Blum richt zich tot het volk
De toestand in
Hongarije
KIJKEN i. KOOPEN i CLOECK
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Het controle plan in
gevaar
Het bloedbad in
Addis Abeba
Weinig actie aan
het front
Monarchistische
demonstratie te Weenen
Buitenlandsch
Overzicht
Program der Brifsche
Labour-party
MAANDAG 8 MAART 1937. 80e Jaargang. No. 10206.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Duurzame oplossing der monetaire situatie, Kapitaal-
terugkeer verwacht. - Geen schaamte over de sociale
maatregelen.
Ministerpresident Leon Blum
heeft Zaterdagavond een redevoe
ring uitgesproken, welke over alle
Fransche zenders werd verspreid.
De eerste minister verduidelijkte
in zijn toespraak eenige punten dei-
Zaterdag na den ministerraad aan
de persvertegenwoordigers verstrekte
mededeelirig. Hij wees in de eer
ste plaats op de volkomen solidari
teit der regcering en zette vervol
gens uiteen, dat het doel der maat
regelen, waartoe gisteren besloten
is, is een duurzame oplossing van
de situatie, welke men vaak in en
buiten Frankrijk in sombere kleuren
heeft afgeschilderd, doch die ern
stige aandacht vraagt.
De regeering heeft gedacht en denkt nog
steeds, dat een eenmaal geconsolideerd
economisch herstel een financieel herstel
zal teweegbrengen. Ernstige geruchten zijn
in omloop gebracht en men vroeg zich af
of de frank, ondanks de monetaire aanpas
sing van October 'jl. het zou kunnen „hou
den" en of de regcering niet haar toevlucht
zou moeten zoeken tot een nieuwe devalua
tie van den frank dan wel tot een strikte
deviezencontrole. Het probleem van het
geld en dat van de schatkist zijn nauw met
elkander verbonden. Een optreden der re
geering in dezen zou dus slechts doeltref
fend kunnen zijn, indien het gelijktijdig op
beiderlei gebied zou geschieden. In dezen
geest moet men de maatregelen opvatten,
welke in het gisteren gepubliceerde com
muniqué zijn aangekondigd.
De schatkistbehoeften zijn bij het begin
van het begrootingsjaar geschat op 36 mil-
Iiard, daar komen nog bij 4 milliard van de
spQorwegleeningj welke te Londen moet
worden afgelost, dus in het geheel 40- mil
liard. Daarvan gaan 8 milliard af, die
reeds van 1 Januari af zijn betaald.
Blijft dus 32 milliard. De regeering acht
het mogelijk dit bedrag terug te brengen op
26 milliard.
Wij wilden de situatie voor de
schatkist baseeren op onbetwistbaar
soh'ede en stabiele wijze. Daar het
cijfer, .dat ik heb genoemd, aldus
Blum, voor de helft ongeveer over
éénkomt met de buitengewone credie-
ten voor de bewapening, hebben wij
besloten deze credieten te dekken met
een grootc weerbaarheidsleening.
De verlegenheid van de schatkist behoeft
geenszins ongerustheid te wekken. De lee
ning zal in de onderscheidene muntsoorten
van Frankrijk, Groot-Brittannië en de Ver-
eenigde Stalen zoowel waarborg als keuze
geven. De lccning zal steeds kunnen worden
ontvangen, daar waar de betaling het voor-
deeligst zal zijn. Zij die hun kapitaal over
de grens hebben gebracht, zullen dus geen
voorwendsel meer kunnen zoeken om niet
op deze leening in te schrijven. Zij zijn gevrij
waard tegen alle tegenwoordige en toekom
stige risicp's, waarvan zij geprobeerd heb
ben zich te onttrekken. De regeering ver
wacht' derhalve een terugkeer van uitge
voerd kapitaal onder welken vorm ook
dat thans buiten de grenzen in omloop
is.
Deze kapitaalstcrugkeer wijzigt in een
slag de omstandigheden op de valutamarkt.
De goudhandel weer toegestaan.
Om dezen terugkeer volkomen te maken,
heeft de regeering den invoer en den handel
in goud weer vrijgegeven. Voor het beheer
van het egalisatiefonds heeft de regcering
zich de medewerking verzekerd van des
kundigen, die in binnen- en buitenland een
grooten naam hebben.
Getrouw aan driemogendheden-
overeenkomst.
Ten slotte heeft Blum nogmaals in cate
gorische bewoordingen zijn vaste voornemen
herhaald aan de driemogendhedenovereen-
komst naar letter en geest trouw te blijven,
d.w.z. af te zien van controle en dwang.
Zonder eenige schaamte, aldus vervolgde
Blum, kunnen wij terugzien op den weg,
welke wij sedert negen maanden begaan.
Het oeconomisch herstel is bereikt en het
gaat slechts om dit te verlengen en te sta-
biliseeren. Tenslotte zeide Blum: misschien
heb ik het recht het land er aan te herinne
ren, dat een regeering, welke het land aan
spoort tot deze krachtinspanning zich zijn
vertrouwen niet onwaardig is.
Duitschland kan niet betalen.
De subcommissie der non-interventie-
commisie heeft, naar Reuter verneemt, in
haar eergisteren gehouden bijeenkomst be
sloten. Zaterdag 13 Maart voor te stellen
als datum, waarop het controleplan in
werking moet treden. Heden zal de plenai
re commissie dit voorstel in behandeling
nemen.
De kwestie van de betaling van het Duit-
sche aandeel in de kosten van uitvoering
van het controleplan, zijnde zestien pro
cent, is nog steeds niet geregeld.
Duitschland is tot dusver slechts
bereid gebleken, een klein deel in
buitenlandsche deviezen en de rest
in marken betalen. Dit brengt
het geheele plan in gevaar, daar
Engeland slechts wil betalen, indien
ook de vier andere grootc mogend
heden een zelfde percentage betalen,
en Frankrijk, Italië en Rusland
reeds eerder een soortgelijke hou
ding hebben aangenomen.
De Duitsche gedelegeerde zal thans zijn
regeering om nieuwe instructies vragen.
Wat de controle ter zee betreft, heeft
Portugal zijn bezwaren tegen het gebruik
van Lissabon en Madeira door Russische
schepen voor het inschepen der waarnemers
laten varen
Zoowel de subcommissie als de plenaire
commissie zullen hedenochtend opnieuw
vergaderen.
GROOTE CAFÉ BRAND IN TOKIO.
Zeven kellnerinnen en een kok
vonden den dood.
Eergistemacht is brand uitgebroken in een
café in de hoofdstraat van Tokio, de Ginza.
Zeven kellnerinnen en een kok kwamen in
de vlammen om.
Eerste verslag van een ooggetuige.
1500 inboorlingen tegelijk afge
slacht.
De Parijsche correspondent van de News
Chronicle heeft aan zijn blad een verslag
gezonden van het bloedbad, dat te Addis-
Abeba aangericht is na den aanslag op Gras-
ziani, dat hij het eerste ooggetuigeverslag
noemt, dat officiecle kringen te Parijs be
reikt heeft en dat afkomstig is van een
Franschman.
Deze schrijft in zijn verslag, dat onmiddel
lijk na den aanslag de zwarthemden, hande
lend op officieele orders, het district omsin
gelden en de 1500 inboorlingen, die zich daar
binnen bevonden, afmaakten.
De hoofdstad en haar omgeving gingen
toen over in een staat van beleg. Vliegtuigen
snorden er overheen en tanks en gemotori
seerde machinegeweren •patrouiïleexden over
alle wegen, iedereen neerschietend, dien zij
tegenkwamen.
Van de legatie, aldus het verslag, hoorden
we voortdurend geweervuur, zoo nu en dan
onderbroken door het scherpe geratel van
machinegeweren.
Bereden zwarthemden en Italiaansche ar
beiders snelden door de straten, handgra
naten werpend, moordend, en de hutten der
inboorlingen met flambouwen in brand ste
kend.
Tientallen bewoners waren niet in staat
Uit hun brandende hutten te ontsnappen en
kwamen in de vlammen om. De verwarring
was onbeschrijfelijk.
Herhaaldelijk drongen opgewonden zwart
hemden door op het terrein van de legatie
en vernielden en plunderden enkele van de
hutten in het park, waarin de bedienden
van de legatie woonden, van wie velen daar
jaren lang dienst deden.
Bodard (de Fransche gezant, die als con
sul optreedt), protesteerde ernstig bij de au
toriteiten, die toen een eind maakten aan
deze invallen.
In plaats van de enkel bang-geworden
Askari's zonden de Italianen toen afdeelin-
gen Askari's, bersaglicri en carabinieri.
De schrijver merkt dan nog op, dat de
Italianen bet bloedbad trachtten te recht
vaardigen, door staande te houden, dat de
aanslag niet- op zichzelf stond, maar het
teeken was voor een algemeencn opstand.
Hij acht dit onbewezen en ook meer dan
twijfelachtig, gezien de onmogelijkheid van
welslagen te Addis-Abeba.
De Italianen hebben terstond alle leden
van de partij Jong-Abessinië gearresteerd,
wier aantal tusschen de 150 en 200 bedraagt
De meesten van hen zijn in Frankrijk opge
voed. Zij vertegenwoordigen de bloem van
de Abessijnsche verlichte intcllectueelen,
die voor den oorlog met den negus samen
werkten voor de modernisatie van het land.
De schrijver acht het waarschijnlijk dat
slechts een handvol, dat op dat oogenblik
toevallig in de stad was, in leven gebleven
is.
De striktste censuur wordt gehandhaafd,
niet slechts op telegrammen, maar ook op
particuliere brieven. Iedereen, die mot den
trein meegaat, wordt onderzocht of hij brie
ven bij zich heeft. De eenige vrije verbin
ding is de diplomatentasch. Aan de journa
listen is het verboden, cenig bericht over
het bloedbad te verzenden.
SPANJE
DE WEG NAAR VALENCIA NIET
LANGER ONDER HET VUUR DER
OPSTANDELINGEN.
Er heerscht de laatste 24 uur vrij
wel rust op de fronten, waar behou
dens kleine gevechten en plaatselijke
kanonnades geen groote aanvallen
plaats vinden.
Als voornaamste resultaat van de
ononderbroken aanvallen der regee-
ringstroepen in de laatste week, kan
worden genoemd het niet-weerspro-
ken feit, dat de weg tusschen Madrid
en Valencia niet langer onder het
vaar der opstandelingen ligt.
De belegering van Oviedo.
Uit Gijon wordt gemeld, dat na een re-
geeringsoffensief van veertien dagen de
rcchtschen, die in den sector van Asturie
geleidelijk omsingeld werden, verwoede
aanvallen heben ondernomen op den berg
Vcrruga, een strategische stelling, welker
bezet de verbinding met Oviedo vormt. Van
af dezen berg beletten de niilitictrocpen de
aankomst van versterkingen in Oviedo. De
rcchtsche operatie begon vroeg in den mor
gen met een intensief artillerievuur. Vervol
gens rukten de opstandelingen op naar den
berg. Zij werden echter weldra gestuit door
het mitrailleurvuur der loyalen. Tenslotte
moesten zij halt houden en dekking zocken(
waarbij zij zich verschansten in slechte stel
lingen, waar zij blijven tot de nacht hen
in staat zal stellen terug te trekken.
Treilers in gevecht met kruiser.
Uit officieele regeeringsbron wordt ge
meld, dat twee bewapende treilers, varen
de'onder de vlag der Baskischc regeering,
aan de kust den opstandclingenkruiser
„Cariaria" hebben ontmoet, welke een han
delsvaartuig escorteerde naar de haven van
Pasajes bij San Sebastian. Na een hevig ge
vecht. waaraan do leustbatterijen deelna
men, slaagden de twee treilers er in zich
meester te maken van het door den kruiser
geëscorteerde vaartuig. Eén der treilers
hield het gevecht twee uren vol, terwijl de
andere den buit naar de haven bracht.
Men veronderstelt, dat de „Canaria" door
een bom getroffen is, te oordcelen naar den
rook welke op de brug van den kruiser
bemerkbaar was, toen hij gedwongen was
verder zeewaarts te gaan.
„Leve Habsburg".
Onder auspiciën van de Legimis-
tische Liga van Oostcnrijksche sol
daten is gisterochtend te Weenen 'n
groote monarchistische demonstratie
gehouden. Op de eere-tribune van 't
Renz-circus, waar de demonstratie
werd gehouden, hadden twee leden
van de regeering plaats genomen, nl.
vice-kanselier Hulgerth en onder
staatssecretaris Rotli.
De Voorzitter van de Liga, Steiner, heeft
commentaar geleverd op de jongste rede
van bondskanselier Schuschnigg. Hij eisch-
te voor het volk het recht op zich uit te
spreken over het grondbeginsel van de res
tauratie, o.a. zeide hij:
„Indien het Vaderlandsche front de uit
drukking van den wil van het volk is, dan
zal eens de dag komen, waarop dit front 't
signaal zal geven voor den terugkeer der
Habsburgers".
De vergadering juichte luide den naam
„Otto von Habsburg" toe. Na de bijeen
komst werd een optocht gevormd, welke
onder het roepen van „Leve Habsburg" dooi
de straten trok.
Een twaalftal nationaal-socialisten, die
getracht hadden de vergadering in het Renz
circus te hinderen, door het werpen van
stikbommen, werden gegrepen en aan de
politie overgeleverd, zonder dat hun opzet
had kunnen slagen.
Opnieuw Italiaansche
troepen naar Spanje?
Vier legercorpsen worden gevormd.
Mevrouw Tabouis schrijft in de „Oeuvre":
Er hebben zich nieuwe moeilijkheden
voorgedaan in de' niet-inmengingscommis-
sie. om, ten aanzien van de controle op do
Portugeosche havens, waartegen Portugal
zich verzet. Aan den anderen kant schijnt
de Italiaansche inmenging nieuwe kracht te
zullen gaan krijgen. In fascistische kringen
wordt druk gesproken over een nieuw ex
peditiecorps, dat tegen het eind van Maart
gereed zou moeten zijn.
Men beweert, dat vier legercorpsen, elk
van drie divisies, in voorbereiding zijn. De
bronnen, waaruit deze inlichtingen verkre
gen zijn. zijn dezelfde als die, waaruit wij
drie maanden geleden vernomen hadden,
De maatregelen van de Fransche
regeering
Bij mislukking ernstige gevol
gen te verwachten.
De wijziging in de Fransche fi-
nancieele politiek, die nog betrek
kelijk onverwacht is gekomen, kan
voor het land tot een zegen zijn,
maar ook de oorzaak zijn tot ern
stige gevolgen voor het binnenland.
Dat hangt geheel af van het al of
niet slagen van het experiment.
Daar is anders wel een radicale omkeer
in de Fransche financ. politiek gekomen. De
N.R.Ct. wijst er op dat nauwelijks 'n week
geleden aan het adres van den Fransche ka
pitalistcn en beleggers nog allerlei onvrien
delijkheden werden gezegd, terwijl zij thans
op de vriendelijkste en meest aanlokkelij
ke voorwaarden werden uitgenoodigd, deel
te nemen in een nieuwe leening van den
Franschen staat.
De maatregelen van de Fransche
regeering hebben voor alles ten doel
het vertrouwen op financieel en
monetair terrein te hei-winnen Daar
om heeft men, wat de monetaire
politiek betreft, besloten geen de
viezencontrole in te stellen, den vrij
en handel in goud toe te staan
en den franc te verdedigen,, waar
toe een speciale commissie is aange
steld. Tenslotte heeft men de lee
ning voor de nationale defensie zoo
aanlokkelijk mogelijk gemaakt, door
aan de beleggers de keuze te laten
van de valuta, waarin de obligatiën
gesteld zullen zijn.
dat 60.000 strijders uitgezonden waren, welk
bericht voor honderd procent is bevestigd.
Wij voegen hieraan toe, dat te Rome zekere
kringen er niet volkomen zeker van zijn,
dat deze voorbereidingen voor Spanje be
stemd ziin. Sommigen vragen zich af, of
zij niet alleen maar bestemd zijn om als
steun te dienen voor de ideologische propa:
ganda van Mussolini, hetzij in Afrika hetzij
elders.
Situatie nog niet geheel dui
delijk.
Uit de berichten in de Hongaarsche
bladen valt nog moeilijk te onder
scheiden of Hongarije werkelijk aan
den vooravond van 'n uiterst recht-
sche beweging stond, of dat de re
geering, die haar voorzorgsmaatre
gelen nam, een complot heeft ont
maskerd, dat nog niet volledig ge
organiseerd was.
Verscheidene bladen melden, dat het de
leiders der oppositie waren, o.a. Tibor Eek-
hardt van de agrariërs, en Rassay van de
liberalen, die den minister-president de eer
ste gegevens over de aangelegenheid brach
ten. Het eigenlijke karakter hiervan is ech
ter nog onbekend en een deel der pers ver
heft hiertegen zijn stem. Naar gemeld wordt.
DARANYI.
zal de eerste minister Daranyi a.6. Woens
dag antwoorden op de interpellatie en bij
die gelegenheid een overzicht van de zaak
geven. De door de autoriteiten genomen
maatregelen zijn niet bekend gemaakt. Men
gelooft echter, dat Hetenyi, de directeur van
de politieke afdeeling en adjunct hoofdcom
missaris van politic, zijn chef, Ferenczy, in
zijn aftreden zal volgen.
Welke sancties zullen genomen
worden tegen uiterst rechts?
In Hongaarsche politieke kringen vraagt
men zich af, welke sancties genomen zullen
worden tegen de partijen van uiterst
rechte. Zelfs vraagt men zich af of sanctie®
De N.R. Crt. schrijft naar aanleiding van
deze maatregelen o.m.:
Een radicaler wijziging in de
Fransche financieclc politiek is
moeilijk denkbaar en men krijgt
den indruk dat de uiterste noodzaak
hiervoor verantwoordelijk is. De re
geering heeft geld noodig en zij
tracht dit te verkrijgen door het
nemen van maatregelen, waardoor
de beleggers niet langer afwijzend
zullen staan. Daartoe is zij zelfs
bereid een deel van de openbare
werken, die op het begrootingspro-
gramma voorkwamen, te laten val
len en terug te koeren tot een op
conservatieve grondslagen rustend
financieel beleid.
Dan immers is er, aldus vele Fransche
uitingen-geen reden meer, die aan den te
rugkeer van het gevluchte kapitaal in den
weg staat.
Het blad schrijft echter:
Voor het herstel van het vertrouwen ech
ter, waarop de Fransche regeering hoopt
en waartoe naar haar meening alle aanlei
ding aanwezig is, lijkt ons dit niet voldoen
de. Want het gaat niet alleen om de
maatregelen voor een herstel van het ver
trouwen zijn niet minder de bedoelingen en
de plannen voor de toekomst van belang.
De vraag waarop het antwoord voor alles
beslissend is, moet zoo gesteld worden,
meent het blad: hebben de volksfront poli
tiek en dc jongste redevoeringen van de lei
dende figuren uit de Fransche regeering,
op den belegger een blijvenden indruk ge
maakt? Is dat het geval, dan zullen de jong
ste maatregelen het vertrouwen niet kunnen
doen terugkeeren; beoordeelt men daarente
gen de situatie met de Fransche bewegelijk
heid en gaat men uit van de thans gespro
ken woorden, terwijl tegelijkertijd de dreige
menten van eenige weken geleden worden
vergeten, dan is dc kans op welslagen
groot.
Het blad wijst dan nog op het groote ge
vaar van het mislukken van dc defensie-
leening, waardoor voor het binnenland een
zeer ernstige toestand zou ontstaan.
Men begrijpt, dat in dit licht bezien de
komende dagen van groote spanning zijn.
genomen zullen worden. Sommigen zijn
van meening. dat het zeer moeilijk zal zijn
de organisatoren te vervolgen.
In een vergadering te Gyor verklaarde
oud-nlinister-president Friedrich van de
Christen-geunifieerde partij, dat het thans
tijd is om in te grijpen. Kanunnik Ernst,
van dezelfde partij, verklaarde dat Hon
garije niets t.e wachten heeft van een groote
mogendheid, welke het steeds voor haa-r
eigen politiek zal gebruiken. Hongarije
mag geen inmengen in zijn binnenlandsche
aangelegenheden dulden. De leer der com
munisten verwerpt de kanunnik, tloch hij
wantrouwt eveneens het programma van de
anti-communisten welke tracht de wereld
onder een even twijfelachtige hegemonie te
brongen.
Nieuwe minister van binnen-
landsche zaken?
Volgens de Prester Lloyd venvacht men
in ••"olitieke kringen met groote stelligheid,
dat minister-president Daranyi in den loop
van de volgende week het ministerie van
binncnlandsche zaken, dat hij tot nu toe
ad interim heeft waargenomen, aan een
anderen bewindsman zal toevertrouwen.
Het ligt in het voornemen een minister
van binncnlandsche zaken te benoemen, die
ook het vertrouwen der oppositie geniet.
Particuliere eigendom zal worden
onteigend. Loonsverbetering,
kortere arbeidsduur en betaalde
vacantie als programpunt.
De nationale executieve raad der Labour-
partij publiceert een verklaring, waarin zij
een uiteenzetting geeft van het program
eener eventueele Labourregeering.
Het voorziet in een positieve vredespolitiek.
Alle particuliere eigendom zal worden ont
eigend ten nutte van het algemeen. Het
kleine grondbezit zal blijven bestaan. De
Bank van Engeland zou een openbaar
lichaam worden. Men kondigt voorts de na
tionalisatie aan van de verkeersmiddelen, de
steenkolenindustrie en de gas- en electrici-
teitsondernemingen.
Het program belooft de arbeidersklasse
loonsverbetering, betaalde vacantie en ver
mindering van den arbeidsduur. Voor de
noodlijdende gebieden zullen de middelen
voor directe hulpverleening worden bestu
deerd.
Ten aanzien van de buitenlandsche poli
tiek en die der landsverdediging vermeldt
het program: „De arbeidersregeering zal geen
moeite sparen om een einde te maken aan
den tegenwoordigen ruineuzen bewapenings
wedloop. Zij zal streven naar een algemeen©
ontwapening langs den weg van internati
onale overeenkomsten. Er zal een ministerie
van nationale verdediging in het leven wor
den geroepen, waarin drie verdedigingsdien
sten zullen worden samengesteld ter vergroo
ting van hun doeltreffendheid. Bij het parie
meent zal een wet worden ingediend strek
kende tot het controleeren van de fabrieken
van oorlogsmateriaal.