoofds
loopen, zelf scheren e-d. taboe.
Volgens de „Daily Herald" heeft, de Ween-
sohe vereeniging van I-Ioedenfabrikanten 't
verzoek tot de regeering gericht burger
ambtenaren te evrbieden blootshoofds in het
openbaar te verschijnen.
Aangemoedigd door dit initiatief zijn nu
de kappers met het verzoek gekomen bij
de wet het zelfscheren te verbieden, althans
tegen te gaan door het heffen van een hoo-
ge belasting op scheermesjes.
Cynici hebben reeds opgemerkt, dat het
hotelbedrqf er zijde bij zou kunnen spinnen,
indien van hoogerhand zou worden be
paald, dat het voortaan verboden zou wor
denthuis te slapen.
mandsjoekwo-bandieten contra
politie.
Mandsjoekwo-politie heeft bij Tang Yoean
Hsien (Mandsjoekwo) een aanval gedaan
op 160 bandieten. Na een gevecht dat drie
uren heeft geduurd, hebben de bandieten
zirih terug getrokken. Zij voerden een zes
tigtal boeren en drie Japanners mede. Men
vreest voor het lot van laatstgenoemden.
De prachtige Spaansche stad Malaga, welke thans in handen der opstan
delingen gevallen is.
Proefvluchten met vliegbooten
voor den Atlantischen dienst.
Uit Londen wordt gemeld:
De vliegboot Caledonia welke met extra
tanks is uitgerust, maakt thans proefvluch
ten ter voorbereiding van Atlantische Oce-
aanvluchten. Deze extra tanks zijn aange
bracht om het vliegen over groote afstan
den mogelijk te maken. Dindag werd de
verbinding met het nieuwe radiostation
aan de monding van de Shannon (Ierland)
geprobeerd. De Calednia was ongeveer
zes uur in de lucht. De tocht ging boven
Ierland, de Ierschc zee, en de kust van
Cornwall en Wales.
Toen de Caledonia van Southampton ver
trok, had zij een belasting, welke gelijk is
aan de lading, waarmede de tochten over
den Atlantischen oceaan zullen worden
begonnen. Het brutogewicht van de vlieg
boot bedroeg toen 45.000 Engelsche ponden,
De Caledonia was in 30 seconden „los".
Maandag of Dinsdag zal de Caledonia
een proefvlucht maken van Londen naar
Alexandrie, d.i. een grooter afstand dan
van Ierland naar New Foundland.
VLIEGTUIG VERGAAN.
Nabij de kust van San Francisco is Dins
dag j.1. een vliegtuig, dat van Los Angeles
kwam gezonken. De kustwacht, heeft ver
geefs de wateren 'afgezocht.' Het toestelhad.
passagiers aan boord.
EEN LOGEERKAMER VOOR
HOOGE GASTEN.
Parijs bezit, zegt dc N.R.Crt., geen paleis,
in staat buitenlandsche staatshoofden en an
dere doorluchtige bezoekers van over de
grenzen waardig te ontvangen.
Toen Koningin en Prins hier vóór den oor
log te gast waren, logeerden ze in het pa-
reis aan de Quai d'Orsay. Andere niet ge
kroonde hoofden vonden hun appartemen
ten in een hotel, Crillon aan de Place de la
Concorde.
„Dat moet anders worden", dacht
Blum en hij zette door.
Een groot terrein aan den zoom van liet
Bois de Boulogne, waar de Avenue Foch
uitmonde, de Porte Dauphine met andere
woorden, behoort aan de stad. De staat wil
het hebben om er een paleis te laten bou
wen, waar tevens vertegenwoordigers van
buitenlandsche gemeentebesturen, op offi
cieel bezoek te Parijs, kunnen worden onder
gebracht.
De financieele schikking is in de betrok
ken raadscommissie goedgekeurd. Ten spoe
digste wil men met het houwen beginnen,
ja het heet. dat het gebouw nog dezen zo
mer, wanneer tijdens de tentoonstelling hoo-
ge gasten te venvachten zijn, geopend kan
worden.
Receptie-salons, wintertuin, aqua-
ria, schouwburg. Dag en
nacht werkt men aan het nieu
we paleis, opdat het van den
zomer klaar kan komen.
De bouw is opgedragen aan architect Gra-
net, die daartoe behalve over een belangrijk
crediet over meer dan 15.000 vierkante K.M.
beschikt. Het moet verrijzen achter het thans
in onbruik geraakte sierlijke station van
de ringbaan, waar vroeger vorstelijke per
sonen plachten ontvangen te worden.
Hij vertelde aan een vertegenwoordiger
van het Journal, dat het iets als een groot
Trianon wordt, omgeven door een groot
tuin. waarvan de terrassen het groen van
het naburige bosch zullen bereiken.
Er komen eenige weelde-appartementen.
geheel in modernen stijl te meubelen, het
centrum zal bestaan uit een reeks receptie
salons en de wintertuin wordt getooid met
een groot aquarium, dat alle variëteiten
van visscben moet omvatten die men vindt
in de zeeën, welke de Fransche koloniën
bespoelen. Onder deng rond wordt een
schouwburgzaal gebouwd en de architect
maakt zich sterk, dit alles in de eerste helft
van de maand Juli te kunnen opleveren.
Van de regeering kreeg hij machtiging
gedurende zes maanden nacht en dag te
laten werken en er wordt geperfectionneerd
materiaal gebruikt, waarmee kostbare tijd
gewonnen wordt.
Vele nieuv/igkeden.
Op nieuwjaarsdag zijn twee nieuwe linie
schepen voor de Britsche vloot op stapel ge
zet. Zij zullen „King George V" en „Prince
of Wales" heeten en 35000 ton meten.
In November van het vorige jaar zijn in
een witboek de conclusies neergelegd van
een onderzoek dat de commissie voor de
rijks verdediging had ingesteld naar de
doelmatigheid van slagschepen, met name
naar de vraag of deze afdoende te bescher
men zijn tegen aanvallen uit de lucht. De
commissie komt, zegt de N.R.Ct., tot de slot
som dat sterke pantsering en verdeeling
door waterdichte schotten slagschepen kun
nen waarborgen tegen vitale beschadiging
door aanvallen uit de lucht en dat de taak
van zulke schepen niet in alle omstandig
heden kan worden verricht door luchtstrijd
krachten. Ter motiveering voert de commis
sie aan dat in den wereldoorlog de helft
van alle Britsche koopvaarders, die door
andere oorlogsschepen dan duikbooten zijn
vernietigd, op meer dan 500 mijl van de
Britsche territoriale wateren zijn aangeval
len m.a.w. buiten den radius van de
Britsche luchtstrijdkrachten. Om die reden
concludeert de commissie dat slagschepen
vooralsnog onmisbaar zijn.
Wat de wapening van de nieuwe bodems
betreft, melden de Engelsche bladen, dat
het geschut van het grootste kaliber 35.6
c.M. zal zijn. Elk schip zal twaalf van die
vuurmongjen,. ^n, torej^, opgesteld,, voeren.
Elke granaat zal 700 kg. wegen en de vuur-
snelheid van eiken mond zal P/2 schot per
ïinuut zijn.
Daarenboven krijgen de schepen 6 vuur
monden van 15 c.M. en een zeer sterke pant-
i-ring en bewapening tegen luchtaanval-
en (tenminste 16 stukken).
De snelheid van de schepen zal 30 zeemijl
'.">6 k.m.) bedragen.
Een eigehaardige nieuwigheid is, dat in
geval van een zeegevecht de trefkans kan
worden verminderd door het laten vol loo
pen van watertanks, zoodat de schepen en
kele voeten dieper komen te liggen.
Elf slachtoffers.
Nabij de kust van San Francisco is Dins
dag j.1. een vliegtuig, dat van Los Angeles
kwam, gezonken. De kustwacht heeft ver
geefs de wateren afgezocht. Het toestel had
11 personen aan boord, w.o. 8 passagiers en
3 leden der bemanning. Men geeft de hoop
op, nog iemand tre kunnen redden.
Italië bouwt oorlogsbodems
voor Siam
In tegenwoordigheid van hooge militaire
en politieke autoriteiten is gisterochtend te
Mon Falcone de voor de Siameesohe mari
ne bestemde torpedojager Songla te water
gelaten. Dit is het negende der elf oorlogs
schepen, welke op de werven te Mon Fal
cone voor rekening der regeering van Siam
worden gebouwd.
Al deze schepen zullen einde Maart wor
den opgeleverd om in de maand April met
Siameesche bemanningen naar hun bestem
ming vertrekken.
EEN NOGAL AANVECHTBAAR
ARGUMENT.
Duitschland zal van Japan geen
koloniën terugeischen.
In een commentaar op de berichten, vol
gens welke Duitschland al zijn oude kolo
niën zou opeischen, waarvan er enkele on
der Japansch mandaat staan, heeft de
woordvoerder van het Japansdhe Ministerie
van Buitenlandsche Zaken verklaard, dat
Japan niet verwachtte, dat Duitschland tot
dit land- een zoodanige eisch zou richten,
aangezien Japan zelf een der landen is, die
onvoldoende koloniën hebben.
Menschen, die zóóveel haast
hebben, dat hun de tijd ontbreekt
om veilig te rijden, krijgen vaak
maanden cadeau in hospitaal of
huis van bewaring
GENERAAL FRANCO IN HET VUUR
VAN ZIJN REDE. Een zeldzaam ge slaag,
de foto van den leider der Spaansche
nationalisten.
Een rechtzetting van het mi-
nist er-presidium.
Het Fransche minister-presidium heeft
een nota gepubliceerd, waarin o.a. wordt
gezegd, dat de minister-president kennis
heeft genomen van het herderlijk schrijven
dat de bisschop van Straatsburg heeft ge
richt tot de geloovigen van zijn diocees en
waarin hij hen aanspoort», zich te scharen
achter het initiatief, dat de* Pari Social
Francais heeft genomen, en een soort re
ferendum te organiseeren tegen het ontwerp
dat hij de regeering toeschrijft om de lee-
kenschool in te voeren. De Minister-Presi
dent heeft, evenwel nooit een dergelijk plan
gehad. Integendeel bij het decreet van Oc-
tober 1936 wordt de school in Elzas-Lotha
ringen gehandhaafd zooals deze is.
De nota protesteert verder tegen den
toon van het herderlijk schrijven en ves-
tigd de aandacht van den prelaat op de
verantwoordelijkheid, welke deze op zich
laadt en spoort hem aan in het vervolg
kalmer .,en meer doordacht te..schrijven.
Revolutionair
optreden der
Kussen
TEHERAN.
Eiken dag nog brengen de dagbladen hier
berichten over sneeuwval in het Oosten, in
hot Westen, in liet Noorden en in liet Zui
den. Er zijn reizigers, die komend uit Bag
dad, op weg naar Teheran, reeds bijna veer
tien dagen vast worden gehouden door de
sneeuw. Gelukkig zijn zij, die op deze wijze
vast zijn geloopen in een stad van beteeke-
nis als Khermansjah of Hainadan, waar
goed ingerichte hotels bestaan. Een mijner
kennissen, die van een stadje in het Noor
den is gekomen, is vier dagen onderweg ge
weest, terwijl men anders over dien tocht
acht uren doet. De automobiel, waarmede
hij de reis maakte, is blijven steken in de
sneeuw en hij met nog enkele reizigers heb
ben met moeite een „tsjaichane" (theehuis)
weten te bereiken, waar ze tenminste een
onderdak en warmte vonden, al moesten ze
er, bij gebrek aan bedden, op den grond
slapen. Doch ook deze menschen mochten
zich nog niet te veel beklagen. Anderen
waren nog minder gelukkig en zijn onder
weg dood gevroren. Niettegenstaande dezen
strengen winter wordt evenwel overal de
arbeid aan den spoorweg, die hier het ge-
heele leven zal veranderen, zooveel moge
lijk voortgezet en over vier weken hoopt
men het noordelijke deel van den grooten
spoorweg, de verbinding tusschen de Kaspi
sche Zee en Teheran, voor het verkeer te
openen. De voltooiing van het gedeelte tus
schen Teheran en de Perzische Golf zal nog
twee a drie jaar op zich laten wachten.
Dan echter zal de verbinding tusschen de
Kaspische Zee en de Perzische Golf, een
enorme arbeid, tot stand zijn gebracht en
zal Iran een geweldigen stap vooruit heb
ben gedaan in zijn ontwikkeling.
Intusschen heeft dezer dagen de Iransche
regeering een besluit genomen, dat vele
Europeanen hier, maar niet mij verbaast.
Tot nu toe kon men te Teheran en ook
in andere Iransche steden overal opschriften
zien in verschillende talen: Iransch, maar
ook Fransch, Armeensch, Duitsch, Engelsch
Russisch. Dit is eensklaps van hoogerhand
verboden geworden. Toegelaten zijn alleen
opschriften in het. Iransch, dat voor de
groote meerderheid der Europeanen hier
volkomen onleesbaar is. De Iransche taal
wordt namelijk tot nu toe geschreven in 'n
apart alphahet, dat zeer veel overeenkomt
met het Arabische en daarvan ook stamt.
Onder de overheersching door de Arabieren
werd het ingevoerd en het is dan ook een
„Semietisch" alphahet, wat feitelijk vreemd
is, daar het. Iransch niet is een Semietische,
maar een Sanskrittaal, evenals bijna alle
Europeesche talen, het Nederlandsch,
Fransch, het Italiaansch, Engelsch, Russisch
Noorsch en Spaansch.
De Iransche taal.
Dit Iransch-Arabisch alphahet heeft fei
telijk alleen medeklinkers en geen klinkers.
Bovendien veranderen deze letters soms
sterk van vorm al naar ze alleen, dan wel
aan het begin, aan het einde of midden in
een woord staan.
Het optreden der Russen in Iran.
Op dit oogenblik ziet men overal, op win
kels, op banken, op restaurants, op hotels,
nog slechts deze voor verreweg de meeste
Europeanen volkomen onleesbare letters.
De andere opschriften moesten op bevel
der politie worden verwijderd. Aan de ge
zantschappen konden natuurlijk de opschrif
ten in vreemde talen blijven.
Een grappige moeilijkheid ontstond door
de houding van Russen.
Te Teheran bevindt zich in een der hoofd
straten een Russisch reisbureau, „Intourist"
een onderneming der Russische regeering,
zooals nu eenmaal alles in Rusland staats
onderneming moet zijn. Dit Russische
staats-reisbureau weigerde eenvoudig de
opschriften in het Russisch of in Latijnsch
alphahet te verwijderen. De beeren van dat
reisbureau zeiden, vermoedelijk na rugge
spraak te hebben gehouden met het Rus
sische gezantschap: „Wij zijn een staatson
derneming en hebben ons aan zulke voor
schriften van een vreemde regeering niet
te storen."
De Iransche overheid stond evenwel op
een ander standpunt en meende: „Gij zijt
een onderneming van vreemden op Iran-
schen bodem en of de ondernemers nu zijn
particulieren of een regeering, dat laat ons
volkomen koud. En uw reisbureau is geen
gezantschap en heeft geen bijzondere voor
rechten. Dus moet ge gehoorzamen aan
onze voorschriften en de borden met vreem
de letters verwijderen."
De Russen wilden evenwel het hoofd
niet buigen en heden heb ik het aangezien,
hoe eenige politiemannen en arbeiders on
der bevel van een politie-officier plotseling
begonnen zijn de niet-Iransche opschrif
ten van dit Russisch staats-reisbureau weg
te nemen. Nauwelijks was men daarmede
begonnen of er verscheen een automobiel
van het Russische gezantschap met voorop
de roode Russische vlag met hamer en
sikkel. Blijkbaar hadden de heeren van
het reisbureau de tusschenkomst van hun
gezantschap telefonisch ingeroepen, maar
deze tusschenkomst mocht niet baten. De
Iransche politiemannen en arbeiders gin
gen onder toezicht van den politie-officier
rustig door met hun werk.
Eigenaardig is het, dat van alle gezant
schappen te Teheran het Russische gezant
schap zich het onhandelbaarst betoonde.
Dit gezantschap kan niet vergeten den tijd4
dat het woord van een Russische gezant
(der czarenregeering) tc Teheran meer gold
dan een woord van den sjah of van een
zijner ministère. Deze tijd is echter voor
goed voorhij, ook al zouden de heeren te
Moskou, zij het onder een andere vlag en
onder andere leuzen, even imperialistisch
willen optreden als de diplomaten van den
czaar in den ouden tijd, toen het thans
volkomen onafhankelijke Iran niet veel
meer was dan een speelbal van Engeland
en Rusland.
Te Teheran vindt men thans, behalve
aan de gezantschapsgebouwen, nergens
meer opschriften in vreemde talen. Bij
sommige Europeanen heeft dit kwaad bloed
gezet en mij doet het lachen, want achter
deze „opschriftenoorlog" verbergt zich, zoo
is mijn overtuiging, een weldra door te voe
ren nieuwe hervorming. Onder de Iransche
kooplieden zullen spoedig protesten op
gaan, daar ze thans geen middel meer heb
ben Europeesche klanten te lokken en dan
zal men hun tegemoet komen en hun toe
staan hun opschriften te stellen in het
Iransch maar... met Latijnsche letters, die
ook de Europeanen kunnen lezen. Het
Iransch-Arabische schrift zal dan worden
afgeschaft en deze hervorming zal dan ko
men „op verlangen van het publiek". Iets
dergelijks, maar niet op zulke handige en
knappe wijze, hebben we vroeger in Tur
kije zien gebeuren. Deze hervorming, die
men in afzienbaren tijd kan verwachten,
zal bovendien een werkelijk „nationaal"
karakter dragen, want het huidige Iransche
alphahet is niet ..Iransch" en vreemd aan
de taal. In Irak, in Egypte zal een derge
lijke hervorming vermoedelijk lang op zich
laten wachten, maar daar is de toestand
ook geheel anders. Men spreekt er een Se
mietische taal (het Arabisch) en dus is het
begrijpelijk, dat men er een Semietisch al-
prabet heeft. In Iran is, zooals ik boven,
•reeds opmerkte, de taal niet Semietisch en
het Semietische alphabet dus een vreemd
element.
Bovendien, het Latijnsche alphabet Is
aanmerkelijk eenvoudiger en logischer dan
het Arabische. Voor elk der letters heeft men
er vier verschillende vormen, bij het La
tijnsche alphahet slechts twee (de kleine
letter en de hoofdletter). Hoeveel men het
onderwijs in Iran onder het bestuur van
den huidigen sjah, die een groote sjah is,
ook heeft verbeterd, toch is hel aantal anal-
phabetcn nog aanzienlijk. Behalve schoten
heeft men thans ook vrijwel overal avond
cursussen voor volwassenen ingericht en 't
Latijnsche alphahet zal don on getetterd en
heel wat gemakkelijker hij zijn te brengen
dan het Iransch-Arabische alphabet.
En zeker zal de invoering van het La
tijnsche schrift er zeer vele Europeanen
eerder toe brengen zich te wagen aan do
studie van de Iransche taal. daar voor ve
len hunner het ongetwijfeld fraaie, maar in
gewikkelde Iransch-Arabische schrift eer
soort afschrikking vormde.
J. K. BREDERODE.
