DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De strijd aan
Jarama
KIJKEN is KOOPEN u CLSECK
Wijzigingen
dienstplichtwet
Hevige autobotsing
in de hoofdstad
De laatste loopgraaf der
Europeesche vrijheid
Kruisbeeld of portret van
Hitier
Een niet-aanvals
verdrag met Japan
Polen als totalitaire staat
Amerikaansche arbeiders
bestrijden elkander
Buitenlandsch
Overzicht
Inskip verwacht
geen oorlog
MAANDAG 1 MAART 1937. 80e Jaargang. No. 10200.
UHgovc der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Opleiding dienstplichtigen voor
Indië blijft in Nederland geschie
den. Het te vormen marine
bataljon voor territoriale verde
diging. Geen vergoeding van
loonderving voor dienstplichti
gen.
Aan de Memorie van Antwoord inzake het
wetsontwerp tot wijziging van de dienst
plichtwet is het volgende ontleend:
De meening van verschillende le
den, dat de verlenging van den eer
sten oefeningstijd van dienstplichti
gen der zeemacht nauw verband
houdt met de overtuiging van de re
geering, dat de opleiding van het
personeel in principe hier te lande
moet plaats hebben, is juist.
Het gedeelte van de, in beginsel voor In
dië bestemde zeemacht, dat de regeering in
de toekomst in Nederland wil doen verblij
ven, bestaat uit 1 kruiser, 3 jagers en 4 on
derzeebooten. In Indië blijft dan een opera
tief orgaan van 2 kruisers, 12 onderzeeboo
ten voor onmiddellijk gebruik gereed, waar
bij nog 1 jager en 2 onderzeebooten als on
bemande materieel-reserve in Indië worden
opgelegd, terwijl zoo eenigszins mogelijk, ook
een der twee leaders geregeld in Indië ver
blijven zal. Een grootere materieel-reserve,
zonder bemanning in Indië, is niet bepaald
noodig en heeft ook niet veel waarde omdat
geoefende bemanningen in haar geheel niet
uit Nederland kunnen worden aangevoerd.
De regeering is het eens met het
oordeel van die leden, die meenen,
dat een tegenstrijdigheid tusschen
het onderhavige voorstel en het te
kennen gegeven voornemen, de ma
ritieme defensie van Nederland te be
perken tot de kustverdediging, niet
bestaat, hetgeen uit de stationnee-
ring van een kruiser, 3 jagers en 4
onderzeebooten blijkt.
De gevolgen van het nuttiger gebruik in
vredestijd van dienstplichtigen, hetwelk mo
gelijk wordt door verlenging van den duur
der eerste oefening, gaan verre uit boven
het alleen verschaffen van oefengelegenheid
aan beroepspersoncel.
Tenslotte zal door het langer onder de
wapenen houden de lichting zeemiliciens
kleiner kunnen zijn dan voorheen het ge
val was, zoodat van iedere jaarklasse dienst
plichtigen een kleiner deel voor de zeemili
tie zal kunnen worden bestemd en dus een
grooter deel beschikbaar zal komen voor
inlijving bij de landmacht.
Dit wetsvoorstel moet niet worden be
schouwd als een eerste stap om te komen
tot uitzending van dienstplichtig personeel
naar Indië.
Het te vormen marinebataljon.
Het te vormen marinebataljon is bestemd
voor territoriale verdediging in het kustge
bied.
Voor een vergoeding voor loon
derving bij opkomst voor herhalings
oefeningen, ook indien zij beperkt
zou worden tot de derde herhalings
oefening, achten de betrokken minis
ters geen grond aanwezig. Wel
wordt, indien bij loonderving een te
kort aan inkomsten voor vexwanten
van den dienstplichtige zou ontstaan
in den zin van art. 38, der dienst
plichtwet, kostwinnersvergoeding
toegekend en ln een niet gering aan
tal gevallen beloopt deze vergoeding
een weinig verschillende met dat van
het gederfde loon.
en diens collega, een bejaard Haarlemsch
echtpaar bevond. De 66-jarige vrouw was er
het ergst aan toe. Zij had een groote hoofd
wonde bekomen en klaagde over inwendige
pijnen. De man was eveneens ernstig aan
het hoofd gewond en dit was evenzeer het
geval met den metgezel van den chauffeur,
die zelf een kneuzing aan een der armen
had opgeloopen.
In de Amsterdamsche taxi zat een jeugdig
echtpaar, dat enkele onbeteekenende won
den had gekregen, terwijl de chauffeur on
gedeerd was gebleven. De zes gewonden zijn
naar het Wilhelmina-gasthuis vervoerd, waar
alleen de oude dame ter verpleging is op
genomen. Zij had behalve de hoofdwonde
een lichte hersenschudding en inwendige
kneuzingen bekomen. De overige gewonden
konden na behandeld te zijn, naar huis te-
rugkeeren.
De verkeerspolitie heeft in den loop van
den nacht een onderzoek op de plaats van
het ongeluk ingesteld en de beide voertuigen
in beslag genomen.
Zes gewonden.
In den afgeloopen nacht omstreeks kwart
voor twee is op de kruising Paulus Potter
straatHonthortsstraat te Amsterdam een
ernstige autobotsing gebeurd, waarbij zes
personen min of meer ernstig zijn gewond.
Het betrof hier een taxi, welke uit de rich
ting Van Baerlestraat kwam, terwijl van den
kant van het Museumplein een particuliere
auto naderde. Blijkbaar had de bestuurder
van den laatsten wagende lichtsignalen van
den taxichauffeur niet of te laat opgemerkt
en het gevolg was, dat de taxi, welke de an
dere auto voorrang had moeten verleencnin
den rechterflank werd gegrepen. De wagen
maakte een schuiver naar links, vloog rake
lings lang een boom het verhoogde voetpad
op en sloeg om, waarbij de ruiten braken.
De aanrijdende auto kantelde eveneens en
bleef met ingedrukte radiateur, vernielde
spatborden en stukgeslagen vensters midden
op den rijweg liggen.
Een eenzame voorbijganger waarschuwde
onmiddellijk de politie van het Posthuis
Rijksmuseum, die op haar beurt den genees
kundigen dienst alarmeerde. Met vereende
krachten werden daarop de inzittenden uit
hun benarde positie bevrijd. Het bleek, dat
zich in den particulieren wagen een huur-
feuto uit Haarlem behalve den chauffeur
MADRID VERDEDIGEN IS DE
DEMOCRATIE BESCHERMEN.
De Spaansche Minister van Buitcnland-
sche Zaken, Del Vayo, heeft gister het
woord gevoerd op een vakvereenigingscon-
gres. Vandaag Madrid verdedigen, zoo zeide
hij o.m. in zijn rede, is Parijs, Londen,
Praag, de Noordelijke landen en iedere an
ders democratische natie in een niet te ver
verwijderde toekomst verdedigen.
Na gewezen te hebben op hetgeen hij
noemde de zwakheid van de Buitenlandsche
politiek der Europeesche demorcatiën te
gen de fascistische taktiek, die beoogt, door
het uitbuiten van de gruwelen van den oor
log de macht te verkrijgen op het continent,
ging Del Vayo voort:
Spanje overleveren aan Duitschland en
Italië alleen omdat tot eiken prijs uitbrei
ding van den oorlog moet worden voorko
men, staat gelijk met den weg te vereffenen
voor een internationale overheersching der
twee fascistische landen.
Ieder land heeft voor zijn verdoe
ming een soort Franco of iemand
anders, hetzij militair of burger, die
door Berlijn en Rome tegen zijn
eigen land kan worden gebruikt om
de poorten van zijn volk voor vreem
de overheersching te openen.
Zoo b.v. is in Tsjechoslowakije tegenover
Benesj Henlein, een andere Franco geplaatst
Madrid, aldus besloot Del Vayo, heeft alle
plannen verijdeld. Een weldoordachte opzet
is mislukt door het verzet der stad, die ge
worden is tot de laatste loopgraaf der Euro
peesche vrijheid.
Incidenten te Frankenholz
(Saargebied).
Volgens uit Saarbruecken ontvan
gen mededeelingen hebben zich in
de industrieplaats Frankenholz
(Saargebied) incidenten voorgedaan
nadat het schoolbestuur den school
hoofden had gelast in de klasseloka
len een eereplaats in te ruimen voor
het portret van Hitier, terwijl tot
nu toe deze eereplaats boven den
lessenaar van den onderwijzer was
voorbehouden aan het kruisbeeld.
Overeenkomstig deze instructies werd te
Frankenholz het kruisbeeld overgebracht
naar een zijmuur en de beeltenis van Hitier
voor aan in de klassen opgehangen. Dit heeft
een levendige ontevredenheid gewekt onder
de bevolking van Frankenholz, voor het
meerendeel mijnwerkers en aanleiding ge
geven tot hevige protesten.
Voor het schoolgebouw werd betoogd. De
ouders eischten dat het kruisbeeld op zijn
plaats zou» worden opgehangen en het por
tret van Hitier verwijderd.
Er werd een ware schoolstaking afgekon
digd.
De mijnwerkers, allen werkzaam in de
steenkolenmijnen, werden ontslagen. Zij
zullen zich voor de rechtbank moeten ver
antwoorden ter zake van het gezag onder
mijnende actie.
De ouders der stakende leerlingen wer
den zwaar beboet.
De vertegenwoordiger der regeering heeft
de bevolking in een communiqué gerustge
steld en verklaard, dat de regeering niet
voornemens is het kruisbeeld te verwijde
ren, maar dat er „in de nationaal-socialis-
tische beweging geen plaats is voor mar
telaren".
Als tegenprestatie een pachtcon-
tract van Nieuw-Guinea.
In het Japansche Lagerhuis is gisteren
door den afgevaardigde Hyogoro voorgesteld,
dat Japan een niet-aanvals-verdrag met Ne
derland zou sluiten en bovendien toestem
ming zou verzoeken Nederlandsch Nieuw-
Guinea te pachten.
Minister-president Hayashi beloofde, dat
de kwestie bestudeerd zou worden en vopg
de hieraan toe, dat Japan geen territoriale
ambities heeft ten aanzien van Nederlandsch
Oost-Indië;
SPANJE
Aanval der regeeringstroepen
afgeslagen.
Na vei'scheidenc dagen niet tot
een aanval te zijn overgegaan, heb
ben gisterochtend vroeg de regee
ringstroepen een aanval gedaan in
het Oosten van den sector Jarama,
tegenover Morata de Tajuna. Vol
gens hun gewoonte volgden verschei
dene aanvalsgolven elkaar op, ge
steund door tanks. Na een kort ge
vecht werden de aanvallers afge
slagen. De troepen van generaal Va-
rela vielen op den rechterflank de
regeeringstroepen aan, die snel te
rugtrokken. Een tank werd in brand
geschoten en een tweede tank werd
buitgemaakt. De regeeringstroepen
vielen eveneens bij La Maranosa
aan, doch ook hier werden zij met
zware verliezen afgeslagen. Een tank
van de regeeringstroepen werd buit
gemaakt.
De verdedigingsraad van Madrid deelde
gistermiddag mede, dat de zware artillerie
van de opstandelingen wederom 't centrum
van de hoofdstad heeft gebombardeerd. De
materieele schade is aanzienlijk en een aan
tal slachtoffers onder de burgerbevolking
valt te betreuren. Van militair oogpunt
beschouwd is dit bombardement geheel
nutteloos.
In de sectoren Guadarrama en Somo-
sierra is aan beide zijden de artillerie actief
geweest.
De boerenvolkspartij zal
zelfstandigheid behouden.
haar
liet bestuur van de boeren volkspartij heeft
besloten, dat de partij haar zelfstandigheid
zal bewaren en zich niet ter beschikking van
overste Koe zal stellen.
Zaterdag heeft de Opperste Raad van de
Schuttersbonden zich nogmaals onvoorwaar
delijk ter beschikking van overste Koe ge
steld.
Zaterdag kwamen te Warschau de verte
genwoordigers bijeen van de verschillende
patriotische vereenigingen, welke zich aan
een hebben gesloten in de „Federatie van
Poolsche vereenigingen van verdedigers des
vaderlands", teneinde de houding van de
federatie ten aanzien van de politiek van
overste Koe te bepalen. Heden vergaderen
te Warschau een vierhonderdtal vertegen
woordigers van stedelijke organisaties. In
deze vergadering zal de overste het woord
voeren. Verder zullen vertrouwenslieden van
hem in de verschillende steden worden be
noemd.
De laatste dagen heeft de politie te James
Ville moeten optreden, teneinde botsingen
te onderdrukken tusschen georganiseerde en
niet georganiseerde arbeiders bij de Chevro
let en Fisher Body fabrieken der General
Motor Corp. De botsingen waren ontstaan
in vei'band met het feit, dat 200 leden van
de United Automobile Workers of America
in staking waren gegaan uit protest tegen
een naar hun mcening ongerechtvaardigd
ontslag van drie vakvereenigingslcdcn. Bij
dit ontslag zou de overweging, dat de ont
slagenen georganiseerd waren, een rol heb
ben gespeeld.
De autoriteiten verzetten zich
tegen bezetting der fabrieken
De arrestatie van stakenden die hun werk
plaatsen bezet houden en van stakingslei
ders wijst op de toenemende oppositie vat
de staats en gemeenteautoriteiten en van de
industricclcn tegen deze wijze van werk
staking.
De gouverners van Illinois, Connecticut
en NewYersey hebben de waarschuwing ge
geven, dat zij in hun Staten niet zullen
toestaan, dat stakers de werkplaatsen bezet
ten.
De president van de „vereenigde arbei
ders in de Automobiel Industrie" Martin,
heeft verklaard, dat men zal doorgaan met
stakingen met „gekruiste ai-men' of de gou-
verneurs dat goedvinden of niet.
Naar een Fascistische of
Communistische staat in
Frankrijk
Op het beleid van de Fransche regeering
is dezer dagen een onbarmhartige, zij het
niet onrechtvaardige, critick geleverd en de
vi-aag van den overzichtschrijver van de N.
R. Crt. waarheen het in Frankrijk gaat, is
wel gewettigd. De vorige week nog schre
ven we dat het niet te ontkennen valt, dat
het in Europa steeds meer de kant opgaat
van de radicale partijen, en daarom naar
dictatuur, zij het in communistischen of
fascistischen geest.
Nu de radicalen besloten zijn voorloopig
het volksfront nog niet te verlaten, zoo
schreef de N.R.C. blijft Leon Blum de be
schikking houden over een meerderheid in
het Parlement. Uit dien hoofde kan men dan
ook niet verwachten dat dit kabinet, dat
een voor Frankrijk ongewone levensduur
begint te krijgen, zal heengaan of wijzigin
gen in zijn programma zal brengen. Maar
dat deze oogenschijnlijk zoo sterke regee
ring voor een vrijwel hopelooze situatie
staat en haar politiek Frankrijk tot den
rand van den afgrond brengt zal geen
onpartijdig toeschouwer, na de interpella
tie van Flandin en het antwoord van Blum
meer kunnen ontkennen
Men heeft in ons nummer van Zaterdag
de scherpe critiek van Flandin kunnen le
zen, die er op gewezen heeft, met kracht
van argumenten, dat de opleving in Frank
rijk slechts schijn is en dat de situatie slech
ter is geworden dan voorheen en dat de va
luta-moeilijkheden iederen dag nieuwe maat
regelen noodzakelijk kunnen maken.
Dezelfde argumenten, die de tegenstan
ders van de devaluatie in ons land ertegen
gebruikt hebben. Een schijn-opleving en la
ter een sterker terugval.
Gij wilt, aldus Flandin tegen
Blum, de democratie naar een
prachtige bestemming leiden, maar
indien gij op den ingeslagen weg
voortgaat, zult gij in werkelijkheid
het land naar een catastrophe voe
ren, waarin het rcpublikeinsche re
giem ten onder zal gaan.
De financieele situatie is hopeloos. Het
land is met zijn betalingen ten achter en
kan geen leeningen plaatsen.
Ten opzichte van de valuta staat de
zaak weinig beter. Het is inderdaad een feit
dat als gevolg van de binnenlandsche po
litiek Frankrijk, dat toch altijd al een duur
land was, op het oogenblik het duurste
land van Europa is geworden. De industrie
kan op menig gebied niet langer concurree-
ren. De verkorting van de werkweek heeft
de productie sterk verminderd zoodat ver-
grooten invoer van vele artikelen noodzake-
lcn is geworden.
Hoe zullen de volksmassa's ï-eageeren,
indien wij van de tot dusverre gevolgde
politiek afwijken, aldus Blum bij zijn ver
dediging. En de N.R.. schrijft:
Inderdaad, men heeft de arbeidersmas
sa's zoodanig opgezweept, dat het onmo
gelijk is hen nu van de noodzakelijkheid
van een stilstand of terugkeer te overtuigen
Blum kan niet meer terug hij moet voort,
opgejaagd door het spookbeeld der revolu
tie.
Op vrijwel geen enkel punt heeft Blum
een ernstige poging gedaan om de critiek
te ontzenuwen, waarvan slechts onmacht de
oorzaak kan zijn.
Het respect voor de wet is verdwe
nen. Dit alles kan slechts leiden tot
communisme of fascisme, en zij bei
den zijn voor het land nadeelig en
verdragen zich niet met den aard
van den Fi-anschman.
Het beeld van Frankrijk is dus niet roos
kleurig en de toekomst somber.
Graziani ernstig ziek?
Bomscherven zouden in de
longen zijn binnengedrongen.
Volgens berichten uit Addis Abeba zou
de gezondheidstoestand van den onderko
ning Maarschalk Graziani, ongerustheid
wekken. Scherven van een der bommen,
die onlangs te Addis Abeba zijn geworpen,
/.ouden in de longen zijn binnengedrongen,
waardoor de Maarschalk aan traumatische
longontsteking zou lijdern
Engeland streeft naar collec
tieve veiligheid.
De Britsche minister van Coördi
natie, Inskip, heeft gistermiddag in
een te Fareham (Hampshire) uitge-
spi'oken redevoering bevestigd, dat
het de bedoeling van Groot Brittan-
nië is zijn machtsmiddelen ten dien
ste te stellen van de collectieve vei
ligheid en in geval van een niet-
uitgclokten aanval in West-Europa
militair in te grijpen.
Zinspelende op het herbewapeningsplan
verklaarde de minister: Onze strijdkrachten
zullen nimmer gebruikt worden behalve voor
de tenuitvoerlegging van verplichtingen,
welke wij hebben aangegaan om collectief
Frankrijk en België te beschermen of an
derzijds Duitschland, indien dit land zou
worden aangevallen.
Inskip acht oorlog niet nabij,
Inskip critiseerde scherp de opvattingen
van zekere lieden, die een oorlog spoedig
venvachten en onvermijdelijk achten.
„Ik geloof daar geen oogenblik aan". In
dien het daartoe zou komen, zou een ernsti
ge slag worden toegebracht aan de wijsheid
der Europeesche en Britsche staatslieden.
Japansche koopvaardij-officieren
staken
Op grond van beweerde majes
teitsschennis door hun maat
schappij.
De officieren van het s.s. „Katori Maru"
van de Nippon Yusen Kaisha, dat gister
middag drie uur van Yokohama zou ver
trekken verlieten gistei*ochtend elf uur het
schip, waardoor het vertrek onmogelijk werd
gemaakt.
De bond, waarvan vijfhonderd officieren
van deze maatschappij lid zijn verklaarde
dat de actie is ontketend, omdat, de schepen
van de Nippon Yusen niet hebben gevlagd
bij de vlootschouw door den Keizer op 29
October van het vorige jaar, terwijl opdracht
was gegeven, dat de schepen overal ter we
reld op dien dag de vlag van de rijzende
zon zouden hijschen.
De bond van koopvaardij-officieren heeft
thans besloten, dat geen schepen van deze
maatschappij de havens zulen mogen ver
laten voor de eischen zijn ingewilligd. Deze
eischen zijn
1 De directie van de maatschappij moet de
verantwoordelijkheid op zich nemen van
de „majesteitsschennis" van 2.9 October.
2,De President en de vice-president van de
maatschappij moeten openlijk in de groote
dagbladen van Tokio en Osaka hun veront
schuldigingen aanbieden.
3 De directe moet de leiding van de Nippon
Yusen Kaisha reorganiseeren, waarbij de
leidende geest van de „geest van Japan"
moet zijn.
De President van de Nippon Yusen ver
klaarde, dat het incident van 29 October te
wijten is aan het niet zenden van instructies
door het ministerie van verkeersmiddelen.
Gaan de Bono en Lessona
duelleeren?
Mussolini heeft een eerera ad
benoemd.
De Paris Midi bericht uit Rome, dat se
dert een tiental dagen hardnekkig het ge
rucht de ronde doet dat Maarschalk de Bono
den Minister van Koloniën Lessona tot een
duel zou hebben uitgedaagd.
Maarschalk de Bono.
De Duce, die niet kan toestaan, dat een
dergelijk geschil twee zoo vooraanstaande
personen scheidt, zou een eereraad hebben
benoemd om de kwestie te regelen.
De oorsprong van het conflict schijnt te
liggen in de critiek, welke minister Lessona
heeft geleverd op het commando in den
veldtocht van Abessinië. Maarschalk de Bo
no heeft niets ontkend, toen hem werd ge
vraagd, wat van de geruchten waar was.
Minister Lessona daarentegen verklaarde
nergens van te weten.
Hervorming van het
Hooggerechtshof
President Roosevelt heeft te kennen ge
geven, dat hij zijn plannen tot hervorming
van het Federale Hooggerechtshof 9 Maart
a.s. voor het publick zal verdedigen in een
„praatje bij het haardvuur".
De Senaat heeft met 76 tegen 4 stemmen
het wetsontwerp-Sumners aangenomen, dat
het mogelijk maakt, dat leden van het Fe
derale Hooggerechtshof op 70-jarigen leeftijd
aftreden met behoud van volledig salaris.
De debatten over dit wetsontwerp hebben
nog geen vol uur geduurd. Het huis van
afgevaardigden had 10 Februari j.1. zijn
goedkeuring reeds aan dit wetsontwerp ge
hecht, zoodat het thans nog slechts door
Roosevelt moet worden onderteekend om
wet te worden.
De mededeeling omtrent het „praatje bij
het haardvuur" van Roosevelt werd door
den president gedaan tijdens een persconfe
rentie in antwoord op een desbetreffende
vraag. De president zeide, dat hij Dinsdag
9 Maart, des avonds om half elf uit het Wit
te Huis een i*adiotoespraak tot het volk zou
houden.