ELLEVOETSLUIS..:
UollötuU CcutUotyó-
[u^l
Binnenland
Concentratie bijzondere
scholen
Het Prinselijk paar uit
Mittersill vertrokken
Nederlandsche olie-tanker
in aanvaring
Vechtpartij in café
Nationaal huwelijks
geschenk
Echtelijk drama te
Vlissingen
Maandag 22 Maart 1937
Vierde blad
Hernieuwde kennismaking
Bepeinzingen onder vuurtorenlicht
We zitten in het rood-gepluche-te com-
partimentje van de Zuidhollandsche
Trammaatschapprj, dat rammelend en
stootend en kreunend over de rails Helle-
voetsluis-waarts gaat.
Buiten sneeuwt het: reeds gedurende
den geheelen morgen zijn de groote vlok
ken neergezegen: onhoorbaar, het land
schap daarbuiten met een onwaarschijn
lijk wite deken bedekkend.
Langs de route Rotterdam-Hellevoetsluis
Uggen vele dorpjes en gehuchten. Neder
zettingen, waar geen sterveling, behalve de
inwoners zelf, ooit van gehoord hebben:
(...Roon... Nieuwenhoorn... Zuidland... wel 12
in totaal. En bij elk ervan stopt het middel-
eeuwsche trammetje. Houdt hortend en
stootend in, puffend en flapperend stoom-
Uitsissend.
Dan komt, na een duldelooze reis, Helle-
Voet in zicht. Hellevoet... het plaatsje, dat
eens zooveel gemeen had met Den Helder,
Hellevoet, eens een welvarende stad op het
Zuidholandsch landschap. Nu... bijna ver
geten, volkomen in verval geraakt.
Nog eens zijn wij er heen geweest, nog
eens hebben wij dit alles willen aanschouwen,
al datgene, wat hem, die dit anders gekend
heeft, ontroeren moet. Hoe daar een stad
naar den ondergang gaat, waar eens een
centrum van Marineleven gelegen was.
We zijn de eenige passagier op dezen
droeven Zaterdagmorgen, en er is geen
controle.
Langzaam, onhoorbaar komen de millioenen
Vlokken nog steeds naar beneden, als het
ware een beschermende deken hullend om
de grauwe en zwarte massa's in de verte...
Het oude, welbekende, pad langs, de brug
over, en dan staan we al voor de Kippenbrug,
die toegang verschaft tot het eigenlijke
stadje.
Het is er stil. Nog stiller dan 4 jaar ge
leden.
Vensters zonder ruiten, portalen zonder
deuren, verveloozen gevels, scheefgezakte
gooten... dat is de eerste kennismaking
met Hellevoetsluis. Het is schemerig in
de Kerkstraat, hoewel het pas middag is.
Deze hooge huizen, van 2 en 3 verdiepin
gen absorbeeren bijna al het weinige licht
van dezen droeven winterdag.
Zoo is het in de Kerkstraat, zoo is het
(overal.
De Haarlemmerstraat, met op den
achtergrond een stukje van Fort Haerlem.
De Haarlemmerstraat, eens een altijd
drukke verkeersweg, waar men den heelen
dag de soldaten en matrozen hoorde mar-
cheeren en zingen. Waar de ruiten iederen
dag trilden van de muziek van tambours en
pijpers 18 jaar geleden.
Nóg ligt er haaks vóór het Fort Haerlem,
maar op de wallen tiert welig het onkruid
en de pallisaden staan te verrotten.
Hier en daar wonen menschen. Ze staan
aan de deuren, en kijken met verbazing naar
den vreemdeling.
Het is niet opwekkend, dit Hellevoetsluis,
dit beeld van armoede en verval.
Het zijn alle weer oude bekenden, die
nauwe straatje, met hun hooge huizen;
Hoofdwachtstraat, Peperstraat, Molenstraat
Ook langs de zgden van wat eens een
voortreffelijke marinehaven was, de Oost
en Westkaai, is het 't zelfde beeld. Toch
woont hier nog de garde, die overbleef:
gepensionneerden, stok-oude patriarchen,
en enkelen, middenstanders, die iederen
dag weer tegenover het probleem staan:
hoe door het leven te komen.
De havenhier lagen voor enkele jaren
de marineschepen, torpedobooten, mijnen
vegers- en leggers, kanonneerbooten. Nu
een enkele verdwaalde tjalk, in den zomer
een jachtje, een paar vletten en een botter.
Dat is alles.
We staan op het hoofd. Links rijst de vuur
toren op: zwart en eenzaam. De avond is
vallende en zijn licht puurt reeds uit de glan
zende reflectoren. Het is nu te zien, mijlen
ver, dwars over het breede Haringvliet, waar
in de zee ruischend voorbijtrekt. Een lied,
van vele eeuwen oud. en waarnaar ontelbare Molenstraat. Als hier de steenen spreken
geslachten geluisterd hebben, 1 kondenhoorde men vreemde historieén
Hellevoetsluis
eens een der meest
welvarende stadjes van Nederland, ia
sedert de laatste 20 jaren, leelijk in
verval geraakt.
Nadat het aanvankelijk leek, of het
S geheel van de bewoonde wereld wegge-
vaagd zou worden, zijn er thans enkele
teekenen, die een mogelijkheid tot
zekeren wederopbloei i» zich hebben.
Z Een onzer verslaggevers heeft de reis
naar Hellevoetsluis gemaakt en vertelt
in dit artikel van zijn bevindingen
Z aldaar. In volgende artikelen de opinie
van Hellevoets eersten magistraat, bur-
gemeester P. de Geus.
Het centrum van Hellevoetsluis.
Naast de kerk ziet men het niet onaardige
Stadhuis.
Eens, lange, lange jaren geleden, kwa
men hier de Oostinjevaarders. Prachtige
schepen, met majestueuze schegbeelden,
voorstellende alle koningen en vorstinnen
der aarde. Schepen, die diep lagen van
ladingen, die zij uit de geheele wereld
haalden.
En zij lieten hun anker vallen voor
Hellevoetsluis, alvorens naar Rotterdam
te vertrekken.
De opvarenden waren het maanden- en
maandenlange leven op zee zat. En Helle
voet was de eerste haven.
Dan rumoerde het des avonds en des
nachts in het stadje, omgeven met zijn hooge
wallen.
Dan zong het scheepsvolk alle zeemans
liederen van vijf werelddeelen en tot vroeg
in den morgen was Hellevoet in rep en roer.
Maar dat is lang voorbij, zoo lang, dat
alleen de paar stokoude Hellevoeters er nog
van kunnen meepraten.
Later kwam de Marine. En in de oorlogs
jaren lag wéér de haven vol. En wéér was
daar bedrijvigheid in Hellevoetsluis.
Van 's morgens tot 's avonds was het één
onafgebroken va et vient van landmacht en
marine. Overal daverden de bevelen door de
straatjes en over de pleintjes van Hellevoet
sluis.
Totdat de schoone dagen van Aranjuez ge
teld waren. Totdat de Regeering in een on
zalig oogenblik het besluit nam de Marine
over te hevelen naar andere bases.
En prompt werden de plannen ten uitvoer
gebracht en even prompt verviel Hellevoet
sluis tot armoede.
En tot vergetelheid.
Den Helder heeft het begrepen, want
er zijn geen twee steden in den lande, die
eens zóóveel overeenkomst, In karakter
Hier de vermaarde„Kraton eens
een doorgang van den Dijk naar de
en bevolking, vertoonden als Den Helder
en Hellevoetsluis.
Dit alles overdachten wfl, staande bfl den
vuurtoren op het hoofd. De lichten priemden
door de duisternis. Maken rimpelende en tril
lende guirlandes in het water van de haven.
Verderop, op het Haringvliet, scheren een
paar meeuwen weg.
Zij zijn het eenige leven, dat zich hier ma
nifesteert. Men waant zich in het rjjk der stilte.
Buitenkansje voor militairen
Reizen voor hall geld. Vanaf
Donderdag a.s.
Naar wij vernemen zal met In
gang van 25 Maart door de Neder-
landsche Spoorwegen ingevoerd
worden een speciaal tarief voor het
vervoer van militairen, beneden den
rang van officier.
Dit tarief is van toepassing voor
het vervoer van niet in het belang
van 's Rijks dienst, in uniform rei
zende militairen beneden den rang
van officier, van 's rijks land- en
zeemacht, daaronder begrepen de
koninklijke marechaussee.
Verkrijgbaar gesteld worden en
kele reiskaarten voor de tweede en
derde klasse tegen den halven prijs
eener gewone enkele reiskaart.
Het openbaar onderwijs ten on
rechte in het wetsontwerp be
trokken.
De afdeeling Amsterdam van het Neder-
landsch Onderwijzers Genootschap, heeft,
in verband met het door de Tweede Ka
mer der Staten Generaal aangenomen wets
ontwerp inzake concentratie der bijzondere
scholen, de volgende motie aangenomen:
De afdeeling Amsterdam van het Neder-
landsch Onderwijzers Genootschap consta
teert,
dat de opdracht van de Staatscommissie
bestond uit de bestudeering van de concen
tratie van de bijzondere scholen,
dat het openbaar onderwijs aaarom ten
onrechte in het wetsontwerp is betrokken,
dat het vaststellen van gelijke normen
voor de stichting en opheffing van openbare
en bijzondere scholen de grondwettelijke ge
waarborgde positie der Openbare School aan
tast,
spreekt haar diepe teleurstelling uit over
de overijlde behandeling en aanneming van
<^it wetsontwerp.
JL
Oude overval Merkelbeek
opgehelderd
De drie vermoedelijke daders
aangehouden.
In de maand Februari van het vorige
jaar, op den tweeden Carnavalsdag, heeft
een drietal jongemannen van ongeveer 20
jaar den heer Booste te Merkelbeek met
een hard voorwerp bewusteloos geslagen,
teneinde in het bezit te komen van een be
drag aan geld, hetwelk zich in diens wo
ning zou bevinden.
De roof werd echter verijdeld, doordat
de zuster van den heer Booste, met wie hij
samen woont, een ruit insloeg, om de aan
dacht van voorbijgangers te trekken. De
daders namen de vlucht en konden niet
worden opgespoord.
Zaterdag is de marechaussee te Bruns-
sum, onder leiding van opperwachtmeester
van den Muilen, er in geslaagd de drie
vermoedelijke daders aan te houden. Het
zijn zekere M., H. en R., allen uit Brunssum
Het drietal zal Dinsdag a.s. voor den Of
ficier van Justitie te Maastricht worden
geleid.
Winkel te Amersfoort
uitgebrand
Nauwelijks was de Amersfoortsclie brand
weer uit Hoevelaken teruggekeerd, waar
men haar assistentie had verzocht, of zij
moest wederom met groot materiaal uit
rukken.
Dilmaal woedde het vuur in de zaak in
rookartikelen en schrijfbenoodigdheden van
den heer C. Brüning aan den Arnhemsche-
weg 42. Met twee stralen aan de achterzijde
van het nog nieuwe perceel en een straal
aan de voorzijde werden de fel oplaaiende
vlammen bestreden. Toen men na ongeveer
een kwartier den brand meester was, bleek
dat de geheele winkelruimte waarin zich
niet alleen rook- en schrijfartikelen bevon
den, maar ook een groot aantal leesboeken
aan de zaak is een uitleenbibliotheek
verbonden een prooi van het vuur was
geworden. De schade, welke zeer groot is,
wordt door verzekering gedekt. De brand
is naar alle waarschijnlijkheid ontstaan
door een te midden van de planken met boe
ken staande haard.
H.K.H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins
Bernhard zijn Zondagmorgen om negen uur
uit Mittersill vertrokken. Per auto hebben
zij zich via den Brennerpas en Italië naar
Monte Carlo begeven. Prins Aschwin ver
trekt heden naar Berlijn*
Een Nederlandsch olietankschip,
het 7987 ton metende motorschip „Su-
netta" van de petroleummaatschap-
pij „La Corona", in Den Haag, is Za
terdag in Gravesend in aanvaring ge
komen met het 6866 ton metende
mailschip „Pacific" Ranger".
Eaatstgenoemd schip brak van den kabel
los en verloor zijn anker. Voorts kreeg het
op zes voet boven de waterlijn een gat in
den romp. Het schip maakt geen water en
zal naar het dok worden opgesleept
De „Sunetta" zal in Gravesend de lading
lossen. De kapitein van het mailschip heeft
verklaard, dat er geen enkele reden is tot
ongerustheid.
De „Pacific Ranger" was juist uit Ameri
ka in Gravesend aangekomen.
Twee mannen na hevig verzet
gearresteerd.
Zaterdagavond is in het café van den
heer Loeffen aan de Rogstraat te Berghem
een twist ontstaan, tusschen twee bezoekers,
de arbeiders Ceelen uit Berghem en Theu-
nissen uit Schaik, waarvan laatstgenoem
de onder invloed van sterken drank ver
keerde. Toen de caféhouder het tweetal bui
ten de deur wilde zetten, keerden de man
nen zich tegen hem. De hulp van den rijks
veldwachter werd ingeroepen, die hen na
veel moeite meenam naar het arrestanten
lokaal. Daar aangekomen greep Ceelen den
veldwachter plotseling naar de keel, waar
na hij hem tegen den grond wierp. De
politieman wist echter zijn sabel te grij
pen, waarmede hij zijn tegenstander eeni
ge klappen toebracht om hem daarna te
overmeesteren. De tweede arrestant had
van de gelegenheid gebruik gemaakt om
te ontvluchten doch des nachts half 1 werd
hij weer aangehouden. Bij de vechtpartij
had hij eenige bloedende wonden aan het
hoofd opgei oop en en is door een dokter
verbonden. De twee mannen zullen ter be
schikking van den Officier van Justitie
worden gesteld.
Vechtpartij aan boord van de
Boschfontein
Dronken schepeling verwondt
twee zijner makkers.
Gisterenmiddag is het tot een bloedige
vechtpartij gekomen tusschen leden der be
manning van het Nederlandsche s.s. „Bosch
fontein", welk schip gemeerd was aan de
Scheldekade te Antwerpen. Zpkere R. S.,
die dronken aan boord kwam, kwetste het
lid van de bemanning Ph. B. levensgevaar
lijk door hem met een scheermes een diepe
snede in de zijde toe te brengen.
Een ander lid der bemanning, de 34-jarige
D., werd ernstig aan de rechterhand ge
wond.
De dader is door de politie gearresteerd.
De twee gewonden zijn naar een ziekenhuis
overgebracht. De toestand van B. is ernstig.
De „Boschfontein", is met enkele uren
vertraging vertrokken.
Motorrijwiel over den
kop geslagen
Drie zwaar gewonden.
Gisterenavond te kwart voor zeven is op
den rijksweg Maastricht-Roermond een ern
stig motorfietsongeluk gebeurd, waarbij drie
personen zwaar werden gewond.
De 45-jarige Laurens uit Heerlen was te
voet op weg naar het station Roermond. Hij
liep op het fietspad en begaf zich naar den
rijweg, omdat hij van de fietsers hinder on
dervond. Hij werd toen door een hem met
groote snelheid achterop rijdende motor
fiets gegrepen en tegen den grond geslin
gerd, waarbij het voertuig over den kop
sloeg. De beide berijders, de heeren P. Hou-
ben en M. Machelissen, beiden uit. Roermond,
werden zwaar gewond. Beiden liepen een
ernstige schedelfractuur op en werden in
hopeloozen toestand naar het St. Laurentius
Ziekenhuis vervoerd. Ook de voetganger
werd zwaar gewond. Zijn rechterbeen werd
versplinterd en bijna van het lichaam gerukt.
In ernstigen toestand werd hij eveneens naar
het genoemde ziekenhuis overgebracht.
De slachtoffers zijn voorzien van de H.H.
sacrementen der stervenden.
De conservendiefstal te
Alkmaar
Nog twee arrestaties.
In verband met het ontvreemden op
groote schaal van blikken groenten bij de
conserven fabriek v. Hoogenstraaten te Alk
maar zijn nog aangehouden de 34--jarige
N. K. uit Koedijk en de 25-jarige H. E. uit
Egmond aan Zee.
Er zijn nog meer arrestaties te wachten.
Sigarettenpapiersmokke-
laar aangehouden
Zaterdagavond laat reed een auto met
Nederlandsch nummer en letter vanuit
België naar de Nederlandsche grens.
Bij het grenskantoor Wernhout aangeko
men, werd den bestuurder gevraagd of hij
iets had aan te geven. Op zijn ontkennend
antwoord werd hem verzocht uit te stap
pen, waarna de auto aan een onderzoek
werd onderworpen.
Daarbij bleek, dat de auto een ïooze hen-
zinetank had, waarin zich een groote partij
hoekjes sigarettenpapier bevond. Uit een
verder ingesteld onderzoek werd de rest
van een partij van 20.000 boekjes achter de
zittingen van de auto gevonden. De he
stuurder, zekere L. uit Amsterdam, werd
aangehouden. De auto ig in beslag genomen.
Een aanzienlijke inzameling.
Het algemeen comité tot aanbie
ding van een nationaal huwelijks
geschenk bericht, dat in totaal is
ontvangen ten behoeve van de huwe
lijksgeschenken aan het Prinselijk
bruidspaar 'n bedrag van f664.661.67
Door het provinciaal comité voor
Noord-Holland is bijeengebracht
161.077.67.
Bij den algemeenen penningmeester zijn
ook rechtstreeks van particulieren in Ne
derland en in het buitenland remises inge
komen welke inclusief de tot dusverre ge
kweekte rente in totaal f 24.055.94 beloopen.
Voorts zijn voor bovengenoemd doel door
verschillende instellingen afzonderlijke in
zamelingen gehouden, welke voor speciale
doeleinden zullen worden gebruikt zooals
een schouw in de ontvangkamer van het
paleis, een wandkleed en bijpassend ameu
blement in de eetkamer, een huistelefoon
inrichting van Soestdijk (bijdrage van de
P.T.T.), een bibliotheek en sport- en ten
nisvelden.
Het algemeen comité wenscht bij het be
kend maken van het in totaal door het
Nederlandsche volk voor het nationaal hu
welijksgeschenk bijeengebrachte bedrag, zijn
grooten dank te betuigen aan allen, die
door hun arbeid en hun bijdragen aan het
zoo bij uitstek bevredigend resultaat en
het volledig slagen van het plan hebben
medegewerkt.
Na het verlies van den
Kantoeng
De nieuwe tinbaggermolen wordt
waarschijnlijk gedeeltelijk in In-
dië gebouwd.
Uit de meest betrouwbare bron kunnen
wij mededeelen, dat de voorbereidende be
sprekingen omtrent het bouwen van een
nieuwen tinbaggermolen, ter vervanging van
den „Kantoeng" reeds vorderen.
Er is echter nog geen enkele beslissing
genomen, aangezien de mogelijkheid bestaat
dat thans van de gebruikelijke methode-
bouw van den geheelen baggermolen in Ne
derland en het sleepen daarvan naar Ned.-
Indië, wordt afgeweken. Indien zulks mo
gelijk is, ligt het n.1. in de bedoeling, Indi
sche bedrijven zooveel mogelijk in te scha
kelen en een gedeelte van den bouw in
Ned Jndië te laten verrichten. Reeds zijn
oriènteerende besprekingen hieromtrent ge
voerd en met de werf „Gusto" welke de
Kantoeng in zijn geheel bouwde, en met
de directie van een in Indië gevestigde
maatschappij, de Droogdok-Mij. „Soerabaja"
welke zich reeds eerder interesseerde voor
den bouw van pontons voor tinbaggermo
lens.
Een beslissing Is echter nog niet genomen.
Het spreekt vanzelf dat een samenwerking
tusschen een Nederlandsche en een Indische
werf veel van het risico, verbonden aan 't
sleepen van den geheelen baggermolen
naar Indië zou wegnemen.
Verzekering.
Voorts vernemen wij, dat. de afwikkeling
van de verzekering van den Kantoeng ge
heel normaal en bevredigend gaat en de
volgende week wel tot een einde zal zijn
gebracht. Gisteren heeft de minister van
Koloniën „letter of authority" geteekend.
benoodigd om het geheele bedrag bij de
betrokken verzekeringsmaatschappijen te
claimen.
Dank zij optreden politie erger
voorkomen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag Is
door krachtdadig optreden van de politie,
Vlissingen voor ernstig onheil gespaard ge
bleven.
In het pand Dokkade 12, is een café geves
tigd, bewoond door de familie Arnscheidt. De
verhouding tusschen man en vrouw was
klaarblijkelijk niet gunstig, waarom de man
dan ook eenigen tijd geleden naar Duitsch-
land zijn vaderland was vertrokken.
Zaterdagmiddag is hij in de echtelijke wo
ning teruggekeerd en 's nachts om één uur
werd polifieassistentie in het café verzocht.
Onmiddellijk begaf een inspecteur van po
litie zich daarheen. Buiten trof hij de vrouw
in opgewonden toestand aan, die verklaarde
dat haar man haar naar het leven had ge
staan en het café in brand wilde steken.
De inspecteur verschafte zich met geweld
toegang tot het café. Hij trof achter het café
in een kamer een groote plas petroleum aan,
eveneens waren de wanden en trappen, zoo
mede kleeden en bedden met petroleum over
goten.
In de slaapkamer zat A. met rijn drie kin
deren in zijn armen op den rand van het bed.
Hij werd onmiddellijk gearresteerd.
Uit de verklaringen van de vrouw bleek,
dat haar man ook haar gedeeltelijk met pe
troleum'had overgoten, nadat hij haar eerst
door wurging om het leven had willen bren
gen. F.en zuster bevrijdde haar echter uit
baar netelige positie. De vrouw heeft zich
daarop met geweld meester gemaakt van
de lucifers welke de man in zijn hand had
en is daarna de straat op gevlucht.
Wanneer ter plaatse een brand was uitge
broken. had dit een ware ramp kunnen ver
oorzaken daar het café een zeer oud huis
is en van binnen geheel van hout is opge
trokken, daarbij is het in een dicht bebouw
de omgeving gelegen, schuin achter het ge
meentehuis.
De commissaris van politie, de heer Gasin-
iet beeft persoonlijk ter plaatse een onder
zoek ingesteld. De man is in bewaring ge
steld»
