Geestelijk Leven
De Groote Dag
Een eigen merk voor
R,,,I< TRIUMPH
De ondergang
van den geest
SEIZOEN-OPRUIMING
fa* HERM*
DE RAAT
de NoorcLHollandsche kaas
Tweede blad
de 1 cent sigaret die
U kent als de beste!
Economische beschouwing
Saterdag 17 Juli 1937
door ASTOR
De titel, die boven dit artikel is geplaatst,
Is niet van mijzelf afkomstig. Ik vond haar
geschreven hoven een klein stukje in het
blad „Eenheid door democratie". Dit stukje
trof mij en na lezing kwam terstond het plan
bij mij op om over „de ondei'gang van den
geest" iets te gaan zeggen voor mijn geregel
de lezers. Het lijkt mij nuttig en noodzakelijk
pm dit te doen.
Laat ik beginnen met te vertellen wat
'de korte inhoud is van het artikeltje in
E. d. D.
In het „Berliner Tageblatt", een der groo
te Duitsche couranten, was een bericht op
genomen over de opruiming bij de boekhan
delaars. Deze opruiming gold niet onbelang
rijke boekwerken, zoogenaamde „stroppen",
d.w.z. boeken, die om de een of andere re
den niet door het lezend publiek gewild zijn,
maar Duitsche en wereldliteratuur.
Een Oostenrijksch weekblad, „der christ-
Iiche Standenstaat", beschouwt dit bericht
als een ontstellend feit. En naar aanleiding
daarvan maakt het de opmerking, dat
Duitschland, sedert het hakenkruis (d.i. het
nationaal-socialisme) aan de macht is geko
men, heeft opgehouden een cultuurland te
zijn. Men leest er niet meer, men exerceert
er; in het door den staat „geregelde" leven
blijft geen tijd meer over voor persoonlijke,
geestelijke cultuur.
Dit zou nog niet zoo erg zijn wanneer de
kunstmatige barbariseering in Duitschland
beperkt, bleef tot, de zoogenaamde „leiders
klasse", die thans toevallig boven drijft,
d.w.z. tot de hooge S.A.-mannen, tot gouwlei
ders en dergelijk soort menschen meer. Maar
blijkbaar heeft 't, afsterven van de cultuur
het Duitsche volk en vooral ook de jeugd
aangegrepen.
Nog in 't begin van Juni heeft de jeugdlei
der Baldur von Schirach in een toespraak
te Weimar gezegd, dat hij niet meer hooren
wil dat men door den dienst geen tijd meer
heeft om te lezen
Met reuzenschreden gaat men in Duitsch
land voort op den weg der brute vermilitari-
seering. Dat is het resultaat van de „nati
onaliseering" der wetenschap, waarvan men
zooveel beloofd heeft.
De erfenis der groote mannen op cultureel
gebied wordt, in Duitschland niet meer ge
waardeerd, niet meer verstaan.
Tot zoover het bericht in E. d. D.
Zulk een bericht geeft te denken. Niet om
dat het ons onverwacht voor een pas ont
dekt feit plaatst, maar omdat, het dit feit in
zijn volle beteekenis ons opnieuw voor oogen
stelt.
Het leert ons wat de gevolgen zijn van de
aanvaarding van den totalitairen staat.
Want daar gaat het, om! En ik zou 't niet de
moeite waard achten daarover ook maar een
enkel woord te Schrijven, wanneer in ons
land, óók in West-Friesland, evenals in mis
schien alle andere zoogenaamd beschaafde
landen, groepen van menschen voorkwamen
die op dien totalitairen staat aansturen.
Wij moeten er ons goed rekenschap van
geven wat wij onder totalitairen staat, d.i. de
staat zooals de fascisten en nationaal-socia-
listen dien wénschcn, hebben te verstaan.
Het is de staat, die als alregelaar optreedt.
Het is de staat, die het gansche leven der
burgers regelt en controleert. Niet alleen eco
nomisch, maar ook geestelijk.
Wie zich op de hoogte stelt van de toestan
den in Duitschland en Italië, kan zich een
voorstelling vormen van den noodlottigen in
vloed, welke de aanvaarding van de idéé
„totalitaire staat", uitoefent. Het bericht uit
het „Berliner Tageblatt" is in dit opzicht
een zeer lugubere illustratie.
Zelfs dan, wanneer in Duitschland (om nu
maar bij dit land ons te bepalen, omdat, daar
van de meeste berichten tot ons komen) het
nationaal-socialistisch bewind er in zou sla
gen om aan alle Duitschers een stoffelijk
menschwaardïg bestaan te verzekeren, zou ïk
het nationaal-socialisme met zijn totalitairen
staat onvoorwaardelijk verwerpen als cul-
tuurvijandig, omdat het den geest vergiftigt
en vermoordt.
De totalitaire staat moet met onontloop-
bare noodzakelijkheid voeren tot de vernieti
ging van de mens.chelijke persoonlijkheid,
omdat hij krachtens zijn wezen streeft naar
de opheffing der individueele vrijheid, naar
de straffe doorvoering van één enkele levens-
en wereldbeschouwing, welke van bovenaf,
d.i. door de machthebbers in den staat wordt
opgelegd aan alle staatsburgers.
Waarachtige cultuur veronderstelt vrijheid
van den geest, dus vrijheid van onderzoek
op elk gebied en daarmede gepaard gaande
vrijheid om zijn eerlijk verworven meening
te mogen uitspreken.
Waar de geest niet meer vrij is, maar van
jongs af in één bepaalde richting wordt ge
vormd en misvormd, tot. een caricatuur ge
modelleerd, daar gaat, de geest onherroepe
lijk te gronde. Hij verstart en sterft.
Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt
zich zacht.
Daarom is het zoo nuttig om nauwkeurig
na te gaan wat in Duitschland gebeurt.
Dagelijks kunnen wij tegenwoordig lezen
over den strijd van de nat.-social. regeering
tegen de kerken. Wat is daarvan de beteeke
nis? Geen andere dan deze: de kerk moet
zich, in wat zij verkondigt, onderwerpen aan
den staat. Zij mag niets prediken wat tegen
de door den slaat gewilde levens- en wereld
beschouwing ingaat. Hierbij boude men
scherp in 't oog, dat de door den staat ge
wilde levens- en wereldbeschouwing niet de
vrucht is van ernstig wetenschappelijk on
derzoek (als dit zoo ware zou zij zich nooit
als de eenig-mogelijke en eenig-toelaatbare
künnen beschouwen) maar dat zij is ge
grondvest op den wil om alle staatsburgers
van een zelfden geest te doordringen en hun
het bewustzijn bij te brengen niet vrije men
schen, maar slechts raderen van de groote
staatsmachine te zijn, geroepen om den
staat groot, mach!ig.en sterk Ifc maken.
Daarom willen de nationaal socialistische
regeerders, die de beschikking hebben over
alle geweldsmiddelen en die millioenen men
schen koopen (Gestapo, S.S. en S.A.!) om
deze geweldsmiddelen aan te wenden, dat de
kerk onder haar controle staat.
Men vergete hierbij vóoral niet, dat het
slechts een kleine groep van menschen is,
welke in den totalitairen staat de absolute
heerschappij uitoefent. De mcening van het
volk kan niet tot, uiting komen, de intellec-
tueelen, de onafhankclijk-donkenden, de wijs-
geerig-aangelegden mogen hunne afwijkende
opvattingen niet uitspreken (als zij 't wagen
worden zij zwaar gestraft. De aanklacht van
voorbereiding tot noogverraad ligt onmiddel
lijk klaar). Er is, zeker, nog een aantal rijks
dagafgevaardigden, die ééns in bet jaar in
Berlijn mogen samenkomen. Do sturnperds
zouden echter evengoed weg kunnen blijven
of slechts hun visitekaartje zenden, want
het eenige wat ze hebben te doen is de be
sluiten van de dictatoriale regeering goed te
keuren en dan kunnen ze weer inrukken.
Het pleit vóór de ernstig-religicusc men
schen, dat zij, ondanks de hevige vervolging,
waaraan zij bloot staan, toch den strijd voor
hun vrijheid niet opgeven. Ik noem dr. Nie-
möller van de prot. belijdeniskerk. Ik denk
aan de R.K. Kerk.
Aandoenlijk is ook de houding der leden
van de secte der „ernstige bijbelvorschers".
Nog onlangs werden 170 van deze menschen
veroordeeld, sommigen daarvan tot 4 jaar
gevangenisstraf. Het hoofd der Gestapo (de
geheime staatspolitie) dc- man, die den naam
draagt van Himmler, heeft weer drie andere
secten verboden. Daaronder behooren ook de
adventisten, dat zijn de menschen, die spoe
dig het Godsrijk verwachten. Ook de doops
gezinden zijn niet veilig meer en 't is van
algemeene bekendheid dat ook de vrijmet
selarij is verboden. Over de joden kan ik
zwijgen. Iedereen weet hoe zij economisch
worden uitgeroeid en als een soort van ge
vaarlijk ongedierte worden beschouwd en be
handeld.
Het is gemakkelijk te begrijpen dat, waar
de regeering zoo optreedt en waar b.v. de
scholen mede moeten werken in de door de
regeering gewenschte richting, de jeugd
grondig wordt besmet met het vergift cler
redelooze onverdraagzaamheid.
Een der middelen om de groote meerder
heid der menschen te beinvloeden is de dag
bladpers. Die pers staat in Duitschland volko
men onder censuur. Slechts dit mag ver
meld worden, wat door den heer Goebbels en
zijn ondergeschikten, wordt goedgevonden.
Wat natuurlijk beteekent, dat alleen maar
wordt gepubliceerd wat niet in strijd is met
het nationaal-socialisme. Hierdoor is het be
grijpelijk, dat de Duitschers zélf veel minder
weten van wat er in hun ongelukkig land
gebeurt dan wij, die het voorrecht hebben
langs allerlei wegen op de hoogte te worden
gebracht van wat daar voorvalt. Buitenland-
sche bladen, die aan de regeerders onwelge
vallige kritiek op bun optreden leveren of
feiten vermelden, welke deze regeerders wen-
schen te verbergen, worden verboden en in
beslag genomen.
Zóó wordt een bevolking van meer dan zes
tig millioen menschen van dag tot dag door
den staat opgevoed in één richting.
En dan durft een Adolf Hitier nog te be
weren dat in Duitschland de echte democra
tie bestaat!
Democratie beteekent: volksregeering.
Maar het volk heeft niets te zeggen.
Onwillekeurig denken wij hier ook aan de
wetenschap. Zonder twijfel heeft Duitschland
jaren lang aan de spits der wetenschap ge
staan. En het zou van verregaande eenzijdig
heid getuigen, wanneer wij dit niet dank
baar erkenden. En nog telt het groote weten
schappelijke mannen, maar alleen in die we
tenschap blinken zij uit, die van belang zijn
voor de macht van den staat. B.v. in de we
tenschap der scheikunde. Op de Paxijsche
tentoonstelling kan men. aan de wereld too-
nen wat deze wetenschap reeds heeft bereikt.
Synthetische rubber en synthetische wol,
d.w.z. nagemaakte rubber en wol!
Maar de wetenschap, die zich bezig houdt
met den mensch-zèlf en de problemen, waax--
voor hij in het leven komt te staan, de psy
chologie, de filosofie, de sociologie, zelfs de
geschiedenis mag niet vrij en onpartijdig
worden beoefend. Deze wetenschap moet
staan in den dienst van de nationaal-socialis-
tische wereldbeschouwing. Zóó willen het de
regeerders.
Ik vraag mijzelf dikwijls af, wat er moet
omgaan in het gemoed van de vele weten
schappelijke menschen. die nog in Duitsch
land leven. Welk een geestelijke kwelling
moet het voor hen wezen, dat zij hun eer
lijke meening niet mogen uitspreken, maar
zich moetexi buigen voor den genadeloozexx
afgod, die den naam draagt van totali
tairen staat!
Maar zal die geestelijke kwelling niet óók
aanwezig zijn bij millioenen eenvoudige
menschen, die gedwongen worden te zwij
gen en te gehooi'zamen. die bij de minste
kritiek de bedreiging met gevangenisstraf
of opsluiting in een concentratiekamp met
de daaraan verbonden vernedering en mis
handeling hebben te verduren. Men zegt
wel dat het Duitsche volk van natui'e een
slavcnvolk is, zonder fierheid en zonder
karakter. Ik kan echter niet aannemen, dat
elk geval van menschelijke waardigheid
aan al die millioenen ontbreekt.
En als men de opmei'king, dat elk volk
de regeering heeft, die het verdient, dan
wensch ik daartegenover toch te zeggexi,
dat dit maar een halve waarheid is. Milli
oenen Duitschers hebben zich in 1933 om
Hitier geschaard, zeker, maar waarom? Om
dat zij wanhopig wax*en, geen uitkomst za
gen en daarom geneigd te gelooyen in de
beloften, die werden gedaan. Zij hadden
echter gecxi flauw vexmoeden van wat hun
te wachten stond en ik ben er vast van
ovei'tuigd, dat, wanneer zij hadden kunnen
weten wat het nationaal socialisme zou
brengen. Hitier en de zijnen nooit aan de
macht zouden zijn gekomen.
Nu is het te laat. En het arme Duitsche
volk kromt zich onder de gruwelijkste des-
potie, welke de geschiedenis oqit heeft, ge
kend, mokkend, morrend en wachtexid op
't oogenblik der bevrijding,
Of en dit ls nog veel erger. het
voegt zich naar den wil der heerschers,
werkt op commando, juicht op commando,
sterft misschien weldra op commando wan
neer een nieuwe oorlog uitbreekt en het
doodt inzichzelf het kostbaarste wat de
mcnsch bezit: den geest..
Maar dit is op den duur niet te dragen.
Want dit zou zijn het volledig afstand doen
van het meest menschelijke in den mensch:
het recht om zichzelf te zijn.
Ik kan slechts met afschuw aan den tota-
litaii'en staat denken, óók omdat hij op
allei'noodlottigste wijze de karakters bederft
door exgei'lijke huichelarij aan te kweeken
en wat misschien wel het allerei'gste is
de menschen tot spionnen en vei'raders
maakt.
Wanneer men menschen ontmoet, die
voor hun genoegen in Duitschland (in Ita
lië is 't px-ecies zoo) reizen, dan kan men
gewoonlijk niets dan lof vernemen. Het is
er rustig, ordelijk, de wegen zijn pi'achtig,
de vreemdelingen worden er met voox+o-
mendheid behandeld. Ik wil dat alles graag
gclooven. Maar dat is de mooie buitenkant.
Dat is het uiterlijk, waarachter het leelijke
van binnen wordt schuil gehouden.
Ik zou het er geen week kunnen uithou
den. Als de een of andere rijkaard mij aan
bood op zijn kosten in de beste Duitsche
hotels le logeei-en en de mooiste streken te
bezoeken, dan zou ik er vriendelijk voor
bedanken. Want geen oogenhlik zou ik mij
los kunnen maken van de kwellende ge
dachte, dat er duizenden in de gevangenis
sen en de concentratiekampen zitten, enkel
en alleen omdat zij anders denken dan de
leiders in den staat verlangen en omdat zij
daarvoor ojwnlijk uitkomen.
Is het niet een aanklacht tégen het Duit-
ZATERDAG 17 JULI
Koopjes I Langestraat 80
Alkmaar. Koopjes
Alle Zomer-artikelen
met 10 pCt. korting
Edammers kan iedereen maken
In onze provincie geen pasteurisatie
Edammer kaas werd een soort
naam. Verschillende voordec-
len ginc/en voor den Noord-Hol-
landsche/L kaasproducent te niet.
- Het 'oogenblik is daar deze te
rug te veroveren.
Wanneer iemand een uitvinding doet, die
bruikbaar blijkt, dan ontslaat in den x-egel
onder andex'e menschen de neiging daarvan
ook gebruik te maken. Wanneer een land
bouwer met een bepaalde bewex'king of een
zekere soort kunstmest goede resultaten be
haalt, dan zullen zijn buren zijn vooi'beeld
volgen. Zoo ziet men steeds, dat verbeterin-
gen meer en meer gemeeix goed worden. Ze
vloeien uit als een olievlek én het is dui
delijk, dat, wanneer velen er toe zijn ovcr-
gegaan degene, die er mee is begonnen, er
weinig vooi-deel meer door ondervindt. Im
mers, de voorspx-ong, die hij oorspronkelijk
had is te niet gegaan. De samenleving heeft
bezit genomen van de vooruitgang.
Dit geldt voor individuen, het geldt voor
groepen.
Zoo bezat onze px-ovincie eertijds het vooi*-
deel een kaassoort te bcx-eiden, die in veel
strekon der weixdd een gi-oote reputatie ge
noot en de kausproducenten deden daamxee
hun voordeel Ze kregen voor hun Edammers
een betrekkelijk hooge prijs en pi-ofiteerdcn
van de nuttige gevolgen, welke daai'uit
voortvloeiden.
Zooals altijd en overal het geval was,
trachtten ook andere gewesten de voordee-
len, aan de productie van Edammer vexhon-
den, deelachtig te worden. 'Ze imiteei'den
ons product en aanvankelijk was het vooi'al
Friesland, dat daartoe overging.
In zulke gevallen pleegt, zooals boven
i'eeds gezegd, de gunstige positie van denge-
ne, die aanvankelijk het monopolie had,
slechter te worden. Ook hier was dit het
geval.
In de eerste plaats nam de pioductic van
Edammer kaas toe, het aanbod steeg.
Daarnaast echtex- werd de kwaliteit min
der Ten deele was dit het gevolg van het
feit, dat men ginds het Nooi'd-Hollandsch
product niet zoo goed kon bereidexx als in
de streek, waar men dit van oudsher had ge
daan. Echtci*, een tweede omstandigheid
deed zich daaihij gelden. Friesland had zich
vroeger altijd voornamelijk toegelegd op de
pxoductie van boter en nog altijd is dit het
voornaamste Fi'icsche artikel. Voor de kaas
wordt meestal gedeeltelijk afgeioomde melk
gebruikt, welke dus een mager of half vet
product levert Zoodat door deze pxovincie
indertijd een Edammer werd geleverd die,
behalve dat ze op zichzelf reeds van minder
kwaliteit was, bovendien slechts 30%, 20%
of nog minder vet in de dioge stof bevatte.
Dit moest meebrengen, dat de re
putatie van de Edammer in het al
gemeen begon te dalen en iets der
gelijks was ook inderdaad het geval.
Men heeft dit euvel ten deele besti'eden,
door de invoering van de bekende kaasmex--
ken 20+, 30+, 40+ en volvet, of het daar
door geheel werd weggenomen is intusschen
te betwijfelen.
Langzamerhand echter werd het duidelijk,
dat de echte Noord-Hollandsche kaas ver
schillende voordeelen bezat ten aanzien van
reuk, smaak en bewaarbaai'heid, die maak
ten, dat op den duur groot verschil werd
gemaakt tussclxen Nooi'd-Hollandsche en an
dere Edammers. In andere streken mocht
men de vorm dan weliswaar hebben geïmi
teerd, het gx'oote voordeel der bei'eiding van
deze kaassoort scheen bij den Noord-Hol
landsche boer te zullen blijven.
Zoo scheen het.
Merkwaardigerwijze echter bleek
de laatste jaren de Noord-Hol land-
sohe px-oducent ixxeer en meer bereid
om uit eigen beweging van dit voor
deel afstand te doen.
Wat toch was het geval?
Men had geleerd de kaasmelk te pasteuri-
seei-en. Deze bex-eidingswijze stond toe om
meer vaste deelen uit de melk neer te slaan
dan vroeger het geval was geweest, tei*wijl,
de wrongel ook meer water kon opnemen.
De productie per 100 kg kaasmelk nam toe,
en kon, naarmate op hooger temperatuur
werd gepasteuiïseerd, hooger worden opge
voerd.
Het allereerste gevolg van deze productie
methode. was, dat het productie gebied zich
al weer verder kon uitbreiden. In Friesland
was de kaasbereiding altijd nog eenigszins
inheems geweest, in provinciën als Gelder
land, Overijssel was altijd feitelijk uitslui
tend boter gemaakt. Degenen, die er kaas
wilden bereiden, stuitten er op welhaast on-
ovei'komelijke moeilijkheden. Door de pas
teurisatie, wa/xx*door een deel der melk ste
riel word gemaakt, werden deze bezwaren
opgeheven. De Edammerkaas-productie nam
weer toe, zelfs in België ging men er aan
denken ze op vrij groote schaal ter hand te
nemen.
Onder deze omstandigheden zou het voor
Noox-d-Holland zaak zijn geweest, nog meer
zorg aan de kwaliteit, te besteden, dan voor
heen. Vóór alles had men er van moeten
afzien óók maar klakkeloos te gaan pasteu-
ï'iseeren. Want de op deze wijze bei*eide
kaas mocht goed van uiterlijk zijn, reuk,
smaak en .bewaaihaai'hcid lieten meestal
zeer veel te wenschen over.
Helaas is dit wel eens uit het oog verlo,
ren, al beginnen de pi-oduccnten thans ge
lukkig meer en meer in te zien, dat ze op
den verkeerden weg waren.
Intusschen is de toestand in de Edammer
kaasbereiding thans van dien aard ,dat. het
nuttig kan zijn, zich deze eens juist te re»
aliseex-en. Edammer kaas is geen specifiek
Noord-Hollandsch product meer. Edammer
is een soortnaam geworden, die wijst op e n
ronde vorm van circa 2 K.g. en van een be
paald zuivel,
sche systeem dat onlangs de kapelaan Ros-
saint tot elf jaar tuchthuisstraf is veroor
deeld en dat de rechter openlijk daarbij
heeft durven verklaren, dat het ijveren voor
den vrede van dezen x-oomschen priester als
een verzwarende omstandigheid werd be
schouwd?
Hierbij valt te bedenken, dat het leven
der gevangenen op uitdrukkelijk bevel van
de autoi'iteiten veel zwaarder is dan vroe
ger. Want de totalitaire staat kent geen
genade.
Ik beschik over veel matexdaal om dit te
bewijzen.
Eén enkel feit wil ik slechts noemen: In
Aken hadden 21 beambten van het elec-
trisch bedrijf gelden ingezameld voor de
strijdende Spaansche ax'beiders. Zij zijn
daarvoor veroordeeld tot straffen van 2 tot
8 jaar tuchthuis!
Zóó moet de schiik en angst er in gehou
den worden, zóó moet het volk murw wor
den gemaakt, zóó wordt de geest vermoord.
Dit zijn de zegeningen van de aanvaar
ding van de idee „totalitaire staat."
Daarom staan de aanhangers van deze
idee principieel tegenover het Christendom,
tegenover elke zuivere religie, welke im
mers juist den nadruk legt op de waarde
der menschelijke persoonlijkheid.
Daarom zal ieder, die zich stelt op hu
manitair, d.i. op menschelijk standpunt, de
leer van den „totalitairen stÜat", onvoor
waardelijk verwerpen, want voor hem is
de geest exi geestelijke vrijheid onmisbaar.
ASTOR.
Correspondent! e*;
Aan G. G. te W. lk zal uw brief beant
woorden. Door huiselijke omstandighe
den kwam ik er nog niet toe. Maar
't gebeuil,.
M. M. te K. In hoofdzaak ben lk *t met
u eens. Maar gij moet niet uit, het oog
verliezen, dat, alhoewel de organisatie
als zoodanig zonder twijfel zich steeds
richt naar de inachthebbex-s en hunne
belangen beschex-mt, leden individueel
tot nog toe de vrijheid hebben om zich
eerlijk uit te spreken. De vooi'beelden
daarvan zijn zeer talrijk. Gelukkig!
K. T. te S. Wat u schrijft over de Oxford-
beweging is juist. De naaste toekomst
zal daarover oordeelen. Maar als tijd
verschijnsel is deze beweging zéér ka-
raktex-istiek. Ik bemerk tot mijn vreug-
de, dat u even groote sympathie ge
voelt voor Krishnamurti als ik.
C. B. te O. In aansluiting aan wat Ik u
persoonlijk schreef kan ik u mede-
deelen, dat uw ingezonden stuk mij
weer is toegezonden. Ik zal naar aan
leiding daarvan het volgend „geeste
lijk leven" schrijven.
DEN HELDER
De kaas wordt in verschillende streken
gemaakt en overal kan men ze maken. Daar
mee is echter het oogenblik gekomen, waar
op het product van een bepaalde streek,
waar een bijzonder goede kwaliteit wordt
gemaakt, zicli in meerdere mate kan begin
nen af te scheiden.
Iets dergelijks behoort thans nood
zakelijk in Nooxd-Holland plaats te
hebben. Eenerzijds dient men zich
weer als van ouds te gaan toeleg
gen op de kwaliteit. Andereijds be
hoort dit van de zijde der organisa
tie in de hand te worden gewerkt
door het beschikbaar stellen van een
speciaal merk voor goedgekeurde
Nooi-d-Hollandsche kaas.
We meenen, dat omtrent dit laatste wel
eens sprake is geweest, dat zelfs een kaas-
merk ter beschikking staat. Waarom dan
nog steeds gewacht met de invoering daar
van?
Men dient bij een en ander wel te overwe
gen dat werken op kwaliteit, zonder dat
deze vervolgens wordt onderscheiden, een
vrijwel hopelooze opgave is. En dat, wan
neer te eeniger tijd de ware kaasmaakkunst
verloren zal zijn geraakt, de tijd verstreken
zal zijn om van het eens bereikte voordeel
te profiteex'en.
Men han'dele dus snel.
Het lijkt niet onmogelijk, dat juist, door
de algemeene vexwlakking van de kwaliteit
der Edammer kaas, het mogelijk zal zijn
voor den Noord-Holandschen boer een zeer
belangrijk deel van het voordeel ,dat. hem
eens ontging, terug te vex-overen. Echter: op
de kwaliteit zal het aankomen. Die alleen
moet, tenslotte den doorslag geven, omdat
die eldex*s niet kan worden geevenaard.
Het zal een taak zijn voor Noord-
Holland zelf. Van regeering of lands
organisatie is hier niets te verwach
ten. Voor deze zijn alle gewesten en
districten even lief. Een uitzonde-
ring kunnen ze niet maken, hun
maatreg. en voorschriften zijn steeds
algemeen, nooit in het belang voor
een pi-ovincie in het bijzonder. En
Noord-Holland staat hier als het
wai'e lijnrecht tegenover de ande
ren. Het wil een voordeel en het
wil dit alléén.
We meenen, dat hier voor onze geweste
lijke organisatie een belangrijke taak is
weggelegd,
