PH1L
Economische Kroniek
Het
'2 triümph
van
Zalm!
B ALLY
fa. Herm. DE RAAT
Laat Uw smaak triomfeeren
IO" VIRGINIA C1CARETTES
De Staat als verwerkelijker
van idealen.
Ingezonden
Die GRIEP-aanval
wordt gestuit!
akker's Abdijsiroop
Een fideele gevangenis
Saterdag 20 Februari 1937
Tweede blad
Voor een uiterst bescheiden bedrag treedt de Philips' Rondo op als
leidsman door Europa's concertzalen, cultuur-centra en ontspannings
oorden. Een toestel, waarin de kenmerkende eigenschappen der
„Symphonische Serie" duidelijk te ontdekken vallen, - van het karak-
teristiek-natuurgetrouwe geluid af, tot de uiterst gemakkelijke af
stemming toe.
ÉENHEID ALS GEÏNTERESSEERDE BIJ
HET ARBEIDSPROCES NAAST WERK
GEVERS EN WERKNEMERS.
De Franschen mogen er prat op gaan de
Uitvinders te zijn geweest van een nieuwe
wijze van optreden bij stakingen door de ar
beiders, die het werk hebben neergelegd.
Het afgcloopen jaar hebben deze de methode
ingevoerd om de bedrijven te bezetten en dit
yoorbecld heeft aanstekelijk gewerkt, want
ook in Amerika hebben stakende werklieden
tot hetzelfde middel gegrepen.
Het merkwaardige daarbij is, dat degenen,
ilie er genoegen in scheppen zich blijvend in
de fabrieken te installeeren, thans reeds zoo-
,ver zijn gekomen, dat ze zich daarbij beroe
pen op zekere rechtsgronden, rechtsgronden
intusschen, welke zich met het thans be
staand rechtsbegrip nog moeilijk laten ver
eenigen. In Frankrijk, waar het volksfront
tien scepter zwaait, schijnt dit voorloopig
■weliswaar in meerdere mate het geval te
zijn dan in de Vereenigde Staten, maar het
is nauwelijks aan te nemen, dat de opvattin
gen, welke op het oogenblik in Frankrijk
heerschen zich op den duur zullen weten te
handhaven.
Voor recht gaat nu eenmaal door, wat men
Zich door macht of kracht weet te verwerven.
Want, hoewel de tegenwoordige mensch
zich wel eens verbeeldt zich daarboven te
hebben verheven, in de praclijk geldt nog
weinig anders dan het recht van den sterk
ste. Voor rede en billijkheid is de mensch,
niettegenstaande de beschaving, waarin hij
zich mag verheugen, dikwijls nog allerminst
toegankelijk. Die beschaving echter is in me
nig opzicht slechts een technische en heeft in
de meeste gevallen met het cultureele hoe
genaamd niets te maken. Daarom kan men
het zien gebeuren, dat een organisatie uit de
kringen van landbouw, veeteelt, midden
stand, arbeiders of uit welke dan ook, soms
in een rede de schoonste idealen kan uit
beelden, die hij echter onmiddellijk en op de
meest volkomen wijze aan zijn laars lapt,
zoodra zijn persoonlijk belang of het belang
van een kleine kring, waarbij hij ten nauw
ste betrokken is, daarmee in conflict komt.
Zoo is de beste maatstaf, welke men in de
economie kan aanleggen, altijd nog die van
het stoffelijk eigenbelang.
Er is ook geen twijfel aan of door het vrije
spel der op elkaar inwerkende tegengestelde
krachten wordt voorloopig op de meest
juiste wijze het evenwicht in onze economi
sche samenleving gevonden, zij het ook, dat
dit onherroepelijk van tijd tot tijd gepaard
moet gaan met schokken in den vorm van
stakingen, stilleggingen van bedrijven met
werkloosheid.
Slechts wanneer degenen, wier belangen
tegenover elkaar staan, op den duur voldoen
de inzicht kunnen krijgen voor elkanders in
teressen, wanneer ze over en weer de billijk
heid er van gaan inzien, met den ander re
kening te gaan houden, eerst dan zal men
die schokken eerst kunnen vermijden.
Doch die tijden zijn nog ver.
Zoo ze ooit komen!
Intusschen is de staat zich meer en meer
gaan bemoeien met de onderlinge geschil
len. Ten deele is dit het gevolg van het
feit, dat in onze dagen meer dan voorheen
een beroep wordt gedaan op de gemeen
schap om bedrijven en werklooze arbeiders
te steunen. Het is niet meer dan begrijpe
lijk, dat deze gemeenschap, nu van haar stof.
felijke bijdragen worden verlangd, van haar
zijde medezeggenschap wenscht te hebben
op den gang van zaken. Daarnevens echter
is het eveneens begrijpelijk, dat ze haar
macht in de weegschaal stelt om te trachten
de onvermijdelijke schokken uit het vrije
bedrijfsleven tracht te beperken en deze in
hun gevolgen minder heftig te doen zijn.
Want ze gaan onherroepelijk gepaard met
verlies van kapitaal en arbeidskracht.
Deze staatsbemoeiing nu kan worden toe
gejuicht voor zoover ze op neutrale wijze
wordt uitgeoefend. Men zou het daarbij
modanig kunnen opvatten, dat ze tot. op
-ekere hoogte in de plaats treedt van het
redelijkheidsbesef, dat bij de particulieren,
wier belangen tegengesteld gericht zijn, nu
eenmaal ver te zoeken is.
Voor een dergelijke neutraliteit is natuur
lijk het meest gewenschte, dat noch werkne
mers, noch werkgevers een regeeringsmeer-
derheid vormen. Is dit wél het geval, dan
kan het voorkomen, dat, gelijk in Frankrijk
aan één der groepen tegemoetkomingen wor
den gedaan louter uit principe. Deze kun
nen niets anders ten gevolge hebben dan
dat de spanning wordt vergroot en op den
duur zal een schok van grooten omvang
moeten volgen, omdat het evenwicht zich
nu eenmaal niet duurzaam laat verbreken.
Bij ons te lande mag zeer zeker van een
behoorlijke neutraliteit worden gesproken,
al ontbreekt het dikwijls niet aan stemmen,
die een andere opvatting laten hooren. Voor
zoover deze stemmen echter komen uit de
tegenovergestelde kampen, mag men aan
nemen, dat ze elkaar weer opheffen. Iets
dergelijks is inderdaad dikwijls het geval
en zoo meenen we, dat we, voor wat Neder
land betreft, mogen spreken van een rede
lijk goede toestand.
Anders wordt een en ander echter, wan
neer de staat als derde aan de productie
begint te scheuren en het aantal met el
kaar krakeelende tegenstanders vermeer
dert tot drie.
Iets dergelijks is op het oogenblik" zeer in
het bijzonder het geval in de fascistisch ge
regeerde rijken.
In de communistische, waar de regeering
veelal de rol van producent heeft overgeno
men, stelt ze zich direct tegenover den werk
nemer. Dit laatste kan heel goed gaan, zoo
lang de arbeider de opvatting blijft huldi
gen, dat hij een redelijk deel ontvangt van
de productie. Vat echter in den loop van
den tijd een andere meening post, dan kun
nen strubbelingen zoo min uitblijven als in
de kapitalistische maatschappij.
En ze zullen eerder uitbreken, naarmate
de werkgever gelijk ook in de kapitalis
tische samenleving het geval is meer
voor zichzelf opeischt, naarmate zijn huis
houding een duurdere is. Voor zoover den
staat betreft worden de kosten daarvan in
dezen tijd in hoofdzaak bo.paald door het
schatten-verslindende apparaat van leger
en vloot. Men mag dit beschouwen als iets
noodzakelijks, het brengt onherroepelijk met
zich mee, dat de werknemer minder ont
vangt, dan onder andere omstandigheden
het geval zou zijn geweest en de kans, dat
dit, op den duur niet tot moeilijkheden zal
voeren, is bijna buitengesloten.
In de fascistische landen gaat het, zooals
we boven reeds vermeldden, anders.
Daar mengt zich de staat tusschen de
tegenstanders, niet meer als ongeïnteres
seerd onpartijdige, die slechts het algemeen
volksbelang wil dienen door de schokken
uit het economisch leven met de daaraan
voor de gemeenschap verhonden nadeelige
gevolgen, zooveel mogelijk te beperken,
dodh als een almachtige, die aanspraak
maakt op een steeds toenemend aandeel
van de productie.
Men lette wel, dit behoeft niet. in het al
gemeen genomen een eigenschap te zijn
van iederen fascistisch en staat. In de practijk
waarover wij beschikken, is zulks erthter
wel het geval. Zonder twijfel is het toe te
schrijven aan het feit, dat de leiders zich
in het hoofd hadden gezet wonderen te ver
richten. Wonderen, die uitvoerbaar waren
slechts door middel van geld, veel geld.
En zoo ziet de soms zoo geroemde fascis
tische arbeidsgemeenschap er in werkelijk
heid toch heel wat minder rooskleurig uit
als sommigen dat wel eens trachten voor
te stellen. Van pais en vrede is er nog al
lerminst sprake.
Wel zijn de vroegere geschillen tusschen
werkgevers en werknemers er op den ach
tergrond geraakt, doch slechts doordat in
den staat een gemeenschappelijk tegenstan
der is ontstaan. Eon tegenstander overigens,
die de oude tegenstanders in macht over
treft, die van hen geen tegenstribbelen
duldt en die eenvoudig zijn aandeel neemt.
Hoe zich deze toestand verder zal ont
wikkelen is interessant genoeg.
Voorloopig heeft een en ander ten gevol
ge, dat de deel en, welke werkgever en
werknemer uit de productie ontvangen wor
den beperkt, terwijl deze kant is nog niet
aangeroerd ook de kapitalist zijn inkom
sten ziet verminderen.
Naarmate de druk van overheidsweg toe
neemt, zal deze meer en meer als een last
worden ondervonden, al staat daartegen
over, dat de enorme orders, welke door le
ger en vloot aan de bewapeningsindustrie
worden gegeven, voorloopig een strekking
hebben de tevredenheid te vergrooten.
Wij brengen U de nieuwste modellen
tegenverlaagde prijzen!
Reeds vanaf f9.85 zijn zij thans verkrijg
baar, zoowel in Dames- als in Heeren
schoenen.
Alleenverkoor^vai^^AI^r^BCHOENEN:
LANGE STRAAT 80. ALKMAAR Telefoon 3383.
Pedicure-Inrichting Steunzolen naar gips
afdruk.
OEN HELDER
KOOLTEELT IN DE WIERINGERMEER.
Naar aanleiding van een beschouwing over
deze kwestie, voorkomende in het No. van
10 Febr. 1.1. van Uw blad, zij het mij ver
gund geachte Redactie, enkele opmerkingen
te maken.
In de eerste plaats staat het vast, dat
koolziekten en zeker niet het minst, de
draaihartigheid met besmet plantenmate-
riaal in nieuwe gewesten geïmporteerd kun
nen worden. Een ieder die de leefwijze van
de koolgalmug kent, weet. dat een ziekte-
vrije omgeving op deze wijze zeer snel ge
ïnfecteerd wordt. Dat. de directie van de
Wieringermeer in dit verband dan ook
maatregelen zou willen treffen is -toe te
juichen. Nog kan het tijdelijk een goede
uitwerking hebben en de koolbouwer zelf
is hiermede gebaat.
In de tweede plaats kan ik het standpunt
niet deelen, dat het kweeken van koolplan-
ten in de Wieringermeer zoo goed als on
mogelijk zou zijn. Mijn ondervinding in deze
is juist het tegenovergestelde. Tot nu toe
heb ik juist planten van uitstekende kwali
teit zien opgroeien, in de drie jaar welke
ik hier heb meegemaakt.
Wel kan ik me voorstellen dat een plan-
tenkweeker niet graag de controle mist
over z'n gewas en dat de afstand van z'n
woonplaats, tot z'n plantenbanen in de Wie
ringermeer wat groot is, maar deze benva
ren zijn mijns inziens toch wel op te hef
fen. In elk geval is er in deze richting nog
wel veel te doen.
Dat de Wieringermeer op den duur vrij
zal blijven van draaihartigheid behoeft niet
gedffcht te worden, maar wel is er door ge
zond planten materiaal en door doorgevoed
de wisselbouw bij eenige organisatie heel
wat te bereiken, dat vooral de verbouwer
ten goede komt.
Wieringenvaard 18 Febr. '37
H. v. d. LAAN,
Tuinbouwonderwijzer
Duizenden hebben reeds vroeger de ver
rassende werking van Akker's Abdijsiroop
bij griep-aanvallen ondervonden. Door haar
hoest-stillende werking, haar zieklekiem-
doodende eigenschappen, haar gunstigen
invloed op de borst, keel en ademhalings
organen is de bekende, vanouds geprezen
het beproefde hoest-geneesmiddel l
Verhóógde werking, door eenige nieuwe toevoegingen.
Verlaagde prijzen: f 0.75, f 1.25, f 2.- per flacon.
Be voorkomendheid van de ge>
vangenbewaarders kende geen
grenzen.
Bij de behandeling van een strafzaak voor
het gerechtshof te Kattpwitz in Polen zijn
een aantal eigenaardige toestanden, die in
de gevangenis van 't stad Myslewitz heersch
ten, aan het licht gebracht. Een tiental
Poolsche gevangenisbewaarders werden er
van beschuldigd, met de gevangenen ge-
meene zaak te hebben gemaakt en steekpen
ningen van hen in ontvangst te hebben ge
nomen. De bewaarders plachten de gevan
genen in de cellen op te zoeken en met hen
kaart te spelen. Om de stemming te verhoo-
gen, lieten de beambten zich door de gevan
genen geld geven, waarvoor worst, eigaret-
ten en vooral jenever werden gekocht. Ge
vangenen, die over voldoende geld beschik
ten, konden bovendien bezoeken van onbe-
perkten duur ontvangen. De voorkomend
heid van de bewaarders kende geen gren
zen Brieven van gevangenen werden, zonder
aan censuur onderworpen te zijn, aan de
geadresseerden doorgezonden, wat natuur
lijk iedere maal een „kleinigheid" kostte.
De familiaire verhouding, die op deze
wijze tusschen de gevangenen en de bewaar
ders ontstond leidde er toe, dat de voor de
gevangenen afgegoven pakjes, zonder meer
aan de met de cipiers bevriende gevangenen
werden uitgereikt. De begeerigheid van de
bewaarders werd natuurlijk steeds grooter
en tenslotte, gingen zij er toe over, zich tot
de verwanten van de gevangenen te wen
den en zich geld te laten geven, dat zij voor
zichzelf gebruikten. Voor de rechters Irach-
ton de bewaarders het zoo voor te stellen,
alsof de getuigen gevangenen van ge
noemde gevangenis zich op hen wilde
wreken, daar zij altijd zoo nauwgezet en
streng aan hun plichten voldaan hadden.
Maar dit keer schonk het gerechtshof geen
geloof aan de beambten en veroordeelde de
bewaarders van deze ideele gevangenis.