Accoord te Londen bereikt
Indië op een
keerpunt
Val van Franstha ministerie
beteeient revolutie
Eerst moet
Bilbao vallen
KIJKEN is KOOPEN n CLOECK
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
De beruchte rede
van Goebbels
Schacht weer naar Parijs
K.LM.-toestel door onweer
uit de koers
Henri van Wermeskerken
ten grave gedragen
Rechters keuren match
Braddock-Louis goed
Een gevaar voor de film 1
lliMlll
VRIJDAG 11 JUNI 1937. 80e Jaargang. No. 10285.
Uitgove der N.V. v.h. Trapman Co. ScHogen.
Heden vastlegging der overeenkomst
GEEN VERKORTING DER BE
VOEGDHEDEN VAN DE NON-
INTERVENTIE-COMMISSIE.
Van bevoegde zijde wordt mede
gedeeld, dat tusschen de vier mo-
- gendheden, die met de controle rond
Spanje zijn belast, thans algeheele
overeenstemming is bereikt, zoodat
de terugkeer van Duitschland en Ita
lië in de Londensche commissie ver
zekerd is.
Het accoord Is volgens Un Press
gebaseerd op de door Londen gedane
voorstellen, welke, zooals men weet,
inhouden de instelling van een vei
ligheidszone, non-agressie-waarbor
gen van de beide oorlogvoerenden in
Spanje, en ten derde indien een pa
trouilleerend oorlogsschip andermaal
mocht worden aangevallen, overleg
tusschen de vier controleerende mo
gendheden op de plek zelf van den
aanval.
Heden zullen (le vertegenwoordigers der
vier mogendheden samenkomen op het Fo-
reign Office en men verwacht, dat alsdan
de overeenkomst definitief zal worden.
Gisteren reeds heeft Eden, naar Reuter
öog meldt, de ambassadeurs van Frankrijk,
Duitschland en Italië afzonderlijk ontvangen.
Men verwacht, dat de voorstellen ook
8oor de strijdende Spaansche partijen zul
len worden aanvaard. Van de zijde van Sa-
lamanca verwacht men geenerlei moeilijk
heden. Wellicht echter zal Valencia waar
borgen eischen tegen een herhaling van
bombardementen, als dat van Almeria.
De Londensche niet-inmengingscommissie
»1 natuurlijk ook van de getroffen overeen
komst in kennis worden gesteld, waarna zoo
zich intusschon geen moeilijkheden voor
doen, Duitschland en Italië hun plaatsen
weer in genoemde commissie zullen inne
men.
Neutrale waarnemers aan boord
der oorlogsschepen?
De conferentie van de vertegenwoordigers
Öer vier bij Spanje controleerende mogendhe
den zal morgenmiddag om drie uur op het
Foreign Office plaats .vinden.
Daar zullen de bepalingen, waar
mede men de veiligheid der controle-
yloten hoopt te verzekeren, in defini
tieve formuleering worden opgesteld,
waarna ze door de Britsche regeering
aan de beide Spaansche partijen
zullen worden voorgelegd.
Een FranscK voorstel, om neutrale waar
nemers te plaatsen op de oorlogsschepen,
welke met de controle zijn belast, is door
ide Britsche regeering gunstig ontvangen.
Dat ook Italië en Duitschland ermede ac
coord zouden gaan, wordt niet gemeld.
Antwoord aan Rusland.
De nota, welke de sovjet-ambassadeur
Maisky tot den president van de niet-in
mengingscommissie heeft gericht, is over
eenkomstig het verzoek van Maisky ter
kennis gebracht, van alle leden van de
commissie, tegelijk met het antwoord dat
Evan Wallace, den voorzitter ad interim,
aan Maisky heeft gezonden.
Wallace herinnert hierin aan de omstan
digheden, waaronder besloten werd tot de
besprekingen tusschen de vier mogendhe
den inzake de controle aan de Spaansche
kust. Maisky ontving de verzekering, dat
de besprekingen van de vier mogendheden
zuiver beperkt bleven tot de studie van de
Vraagstukken, welke de commissie aan de
Een bisschoppelijke verklaring
In verband met de lasterlijke aantijgingen
van minister Goebbels in zijn beruchte rede
voering van 28 Mei j.1. publiceert het bis
schoppelijk ordinariaat van Passau de vol
gende mededeelingen over de zedelijkheids-
delicten van de katholieke geestelijkheid in
bedoeld diocees.
In het bisdom Passaiï, dat in totaal 808
priesters telt, werden van af 1932 tot op
heden in totaal 3 priesters wegens zedelijk
heidsdelicten voor de rechtbank gedaagd.
Van deze 3 beklaagden werd één veroor
deeld tot 6 maanden gevangenisstraf. Eén
werd vrijgesproken, terwijl een derde pro
ces nog aanhangig is, daar de beklaagde
reeds meerdere jaren bij gerechtelijk von
nis voor ontoerekenbaar is verklaard, en
de rechtbank thans een nieuw geneeskun
dig onderzoek naar het geestesvermogen
van den beklaagde heeft gelast. Dat wil
dus zeggen, dat in zes jaar tijd van de ge-
heele geestelijkheid van het bisdom Pas
sau 0.12 procent werd veroordeeld, terwijl
geen enkele priester wegens homosexualiteit
bij gerechtelijk vonnis werd gestraft,
vier mogendheden had toevertrouwd. Men
beschouwde te Londen deze werkwijze het
meest geëigend, om de medewerking van
Italië en Duitschland te verzekeren. De
Britsche regeering is geenszins voornemens
om aan de commissie de bespreking van
vraagstukken, welke rechtens onder haar
ressorteeren, te onthouden.
De veiligheid der controlevloten.
Het ontwerp, waarover tusschen de contro-
lemogendheden overeenstemming zou zijn
bereikt, zou inhouden: le. een algemeene
verwijzing naar de noodzakelijkheid van
voorkoming van incidenten als die der laat
ste weken. 2e. een beroep op Valencia en
Salamanca betreffende uitbreiding van het
beginsel der veilige zones tot een grooter
oppervlak. 3e. bevestiging, dat een aanval
op een der controleschepen door alle con-
trolemogendheden beschouwd zal worden
als op haar gericht en dat in geval van in
cidenten onmiddellijk raadplegingen zullen
worden aangevangen tusschen haar regee
ringen om besluiten te nemen ten aanzien
van de maatregelen, die genomen moeten
worden. Deze raadplegingen sluiten voor
iedere mogendheid niet het recht uit van
wettige verdediging.
Be belangen onzer koloniën tij
dens de crisis in de knel ge
raakt. Hoe de magere jaren"'
te boven te komen?
Voor de afdceling Nederland van de
Vaderlandsche Club sprak gisterenavond
in Pulchri Studio de heer J. Verboom, ge
delegeerd lid van den Volksraad van Ned.-
Indië over het onderwerp „Brandende
Vraagstukken."
Hij betoogde in het begin van zijn voor
dracht dat de zwakke economische- en
sociale constructie van Ned. Indië in de cri
sisjaren wel heel duidelijk tot uiting is
gekomen.
Voor de crisis werd met geld ge
smeten, men dacht niet aan magere
jaren, die vroeg of laat konden aan
breken en het was in hoofdzaak
door deze zorgeloosheid, dat Indië
de crisis straatarm inging.
In dit verband wees de heer Verboom op
de noodzakelijkheid van een gezonde fi-
nancieele politiek, m.a.w. het vormen van
reserves voor magere jaren, die in de toe
komst nog zullen komen.
In het vervolg van zijn rede stond spr.
stil bij de maatregelen, die in Indië in de
crisisjaren genomen moesten worden, zette
daarbij uiteen, dat met de bezuinigingen te
ver is gegaan en illustreerde met cijfers in
welke mate Ned. Indië de laatste 5 jaren
financieel is uitgeput.
Nu de toekomst er beter uitziet en het
keerpunt bereikt blijkt te zijn, warschuw
de spr. tegen de fouten, die voor de crisis
werden gemaakt. Spr. gaf uiting aan de
hoop, dat Indië de harde lessen, in de cri-
sis geleerd, ter harte zal nemen.
Spr. meende, dat thans overgegaan moet
worden tot een verlaging der lasten, die in
zoo hooge male op de Indische maatschap
pij drukken, in het bijzonder wel de vaste
lasten, die in de allereerste plaats verlaagd
moeten worden.
Verwijdering tusschen ons en
onze koloniën.
Sprekende over den band tusschen Ned.
Indië en het moederland betoogde de heer
Verboom, dat beide deelen van het rijk in
de crisisjaren zich van elkaar hebben ver
wijderd. Er hebben vele voorvallen plaats
gehad, waarbij bleek, dat met de belangen
van Indië werd gespeeld. Uitsluitend werd
gelet op de belangen van Nederland. Spr.
lichtte zijn betoog met voorbeelden nader
toe en herinnerde o.m. ook nog aan de ge
schiedenis met den tinbaggermolen de
Kantoengwelke constructie z.i. niet in
Nederland geheel klaar gemaakt had moe
ten worden, maar in Soerabaja, waar men
er uitstekend op is ingericht.
Met vreugde constateerde spr. dat het
saamhoorigheidsgevoel in Ned. ïndic in de
crisisjaren tot groote ontwikkeling is geko
men.
Met voldoening gewaagde hij voorts van
de openlegging der buitengewesten.
Aan het slot van de voordracht behandel
de spr. in korte trekken het defensievraag-
stuk.
Hij wees er op dat Nederland in Indië op
zijn hoede moet zijn en dat het hoogst nood
zakelijk is, dat Ned.-Indië ter afweer de be
schikking heeft over een behoorlijk verdedi
gingsapparaat.
Ook in dit opzicht meende spr. dat we
thans weer op den goeden weg zijn.
Resultaat der devaluatie: nihil.
Schatkist voor ernstige moeilijk
heden.
De Fransche Kamer heeft gisteren de be
sprekingen over de douane-volmachten en
de maatregelen tegen dumping voortgezet.
De rechtsche afgevaardigde Paul Raynaud
verweet de regeering rond Frankrijk zulke
hooge tariefmuren op te richten, dat geen
buitenlandsche producten binnen kunnen
komen om met de Fransche te concurreeren.
Verder wees hij er op, dat acht maanden
na de devaluatie de regeering toe moet ge
ven, dat het resultaat hiervan voor het ega-
liseeren van de Fransche prijzen aan de
wereldprijzen reeds is uitgeput. Spr. geeft
hiervoor twee redenen op, de nieuwe belas
tingen en de inflatie.
Ten slotte besprak Raynaud de uitlating
van Jouhaux te Clermont-Ferrand Zondag
j.1. en trekt hieruit de conclusie, dat in ieder
geval de val van het ministerie het signaal
voor een revolutie zou zijn.
Spr. herinnert de regeering er aan, dat hij
enkele maanden geleden haar gewaarschuwd
heeft, dat zij op den tweesprong stond voor
democratie of dictatuur.
Senaat keurt begrooting goed.
De Senaat heeft met 270 stemmen tegen
vier het collectieve ontwerp voor de cre-
dieten van de begrooting 1936-'37 goedge
keurd.
Voor de stemming had de minister van
financiën, Vincent Auriol. den toestand
van de schatkist uiteengezet.
Hij erkende, dat de schatkist
het hoofd moet bieden aan ernstige
moeilijkheden, een voorschot van
twee milliard moest worden ver
strekt aan Parijs en aan het depar
tement van de Seine. De minister
keerde zich vervolgens tegen de
campagne, welke wordt gevoerd te
gen de credietwaardigheid van
den staat.
Daladier over de landsverde
diging.
Daladier heeft in de leger-commissie van
den Senaat gesproken over het gebruik
van de gelden der leening voor de lands
verdediging, alsmede over het matericek
van het leger, de voorraden brandstof en
den toestand der wegen, alsook over de
kwestie van de organisatie van het op
percommando.
Namens de commissie verklaarde de voor
zitter dat de commissie de uiteenzetting
van den minister met belangstelling had
gevolgd en betuigde hij 't vertrouwen van
de commissie in de leiding van Daladier.
Om een BuitschFransch han
delsverdrag te teekenen.
Be Echo de Paris meldt dat dr. Schacht
legen het einde van de maand weer te Parijs
zal komen om met Bastid een nieuw Buitsch
Fransch handelsverdrag te teekenen.
Z.H. de Paus wordt
langzaam zwakker
De Heilige Vader heeft ernstig te lijden
van de groote warmte van de laatste dagen.
Hij is zeer vermoeid, vooral ook, omdat hij
's nachts bijna niet kan slapen. Toch vil de
Paus niet van zijn gewoonte afwijken en
minder audiënties verleenen. Tijdens de
audiënties spreekt hij de pelgrims toe, dik
wijls in verschillende talen, hetgeen voor den
grijsaard zeer verrpoeiend is.
De behandelende geneesheer heeft den
Paus aangeraden meer rust te nemen. Zelfs
wilde hij, dat Zijne Heiligheid in het geheel
geen audiënties meer zou verleenen. Toen
de Paus dit weigerde, heeft hij de kardinalen
verzocht zoo voorzichtig mogelijk te zijn bij
het rapport, dat zij den Paus eiken ochtend
moeten uitbrengen.
Hoewel de ziekte van den Paus niet ern
stiger is geworden, nemen zijn krachten toch
langzaam af.
Vlotte landing op R.A.F. vlieg
veld in Suffolk.
De P.H.A.L.U., de Uil, Douglas D.C.3,
die gisterenavond om half negen van Schip
hol voor Croydon was opgestegen met elf
passagiers aan boord, heeft door een zware
onweersbui Croydon niet kunnen bereiken.
De bestuurder Tepas, verrichtte een vlotte
landing op het vliegveld Mildenhall van de
Royal Air Force in Suffolk, vanwaar de pas
sagiers per auo ntaar Londen vervoerd wer
den.
SPANJE
Franco wil geen bemiddeling
Een van beide partijen moet ver
nietigd worden.
Generaal Franco antwoordde met 'n
beslist „neen" op de suggestie van
een mogelijke diplomatieke bemidde
ling tusschen de elkaar in Spanje
bestrijdende partijen.
Op verdere vragen van den on-of-
ficieelen Franschen gedelegeerde,
die den nationalisten-leider over de
ze mogelijkheden polste, antwoordde
Franco: „Vóór alles moet Bilbao door
ons veroverd zijn."
Naar de „ïnlransigeant" nog meldt, ver
klaarde een officier van Franco's generalen
staf, „dat de oorlog in Spanje thans geen
burgeroorlog meer is, maar een internatio
nale oorlog tusschen het Spaansche natio
nalisme en het bolschewistische internatio
nalisme.
De oorlog moet voortduren, tot een dier
beide in Spanje vernietigd is.
Van de Fransch-Spaansehe grens wordt
gemeld, dat de luchtmacht der nationalisten
gister van de gunstige weersomstandighe
den heeft geprofiteerd, om een bezoek te
brengen aan eenige vliegvelden der rooden.
Alleen bij Lemona laait de strijd-
Radio Bilbao heeft een officieel communi
qué uitgezonden, waarin verklaard wordt,
dat van alle fronten niets bijzonders te
melden valt, behalve uit den sector Lemona
aan het Noordelijk front. De stellingen der
opstandelingen werden aldaar intensief ge
bombardeerd door de artillerie der regee-
ringstroepen.
Uit Puiscerda wordt gemeld, dat Guardias
de Asalto te Sciera een aantal anarchisten
wilden arresteeren, die daarheen waren ge
vlucht. De anarchisten openden het vuur en
er ontstond een kort gevecht, waarbij zes
anarchisten werden gedood.
Jacht aangekocht voor evacu
atie van Bilbao.
Een Britsche onderdaan heeft het Jacht
Goizecoizarra aaingekocht. Hij wil het
schip gebruiken voor de evacuatie van
Bilbao.
De verwoesting van Guernica en
Durango.
Het blad Euzkadi bericht, dat de Bas-
kische priesters, die ooggetuigen
geweest zijn van de verwoesting
van Guernica en Durango, den Paus
een brief hebben doen toekomen,
waarin zij bevestigen, dat beide
steden door de rechtschcn zijn ver
nield. Een bijzondere commissie
heeft den brief te Rome overhan
digd. Het blad verklaart verder,
dat vandaag de brief zal worden
gepubliceerd en voegt hieraan toe,
dat het opzien zal baren in de ge-
hcele wereld.
Bij den brand van Guernica is ook de rijke
bibliotheek, welke is gesticht door den
Carmeliet Echegara, door het vuur ver
teerd. Deze bibliotheek bevatte de meest
complete documentatie van het Baskenland
Generaal Miaja heeft de
ontvangen.
pers
Hij deelde o.a. mede, dat de regeerings
troepen in de provincie Guadalajara een
overwinning hebben behaald, waarbij zij
o.a. vier mitrailleurs op dien vijand ver
overden.
De burgemeester van Madrid, heeft ver
klaard, dat door het bombardement slechts
weinig materieele schade wordt aange
richt. terwijl ook het aantal slachtoffers
gering is.
Het persbureau der Baskische regeering
deelt mede, dat de ministers Woensdag
avond een ontwerp-decreet tot coördinatie
van den arbeid in de industrie hebben
besproken, dat ten doel heeft een zoo groot
mogelijke productie voor de oorlogsbehoef
ten te verkrijgen.
De minister van oorlog werd gemachtigd
tot het oproepen van drie nieuwe lich
tingen. welker recrutcn bestemd zijn voor
den hulpdienst en de vervanging van ge
mobiliseerden van vroegere lichtingen.
Slachtoffers van de „Deutsch-
land" opgegraven.
De kisten met het stoffelijk overschot
van 26 leden der bemanning van de
„Deutschland" die bij het bombardement
door Spaansche regeeringsvlieetuigen om
het leven zijn gekomen, zijn gisteren opge
graven. Zij worden heden aan boord van
de „Deutschland" gebracht.
vJ^EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Verwachting: zwakke tot matige,
Noordoostelijke tot Zuidoos
telijke wind, ged. bewolkt,
droog warm weer, behou
dens toenemende kans op
onweer.
Verdere vooruitzichten: waarsch.
onweer.
Barometerstand hedenmorgen 8 oor i 76.8
Een groot aantal belangstellenden volgde
dc baar met het stoffelijk overschot van
den schrijver, IIcnri van Wermeskerken,
toen deze gisteren in een stralende lentezon
naar zijn laatste rustplaats op Westerveld
werd gedragen.
Vele leidende figuren uit tooneel- en let
terkundige kringen woonden de plechtig
heid bij.
De heer Heyting sprak eenige waardee-
rende woorden namens den bond van Ne-
derlandsche Tooneelschrijvers, namens den
Vlaamschcn Bond, waarvan de overledene
cerclid was, namens het N.I.V.A. en Arti
et Industria. Namens vele vrienden sprak
Mr. J. H. E. Nord Thomson, namens den
Nedcrlandschen Kunstkring de heer Haver
Droeze.
Ds. F. W. Drijver, emeritus-predikant, her
innerde er aan, dat de moeder van den over
ledene, Johanna van Woude, spreker had
verzocht, haar zoon godsdienstonderwijs te
geven, waaraan hij gaarne gevolg had ge
geven, Hieruit was een warme vriendschap
gebleven.
Nadat Mr. Nord Thomson de aanwezigen
voor hun belangstelling had bedankt, strooi
den allen bloemen in de groeve.
Madison Square Garden
bot.
ving
Zooals bekend, had de Madison Square
Garden een verzoek ingediend bij het ge
recht, om een verbod uit te vaardigen tegen
het houden van een bokswedstrijd om het
wereldkampioenschap in het zwaargewicht
tusschen den titelhouder James Braddock
en Joe Louis.
Dit verzoek was afgewezen, maar
de Madison Square Garden was het
met dit afwijzen van 't Federaal
Gerechtshof te Philadelphia niet
eens en gisteren diende de zaak in
hooger beroep. Het verzoek werd ook
thans afgewezen, met twee stemmen
tegen en een voor. Het laatste
woord in deze zaak zou ten slotte
nog het Hoog Federaal Gerechts
hof in Washington kunnen spre
ken, maar de leden hiervan zijn
reeds op zomerreces.
Het is evenwel zeer onwarschijnlijk, dat
ook maar een der rechters van deze hoog
ste instantie bereid zou zijn om, met de
huidige situatie in deze zaak als basis, een
gerechtelijk verbod van den wedstrijd uit te
vaardigen.
Zoodat thans niets meer het houden van
het gevecht op 22 Juni a.s. te Chicago in
den weg staat
Telekinema.
.Tesse B. Laskv voorspelt in Paris Soir,
dat de film op het punt is een ingrijpen
der wijziging te ondergaan, dan de over
gang van de zwijgende tot de sprekende
film was. Haar eerste groote concurrent
is de hierop toegepaste televisie, telekine
ma geheeten. vooral daar de groote Amc-
rikaansche filmmaatschappijen tienduizen
den zalen bezitten. De tijd is niet ver,
waarop men legen een geringe mensuali-
teit zijn eigen bioscoop zal zijn zijn bij wijze
van een radiotoestel.
Mag men Laskv gelooven, dan zijn de
ontvang- en uit zendtoestellen van geluid en
beeld al in orde. De reeksgewijze fabrikage
moet het mogelijk maken de prijzen voor
het groote publiek bereikbaar te maken.
De producers van Hollywood zouden hun
inspanning met die der leiders van de
televisieindustrie moeten vereenigen, willen
ze niet door de nieuwe uitvinding over
vleugeld en verbrijzeld worden. De radio
is er in de Ver. Staten al in geslaagd ten
koste van de film de beste acteurs tot
sich te trekken.
