Von Neurath
te Weenen
Radicaal Mexico
Geen vrede zonder
vrije handel
KIJKEN is KOOPEN tij CLDECK
De Öasken dringen
Oviedo binnen
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Goering bij de Britsche
kroningsfeesten
De nieuwe koers
van Polen
De aanslag te
Addis-Abeba
Conflict in de Belgische
socialistische partij
Bertels*
Opfokvoeder
Buitenlandsch
Overzicht
u==
§di«
7,'DINSDAG 23 FEBRUARI 1937. SOe Jaargang. No. 10195.
en
te" Uitgove der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
('o nrtint
n Botsingen tusschen Nazi's
-i en Fronters
Het bezoek van den Duitschen
te
!n Minister van Buitenlandsche Zaken,
Von Neurath, aan de Oostenrijksche
e~ hoofdstad, is gepaard gegaan met
;s een geweldige uiting van enthousi
a
st asme der samengestroomde menigte,
welke het politie-oordon verbrak om
den Duitschen afgezant te begroeten.
Het Js daarom ten zeerste te betreuren,
da* vooral later op den dag deze geste,
door het optreden der Oostenrijksche Nazi's
ontaardde in pro-Hitier betoogingen, waar-
1 door veel van het spontane, waaruit de
verbroedering der beide Duitsche volke-
ren zou kunnen blijken, verloren ging.
In den namiddag hebben in de
buurt van het hotel Imperial nieuwe
pro Hitler-betoogingen plaats gehad,
die een krachtig verzet uitlokten
van het vaderlandsche front.
1 De tegenbetoogers riepen: „Leve
j Schuschnigg! Leve Dollfuss! Leve
Oostenrijk!"
Er hadden ©enige 'botsingen plaats
waaraan bereden politie een einde
maakte, door de menigte uiteen te
i slaan. Groepen nazi's poogden te
vergeefs tot de Duitsche legatie
door te dringen.
Alleen gistermorgen hadden er
i meer dan 200 arrestaties plaats,
waarvan er 100 gehandhaafd bleven.
1 D« Hitler-nianifestanten bleken uit
de provincie belangrijke verster
kingen te hebben ontvangen. Er is zelfs
een organisatie, die deze „reizen"
financiert.
De staatssecretaris van buitenlandsche
zaken, Schmidt, heeft ter eere van von
Neurath een noenmaal aangeboden.
Schmidt, hield een toespraak, waarin hij
zeide, dat de weg, dien men in Juli 1936
heeft ingeslagen, de beste blijkt te zijn. Hij
leidt niet naar luchtkasteelen, maar, wat
van veel meer belang is, hij leidt veilig tus
schen de gevaren van een onzekeren tijd
door. Schmidt gaf uiting aan de hoop dat
het bezoek van von Neurath een nieuwe
mijlpaal op den weg van de geestelijke en
economische samenwerking tusschen
Duitschland en Oostenrijk zal zijn.
Von Neurath antwoordde, dat de hartelij
ke belangstelling, die ook de bevolking der
overoude Duitsche stad, der Oostenrijksche
hoofdstad,, voor zijn bezoek heeft, het beste
bewijst, dat het initiatief, dat Hitier en
Schuschnigg in Juli hebben genomen, be
antwoordt aan een hartewcnsch van het
geheele Duitsche volk.
De verzoening tusschen beide staten en de
verklaring der Oostenrijksche regeering, vol
gens welke zij haar politiek baseert op het
inzicht, dat Oostenrijk een Duitsche staat is,
zijn een belangi-ijke factor van den Euro-
pceschen vrede geworden.
Schuschnigg biedt Von Neurath
een diner aan.
-n 'skanselier Schuschnigg heeft gister
avond in het kasteel Belvedere ter eere van
den Duitschen Minister van Buitenlandsche
Kaken. Von Neurath, een galadiner aangebo
den, waaraan o.a. ook aanzaten mevr. von
Neurath, de Duitsche gezant Von Papen, de
leden der Bondsregeering, alsmede tal van
andere vooraanstaande persoonlijkheden.
Schuschnigg hield een korte tafelrede,
waarin hij zeide, dat hij zich één wist met
de Duitsche regeering in den wil, in het be
lang der beide volkeren iedere tegenstelling
te overwinnen, teneinde in harmonie te kun-
Kan Engeland door ztjn aanwe
zigheid worden beleedigd?
Op de vraag, of Abessinië en de Spaan-
I sche r. peeringuitgenoodigd zijn zich te
doen vertegenwoordigen bij de kroning van
Koning George VI heeft Lord Cranborne
in het lagerhuis geantwoord: „Ik meen te
weten, dat dat het geval is."
Cranborne zeide nog, dat alle staten, die
diplomatieke betrekkingen met de Britsche
regeering onderhouden, zijn uitgenoodigd.
Bovendien zekere staten, die particuliere
betrekkingen met Engeland onderhouden,
zonder dat er een diplomatieke vertegen
woordiging bestaat. Het is nog niet be
kend, wie Duitschland zal vertegenwoordi
gen.
Miss Wilkinson, afgevaardigde der La-
bour-oppositie, vroeg: „Kan men ons niet
eenipen waarborg geven, dat het land niet
zal worden beleedigd door de tegenwoor
digheid van Generaal Goering?" Er klon
ken kreten van afkeuring. De speaker
kwam tusschenbeide, waarmede het inci
dent gesloten was.
VON NEURATH.
j>
nen leven. Hij hief zijn glas op, op de ge
zondheid van den Duitschen rijkskanselier,
van Von Neurath en van de andere gasten.
In zijn antwoord verklaarde Von Neurath er
eveneens van overtuigd te zijn, dat men al
hetgeen de beide volken in de laatste jaren
had gescheiden, kon goedmaken. Het ac
coord van 11 Juli 1936 zal de banden, welke
de beide volken moeten verbinden, nog meer
verstevigen. De banden, die in den wereld
oorlog zijn aangeknoopt, laten zich niet ver
breken. Zelfs wanneer zij moeilijkheden op
leveren. Wij zullen deze gemakkelijk te bo
ven komen, mits wij het willen.
Von Neurath verhief vervolgens zijn glas
op de gezondheid van den president en van
Schuschnigg.
Na het diner vond een groote ontvangst
plaats, waarop het diplomatieke korps en
talrijke burgerlijke en militaire autoriteiten
aanwezig waren.
Groote buitenlandsche petroleum-
belangen bedreigd
Uit Mexico komen de laatste da
gen zeer ernstige berichten, welke er
op wijzen, dat de regeering in dit
land der revoluties, waar rood thans
boven ligt, er naar streeft de grond
en bodemschatten te nationaliseeren.
De Msb. verneemt hierover uit New York,
dat de Mexicaansche regeering besloten heeft
dat de Compania Petroleo de Mexico (de Pe
tromex) geliquideerd zal moeten worden, 't-
geen in dit verhand als eerste stap gezien
wordt voor de nationalisatie van de Mexi
caansche olie-industrie.
Onder de thans getroffen regelingen zal
deze onderneming geheel genationaliseerd
worden en per 4 Maart a.s. omgezet worden
tot een regeeringsdepartoment onder den
naam van National Petroleum Corporation.
Deze onderneming zal alle zaken met de
olie-industrie afdoen en de royalties van de
buitenlandsche ondernemingen ontvangen.
Alle nieuwe olie-terreinen zullen aan deze
nieuwe onderneming toekomen en alle ter
reinen, waarvan de concessie aan buiten
landsche ondernemingen afloopt, zullen
automatisch aan deze onderneming komen.
Zooals mede gemeld wordt zal de nieu
we onderneming met de buitenlandsche in
concurrentie treden en deze gemakkelijk
kunnen onderbieden.
Welke groote belangen, ook voor ons land,
bij deze radicale koers van de regeering
Cardenas zijn betrokken, mag blijken, uit
het feit, dat 1/9 deel van de totale produc
tie der Koninklijke Petroleum Maatschap
pij in Mexico wordt gewonnen.
Voor nationale eenheid.
De verklaringen van kolonel Koe, welke
wij gisteren reeds publiceerden, hebben in
geheel Polen grooten indruk gemaakt.
De „Polska Zbrojna" schrijft, dat de rede
'van Koe een gebeurtenis van historische be-
teekenis is. De houding, die het leger ten
aanzien van het programma van den kolonel
zal aannemen, kan slechts gunstig zijn. De
geheele natie heeft den oproep van Koe ver
beid en er vurig naar verlangd. De oproep
moet bij het geheele volk.vertrouwen wek
ken en het werk stimuleeren, want voortaan
zal men in eendracht en gemeenschap een
aangegeven lijn kunnen volgen. De organi
satie van den gemecnschapswil is opgedra
gen aan een soldaat van een karakter, zuiver
als goud.
De „Gazeta Polska" constateert, dat het be
sef van de noodzakelijkheid van nationale
consolidatie tot alle lagen van het volk is
doorgedrongen, doordat Polen rijp is voor
die gedachte.
Volgens de „Koerjer Poranny" zal
dese nationale consolidatie in Polen
zonder revolutie, maar in waardig
heid en wijsheid geschieden.
Het zionistische blad „Nasz Przeglad" zegt,
dat het programma van Koe de strekking
hoeft, allen werk te verschaffen en het pro
bleem der werkloosheid op te lossen.
De toestand der gewonden is
gunstig. Dedjas Gabre Ma-
riam gesneuveld.
De gezondheidstoestand dergenen, die bij
den aanslag te Addis Abeba gewond wer
den, blijft verbeteren. Ook in den toestand
va generaal Liotta is verbetering gekomen.
Gevechten in het Merengebied.
Bij de gevechten, welke de laatste dagen
in het Merengebied zijn gevoerd, is de Abes-
sijnsche legeraanvoerder Dedjas Gabre Ma-
riam, die de Abessijnen in dit gebied com
mandeerde, gesneuveld.
Dedjas Berene Merid en andere Abessijn-
sche hoofden, die in de gevechten gevan
gen werden genomen, zijn onmiddellijk te
rechtgesteld?
De meerderheid tegen de vor
ming van een volksfront.
D.- generale raad van de socialistische
pari ij is gister weer bijeengekomen om het
conflict te bespreken, dat is ontstaan uit
de politiek van de ministers Spaak en De
Man. De meeste sprekers oefenden felle
critiek op de evolutionistische en socialis-
tisch-nationale politiek, welke werd geformu
leerd door Spaak en De Man.
Spaak toonde aan, dat zijn politiek niet
in strijd is met den internationalen geest,
welke het socialisme moet bezielen. Hij zei
de o.a.: „Wat mij hindert is, dat de inter
nationale wel bevelen geeft, doch dat men
ze niet uitvoert. Ik erken in beginsel den
klassenstrijd, doch dit is geen ideaal en
mag ons niet verhinderen ons aan te slui
ten bij andere klassen van de maatschap
pij".
Tenslotte zeide Spaak dat hij vijandig
staat tegenover ieder samengaan met de
communisten.
De vergadering ging in den middag uit
een zonder tot een oplossing te zijn geko
men; Vrijdag zullen de besprekingen wor
den voortgezet.
De algemeene indruk is, dat geen open
lijke crisis of scheuring in de partij zal
ontstaan, doch dat de uiterste linkervleu
gel en de aanhangers van Spaak en Dc
man tot een compromis zullen komen.
Minister De Man, de opsteller van het
„Plan van den Arbeid" verdedigde de poli
tiek van collega Spaak en verwierp de
term „socialistisch-nationale politiek", om
dat de socialisten tegen „nationalisme" zijn.
Evenals de meeste sprekers is De Man
tegen een samengaan met de communisten
hetgeen zou leiden tot een reactionnaire
concentratie. De Man is evenwel voor sa
mengaan met de christendemocraten.
De voorzitter van de tweede internationa
le. de Brouckeree wil een volksfront vor
men tezamen met de communisten, doch
deze stemming was niet sterk in de ver
gadering.
DUITSCHLAND ZOEKT GEEN AUTARKIE.
Tijdens een lunch, welke door het departe
ment van overzeeschen handel op de jaar
beu rs der Britsche industrie werd aangebo
den, hield de Duitsche ambassadeur von Rib-
bentrop een toespraak, waarin hij o.a. zeide,
dat Duitschland geenszins een systeem van
economische autarkie tracht op te bouwen.
Duitschland wenscht in tegendeel in de toe
komst een steeds grooter rol te spelen in den
wereldhandel.
Tafelspeeches op diner van de
„American club".
Ter gelegenheid van de herdenking van
den geboortedag van Washington heeft de
„American club" te Parijs gisteravond een
groot diner aangeboden. Tot de aanzitten-
den behoorden o.a. minister-president Blum
en de Amcrikaansche ambassadeur Bullitt.
In een rede verklaarde, Blum. dat de wen-
schen van het Franschc volk uitgedrukt
kunnen worden in twee woorden: gerechtig
heid in het binnenland en vrede in inter
nationaal opzicht.
BULLITT.
Beide landen laten zich door dezelfde be
ginselen leiden en streven naar eenzelfde
doel. Een bewijs hiervan achtte spr. de „ont
zaglijke weerklank, die de daden en woorden
van Rooseyelt in Frankrijk hebben gevon
den".
Bullitt, die eveneens het woord voerde,
zeide dat de Vereenigde Staten en Frank
rijk een in hun toewijding aan de vrijheid
der menschen, de democratie en den vrede
zijn. Omtrent het vraagstuk van den vrede
zeide spr.: „In de overtuiging, dat vrede,
die niet steunt op een hervatting van den
internationalen handel, geen stand zal hou
den, doen wij al 't mogelke om door twee
zijdige handelsverdragen den internationalen
handel nieuw leven in te blazen".
Voorts zeide de ambassadeur nog: „Wij
zijn bereid om ook in de toekomst nog deel
te nemen aan conferenties tot beperking
van de bewapening te land en ter zee, en
wij gelooven, dat een begin van wereld
vrede kan worden gevonden in een gelijk
tijdige actie ovorh ervatting van den inter
nationalen handel en beperking der bewa
pening.
SPANJE
Regeeringstroepen in den aanval.
De officieele mededeelingen over de ope
raties, die zich voor Oviedo afspelen, behel
zen o.m. dat de regeeringstroepen den top
Del Arbol veroverden, waarbij zij de eerste
vijandelijke linie in den sector van den
berg Maranco in de richting van Oviedo
passeerden. De eerste Baskische brigade ver
overde den top Del Pardo. De Asturische
brigade trok kort daarop Fresno binnen
en maakte zich meester van de Arena van
Oviedo. Terzelfdertijd bezette de tweede
Baskische brigade dc dorpen Ribelles en
Lamata, waarbij ten tweede male den
weg van Oviedo naar Grado werd afgesne
den. De regeeringsluchtmacht deed de om
geving van de kazerne Dclayo in vlammen
opgaan. Tijdens een luchtgevecht, dat daar
op ontstond, stortte een toestel der opstan
delingen bij Monte Agudo neer. De door de
rechtschen geleden verliezen zijn zeer zwaar
In enkele sectoren trachtten dc opstandelin
gen tot tegenactie over te gaan, o.m. te La
Robla, maar hier werden zij achtervolgd tot
den spoorweg van Miallana, die over een
lengte van 70 meter vernield werd.
Oviedo is geisoleerd en in de straten der
stad woedt een strijd van man tegen man.
De strijd aan de Jarama.
Ook aan de Jarama zijn de regeerings
troepen gisteren nog in den aanval geweest.
De omsingeling van Lamaronasa wordt
voortgezet. Het schijnt, dat de opstandelin
gen zich hier uit teruggetrokken hebben en
alleen nog enkele stukken geschut hebben
achtergelaten om den terugtocht te dekken.
De troepen van Franco zijn voor Penales
Del Rio, dit is meer naar het Noorden, we
derom tot den aanval overgegaan, doch de
ze aanval werd evenals die van den vori-
gen dag, afgeslagen.
Tusschen San Martin en La Vega en Mo-
rata de Taguna is de strijd in hevigheid
afgenomen, doch de regeeringstroepen blij
ven den tegenstander, welke door den strijd
vermoeid raakt, lastig vallen.
Generaal Pozas, die de operaties in den
sector Guadalajara ten Zuiden van de Taag
leidt, verklaarde aan een vertegenwoordiger
van Havas, dat in de sectoren van San
Martin de la Vega en Arganda de toestand
voor de regeeringstroepen aanmerkelijk ver-
1 beterd is.
Op een vraag van den journalist of hij
den opmarsch in den sector Avila kon be
vestigen, antwoordde de generaal: „Wij
hebben Robledo de Chavela bezet, doch het
is niet juist, dat wij Cebreros hebben inge-
nomen."
Ten aanzien van den toestand bezuiden
de Taag zeide de generaal, dat de regee
ringstroepen in de nabijheid van Talavera
del Jajo zijn gekomen. De regeeringstroe
pen liggen op den eencn oever en de op
standelingen op den anderen. De generaal
wees verder op de waarde van de lucht
macht, welke vooral bleek aan het front
aan dc Jarama.
Tenslotte vroeg de vertegenwoordiger van
Havas wat generaal Pozas dacht van het
eenhoofdig commando, waarop de generaal
antwoordde: „Dit was absoluut noodzakelijk,
hetgeen binnenkort bewezen zal worden."
Inzake het zenden van vrijwilligers zeide
generaal Pozas nog, dat indien dit verbod
volgens de lettor wordt uitgevoerd, het groo
ter aantal de regeringstroepen zeker
de overwinning zal doen behalen.
Maak er goede legsters van
door ze te voederen met
Vraag bij Uw leverancier
*1 Ir \JL .1 »v
Bertels' Oliefabrieken N.V. A'dam
Natiooaal-socialistische
roerigheid in Oostenrijk
Het is misschien ten opzichte van de na
tionaal-socialisten niet vriendelijk een ver-
gelijking te maken met de communisten.
Toch is er, bij alle verschil, veel overeen
komst, en dit hebben ze o.m. gemeen, dat
geen land vrij is voor hun systematische
propaganda, als zij daar maar even kans
toe zien.
Evenals de communisten trachten de
nationaal-socialisten internationaal aan in
vloed te winnen. Hun streven is niet zuiver
nationalistisch, doch reikt over de grenzen
Spanje is daarvan maar een al te sprekend
voorbeeld, daar wordt de strijd gestreden
om twee ideologieën. En we kunnen ook
wel dichter bij honk blijven om-den invloed
van de nationaal-socialisten aan te toonen.
Oostenrijk, men weet het heeft
ook sterk den invloed van de Duit
sche nazi's ondervonden en al is
bij het accoord van 11 Juli 1936,
tusschen Oostenrijk en Duitschland
officieel de propaganda van de na
tionaal socialisten gestaakt en het
plan van den Anschlusz bij Duitsch
land, „voorloopig" van. de baan
gegaan; het Groot-Duitsche ideaal,
Oostenrijk-Duitschland één, leeft
nog. Terwille van de vriendschap
met Italië heeft Duitschland zijn
activiteit in Oostenrijk op non-ac
tiviteit gesteld, maar dat kan niet
blijven duren, en er zijn den laat-
sten tijd teekenen dat er een ople
ving van de propaganda der natio
naal-socialisten te venvachten is,
met alle gevolgen daarvan voor
Oostenrijk en voor overig Europa,
We hebben vorige week Dinsdag een
overzicht gewijd aan de rede van den
Oostenrijkschen bondskanselier, fcchusch-
nigg, die, angstig voor de herleefde activi
teit, gewaarschuwd heeft tegen experimen
ten en die eerbied voor de historische tra
dities van Oostenrijk gevraagd heeft.
Slechts het Oostenrijksche volk zelf heeft
te beslissen over zijn regeeringsvoroi, met
inachtneming van de constitutioneele gren
zen, zoo zeide Schuschnigg. En tot de na
tionaal-socialisten zelf zeide Schuschnigg
rechtstreeks: „Van de vroegere Oostenrijk
sche nationaal-socialisten eischen wij on
verbiddelijk, dat zij erkennen: het onafhan
kelijke Oostenrijk en de integrale constitu
tie van Dollfuss.
De Nw. Rott. Crt. die gisterenavond een
artikel wijdde aan deze Oostenrijksche pe-
nibelen, zei daarin aan het eind:
Of Berlijn rechtstreeks betrokken
is bij de herleving van de nationaal
socialistische bedrijvigheid in Oos
tenrijk, blijkt niet. Maar men tast
zeker niet mis, wanneer men uit de
verschijnselen de conclusie trekt,
dat de hemel tusschen Berlijn en
Weenen zwaar bewolkt is. Dat dc
Oostenrijksche regeering weder
denkt aan restauratie, om de geva
ren, die de Oostenrijksche constitutie
nog steeds bedreigen, definitief te
bezweren, en dat Berlijn wederom
zijn veto heeft uitgesproken over
restauratie.
Duitschland wil niets weten van een
vastlegging van de Duitsch-Oostenrijksche
grens, die van herstel der monarchie het
gevolg zou zijn. Dat was ook -niet de be
doeling van het accoord van 11 Juni. Wat
de Duce wil is, althans voor de buitenwe
reld, nog niet duidelijk. Von Neurath is
thans te Weenen om te pogen de plooien
glad te strijken. Het is zes jaar geleden,
dat een Duitsche minister voor het laatst
een bezoek aan Weenen bracht: Von Papen
placht de laatste jaren de zaken te regelen
Men mag dus aannemen, dat er belang
rijke zaken te bespreken vallen. Ook uit
de onrust, waarvan de Fransche pers blijk
geeft is deze conclusie te trekken.
