Fransche vakbond
tegen wilde stakingen
Dr. Schacht bij
Berlijn protesteert krachtig
ten Vaticane
KIJKENKOOPEN i« CLOECK
Koning Leopold
De Egyptische
capitulaties
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Belangrijke economische
onderhandelingen
Amerika streeft naar
arbeidsvrede
Buitenlandsch
Overzicht
ARPAD MOLDO\AN
De situatie om Bilbao
Onlusten in de Russische
staat Uzsekistan
WOENSDAG-14 APRIL 1937, 80e Jaargang. No. )0237.
Uitgove der N.V. v.h. Tropmon Co. ScKogen.
De Rotterdamsche
haven in de knel?
Congo-producten tegenover transito
vervoer over Antwerpen.
In een extra vliegtuig ï's de rijkslbank'-
president dr. Söhacht gistermorgen in Brus
sel aangekonien. Het doel van zijn reis is
een tegenbezoek te brengen aan den gouver
neur der Belgische Nationale Bank.
Waarschijnlijk zal hij ook Van Zeeland
ontmoeten.
Gisteren heeft Koning Leopold dr. Schacht
in audiëntie ontvangen.
Vervolgens Bracht Schacht den gouver
neur der Nationale Bank, Franck, een be
zoek. Nadat beide heeren een langdurig
onderhoud gehad hadden, zaten zij aan bij
een noenmaal, waarbij ook vele personen uit
politieke en economische kringen aanwe
zig waren.
Gevaar voor onze havens.
De grootste discretie wordt, volgens Ha-
vae. in acht genomen ten aanzien van de
besprekingen van dr. Schacht te Brussel.
Naar evenwel verluidt moet reeds eenigen
tijd geleden een contact tot stand zijn ge
komen tusschen een groep Duitsche indu-
strieelen en zekere Antwerpsche importeurs
van koloniale waren. Van ƒ.1. Vrijdag af
zouden de vertegenwoordigers van beide
partijen te Gent bijeen zijn.
Het streven der Duitsche industri-
eelen zon er op gericht zijn, zich
grondstoffen te verschaffen, in het
bijzonder oliehoudende producten en
koper uit den Belgischen Congo.
Er zouden van Belgische zijde ëenige be
svaren zijn ingebracht tegen de levering
van koper, met het oog op het gebruik daar
van ten behoeve van de Duitsche heibewa
pening. Verder zouden de onderhandelingen
belemmerd worden door de moeilijkheid
voor Duitschland, zijn betalingen aan. het
buitenland in deviezen te doen. Het zou n.1.
een bedrag van meer dan een half miliiard
Belgische franken betreffen.
Daarom zullen tfhans de regeeringen een
actief aandeel nemen in de onderhande
lingen, die zooals gezegd, door particu
liere maatschappijen van beide landen be
gonnen zijn.
.Van Duitsche zijde zou men eerst een be
taling middels' Duitsche producten hebben
voorgesteld. De Belgische markt heeft echter
aan dergelijke producten geenerlei behoef
te. Thans is een voorstel gedaan betreffende
invoerfaciliteiten in Duitschland van goe
deren, die over de haven van Antwerpen
worden vervoerd.
De onderhandelingen van Dr. Schacht
met de verantwoordelijke instanties van
België zijn dus niet zonder belang, te meer
wijl het de eerste maal is, dat van Zeeland,
sinds hij de taak eener internationale eco
nomische enquête op zich genomen heeft, in
persoonlijk contact treedt met den minister
der Duitsche economie.
De corr. van de N.R.Ct. weet te melden
dat Dr. Schacht vandaag door den heer
Van Zeeland zal worden ontvangen, in
diens villa te Boschvoorde. Beide staatslie
den zullen aldaar, ver van alle mogelijke
indiscrete oogen en ooren over zekere Eu-
ropeesche problemen van gedachten kun
nen wisselen. Zij zullen vervolgens samen
koffié drinken. Na den middag, vermoedelijk
om 4 uur, legt dr. Schacht in het Duitsche
gezantschapsgebouw voor de vertegenwoor
digers van de Belgische en buitenlandsche
bladen een verklaring af. Des avonds bieden
de Duitsche gezant en baronesse von Richt-
hofen Dr. Schacht een diner aan. Van Bel
gische zijde zijn genoodigd de ministers
van financiën, oeconomische zaken en kolo
niën, wat eenigszins wijst op den aard van
de besprekingen door dr. Schacht te Brussel
gevoerd. Na het diner heeft een receptie
plaats. Dr. Schacht zal waarschijnlijk Don
derdagochtend Brussel verlaten en naar
Berlijn terugkeeren.
Dr. Schacht naar Parijs?
In de omgeving van Dr. Schacht verklaart
men, dat nog niets besloten werd, aangaan
de een reis van den directeur der rijksbank
naar Parijs in begin Mei. Men is echter van
meening, dat een dergelijke mogelijkheid
niet uitgesloten moet worden geacht, indien
de thans gaande zijnde Fransch-Duitsche
handelsonderhandelingen tot een resultaat
zullen hebben geleid. Alsdan zou de minister
zich naar Parijs begeven, teneinde het ver
drag te parafeeren.
Engeland verdedigt de afschaf
fing. Algemeene instemming
met de Egyptische verlangens.
De conferentie te Montreux, waar de Egyp
tische regeering tegenover de z.g.n. capitu-
laire mogendheden intrekking van de vroe
ger aan die landen gegeven voordeelen in
zake rechtspraak en staatsburgerschap, be
pleit, verloopt vlot.
Henvaakt nationaal Egypte wil in het
vervolg door eigen Egyptische rechtbanken
vreemdelingen, die zich misdragen, berech
ten en in het algemeen zich alle rechten ten
aanzien van burgers van andere staten, re
serveeren en dit nationale standpunt vindt
zoo algemeene instemming, dat men niet
ontkomt aan den indruk, dat verschillende
landen, het kleine offer der verminderde
rechtszekerheid hunner burgers gaarne bren
gen, om het steeds sterker wordend en stra
tegisch zeer gunstig gelegen Egypte tot
vriend te houden.
De Britsche gedelegeerde, Captain Ewan
Wallace, verklaarde, dat de Britsche regee
ring sedert jaren van oordeel was, dat de ca
pitulaties in Egypte moesten worden afge
schaft. en deze opvatting is dan ook vastge
legd in het verdrag tusschen Egypte en En
geland. De aanwezigheid van de overige ca-
pitulairstaten acht Engeland een bewijs dat
zij het in beginsel hiermede eens zijn en
er is derhalve geen sprake van beginsel
kwesties, doch alleen van uitvoerende maat
regelen. De egyptische regeering moet dezelf
de vrijheden genieten als andere mogendhe
den.
Vervolgens bracht spreker hulde aan het
werk, dat door de gemengde rechtbanken is
volbracht en verklaarde, dat de Britsche re
geering een overgangssysteem zou willen in
voeren. Zij hoopt, dat de overige staten hier
mede zullen instemmen.
Na captain Wallace nam de vertegenwoor
diger van .Frankrijk, de Tessan, het woord.
Hij verklaarde dat Egypte van Frankrijk, dat
zoo gehecht is aan de democratische vrij
heden, geen moeilijkheden behoeft te ver
wachten. De vriendschap tusschen Frankrijk
en Egypte is zoo hecht, dat Frankrijk niet
anders kan dan zich verheugen over het
wegnemen van de hinderpalen, welke nog
aan de souvereiniteit van Egypte in den
weg staan.
De vertegenwoordiger van Italië, graaf
Aldovrandi Marescotti zeide hierna, dat de
Italiaansche regeering met vreugde de uit-
noodiging had aangenomen. Zij begrijpt zeer
wel de verlangens van het Egyptische volk.
„Onverantwoordelijke stakingen"
onwettig.
Vele invloedrijke politieke en eco
nomische kringen in de Vereenigde
Staten hopen, zegt Un. Press, dat als
gevolg van het Maandag door het
opperste bondsgerecht over de grond
wettelijkheid der „Wagner Act",
gevelde vonnis, waardoor regelin
gen in het kader van de vroegere
N.I.R.A. weder rechtsgeldigheid krij
gen, een nieuw tijdperk van vrede
lievende betrekkingen tusschen ka
pitaal en arbeid zal aanbreken en
dat er spoedig een einde zal komen
aan de stakingen met gekruiste ar
men als strijdmiddel in arbeidscon
flicten.
De Amerikaansche vakbeweging, aldus
verluidt uit toonaangevende vakvereeni-
gingskringen, zal zich deze beslissing van 't
opperste geerchtshof ten nutte maken, en
beginnen een machtige arbeidersorganisatie
op te bouwen.
Terwijl men eenerzijds een ontspanning
tusschen arbeid en kapitaal verwacht, vreest
men toch anderzijds, dat de strijd tusschen
het algemeen vakverccnigingsverbond van
Green en het Cio van Lewis om de hegemo
nie nog scherper vormen zal aannemen.
In hooge bestuurskringen verwacht
men, dat de wettelijke maatregelen
inzake de eerbiediging van de ar
beidsovereenkomsten binnen zeer
korten tijd zullen worden opgesteld
en dat misschien ook maatregelen
zullen worden getroffen, welke „on
verantwoordelijke stakingen" in de
toekomst in strijd met de wet zul
len verklaren en verbieden.
Zooals men in welingelichte kringen reeds
voorspeld had, heeft Roosevelt gisteren de
bevoegde regeeringsinstanties aangespoord,
haar maatregelen tot indiening van een
plan tot hervorming van het bondsgerechts-
systeem te bespoedigen.
De tegenstanders van een hervorming van
het opperste bondsgerecht hebben, den hun
door Roosevelt toegeworpen handschoen op
genomen en verklaard, dat zij „tot het bit
tere einde" tegen deze plannen van Roose
velt zullen strijden.
Het doorvoeren van Roosevelt's plannen
zou een geheel andere basis geven aan het
industrieele leven van de Vereenigde Staten.
Het voeren van onderhandelingen over col
lectieve arbeidsovereenkomsten en de erken
ning der vakbonden zou dan verplichtend
worden gesteld.
Bij het aannemen van de „Wagner Act"
behaalde Roosevelt een overwinning met
slechts een stem meerderheid. Dit is natuur
lijk te weinig om daarop een geheel gewij
zigd economisch-finantieel stelsel op te bou
wen.
Gelukt het den President echter zijn wil
door te zetten en door een grooter aantal
Raadsleden zijn invloed in het Bondsgerecht
te versterken, dan kan hij veilig aan het ex
perimenteeren slaan en staan Amerika ze
ker belangrijke en belangwekkende proefne
mingen op sociaal gebied te wachten.
Ford over de beslissing inzake
de Wagner-wet.
Henry Ford heeft verklaard, dat afgewacht
dient te worden, hoe de Wagner-wet zal
werken. „Ik zie niet in, zeide hij, hoe zij
op ons van invloed kan zijn, daar wij voort
zullen gaan als vroeger."
DE „PAUZE" KAN NIET EEUWIG
DUREN. VEERTIGURIGE WERK
WEEK VOOR ALLE ARBEIDERS
GEEISCHT.
Het hoofdbestuur van het Fran
sche vakvereenigingsverbond de
C.G.T. heeft een bijeenkomst gehou
den, waar Leon Jouhaux een be
langrijke redevoering heeft uitge
sproken.
Jouhaux wees er op, dat de betee-
kenis van Frankrijk als voorpost
van sociale wetgeving der industrie
landen voor de C. G. T. zekere ver
plichtingen medebrengt „te meer",
aldus Jouhaux, „daar onze tegen
standers zich er niet voor geneeren
op tendencieuze wijze onze daden
en woorden uit te leggen en er te
genstellingen met het optreden der
regeering in probeeren te ontdekken
De discipline moet door alle par
tijen in acht worden genomen."
Jouhaux erkende, dat het vakverbond de
regeeringsdaden kan critiseeren. „Wij heb
ben ook het recht hulde aan de waarheid te
brengen: in geen enkel land heeft eenige
regeering zoo vlug laten stemmen over de
toepassing van een sociale wetgeving".
De Secretaris-generaal van het vakver
bond waarschuwde er voor niet gehoor te
geven aan opwellingen en daardoor aanlei
ding te geven tot kwaadwillige aanvallen
der reactionairen van het binnenland, wel
ke hand in hand zouden gaan met dc re
actionairen in het buitenland. Laten wij
geen stakingsbewegingen veroordeelen, maar
zij moeten zich niet in wanorde en zonder
eenig voorbehoud voordoen."
Jouhaux gaf te kennen, dat de vakbewe
ging op loyale wijze met de regeering moet
samenwerken en haar moet zeggen, wan
neer zij zich vergist. „Wij kunnen evenwel
niet tegelijkertijd in onze beweging een
houding van oppositie zich laten ontwikke
len, welke de kracht van de regeering en
die van het geheele volksfront vermindert.
De vakvereenigingen staan misschien voor
een moeilijker taak dan eenige sociale groe
peering ooit heeft gekend: men moet het
bedrijfsleven een nieuwe basis geven en
dat eischt van iedereen veel plichtsbesef,
redelijkheid en de beheersching van opwel
lingen.
Ten aanzien van de tegenwoordige „pauze"
verklaarde Jouhaux: „wij hebben deze niet
voor eeuwig aanvaard. Wij hebben haar
aanvaard voor de noodzakelijke aanpassing
der verkregen hervormingen. De vakvereeni
gingen zullen verder gaan met het onder
zoek van de nationalisaties, welke op haar
program staan, met name die van het cre-
diet."
De stabilisatie heeft volgens Jouhaux
niet alle verwachte resultaten opgeleverd,
i daar de regeering alle tekorten en foegroo-
De Engelsche houding in het
Spaansche conflict
Een onopzettelijke ft"'" ooi
Franco.
De gedragswijziging, of mogen we dit niet
zeggen, en moeten we spreken van „de nieu
we houding van Engeland" in het Spaan
sche conflict, heeft heel wat stof doen op
waaien, in het bijzonder in het kamp der
anti-fascisten.
Engeland heeft, zooals men in ons num
mer van gisteren heeft gelezen, uitsluitend
om practische redenen, cle Britsche koop
vaardijschepen aangeraden niet binnen de
territoriale grens te komen, wegens het
dreigende gevaar, dat daar bestaat, tenge
volge van het feit, dat Franco een mijnen
veld heeft aangelegd en bombardementen
uitvoert op schepen, die de regeeringspartij
in welken vorm dan ook, steun verleenen.
Uitsluitend om practische redenen
zoo zegt minister-president Baldwin,
heeft Engeland deze maatregelen ge
troffen. Niet omdat het. Franco wil
steunen, niet omdat het Franco als
oorlogsvoerende partij erkent, maar
om het feit dat ieder schip dat zich
in de gevaarszone bevindt, inder
daad in gevaar verkeert, wegens
de door Franco getroffen maatrege
len. De houding van de Engelsche
regeering is dus ten opzichte van
de strijdende partijen, in geen enkel
opzicht gewijzigd. Maar de Britsche
oppositie is ontstemd.
„Welk nut heeft het een oorlogsvloot te
heben" vraagt de „Daily Herald" het
arbeidersblad spottend en 't blad wijst er
op dat aan de koopvaardijschepen alleen
dan hulp zal worden verleend, als aan de
rechtschen geen nadeel kan worden berok
kend. Het blad meent, dat de buitenland
sche oorlogsschepen volstrekt gerechtvaar
digd zijn, de Spaansche territoriale wate
ren binnen te gaan, wanneer de regeering
van Valencia zich daar niet tegen verzet,
teneinde deze regeering (de wettelijke dusl
te helpen bij het beschermen van koopvaar
dijschepen tegen daden van roof.
Inderdaad beteekent dc nieuwe
houding van Engeland, al is dit dan
geenszins de bedoeling, een hulp
voor Franco. Franco's streven toch
is om zijn tegenpartij uit te hon
geren, alle toevoer van levensmid
delen dus te belemmeren, om zoo
doende de tegenstand te breken.
Een fraaie methode. Maar in den oorlog
immers is alles geoorloofd en wint hij het
die de geraffineerdste methode weet te
vinden om zijn tegenstander te vernietigen,
of dat door gasbommen of door uithonge
ren gebeurt, maakt weinig uit.
Als Engeland dus zijn schepen er
tegen waarschuwt om Bilbao of
een andere Spaansche regeeringsha-
ven te naderen, beteekent dit, onop
zettelijke hulp voor Franco.
Wij twijfelen er dan ook niet aan of over
dit onderwerp is het laatste woord nog niet
gesproken.
Artistieke Bruidsfoto's
- FOTOGRAFISCH KUNSTATELIER -
—NIEUWE NIEDORP-
tingsanoeilijkheden van vorige regeeringen
heeft geërfd. Het Vakverbond moet. thans
handelen om de internationale monetaire
overeenkomst haar geheele waarde te geven
De resolutie.
Alvorens zijn werkzaamheden te beëindi
gen, heeft het nationaal comité der C.G.T.
met algemeene stemmen een resolutie aan
genomen, waarin het voldaanheid uit
spreekt over hetgeen de volksfrontregeering
tot stand heeft gebracht op het gebied dei-
sociale wetgeving om. de veertig-urenweek,
de betaalde vacanties en de collectieve ar
beidsovereenkomst. De resolutie voegt hier
aan toe: „De nieuwe sociale politiek zal
haar volledig effect slechts afwerpen door
een algeheele en snelle toepassing der door
het parlement aangenomen sociale wetten
en door het in studie nemen van het plan
der C.G.T. „Het comité vraagt uitvaardiging
van decreten, waarbij de veertigurige werk.
week toegepast wordt op alle categorieën
van arbeiders. De resolutie „acht de voort
durende schendingen door de werkgevers
van de arbeidersrechten onduldbaar, welke
tengevolge hebben, dat de agitatie, welke
schadelijk is voor een economisch herstel
der nationale welvaart, blijft bestaan."
Voorts wordt aangeduid, dat de arbeiders
en organisaties der C.G.T. met groote valk-
vereenigingstucht de sociale wetten moeten
doen eerbiedigen en wordt er aangedrongen
op de noodzakelijkheid van dringende ten
uitvoerlegging van groote werken. Het co
mité geeft tenslotte uiting aan diepe ge
hechtheid aan den vrede en vraagt om aan
den eersten Meidag het karakter te geven
van een betooging van solidariteit jegens
het Spaansche volk en een betooging ten
gunste van den wede.
De Paus zou een algemeen front
tegen Duitschland willen vormen
Naar te Rome bekend wordt, heeft
de Duitsche ambassadeur bij den
Heiligen Stoel een antwoordnota
overhandigd op den apostolischen
brief over de positie der katholieke
kerk in Duitschland, waarin het Rijk
een schending van het concordaat
werd venveten.
Omtrent den inhoud der antwoord
nota verneemt men te Rome, dat er
met verwondering in wordt gecon
stateerd, dat de Paus niet alleen cri-
tiek uitoefent op de binnenlandsche
toestanden van het Rijk, doch daar
enboven een appèl richt tot de open
bare meening der wereld, en in ze
keren zin probeert een algemeen
front tegen Duitschland te bereiken.
Er wordt op gewezen, dat in de Mexicaan-
sche encycliek niet een dergelijk beroep op
het geweten der wereld voorkomt.
Voorts wordt er op gewezen, dat het nieu
we Duitschland door het Vaticaan wordt ge
meten volgens democratisch-parlementairen
maatstaf, welke niet kan worden toegepast.
Er wordt de nadruk op gelegd, dat de be
volking van Duitschland slechts voor een
derde uit katholieken bestaat.
Ten aanzien van de in den apostolischen
brief vervatte bewering, dat in Duitschland
de katholieke religie zou worden vernietigd,
wordt in de nota, naar verluidt, gewezen op
feiten, zooals dé sluiting van het concordaat
zelf en de in dit verdrag der katholieke kerk
gedane en steeds nagekomen concessies.
Verder op het feit, dat het nationaal so
cialisme het Rijk voqr het bolsjewisme be
hoedt en daarmede ook dc kerk voor den
ondergang heeft gered. Ten slotte wordt ge
wezen op dc financieele prestaties aan de
kerk, welke uitgingen boven de rechtens be
staande verplichtingen. Deze feiten weer
legden het opgeworpen verwijt.
Naar men voorts verneemt, zou de nota er
ook op wijzen, dat de verplichtingen tot in
standhouding der Duitsche volksgemeen
schap niet toestaat, dat de kerk een staat
in den staat vormt, of dat de Clerus een
eigen kaste buiten de volksgemeenschap
beteekent.
De gemeenschap wordt door de Duitsche
wetten beschermd en deze kunnen geen
plaats, toekennen aan bijzondere bedoelin
gen. Het Rijk moet daarom iedere inmen
ging in zijn intern' leven van de hand wij
zen.
Ten slotte constateert de nota, dat van de
door het vaticaan aan te nemen houding
en het aanpassingsvermogen van de kerk
een rustige ontwikkeling afhangt, waaraan
het Rijk, evenals tot nu toe groote beteeke-
nis hecht.
Ook mijnvelden in de Middel-
landsche Zee.
Op grond van inlichtingen, afkomstig van
generaal Franco, heeft het Engelsche mi
nisterie van handel medegedeeld, dat de
Spaansche opstandelingen het mijnveld
tusschen Sacratif en Kaap Falco, in de Mid-
dellandsche Zee en tusschen Kaap Vidiod en,
Kaap Malhichaco, in de golf van Goscogne,
zullen uitbreiden.
De marinecommandant van San Sebastian
heeft gisteren een waarschuwing uitgegeven
voor zeevaarders, volgens welke het gevaar
lijk is te varen nabij Kaap San Adrian. De
autoriteiten weigeren iedere verantwoorde
lijkheid voor ongelukken, ontstaan door
overtreding van deze warschuwing.
Nu Engeland zich beperkt tot bescherming
zijner koopvaardijschepen buiten de drie-
mijlszone, hebben de opstandelingen vrij spel
om in de Spaansche territoriale wateren hun
mijnenvelden te leggen.
Het is voor de oorlogsschepen der opstan
delingen te gevaarlijk, om zich te dicht bij
de kust te begeven, daar de regeeringstroe-
pen over uitmuntend afweergeschut beschik
ken.
Vandaar dat thans blijkbaar de kracht
wordt gezocht in het bestrooien der kust
wateren met mijnen.
Gewapende treiler bemoeilijkt
vrachtschip.
Het Spaansche vrachtschip El Kaidal, dat
2000 ton meet en thuis behooit te Bilbao,
dient reeds meer dan een jaar voor het ver
voer van steenkolen tusschen Engelsche
havens en Les Sables d'Olonne (Fransch de
partement Vendee). Toen het Zondagavond
gelost was, wilde het schip weer zee kie
zen, maar nauwelijks was het buitengaats
of het moest terugkeeren. Een dag of vier
kruist reeds een oude treiler op tien k.m.
buiten de kust. Deze treiler is bewapend
met twee kanonnen, doch voert geen vlag.
Verraad en sabotage-
Uit de berichten, welke te Riga gisteren
uit Moskou ontvangen zijn, blijkt, volgens
Stefani, dat zeer hooge functionarissen van
het volkscommissariaat voor de lichte in
dustrie zijn gearresteerd, o"nder wie de ge
broeders Obelezumof, die beschuldigd wor
den van zeer ernstig plichtsverzuim.
De gisteren door de radio te Riga onder
schepte berichten betreffende een revolutie
in den sovjet-staat Uzsekistan worden door
Moskou bevestigd.
De bevolking van Uzsekistan heeft zich
schuldig gemaakt aan zeer ernstige daden
van sabotage, welker gevolgen nog niet zijn
te overzien.
Alle spoorlijnen in dezen staat zijn ge
blokkeerd door 38 treinen, die onbeheerd
op de rails zijn blijven staan, nadat zij
door de bewoners der naburige dorpen wa
ren leeggeplunderd.
Bijzonder hevige onlusten hébben zich
voorgedaan in de stad Taskcnt, waar de
Gepoe op de menigte het vuur moest ope
nen.
In dezelfde stad zijn ernstige daden van
sabotage gepleegd. Volgens de officieele
statistiek werd het transportplan daar voor
slechts 35 procent verwezenlijkt, terwijl de
helt. van het rollend materiaal buiten ge
bruik was gesteld door de anti-communis
ten.
