Kabinet op breede basis mislukt?
KERMIS-
fa. SCHMALZ - Schap
AANBIEDING
VERKOOP
Lindbergh over vliegen
zonder vleugels
De JDeutschland"
dreigde
Slagers juichen,
grossiers weenen
Mr. Oud geofferd?
Aafje Peereboom.
DAMES-
Zomer-Mantels
Mantel-Costumes
en Complets.
DAMES!
VERONICADE VOS-Roep
De beperking van het
scheepsgeschut kaliber
Bium in een moeilijke
positie
ERlCHTEN^^
Driehoeksconferentie had niet
plaats.
De driehoeksconferentie tusschen
minister Colijn, minister van Lidth
de Jende en mr. Goseling, die gis
teren zou worden gehouden, heeft
niet plaats gehad.
Dit was reeds een veeg teeken, omdat het
er op wees, dat het resultaat van een vooraf
gegaan onderhoud tusschen minister Colijn
cn Mr. Goseling, wat betreft het nut van 'n
bijeenkomst, waarbij ook de heer van Lidth
de Jeude aanwezig zou zijn, negatief was,
oordeelt de N.R.Ct.
Naar het blad namelijk ter oore
komt, moet men het thans waar
schijnlijk achten, dat dr. Colijn's po
ging tot vorming van een kabinet
op breede basis mislukt is. Tenge
volge van tegenstand van roomsch-
katholieke zijde zou de formateur er
niet in geslaagd zijn, zijn vqornemen
te verwezenlijken om in een nieuw
te vormen kabinet drie van de vrij
zinnige ministers van het huidige
kabinet te weten de heeren van
Lidth de Jeude, Oud en de Graeff
opgenomen te krijgen,
Er zijn gegronde reden om aan fe ne
men, dat minister van Lidth de Jeude gis
teren kenbaar heeft, gemaakt niet bereid te
zijn een portefeuille te aanvaarden in een
ministerie, waarin niet tevens nog twee
andere bewindsleden van vrijzinnige opvat
ting een plaats zouden innemen en dat zij
nerzijds minister de Graeff op een vraag
van den formateur of hij (jhr. mr. de Graeff)
bij zijn reeds eerder kenbaar gemaakte
standpunt bleef, aan dr. Colijn medegedeeld
heeft een portefeuille te weigeren, indien
minister van Lidth de Jeude geen deel van
<ecn nieuw ministerie zou uitmaken.
Het schijnt, dat het onderhoud, hetwelk
de formateur gisteren (Donderdagmiddag),
nadat hij zich nog eens vergewist had van
■de zienswijze van de heeren van Lidth de
Jeude en de Graeff, met mr. Goseling heeft
uitgewezen, dat van die zijde (R.K. Staats
partij) een dusdanig verzet tepen^ het
denkbeeld van drie vrijzinnige ministers in
de nieuwe combinatie aanwezig was, dat
verwezenlijking van deze gedachte momen
teel uitgesloten te achten valt.
jEen en ander geeft dan ook grond om
aan te nemen, dat 'het. resultaat van het
onderling overleg op dit oogenblik zou
zijn dat men niet kan (wil) komen tot de
samenstelling van een kabinet op breede
basis.
Op deze situatie geeft de N.R.Ct. het
ivolgende commenitiaar:
Hoewel nog niet alles In het verloop van
ide kabinetsformatie duidelijk is, zijn er
verschillende aanwijzingen, dat dr. Colijn
te weinig ruggegraat heeft getoond tegen
over de roomsoh-katholieken. ook al moest
men tot het laatst toe aannemen, dat hij
althans was de personen aangaat
trachtte een. kabinet op breede basis te
ivormen.
Een kardinale 'fout van 'den formateur
•was het reeds om eerst met de leiders der
■drie kerkelijke fracties te gaan spreken
en pas daarna zijn program te ontwerpen.
Dit was in strijd met wat de heer Colijn
zelf in zijn interview met de Prov. Noord-
brabantsche en 's Hertogenbossche Crt. als
eisch aan een kabinetsformateur had ge
steld. Bovendien was het een groote fout
om over dat program toon niet eerst het
oordeel in te winnen van de vrijzinnige
ministers' Oud, van Lidth de Jeude en de
Graeff, die hij in zijn nieuwe kabinet zei-
de te willen overnemen, maar dat program
ook dadelijk ter kennis te brengen van de
Voorzitters der kerkelijke fracties.
Het werd daardoor veel moeilijker voor
Wijziging vatbaar en opnieuw werden de
partijen in strijd al weer met dr. Colijn's
eigen kenbaar gemaakte opvattingen in
sterke mate bij de kabinetsformatie be
trokken.
Uit de rede van minister Oud te Leeuwar
den, waarin wat de gedachte aan een ka
binet op breede basis betreft het stormsein
werd geheschen, moest worden afgeleid,
dat er van vrijzinnige zijde ernstige bezwa
ren bestonden tegen het ontwerp-program
dat door zijn formuleering het nieuwe mi
nisterie tot een Coalitiebewind zou hebben
gestempeld.
Maar vermoedelijk heeft de heer
Oud ook gevoeld, dat men hemzelf
liever niet wilde. In de roomsch-
katholieke pers trad een onverholen
tegenzin aan den dag speciaal te
gen het overgaan in het nieuwe ka
binet van dezen minister, die in De
Tijd nog als vrijmetselaar aan een
persoonlijke denigratie bloot stond
Minister van Lidth de Jeude meende men
blijkbaar voor den radicalen r.k. vleugel
meer annemelijk te kunnen maken, omdat
zijn departement Waterstaat een
minder politiek departement was dan dat
van minister Oud, die door het beheer van
de financiën een centrale cn meer politieke
positie innam en die als zoodanig voor de
roomsch-katholieken gevaarlijker kon wor
den, gevaarlijker ook dan de partijlooze mi
nister de Graeff aan buitcnlandsche zaken.
Er zijn nog andere teekenen, die er op wij
zen, dat men van r.-k. zijde aan den heer Co
lijn te verstaan heeft gegeven, dat in zijn ka
binet buiten vertegenwoordigers van de ker
kelijke partijen, slechts nieuwe mannen wer
den gewenscht, liefst politiek kleurloozen,
maar de heer van Lidth de Jeude zou des
noods wel kunnen worden aanvaard, omdat
deze dan een „vak-minister" zou kunnen
heeten en men hem op die wijze dan een
onpolitiek jasje zou aantrekken.
Ook van dit streven vindt men aanwijzin
gen in de beschouwingen van de r.k. pers,
die met de leiding van de R.-K. Staatspartij
pieuw contact hield. De heer .van Lidth de
Jeude heeft zich daarvoor echter niet laten
vinden.
Intusschen is de poging dan ten slotte niet
gestrand op het program, waaromtrent dr.
Colijn en de R.K. Staatspartij niet ongenegen
waren de van liberalen kant verlangde con
cessies in te willigen, maar op het aantal
van drie vrijzinnige ministers, dat van libe
rale zijde als absolute eisch was gesteld.
Van het demissionnaire kabinet maken
thans vier vrijzinnige ministers deel uit.
De poging tot vorming van een kabinet
op breede basis door dr. Colijn onder het
maken van eenige ernstige fouten en met
halfslachtige middelen ondernomen wordt
nu in politieke kringen dus algemeen als
mislukt beschouwd.
De kabinetsformateur moet nog doende zijn
twee niet-kerkelijke, tevens partijlooze mi
nisters te vinden, die in de plaats willen tre
den van de heeren van Lidth de Jeude en
de Graeff,
Wordt Mr. Oud geofferd?
Ook hef Vsbï. meent, dat thans wel als
vaststaand mag worden aangenomen, dat
Dr. Colijn zijn trouwen bondgenoot, Mr. Oud
ten offer zal brengen aan het verlangen der
Katholieken naar een rechtsch ministerie.
Mr. Goseling voor de tweede
keer bij Dr. Colijn.
Prof Romme bij den kabinets
formateur.
Gisteren heeft dr. Colijn mr. Goseling, den
voorzitter van de R.K. Tweede Kamerfractie
voor de tweede maal in conferentie ont
vangen. Vervolgens bracht prof. mr. C P.
M. Romme, lid van de Eerste Kamer, den
kabinetsformateur een bezoek
RAKETVLUCHTEN ALS TOEKOMST
BEELD.
In een schrijven aan Mr. Wallace W. 'At-
wood, president der Clark-universiteit, dat
werd voorgelezen bij gelegenheid van de
sluitingsplechtigheid van het universiteits
jaar, heeft kolonel Charles Lindbergh, de be
roemde Oceaan-vlieger, het vervoer per raket
met snelheden van „een paar honderd mijlen
per uur" voorspeld.
In bedoeld schrijven maakt kolonel Lind
bergh melding van experimenten met raket
ten, welke worden ondernomen door prof.
Rober H. Goddard van de Clark-universi
teit.
In 1929 heeft prof. Goddard verlof gekre
gen, zich volledig te wijden aan de studie
der raketten. Hiertoe kreeg hij de beschik
king over een onbewoonde vlakte in de na
bijheid van Roswell in den staat Nieuw-
Mexico.
Van wetenschappelijk standpunt gezien, al
dus het schrijven van Lindbergh, bieden ra
ketten de eenige bekende mogelijkheid
om instrumenten te doen opstijgen tot hoog
ten boven die welke dooi ballons zijn bereikt.
Waarnemingen, gedaan buiten de aard
atmosfeer of zelfs in de hoogere lagen der
atmosfeer, zouden van onschatbare waarde
zijn voor de studie op gebieden als astrono
mie, meteorologie en aardmagnetisme.
Tevens wijst Lindbergh in dit verband op
de waarde, welke raketten op militair^ ge
bied kunnen hebben, daar zij explosieve
stoffen sneller dan een vliegtuig en verder
dan een projectiel kunnen verplaatsen.
„Of instrument, post of explosieve stoffen,
aldus vervolgt Lindbergh dan in zijn schrij
ven, met succes kunnen worden vervoerd
met behulp van raketten dient in de toe
komst door onderzoekingen te worden opge
helderd.
Somtijds schijnen de moeilijkhe
den, welke het draagvermogen en de
controle van raketten opleveren, on
overkomelijk. Het is evenwel nog
slechts 41 jaren geleden, dat Lang-
ley's model voor het eerst bewees, dat
mechanische vlucht practisch te ver
wezenlijken was. Indien iemand, die
getuige is geweest van Langley's
proeven, thans naar Nieuw-Mexico
zou gaan, en getuige zijn van de ra-
kettenopstijgingen, welke daar
plaats vinden, zou zulks hem zich
doen afvragen, of over nogmaals 41
jaar eenzelfden vooruitgang op het
gebied van het vliegen zonder vleu
gels te constateeren zal zijn*.
Een rakettenenthousiast, aldus vervolgt
Lindbergh, zal wellicht in een onbewaakt
oogenblik voorspellen, dat we eventueel zul
len reizen met snelheden, welke slechts be
perkt worden door het weerstandsvermogen
van het menschelijk lichaam en dat we bij
raketvluchten tusschen Amerika en Europa
de helft van den weg zullen stijgen en de
andere helft dalen. Hij zal misschien zelfs
zijn raket naar een andere planeet laten
vliegen en, zonder rekening te houden met
brandstof, landingsmogelijkhcid of professor
Goddards verdwalen in het onmetelijke
heelal.
Proffessor Goddard heeft onlangs ver
klaard, dat hij het probleem van het con-
strueeren van een parachute, om de raket
en de instrumenten, welke zij bevat, veilig
te doen dalen, heeft opgelost. Een gyros
coop heeft, naar de professor verder ver
klaart, de stabilisatiekwestie opgelost.
Een eerste vereischte is thans de raket
ten te stroomlijnen en het projectiel lichter
te maken, om haar brandstofcapaciteit
grooter te maken en haar meer instrumen
ten beneveneen radiozender over groote
afstanden te doen vervoeren,
Heden overleed, zacht
en kalm, ten mijnen
huize, onze geliefde
Moeder, Behuwd-,
Groot- en Overgroot
moeder, Mej.
Weduwe v. den heer
Aart Goed,
in den ouderdom van
78 jaar en 3 maanden.
Uit aller naam,
S. GOED.
Heerbugowaard (Zuid)*.
A. 89,17 Juni 1937.
Geboren:
Cornelis,
Zoon van
C. DE LEEUW
en
A. DE LEEUW—Moleman.
't Zand, 16 Juni 1937.
Met vreugde geven wij ken
nis van de geboorte van onze
Dochter,
Johanna Augustc
N. CHRISTOPH
v. Heiningen.
'A. W. CHRISTOPH,
Winkel, 17 Juni 1937.
Volstrekt eenige kennis
geving.
Ondertrouwd:
GERARD RUTTER
en
NELLY A. BRUIN,
De Huwelijksvoltrekking zal
plaats hebben op Vrijdag 2 Juli
a.s., n.m. 3 uur (n.t.) te Dirks-
horn.
Bovenkarspel,
17 Juni 1937.
Dirkshorn,
Receptie Zondag 20 Juni, 3—6
uur (n.t) in de zaal Pijpef te
Dirkshorn.
Te huur;
1 y* H.A. KOOLLAND,
met ged. teeltverg., bij A. v.
RIJSWIJK, St Maartensvlot-
brug.
Hartelijk dank aan allen die
hun deelneming betuigden bij
de ziekte en na het overlijden
van mijn geliefden Echtgenoot,
HENDRIK OVER,
en wel in het bijzonder aan Dr.
Boerma en Dr. Korteweg, de
Wijkzusters, de Zusters van
het Centraal Ziekenhuis, voor
de goede behandeling, aan Ds.
Witkop voor de woorden van
troost, tot mij gesproken en ten
slotte aan de Begrafenisver-
eeniging voor de laatste eer den
overledene bewezen.
Namens de Familie,
Wed. W. OVER—
Blankman.
't Zand, Juni 1937.
Dankbetuiging.
Getroffen door de waarlijk
grootsclie en over-hartelijke
blijken van medeleven bij ons
Zilveren Huwelijks- en Zaken-
jubileum, Zaterdag en Zondag
jl. ondervonden, voelen wij ons
verplicht aan onzen welge-
meenden dank voor deze on
vergetelijke dagen de verzeke
ring toe te voegen, dat ook in
de toekomst niet zal worden
afgeweken van de vaste lijn,
volgens welke „Veerburg"
steeds werd beheerd, opdat het
de rol, die men het eens in de
Poldersche samenleving heeft
toegedacht, blijve vervullen.
Fam. H. JONKER,
Hotel „Veerburg",
Anna Paulowna, Juni 1937.
Voorradig:
BRUINE en WITTE AARD
APPELMANDEN en BOLLEN-
MANDEN,
bij Fa. Gebrs. ENGEL, Broek
op Langendijk 91.
Te koop: Niet van nieuw te
onderscheiden 3 k 3% p.k,
MOTORRIJWIEL,
uitgerust met K.M.-teller en
duo, voor behoorlijk aanneme
lijk bod. Heeft slechts enkele
duizenden K.M.'s gcloopen. Ge
legenheidskoopje door aan
schaffing van zware machine.
JAC. BREGMAN, Burgerbrug,
Zuid-Zijpe.
Vanaf 18 JUNI begint onze lage kennle
Wtj geven >e bijna weg. In onze drie
salons. Kenze alt honderden HOEDEN
in ALLE PRIJZEN.
HOOGZUDE 102.
SCHAGEN.
Te koop gevraagd: Een goed
onderhouden, gebruikte en
zonder gebreken zijnde
Vierpersoons AUTO,
Brieven met omschrijving fa
brikaat, carrosserie, olie- en
benzine- of petroleumgebruik,
en prijs, aan het Bur. van dit
blad onder no. 178.
Direct gevraagd: Gevorderd
BAKKERSLEERLING,
leeftijd beneden 18 jaar. N. G.
HOMAN, St. Maarten.
EEN PAARD
gevraagd, voor den hooibouw,
tegen redelijke vergoeding, bij
P. KLOK, Burgerbrug.
Gevraagd:
EEN KNECHT
om terstond in dienst te tre
den. Jc. KOOIJ Cz., Nieuwe
Niedorp,
Pleidooi voor meer vrijheid
in de fokkerij
De schaarschle in het jonge vee
baart zorg
Op voorstel van de afdeeling Groningen
van den Ned. Slagershond zal, aldus het
Hsb., het bondsbestuur er bij de regeering
op aandringen de fokkerij meer vrijheid te
geven. Er zijn thans 50,000 oudere melk
koeien meer dan in 1933 en de melkstroom
is niet verminderd. Daarentegen is het jon
ge vee schaarsch, en wordt de vleeschvoor-
ziening bedreigd. Ook zal men zich met de
landbouworganisaties verstaan om te komen
tot opheffing der teeltbeperking.
door een beperking van het kaliber van het
geschut, zonder een beperking van het ton
nage,
Ook andere mogendheden gepolst.
Het 'Amerikaansche Ministerie van Buiten-
Iandsche Zaken heeft bekend gemaakt, dat
de Vereenigde Staten de voornaamste vloot-
inogendheden de vraag gesteld hebben, „of
zij zouden toestemmen in beperking van het
kaliber van de kanonnen der pantserschepen
tot 14 duim.
Vóór de kruiser vuren kon vie
len de bommen.
Bij de gisteren gehouden officieele rouw-
plechtigheden voor de gesneuvelden van de
„Deutschland", die ook door den Fuehrer j
werden bijgewoond, heeft de opperbevel
hebber der oorlogsmarine, admiraal Raeder,
'n rede gehouden waarin hij het verloop
van den aanval door de roode Spaansche
vliegers op de „Deutschland" ondernomen,
schetste.
Uit zijn verklaringen blijkt, dat toen van
de „Deutschland" het initiatief was uitge
gaan om de vliegers te beschieten de vlie
gers bommen wierpen, voordat de Duit-
schers hadden kunnen vuren.
De betreffende passage van Raeder's re
de luidt:
„Overeenkomstig de door den Duitschen
admiraal aan den rooden militairen bevel
hebber te Valencia naar aanleiding van het
Palma incident gegeven waarschuwing, was
het bevel gegeven, op elk op verdachte
wijze naderend roode vliegtuig het vuur te
openen.
De vliegtuigen werden door den uitkijk,
ondanks de ongunstige omstandigheden,
waargenomen, vóór de bommen vielen en
ook onmiddellijk gerapporteerd, ofschoon
er nog twijfel bestond, of men niet met wit
te vliegtuigen te doen had, daar aan den
voorzijde geen rood kentecken viel waar
te nemen.
De commandant beval, na het ontvangen
van het rapport, onmiddellijk vliegeralarm
te maken en het vuur te openen.
Onmiddellijk daarop vielen de bommen,
zonder dat er tevoren gevuurd kon worden.
De Amerikaansche ambassadeur te Tokio,
Grew heeft in opdracht van zijn regeering
de Japansche regeering informeel voorge
steld besprekingen te houden over de be
perking van het kaliber van scheepsgeschut
tot veertien duim.
In verband hiermede merkt men in Ja
pansche kringen op, dat de Japansche re
geering in Maart j.1. heeft medegedeeld, dat
zij zich niet zou aansluiten bij het nieuwe
verdrag van Londen, dat de beperking van
het kaliher van het scheepsgeschut tot veer
tien duim voorstelt. Japan is van oordeel,
dat een werkelijke beperking van de bewa
pening ter zee niet verkregen kan worden
Vandaag behandeling van de
volmachtenwet in den Senaat.
De Fransche Senaat zal hedenmiddag
het door de Kamer goedgekeurde wetsont
werp tot het verleenen aan het kabinet van
verstrekkende volmachten, op finantiecl ter
rein, in behandeling nemen.
Het ziet er naar uit dat Blum hier een
harde noot zal hebben te kraken en scherpe
verwijten zal te hooren krijgen.
En als hij er in slaagt op het wetsontwerp
do goedkeuring van den Senaat te krijgen,
dan zal dat beslist niet gelukken zonder
zeer ingrijpende wijzigingen, welke van het
oorspronkelijke ontwerp nog minder zullen
overlaten, dan de Kamer reeds deed.
Blum komt dan ook zeker zeer gehavend
uit den strijd met het parlement te voor
schijn en de geheele procedure teekent een
groeiend wantrouwen, zoowel van links als
rechts tegen het slappe socialistische lands
bestuur.
Of de regeering nog veel zal kunnen uit
voeren met de beperkte volmachten welke
haar misschien zullen worden toevertrouwd,
mag sterk worden betwijfeld. Het is duide
lijk, dat de radicalen en communisten de
eenheid van het volksfront niet hebben wil
len prijsgeven, maar aan den anderen kant
hun socialistischen medestrijder toch ook
weer niet teveel macht wilden verleenen.
De Deensche vleeschlnvoer.
Hoe staat de Nederlandsche Slagershond
tegenover de hernieuwing van den invoer
van Deensch vleesch?
De Utrechtsche correspondent van De Te
legraaf heeft deze vraag voorgelegd aan den
secretaris van den Nederl. Slagershond, den
heer Th. Kuyper.
„Wij zien in dezen import een nieuw be
wijs voor onze stelling" zegt de heer Kuyper,
„dat wij door de afslachting van vee en de
strenge teeltbeperking aanzienlijke tekorten
aan vleesch voor gebruik in Nederland krij
gen. De stijgende tendenz van de veeprijzen
gedurende het afgeloopen jaar heeft dat
ook reeds gedemonstreerd.
Overigens zijn de Nederlandsche slagers
verheugd over dezen nieuwen import. Ver
moedelijk zal nu het vleesch goedkooper
worden, hetgeen tot vergrooting van den
verkoop kan leiden.
Wij gunnen den boeren graag een rede
lijke winst, aldus de heer Kuyper. maar
thans is de toestand zoo, dat het vleesch
ten gevolge van de hooge lasten veel te
duur is.
Voor de slagers beteekent de nieuwe
overeenkomst tussdhen het Deensche land-
bouw-exportbureau en de Vereeniging van
Nederlandsche Importeurs dus een welkome
aanvulling van het vleeschaanbod, daar het
eigen land thans te weinig levert.
Tegenover de verdeeling van de consen
ten staat de Slagershond onverschillig.
Deze verdeeling staat daarentegen in hefi
centrum der belangstelling van den Ne-
derlandschen groothandel in Hollandscti
vleesch. Deze juicht den Deensdhen vleesch-
invoer geenszins toe.
Van grossierszijde schrijft men aan de
„Msb.":
Ind en groothandel is de toestand ten
gevolge van de steeds stijgende vleesch-
prijzen zeer slecht geworden, vooral ook
omdat de afnemers-detaillisten er eveneens!
zeer ongunstig voor staan.
De import van DeenscK vleescK
komt steeds, wanneer de invoer
daarvan toegelaten is (deze invoer
is gecontingenteerd). slechts in
handen van consenthouders, die
vereenigd zijn in een importeurs-
bedrijf. Uiteraard is het aantal im
porteurs niet zoo groot. In gros
sierskringen ziet men den aangekon
digden invoer van buitenlandsch
vleesch mei vrees tegemoet Men
verwacht daarvan groote schade
voor den handel in Hollandsch
vleesch, omdat men met de hooge
vleeschprijzen niet op zal kunnen
tegen de lagere prijzen welke voor
het Deensche vleesch zullen worden
genoteerd.
Een spoedvergadering van den Nederl.
Grossiersbond voor den Vleeschhandel, deze
week te Rotterdam gehouden, zond naar de
bevoegde Deensche instantie een telegram,
waarin gevraagd werd den geheelen import
van Deensch vleesch in handen van den
Ned. Grossiersbond te geven.
De Nederlandsche groothandelaren achten
het nl.1 billijk dat ook zij iets aan den in
voer van huitenlandsch vleesch zullen ver
dienen.
AMELIA EARHART NAAR BANGKOK.
Amelia Earhart is gistermorgen vroeg van
Calcutta naar Bangkok vertrokken.
DIRKSHORN.
De inbraak bij Ds. de Lenew.
De schrijfcassette terecht.
In aansluiting op het bericht elders ln dit
nr., kunnen wij mededeelen, dat de schrijf
cassette met lnhond achter ln den tuin van
de pastorie is gevonden.
NOORDSCHARWOUDE, 18 Juni.
Aanvoer: 26S00 Kg. aardappelen: Schot-
sche muizen 6—6.70, drielingen 3—3.90,
kleine 1—1.40.
BROEK OP LANGENDIJK, 18 Juni.
Schotsche muizen 66.50. drielingen 3.40
—4.60. kleine 1—2, peen 6.30—7.50.
6 Kg. snijboonen f 34. 1200 Kg. rabarber
f 2.40—3, 600 kr. sla f 1.50—1.60, 56 st. bloem
kool f 11, 2e soort f 6.40.
BOTERNOTEERING.
De commissienoteering voor Nederland
sche boter is vastgesteld op 0.75 per Kg.
