Miaja, militair dictator
van Spanje?
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Regen en sneeuw aan
het Noorderfront
Schacht bereikte in Brussel
weinig
Ludendorff 55 jaar
militair
Buifenlandsch
Italië wil zich uit het
Overzicht
Scherpe Kerkstrijd in
West-Duitschland
Controle op niet-inmenging
begint 19 April
KIJKEN i. KOOPEN u CLOEEK
VRIJDAG 16 APRIL 1937. 84e Jaargang. No. 10239.
Uitgov» der N.V. v.k Tropmon Ca Sckogen.
Een middel tot beslechting van
den strijd.
De diplomatieke medewerker van
de Daily Herald meent te weten, dat
In Spanje een complot op touw
wordt gezet, om vrede tot stand te
brengen door de uitschakeling van
de beide regeeringen en de instel
ling van een neutrale militaire dic
tatuur om het land te pacificeeren.
Generaal Miaja, de verdediger van
Madrid, zou aan het hoofd van de
nieuwe regeering worden geplaatst.
MIAJA.
Het plan dat opgesteld is door een groep
„neutrale" Spaansche politici en zakenlie
den, die zich in het buitenland bevinden,
is serieus en men heeft reeds verscheidene
der legerleiders aan beide zijden voorzichtig
gepolst.
Volgens het plan zouden Franco en Ca-
ballero moeten aftreden. Er zou een niet-po-
litieke regeering gevormd worden die den
vrede tot stand zou moeten brengen. Ver
der zouden alle buitenlandsche troepen en
adviseurs teruggetrokken moeten worden.
De ontwerpers van het plan zijn van mee
ning, dat een algehcele overwinning, hetzij
voor de regeering, hetzij voor de opstande
lingen, slechts bereikt zou kunnen worden
door een strijd zoo lang, zoo bloedig, en zoo
vernietigend, dat Spanje op alle manieren
zou worden geruïneerd.
Een overwinning zou óf door een witte,
óf door een roode terreur worden gevolgd.
De nieuwe regeering zou er een zijn van
.republikeinsche concentratie, kalmeering en
wederopbouw."
Miaja, dio door zijn eigen leger vertrouwd
wordt, en door den vijand geëerbiedigd,
en die tot geen enkele partij behoort, be
schouwt men als dengene, die aan 't hoofd
van een dergelijke regcering zou kunnen
staan. Men gelooft, dat een aantal generaals
van Franco, en het meerendeel zijner solda
ten gaarne het leiderschap van Miaja zou
den aanvaarden.
Ooik meent men. dat Miaja's eigen troe
pen eenmaal voor de keus gesteld, zich
thans liever achter hem dan achter de re
geering te Valcncia zouden scharen, want
zijn gezag is zeer groot.
De alles beheerschende factor is echter
Miaja zelf. „Ik ben geen politicus, ik ben
soldaat", zoo verklaarde hij nog onlangs.
Zijn trouw aan de regeering zal hem dan
ook, aldus het blad. ervan weerihouden voor
de verleiding te bezwijken, doch degenen die
het plan hebben opgesteld, hopen hem over
te halen. Zij zijn ervan overtuigd, dat een
dergelijk plan door alle mogendheden van
harte zou worden toegejuicht.
SPANJE
Reohtsche zege bij Huesca.
In de afgeloopen vier en twintig uur is
weinig verandering in de frontlijnen inge
treden.
Van het Noorderfront wordt regen en
sneeuw gemeld, waardoor de krijgsactivi-
teit om Bilbao sterk verminderde.
De Baskische verdedigingsraad meldt dat
In den sector, aan het front van Qulpuzca,
vijandelijke troepenconcentraties door onze
artillerie uiteengejaagd zijn.
De opstandelingen leden daarbij ernstige
verliezen. In den sector van Eibar verricht
te de vijandelijke luchtmacht verkennings
vluchten. De vijandelijke stellingen werden
door onze loopgraafkanonnen en onze artil
lerie bestookt. In den sector van Orueda
hoorde men wat geweervuur van geen be
lang. Aan het front van Avala en Biscaje
heeft de vijand, die tengevolge van onze
aanvallen van gisteren zeer aan het wan
kelen werd gebracht, vijftig dooden, vier
mitrailleurs en verscheidene goweren in de
veroverde stellingen moeten achterlaten. Na
versterking te hebben ontvangen, trachtte
hij, gesteund door de luchtmacht een tegen
aanval te doen, doch werd door onze troe
pen in bedwang gehouden. Van het front
van Burgos valt niets te melden.
Overwinning der rechtschen in
den sector van Huesca.
De troepen van Franco hebben in den sec
tor van Huesca. o.a. te Santa Quiteria, een
zuiveringsactie uitgevoerd. Zij hebben meer
dan 3.000 miliciens verdreven, die tot ach
ter hun linies hadden weten door te dringen
om den weg naar Huesca af te snijden. Zij
vonden 200 lijken en maakten een gelijk aan
tal gevangenen, terwijl hun een belangrijke
hoeveelheid oorlogsmateriaal in handen viel.
In de Siërra Alcubierre hebben de regee-
ringstroepen een aanval ondernomen, welke
echter werd afgeslagen.
De „Hood" te la Rochelle.
Het Britsche slagschip „Hood" is te la Ro
chelle aangekomen. Na aankomst begaf vice-
admiraal Blake zich per auto naar Hendaye
om een bezoek te brengen aan den Britschen
ambassadeur voor Spanje.
Voorts is te la Rochelle een patrouillevaar
tuig der Spaansche regeering aangekomen
om levensmiddelen te laden.
De sterkteverhouding der strij
dende partijen.
In welingelichte kringen schat men de
sterkte der regeeringstroepen op ongeveer
100.000 man. De effectieven der rechtschen
blijven thans beneden dit cijfer, doch in aan
merking dient te worden genomen, dat Fran
co slechts vijf lichtingen onder de wapenen
heeft geroepen, die thans nog in de oplei
dingsperiode verkeeren. De rechtschen kun
nen nog over tien lichtingen beschikken,
doch Franco zal slechts noodgedwongen een
beroep op de reservisten doen.
Wanneer de strijd om Bilbao is afgeloo
pen, zal het Rechtsche opperbevel de helft
van de aan het noordelijk front strijdende
troepen beschikbaar hebben om hen naar een
ander punt van het front te verplaatsen.
Geen verkoop van grondstoffen
op langen termijn.
De indruk van de besprekingen van
Schacht te Brussel is volgens Havas dat zij
voornamelijk een inlichtend karakter droe
gen. De besprekingen tusschen Schacht en
Van Zeeland hadden vooral betrekking op
de economische enquête waarmede Van
Zeeland zich heeft belast; indien er poli
tieke problemen zijn aangeroerd is dit
slechts terloops geschied.
Het schijnt dat het plan van een koopen
van grondstoffen door Duitschland, waarbij
de haven van Antwerpen belang zou heb
ben, gestuit is op financieele bezwaren
waarop reeds bij het begin der besprekingen
was gewezen.
Eenerzijds kon men moeilijk toestemmen
in een eventueel verzoek om credi eten op
langen termijn, anderzijds stelt België er
geen prijs op, op zijn markt nieuwe hoe
veelheden Duitsche fabrikaten toe te laten.
Zoo er onder deze omstandigheden vorde
ringen te boeken waren, kan dit alleen ge
weest zijn ten aanzien van detailpunten
van de economische betrekkingen der twee
landen. Het schijnt dat uit de besprekingen
van Schacht alleen een algemeene tendenz
of een tactische houding van de zijde van
Duitschland is gebleken wat betreft de be
langstelling welke het koestert voor de en-
quete van Van Zeeland.
De boven nationale krachten die
Duitschland willen vernietigen.
Redevoeringen van von Blom
berg en den Veldheer.
Ter gelegenheid van het feit, dat het giste
ren 55 jaar geleden was, dat Ludendorff zijn
intrede deed in het Duitsche leger, hebben
zich maarschalk von Blomberg, de minister
van oorlog, generaal von Fritsch, admiraal
Raeder en luchtvaartgeneraal Kaupisch als
vertegenwoordiger van Goering, per vlieg
tuig naar Tunzing in Beieren begeven, om
Ludendorff de gelukwenschen van Hitier
over te brengen.
LUDENDORFF.
Von Blomberg sprak een rede uit, waarin
hij de militaire eigenschappen, die generaal
Ludendorff tijdens den wereldoorlog getoond
heeft, prees. Wij, soldaten uit den wereld
oorlog, zoo zeidc hij, weten beter dan de ge
schiedschrijvers, die zich soms vergissen, in
welke mate generaal Ludendorff de bezie
ler, de chef en de man is geweest, die de
groote verantwoordelijkheid op zich heeft
weten te nemen, kortom een groot aanvoer
der.
In zijn uitvoerig antwoord zeide Luden
dorff onder meer: „Onze heldendaden hebben
in ons een vitalen wil ten aanzien van natie
en ras gewekt. Zij vormen de basis van uw
actie en van die van het Duitsche leger."
Het vervolg van zijn rede was een brand
merking van heigeen hij de bovennationale
krachten noemde, nl. de Roomschc kerk, het
Judaismc en de vrijmetselarij. In dit ver
band zeidc de generaal: „In vele opzichten
lijkt de toestand, waarin wij thans leven,
op dien van voor den oorlog. Wanneer toen
de regeering de noodzakelijkheid zou heb
ben ingezien, zou ons volk hecht aaneenge
sloten zijn gebleven om weerstand te bie
den aan de ontbindende activiteit der boven
nationale machten, die men nog niet had
ontmaskerd. Deze bovennationale machten
zouden er dan niet. in geslaagd zijn, staten,
volken en legers tegen ons op te zetten. Al
leen een gewapend, aaneengesloten Duitsch
volk, dat den kant van den totalitairen
oorlog heeft gekozen, kan een waarborg
voor den vrede in Europa zijn tegen de
campagnes van de thans bovennationale
krachten
Deze machten willep in ons den wil en
de mogelijkheid tot nationaal en rassenle-
ven vernietigen
Spaansche avontuur
terugtrekken
Groote inschikkelijkheid van de
Italiaansche en Russische gede
legeerden in de nietinmengings-
commissie.
In een communiqué van de ondercommis
sie der nietinmengingscommissie wordt de
samenstelling bekend gemaakt van het on
dercomité, dat belast zal zijn met het voor
bereiden van een plan voor de evacuatie
van alle vreemdelingen, die direct en indi
rect betrokken zijn in den Spaanschen bur
geroorlog.
Het communiqué bevestigt, dat het con
troleplan te land en ter zee zal worden toe
gepast vanaf 19 April te middernacht. Koop
vaardijschepen, bestemd voor Spaansche ha
vens, die op dat tijdstip voorbij de laatste
waamemingshaven zullen zijn gevaren op
hun route naar de Spaansche wateren, zul
len vrijgesteld zijn van de verplichte waar
nemers aan boord te nemen.
Een gelijke vrijstelling zal worden toege
kend aan schepen zonder draadlooze in
stallatie op weg naar Spanje op bovenge
noemd tijdstip.
De voorzitter heeft een beroep gedaan op
de vertegenwoordigers van het comité een
geest van goeden wil te toonen voor de op
lossing van de problemen waarvoor het co
mité is geplaatst,
In antwoord op dit beroep ver
klaarde de Italiaansche vertegen
woordiger zich bereid de bespreking
te hervatten over het terugtrekken
van de buitenlandsche vrijwilligers
uit Spanje, mits de andere vertegen
woordigers op gelijke wijze gehoor
geven aan den oproep van den voor
zitter.
In denzelfden geest verklaarde de
vertegenwoordiger van de U.R.S.S.,
dat hij er niet op aandringt van het
ondercomité te eischen, dat wordt
overgegaan tot bespreking van de no
ta, waarin zijn allen beli
chaamd zijn, welke werden inge
diend in de plenaire zitting van het
comité op 24 Maart j.1.
Het ondercomité kwam overeen een tech
nisch consultatief ondercomité te benoemen
voor de voorbereiding van een plan tot het
verwijderen uit Spanje van alle personen,
die middellijk of onmiddellijk betrokken
zijn bij het huidige conflict en die niet van
Spaansche nationaliteit zijn of dit niet wa
ren op 18 Juli 1936, benevens voor de doel
matige controle op ieder ontwerp tot eva
cuatie van dezen aard.
De Italiaansche vertegenwoordiger zeide.
dat hij zich voorstelde onmiddellijk voor-
stollen in te dienen voor de uitbreiding van
het nietinmengingsaccoord teneinde het bin
nenkomen in Spanje te verbieden aan alle
niet-Spaansche personen, wier optreden hel
conflict kan verlengen of vergiftigen.
Het ondercomité keurde de voorstellen
ingediend door het technische consultatieve
ondercomité tot de instelling door de Duit
sche regeering van „brandpuntgebieden" (fo-
cal areas) in de vloot zone voor dc waarne
ming. welke aan de Duitsche vloot is toe
gewezen, goed.
Critiek op de Eagelsche houding
in het Spaansche' conflict
We hebben in ons overzicht van Woensdag,
inzake de gewijzigde houding van Engeland
in het Spaansche conflict gezegd, dat daar
over nog wel niet het laatste woord gespro
ken zou zijn. Dat Engeland zijn koopvaar
dijschepen waarschuwde zich niet in de
gevaarlijke zone van Franco's schepen en
mijnenvelden te begeven, heeft in het. bij
zonder de socialisten tot felle critiek ge
bracht en dat is geen wonder, want men
zag daarin een bescherming of bevoordee
ling van Franco, den gehaten fascist.
Attlee, de leider der socialistische oppo
sitie, heeft nu eergisteren de regeering aan
gevallen. Formeel gesproken, zegt het Hbl.
had Attlee wellicht het recht aan zijn zijde:
Engeland heeft de regeering van Franco niet
de jure erkend, onderhoudt officieel slechts
diplomatieke betrekkingen met de regee
ring— Caballcro; dc non—interventie—com
missie heeft levensmiddelen niet opgeno
men op de lijst van contrabande, en hoven-
dien is de onthouding van gewapende be
scherming aan Britsclie koopvaardijschepen
in strijd met de Britsche traditie.
Dat hier het rechtsgevoel, de onaantast
baarheid van het Engelsche zeerecht, of de
liefde voor de met uithongering bedreigde
burgerbevolking van Bilbao, sterker zou
spreken dan overwegingen van partijpolitiek
is echter niet waarschijnlijk.
Sir John. Simon, de minister van binncn-
landsche zaken, die namens de regeering de
oppositie heeft beantwoord, heeft het ka
rakter der oppositie gekenmerkt door er
op te wijzen, dat de Britsche regeering reeds
in Augustus en September van het vorig
jaar de Britsche koopvaardijschepen had
gewaarschuwd, zonder dat de oppositie
daaraan aanstoot nam, om eenige bepaalde
havens niet aan te doen, met nameCeutaen
Manilla. Toen was het de vloot van de re-
geéring Caballero, dien og de overmacht op
zee hebbende, voor genoemde steden een
blokkade trachtte te leggen.
De beschuldiging, dat do Engelsche regee
ring de bedoeling zou hebben om, door het
onthouden van levensmiddelen aan de be
volking van Bilbao zijdelings het bewind
van generaal Franco te steunen, houdt geen
steek. Minister Eden heeft er van het begin
af aan consequent naar gestreefd, den
Spaanschen burgeroorlog te localiseeren en
hem te beperken tot de partijen, die er
rechtstreeks bij betrokken zijn. Zij is er
dank zij haar tact en zelfbeheersching tot
nogtoe in geslaagd, te voorkomen dat de
burgeroorlog over de Spaansche grenzen is
heengegolfd, en dit kan een geluk voor
Europa worden genoemd.
Niemand kan zich vleien met de
gedachte, dat de overal hoog opge
stapelde kruitvaten in Europa, even
als in Azië, niet het een voor, het
ander na, zouden zijn ontploft.
Engeland heeft, om dat groote ge
vaar te bezweren, geen al te strak
ke lijn kunnen volgen. Men moge
er bezwaar tegen -hebben, dat de
noninterventie ten aanzien van
Snanje niet op volkomenheid kan
bogen, maar niemand kan ontken
nen, dat zij, dank zij de taaie vast-
hond-endheid van Engeland stap
voor stap vorderingen heeft ge
maakt en dat Engeland Duitsch
land en Italië moreel heeft gedwon
gen, de noninterventie te aanvaarden.
De reeds gedeeltelijk loopende controle te
land en ter zee, zal volgens verklaring van
Eden, volgende week algemeen worden toe
gepast. Dan zal dus blijken wat de non
interventie te beteckencn hoeft en of zij
ook practische waarde zal hebben.
Los van Rome! Aanmoedi
ging van het oud-katholisism*.
De strijd tusschen de nationaal-
socialïstische en de kerkelijke auto
riteiten neemt in West Duitsch
land scherper vormen aan.
De gouwleider van het Saargebied
Palts, Buerckel, geeft een opsom
ming van de katholieke geestelijken
in zijn district, die zich voorstan
der van de eenheidsschool hebben
verklaard.
Een dezer priesters, Kobber, die
Buerckel een open brief heeft gezon
den, welke door de nationaal-socia-
listische pers is gepubliceerd, werd
door den bisschop van Trier ge
schorst.
In antwoord op dezen strafmaatregel
heeft Buerckel te Neustadt een nationaal-
socialistisch schoolfeest georganiseerd, waar
aan werd deelgenomen door een protes-
tantschen geestelijke en een pastoor.
Deze laatste, de priester Heinen, beeft
zich in een door het radiostation Saar-
bruecken uitgezonden redevoering uitge
sproken voor de eenheidsschool.
Katholieke kringen stellen met groote be
zorgdheid deze gevallen van inbreuk op de
discipline, welke door de nationaal-socia-
listische autoriteiten worden aangemoedigd,
vast.
ZIJ zijn van meening, dat zekere natio-
naal-socialistische leiders nieuw leven zou
den willen inblazen aan het oud-katholi-
licisme, dat in Rijnland en zekere «teden
ln Silezië meer dan 100.000 aanhangers telt.
In proclamaties, welke sedert de natio-
naal-socialisten aan het bewind zijn, zijn
gepubliceerd, worden de leiders van het
„oud-katholicisme" openlijk uitgenoodigd
een „nationaal-katholieke kerk" te vormen,
welke los van Rome zal staan.
Duitschland versterkt zijn
grenzen
Fortificaties in de vroegere ge
demilitariseerde zone.
Mcl eenige bezorgdheid zien de Franschen
hoe Duitschland aan de andere zijde van
de grens van Lotharingen, in de vroegere
gedemilitariseerde zone, versterkingen aan
legt.
Dc Duitschers zijn bezig een tegenwicht te
vormen tegen de Fransche „Maginof'-linie,
niet door middel van een ondoordringbare
muur van staal en beton, zooals deze laat
ste, doch door middel van een reeks ver
borgen nesten en tank-vallen. Een aantal
bruggen, o.a. die van Saarbrucken, worden,
naar men zegt. ondermijnd.
De linie omvat een aantal centra in het
steenkool rijke Saargebied, o.a. St. Ingbert,
St. Wendel, Neunkirchen, terwijl in het
Saargebied, een groote kazerne wordt ge
bouwd. Te Saarbruecken, dat vlak hij de
Fransche grens is gelegen, worden evenwel
geen kazernes gebouwd.
Officieel wordt medegedeeld, dat
de contróle aan de Spaansche
land- en zeegrenzen op 19 April
in werking zal treden. De datum
is gisteren door de sub-commis
sie, die in het Foreign Office te
Londen bijeen is gekomen, aan
vaard.
De Parijscbe tentoonstelling
De openingsdatum nog niet vast
gesteld. Vlagincidenten.
Wij hebben reedsg emeld dat linksche
elementen op de bouwterreinen van de Pa-
rijsche tentoonstelling vlaggen hadden gehe-
schen, voorzien van socialistische en com
munistische emblemen en dat de arbeiders
het werk zooveel mogelijk vertragen.
Nadat deze vlaggen Maandag waren ver
wijderd, zijn zij sedert weer geheschen. De
regeering heeft een uiterst weifelende hou
ding aangenomen en niet de politie op
dracht gegeven de vlaggen te doen verwij
deren, doch zich op het standpunt gesteld
dat de aannemers er voor moesten zorgen
dat de van politieke symbolen voorziene
vlaggen verwijderd zouden worden.
De aannemers hebben zich gehaast op te
merken dat het een zonderling verschijnsel
is, dat zij, wier gezag voortdurend is on
dermijnd en die geenerlei steun van de over
heid hebben ontvangen, thans worden uit
genoodigd maatregelen te nemen, die tot de
taak van de overheid behooren.
Gisteren hebben echter, in tegenwoordig
heid van den commissarisgeneraal van de
tentoonstelling, arbeiders de van politieke
emblemen voorziene vlaggen verwijderd,
nadat op bevel van den minister van binnen
landsche zaken politie ter plaatse was ver
schenen.
De datum van opening.
De dagen, waarop de tentoonstelling offi
cieel $n voor het publiek zal worden geo
pend, zijn nog steeds niet vastgesteld.
Gisteren hebben Parijsche bladen gemeld
dat de tentoonstelling eerst omstreeks 23
Mei voor het publiek zou opengaan. Dit is
van officieele zijde prompt ontkend, zonder
dat echter is medegedeeld wanneer de ope
ning wel zal geschieden. Dat dit 0p de
oorspronkelijke vastgestelde data zal ge
schieden gelooft in Parijs nagenoeg niemand