Bloedige botsingen te
Barcelona
L
Duitschland en
vrede
Italië willen den
dienen
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Moordaanslag
KIJKEI it KOOPEN tj CLOECK
te Rotterdam
Buiienlandsch
Overzicht
De muggendans
begint
ARPAD MOLDOXAN
Mola's opmarsch
gestuit
Hitier zendt Schacht
naar Parijs
WOENSDAG 5 MEI 1937. 80e Jaargang. No. 10255.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Anarchisten in Katalonië
doen een greep naar
de macht
Companys vraagt hulp
aan Valencia
Uit Katalonië komen alarmeeren-
de berichten. De anarchisten doen
een hernienwde poging zich van de
macht meester te maken. In een
groot deel van Barcelona zouden ze
hierin zijn geslaagd. De generaliteit
zou de regeering te Valencia om
hulp hebben gevraagd.
Havas meldt uit Perpigan, dat er tenge
volge van een botsing te Bellver in Katalo-
nië, waarbij de leider van het anarchis
tisch comité van Puigcerda, Antonio Mar
tin, om het leven is gekomen, een gcspan-
j nen toestand tusschen de gematigde partijen
en de anarchisten heerscht.
Vierhonderd Carabineros en Guardia de
Asalto zijn door de Generaliteit in opdracht
,van de regeering te Valencia naar Puig
cerda gezonden om de douaneposten en de
I grensbewaking te verzorgen. De anarchis-
ten van Puigcerda en Seudurgell hebben al
hun gewapende aanhangers verzameld en
wachten op een teeken om de macht te ver-
overen. De Volksfronttroepen hebben alle
maatregelen genomen om een verrassing te
I .voorkomen. De weg van Puigcerda naar
Seudurgell is met loopgraven en prikkel-
draadversperring versperd en men is bezig
een ring van versterkingen rond Puigcerda
aan te leggen.
Volgens uit Katalonië ontvangen bericht
was de spanning tusschen de Overheid en
de F.A.I. (Iberische Anarchistische Federa
tie) den laatsten tijd kritiek geworden o.m.
te Barcelona. Dc incidenten van Bellver had
den de regeering te Valencia er toe gebracht
de Generaliteit van Katalonië te verzoeken
op te treden. Er werd toen een termijn ge
steld aan de F.A.I. om de wapens neer te
leggen. Toen deze termijn was verstreken,
werden versterkingen van Guarda de Asalto
en Carabineros gezonden naar de plaatsen,
waar de anarchisten het heft in handen
hadden.
In Barcelona kregen de Guardias
bevel zich meester te maken van de
telefooncentrale, die door de anar
chisten bezet gehouden werd. Na een
korten strijd werden de Guardias
teruggeslagen. Zij maakten echter
eenige gevangenen. De anarchisten
trachtten toen een overval te doen,
waarbij zij onder bedreiging met re
volvers agenten van politie arresteer
den. De regeering der Generaliteit
moest de gevangen genomen anar
chisten toen weer op vrije voeten
stellen. Na deze gebeurtenissen bra
ken te Barcelona relletjes uit, waar
bij dooden en gewonden vielen.
Volgens deze berichten zou Companys een
j beroep gedaan hebben op fronttroepen uit
Aragon. De grens in den bergpas van Per-
j thus is gesloten. De anarchisten weigerden
bier hun posten te verlaten en af te staan
aan de Guardia de Asalto.
Gistermiddag hebben de officieele radio-
stations van de Generaliteit van Katalonië
een dringenden oproep der Katalaansche re
geering uitgezonden, waarin alle burgers
worden opgewekt zich aan de zijde der
loyale strijdkrachten te scharen ter bestri j-
'ding van de „gewapende benden, die de
openbare orde dreigen te verstoren."
Barcelona in handen der anar
chisten.
Un. Press seint nog uit Pcrpignan dat de
Anarchistische federatie in zijn geheel tegen
de officieele regeering van Catalonië in op
stand is gekomen.
Uit de jongste berichten valt op
te maken, dat de macht in Barcelo
na zich op het oogenblik practisch
in handen van de anarchisten en
communisten bevindt.
Om vijf uur gisternamiddag werd
over den radiozender van de Cata-
laansche hoofdstad een oproep aan
de arbeiders van Catalonië uitgezon
den, die onderteekend was door Mar-
ty Ibanez, lid van de F.A.I., die op
zijn beurt^Aurelio Fernandez, lid
van den F.A.I.-raad in de generali
teit vertegenwoordigt, en Revira
Tusso, leider van de communistische
partij.
De oproep luidde als volgt: „De opperste
raad van de militaire organisatie van Barce-
lona heeft den Catalaanschen arbeiders aan-
J geraden, zich niet langer op te offeren. De
j gevechten tusschen arbeiders onderling kieu-
COMPANYS.
ren de straten van Barcelona rood van bloed
De ziekenhuizen zijn overvol met dooden en
gewonden."
Gewapende afdeelingen van de F.A.I. heb
ben, volgens nadere berichten, de kazernes
van de politie, carabineros en guardia de
asalto, die achter de generaliteit staan, om
singeld. Ook het gebouw van de generaliteit
zou geheel geïsoleerd zijn.
De regeering had tevoren zwaar bewapen
de afdeelingen van de stormgarde naar het
centrale telegraafkantoor gezonden, waar dc
F.A.I. haar hoofdkwartier heeft gevestigd.
De anarchisten zouden een aanval van de
stormgardist.cn hebben afgeslagen en daarna
de telegraaf- en telefoonverbindingen met 't
buitenland hebben verbroken.
Een bevestiging hiervan is te vinden in het
bericht, dat het den prefect van het depar
tement van de Oostelijke Pyreneeën gister
niet gelukt is. zich met dien Franschen
consul in Barcelona telefonisch in verbin
ding te stellen.
Het anarchistische blad „SoTïdaridad Obre-
ra' zou een extra-editie hebben gepubliceerd,
waarin de arbeiders worden aangespoord
de bevelen van de generaliteit te verwaar-
loozen. hun wapens niet uit t,e leveren en
zich gereed te houden om het anarchisti
sche comité te verdedigen.
Militie-afdeelingen hebben de grens naar
Frankrijk versperd.
Verhaal van een ooggetuige.
Volgens het getuigenis van een persoon,
die in Frankrijk per vliegtuig uit Barcelo
na is aangekomen, is de toestand in de
Catalaansche hoofdstad op het oogenblik
als volgt:
De regeering van Valencia had de benoe
ming voorgesteld van een generaal die het
commando zou moeten voeren over de Ca
talaansche strijdkrachten. De anarchisten
weigerden evenwel deze benoeming van
een militair te aanvaarden. De regeering
van Valencia wilde toen dit veto van de
anarchisten eenvoudigweg negeeren, waarop
de strijd onmiddellijk uitbrak. Op verschil
lende punten van de stad werden tanks en
mitrailleurs in stelling gebracht.
Het schijnt vast te staan, dat de regeering
van de generaliteit meestér is van het cen
trum van de stad, terwijl de Iberische
anarchistische federatie meester is van de
voorsteden en van de periferie der stad.
Om twee uur gistermiddag telde men, nog
steeds volgens denzclfden ooggetuige, reeds
een honderdtal dooden, terwijl de ziekenhui
zen overvol waren met gewonden. Aangezien
de telefonische verbindingen met Barcelona
echter verbroken zijn, is het onmogelijk eten
bevestiging van dit cijfer te verkrijgen.
De klop op de deur. 65-jarig
hnizenverhuurder leelijk toege
takeld.
Gisteren omstreeks 1 uur is op de
achtste verdieping van 't Witte Huis
te Rotterdam een moordaanslag ge
pleegd op den 65-jarigen houder van
een huizenverhuui kantoor, H. Maus.
Nadat één van de beide aanvallers
den man met een zwaar voorwerp
een klap op het hoofd had toegediend
moesten zij, daar het slachtoffer nog
om hulp kon roepen, het hazenpad
kiezen. Beiden wisten te ontkomen.
Omstreeks één uur vervoegde zich bij den
heer Maus een man, die voorgaf een wo
ning te willen huren. Over een en ander
ontwikkelde zich een gesprek, tijdens het
welk op de deur geklopt werd. De heer
Maus, die met zijn rug naar de deur zat,
keek om, waarop de vermeende huurder
hem plotseling met een zwaar voorwerp een
klap op het hoofd gaf. De aangevallene
schreeuwde om hulp, maar zakte ineen. Het
bleek dat degene die geklopt had een hand
langer van den eersten man geweest moest
zijn, want toen er door het hulpgeroep van
den getroffene alarm gemaakt was, zijn
beide mannen de acht trappen afgehold en
er in geslaagd zich uit de voeten te maken.
Op het hulpgeroep kwam de vrouw van
den conciërge, mej. Voorrecht, die op de
negende étage woont, naar beneden geloopen
Toen zij op het portaal van de achtste ver
dieping arriveerde, kwam juist de vreem
deling in zeer opgewonden toestand de deur
uitloopen. Op haar vraag wat er aan de
hand was, zei hij: „Er wordt iemand ver
moord!"
Op dat oogenblik liep hij weg, doch de
juffrouw, die de zaak. niet vertrouwde, greep
hem bij zijn jas. Hij wist zich los te rukken
en rolde van de trap tot de zevende étage.
Daarna stond hij op en liep in groote haast
de trappen af naar buiten, zijn hoed en zijn
handschoenen achterlaten. Buiten gekomen
sprong hij op de fiets en koos het hazenpad.
Van den anderen dader, die op de deur had
geklopt, was ook geen spoor meer te beken
nen.
Toen de medehuurders van de achtste
étage in de apartementen van Maus aan
kwamen, bleek deze reeds het bewustzijn te
hebben verloren.
Ciano en Von Neurath spreken
elkaar toe.
Gisteren heeft de Italiaansche mi
nister van huitenlandsche zaken,
graaf Ciano, zijn Duitschen collega
von Neurath een diner aangeboden.
Ciano zeide in zijn redevoering, dat
■men het zelden zag, dat twee landen
door zulke nauwe banden verhon
den waren als Duitschland en Ita
lië. Deze goede betrekkingen heb
ben hun wortels in twee belangrijke
historische gebeurtenissen, die Eu
ropa hebben vernieuwd: de revolutie
van de zwarthemden en de revolutie
van de bruinhemden. Zij zijn geba
seerd op een gemeenschappelijk
ideaal van onze beide volken en op
een grootsche taak, die onze beide
landen vol moed vervullen, name
lijk, die van de verdediging van de
Europeesche beschaving.
Ciano vestigde er verder de aandacht op,
dat von Neurath juist naar Rome gekomen
was op het oogenblik dat men zich daar
gereed maakt om den verjaardag van liet
Italiaansche imperium te vieren en hij her
innerde aan de vriendelijke houding van
Duitschland jegens Italië tijdens het ïta-
liaansch-Abessiinsche conflict, zoomede aan
de spoedige erkenning van de Italiaansche
souvereinifeit in Ethiopië door Duitschland.
„Ik hen er zeker van dat de heide landen
verlangend zijn samen te werken met an
dere staten, zooals ik er van overtuigd ben
dat er tegenover onze samenwerking geen
enkele oppositie of tegenwerking bestaan
kan, die niet te overwinnen zou zijn., in
dien er maar begrip aanwezig is. Onze sa
menwerking zal voortduren zoowel in het
belang van Europa als in het bijzondere
belang van Duitschland."
I-Iierna. nam de Duitsche minister van
huitenlandsche zaken het woord, die den
tijd, dat hij Duitsch ambassadeur te Rome
was in herinnering bracht en die gewaagde
van zijn bewondering voor het fascistische
Italië en zijn leider. Hij zeide met groote
voldoening gezien te hebben wat het Itali
aansche volk had gewrocht en hij was er
van overtuigd, dat dit volk niet tevreden
was met het bereikte, doch voort zou gaan
op zijn weg van vooruitgang op ieder gebied
Hij wenschte namens het nieuwe Duitsch
land het jonge Italië geluk met den ver
jaardag van de vestiging van het Imperium
en hij zeide overtuigd te zijn, dat Italië op
zijn beurt aan de zijde van Duitschland zou
zijn bij de pogingen van dit land om zijn
groote doelstellingen te verwezenlijken in
den zelfden geest van samenwerking als
Duitschland tegenover Italië wenscht tot
uiting te brengen.
Deze samenwerking is. gelijk zooeven
gezegd werd, niet alleen in het belang van
de beide naties doch evenzeer in dat van
den algemeen-en vrede. Evenals de Itali
aansche regecring, is de Duitsche regecring
van meening. dat de hinderpalen die nog
een samenwerking vol vertrouwen van
alle volkeren in den weg staan opgeruimd
kunnen worden.
Terecht heeft de Italiaansche minister
dan ook gezegd, aldus von Neurath, dat alle
volkeren het bewijs kunnen leveren, van
dienzelfden geest van wederzijdsch begrip
voor elkanders vitale belangen, die reeds
dvng rondsla* vormt van de Italiaansch
Duitsche betrekkingen. Dit zal de meest
zekere weg zijn om op een grondslag van
samenwerking tusschen alle volkeren een
rechtvaardigen vrede te bereiken.
Duitsch-Ifaliaansch streven
De band tusschen Duitschland en Italië
wordt den laatsten tijd wel stevig aange
haald, dat blijkt het beste aan de drukke be
zoeken die Duitsche ministers aan Rome
brengen. Na de Duitsche minister-president,
is het de Duitsche minister van huitenland
sche zaken geweest, die met Mussolini ge
confereerd heeft en hij zal opgevolgd wor
den door den Duitschen rijksweerminister.
De Nw. Rott. Crt. meent dat niettegen
staande dit drukke bezoek er toch geen wer
kelijke alliantie in de bedoeling ligt, maar
dat wel in beide landen de wensch leeft de
cultureele en economische betrekkingen te
versterken. Het blad schrijft daaraan toe
de uitgebreidheid van de delegatie, die von
Neurath vergezeld.
Daarnaast vormt ook de ontwikkeling van
den toestand in Spanje, een voortdurend
zorgenkind. Nog steeds houdt men in som
mige hoofdsteden rekening met de mogelijk
heid, dat te Rome over een beslissende ge
meenschappelijke actie in de Spaansche
kwestie zal worden gesproken en dat daar
bij tot vergaande stappen zou worden be
sloten. Nog steeds dus zou Spanje dreigen
als een gevaar voor den vrede van Europa
want een actie van Duitschland en Italië
zou toch waarschijnlijk verzet uitlokken van
den kant van Engeland en Frankrijk. Hoe
wel, Duitschland is bang voor Engeland en
zal zich dus niet zoo spoedig tot een stap
laten verleiden, die het in Engeland tot
ongenade zou doen vervallen.
De Nw. Rott. Crt. wijst echter op den
weerslag, die deze Italiaansch-Duitsche be
sprekingen zullen hebben op de situatie in
Midden-Europa.
Dc Duitsch-Itnliaanscho vriendschap stip
pelt hier haar politiek vrij duidelijk uit. Zuid
Slavië was tot dusverre een der landen,
dat beweerde niet gekozen te hebben voor
dc een of andere samenwerking, maar deze
beslissing te willen openhouden om zich op
liet beslissende moment te kunnen richten
naar hem, die het land de meeste voordee-
len biedt. Duitschland en Italië nu trachten
op deze beslissing vooruit te loopen. Door
het aanbieden van gunstige voorwaarden
hopen zij Zuid-Slavië te kunnen losrukken
uit het verband der Kleine Entente en in
hun gelederen te kunnen doen plaats ne
men. Daarom ook moeten Oostenrijk en
Hongarije bewerkt worden niets te onder
nemen, dat in strijd is met de belangen
van Zuid Slavië.
De beide leiders van de voormalige Donau-
monarchie hebben gelegenheid te over om
eens te overwegen of de samenwerking in
de spil Romc-Bcrlijn, wel voldoende rende
ment oplevert, meent het blad.
De moeilijkheid is slechts, dat hun vrij
wel geen andere keuze openslaat. Frankrijk
speelt op het oogenblik in dit gebied geen
rol van belang en Engeland heeft nog
steeds nagelaten zijn houding vast te leg
gen. Zou een dezer heide landen zich ech
ter kunnen opwerpen als de promotor van
een compromis met de Kleine Entente, dan
zou daaruit een geheel nieuwe groepeering
kunnen ontstaan.
Maus, die hevig bloedde had een ernstige
hoofdwond en vermoedelijk een hersenschud
ding.
Dc fotografische dienst van de politie die
spoedig na de ontdekking ter plaatse ver
scheen, heeft opnemingen van de situatie
gemankt. Maus is in het ziekenhuis aan den
Coolsingel opgenomen.
De apartementen zijn voor onderzoek af
gesloten.
Het staat vast, dat de aanvallers het op
het geld van den heer Maus gemunt hadden.
Zij wisten blijkbaar dat hij des middags al
tijd alleen in het kantoor was. Daar het
slachtoffer echter, tegen hun verwachting in,
nog al lang bij kennis bleef, hadden zij geen
gelegenheid meer, eenige buit mee te nemen.
De vrouw van den conciërge heeft een
signalement van een der mannen kunnen ge
ven. Tot heden heeft men echter nog nie
mand kunnen aanhouden.
De eerste zwermen plaaggeesten
gesignaleerd, Beangstigende
groei van het groene iegcr.
Een nieuwe muggenplaag kondigt zich aan!
Gedurende de laatste dagen hebben de
Noordoosten- en de Oostenwind groote hoe
veelheden muggenlarven in de richting van
de Oranjesluizen gedreven, aldus het Hsb.,
dank zij het warme zomerweer zijn er
thans reeds duizenden ontpopt. De groene
diertjes nu zwermden gisterenochtend langs
de kust en streken neer in 't gras langs den
dijk en tegen de gebouwen. Een muur van
het gemeenlandshuis van het hoogheem
raadschap Zeeburg en Diemerdijk zag van
ochtend groen van louter muggen.
De spreeuwen uit dc omgeving doen zich
te goed aan de diertjes en ook de groote
spinnen, die reeds vrij talrijk zijn, toonen
zich ijverige verdelgers. Zij zullen het nog
druk krijgen dit jaar, want deze eerste
zwerm is pas een klein begin
Een geleerde, die op bepaalde plaat
sen in het IJsselmeer onderzoekin
gen heeft verricht, is tot de ont
stellende slotsom gekomen, dat het
aantal larven per vierkante meter
bodemoppervlakte gestegen is van 4
op2500! De millioenen groene
muggen, die men in den zomer van
1036 op de kusten rondom de ont-
zilte binnenzee heeft waargenomen,
dreigen dezen zomer bijaldien in 'n
nog veel grooter aantal uit het wa
ter op te stijgen.
Voor de kustbewoners is dit een allesbe
halve prettig voruitzicht Een oplossing ter
voorkoming van den muggenplaag is nog
niet gevonden.
Ook op den Afsluitdijk zijn de eerste zwer
men reeds waargenomen.
Artistieke Bruidsfoto's
FOTOGRAFISCH KUNSTATELIER -
N 1 E U WE N 1 E D O R P
Steun aan tuinders
Bedrijfssteun geen beletsel voor
gemeentelijken steun, zegt de
Minister.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft op verzoek van zijn ambtgenoot voor
Landbouw en Visscherij aan de Gedeputeer
de Staten der verschillende provinciën ver
zocht de gemeentebesturen in hun gewest
er van in kennis te stellen, dat 't niet Juist
is de aanvrage om hulp van den tuinder,
die voor zijn gezin behoefte heeft aan steun
in geld of natura, in beginsel te weigeren,
op grond van het feit, dat hij een steuntoe-
slag op ztjn producten heeft of alsnog zal
ontvangen. Deze steuntoeslag immers dient
als een deel der bedrijfsin komsten te wor
den beschouwd, die op dc grootte der ge
zinsinkomsten slechts indirecten invloed
-hobbea.
SPANJE
De regeeringstroepen beter geor*
ganiseerd.
De stilstand in den rechtschen opmarschi
naar Bilhao, gemotiveerd door de behoefte
om de stellingen te consolideeren, na het
zeer snelle verloop der operatics, vindt me-"
de zijn oorzaak in een hetere militaire or*
ganisatie bij den tegenstander. Het is er mee
gegaan als met de verdediging van Madrid?
het dreigende gevaar heeft de ontbindende
elementen onder de regeeringsgetrouwen op
den achtergrond gedrongen. Daarvan getun
gen nu dc berichten van Baskischc zijde,
waar zij zeggen: „Dc situatie verheldert zich
De grootste moeilijkheid voor de republikein*
sche troepen is tot dit oogenblik geweest het
gebrek aan militaire organisatie. Acht da^
gen heeft men gewerkt om de daarmee sa*
menhangende problemen op te losen. Thans
houden de krijgsraden dagelijks zitting om
gevallen van verraad en inbreuken op de
krijgstucht te vonnissen. De uitspraken wor
den aanstonds uitgevoerd en reeds begint
de nieuwe organisatie haar vruchten af te
werpen.
Nu geen plotseling op de vlucht slaan
meer van t roepenafdeel ingen in de vuur
linie tot pijnlijke verrassing van het com
mando. Het is mogelijk geworden een be
langrijk operatieplan te ontwikkelen met na
me in den sector Bermeo-Mundaca (nabij
de kust, Westelijk van dc.baai van Guernica)
waar de vijand zich in een kritieke positie
bevindt, hoewel versterkingen aankomen om
de Italiaansche troepen bij te staan, De re
geeringstroepen, die nu hun bevelhebbers
gehoorzamen, weten de vijandelijke aanval
len te weerstaan."
Basken verruimen het front.
De Basken hebben gisteren het front rond
om Bermeo verruimd door de verovering
van den Eneato-berg, bestaande uit een
tweetal toppen, welke Mundaca overheer-
schen. Voor het overige leverde de dag
geen bijzondere gebeurtenissen op, al schij
nen de Basken in de overige sectoren we
derom het, initiatief te hebben hervat en
hun stellingen iets te hebben verbeterd.
Britsche en Fransche oorlogs
schepen ln de Golf van Biskaje.
Het Engclsche slagschip „Royal Oak"
en de Fransche torpedoboot jager „Terrib
le" zijn gistermiddag van St. Jean de Luz
vertrokken om in de Golf van Biskaje te
kruisen. De Britsche jager „Furv' bevindt
zich eveneens aan de Baskische kust. De
torpedoboot „Faulknor" dicd en consul van
Bilbao en het personeel van het consulaat
heeft overgebracht, ligt op de reede van
St. Jean de Luz.
Voor opening der Duitsche afdee
iing op de wereldtentoonstelling.
Thans wordt officieel bevestigd, dat riiks-
hankpresident Schacht zich in opdracht van
den hilhrer naar Parijs zal hegeven voor de
opening van de Duitsche afdecling op de
wereldtentoonstelling, die op 2C Mei plaats
