Heeft de H.Ü. belangen
in Denemarken?
Politieagent bewaakt
den Hof van Eden
Loonen stijgen
Minnenijd
De boom van Goed en Kwaad geveld
Eendendief gearresteerd
De Prins uit Reckenwalde
teruggekeerd
Met Papa's auto er
door!
van
Dronken mannen
mishandelen agent
HET PARADIJS IN VERVAL.
HOTEL-MISèRE IN BASRAH.
VRIENDELIJK ZIJN KOST GELD.
DE OMGEKEERDE WERELD:
's NACHTS BUITEN, OVERDAG
BINNEN. WARMTE IS EEN
BETREKKELIJK BEGRIP.
BASRAH. In Juni.
Langs armzalige nederzettingen van riet
hutten, waaraan niets anders paradijsach
tigs was dan de volkomen naaktheid der
kinderen, naderden we de plek. waar, vol
gens de hier algemeen geloofde legende,
eenmaal Adam en Eva leefden in onschuld
en geluk.
Het is daar, waar de Euphraat en de Ti-
grus zich vereenigen tot den Sjat-el-Arab.
Tusschen deze rivieren moet het paradijs
hebben gelegen. Er is thans een dorp, bijna
een stadje. Koerna, dus geheel verlaten is
het oude paradijs niet.
Engel Gabriël werd een politie
agent
Ik ben er heel dicht langs gevaren, op
geen grooter afstand dan tien a twintig
nieter. Er was geon engel met een vlam
mend zwaard, doch er stond een gemoe
delijke politie-man, die de Arabische be
manning van mijn schip groetend toewuif
de.
Neen. geheel verwoest is het paradijs niet.
Er staan vele honderden dadelpalmen, er is
water, groen, schaduw en dit. verloren pa
radijs zou op een Bedoeïn, die komt uit, den
zengenden, brandenden hellegloed der woes
tijn nog den indruk kunnen maken van een
niet-verloren paradijs.
Onder de palmen, tusschen groen en aan
het eeuwig stroomende water van Euphraat
en Tigrus staan huisjes; er heerschen le
ven en beweging, want langs Koerna loopt
een groote verkeersweg en over de Ephraat
ligt zelfs een schipbrug.
Storm blies den boom van Goed
en Kwaad om.
Nog slechts weinige jaren geleden
stond hier de boom van het
Goed en het Kwaad overeind, maar
storm heeft hem omvergeworpen en
nu ligt de doode boom daar. aan
zijn uiteinde, ondersteund door een
soort gedenksteentje, Reeds vele tien
tallen jaren moet hij dood rijn en
zijn schors heeft hij volkomen ver
loren.
Zoowel door Christenen als door de Mo-
hamedanen van deze streken wordt hij als
heilig beschouwd. Dat hij dood is, kan
voor de bewoners van het verloren para
dijs niet anders dan een geruststellende
gedachte zijn. Hii kan nu tenminste geen
kwaad meer in de wereld brengen.
Op enkele tientallen meters van den boom
van het Goed en het Kwaad, eveneens
dicht aan den oever van den Tigrus, staat
een ziekenhuis en op de voorgalerij, in de
schaduw en in de frissche koelte van den
stroom, lagen en zaten zieken in witte
kleederen en de minst zieken wuifden ons
toe. ons, de voorbijvarenden op het breede
water.
Was er werkelijk een paradijs?
Het paradijs! Bevond zich hier werkelijk
eenmaal het paradijs? Ik wil op deze
vraag niet ingaan en zou alle menschen
met pen critischen geest willen toeroepen:
..Laat deze legende leven; zoovele legenden
worden gedood door dorre critick. maar laat
deze voortbestaan, opdat zij haar zoete
ontroering blijve geven aan allen, die ko
men op deze plek of die ervan hooren."
Indrukwekkend, geweldig van
schoonheid is de plaats, waar de
twee machtige, rivieren, Euphraat
en Tigrus. zich vereenigen tot den
Sjat-el-Arab (de „rivier der Arabie
ren"). wiens oevers groen en rijk
zijn. Aan beide zijden verheffen zich
duizenden, millioenen palmboomen.
Meer dan vier-vijfden der geheele
wereldproductie van dadels komt
uit deze streken, waarvan Basrah
de uitvoerhaven is.
Dicht bewoond zijn de oevers van deze
rivier hier, waar welvaart heerscht als de
dadeioogst goed uitvalt.
We naderen Basrah. Van verre reeds
zag ik gemeerd aan den wal en on stroom
voor anker groote z.eeschenen. Dat moest
Basrah z.iin, dacht ik. doch de scheeps
klerk verklaarde me. dat het Mareil was.
„Basrah. reide hij. ligt niet onmiddellijk
aan de rivier en wij gaan dan ook naar
Asjar."
De boom van het Goed en het Kwaad.
De drie deelen van Basrah.
Ik keek den man eens verbaasd aan. Tot
op dat oogenblik had ik in de meening
verkeerd, dat ik op weg was naar Basrah en
nu moest ik plotseling vernemen, dat dit
niet het geval was en dat^ we op weg wa
ren naar Asjar, een plaats, waarvan ik
nog nimmer had gehoord.
De verklaring was evenwel zeer eenvou
dig. Wat wij algemeen Basrah noemen be
staat in werkelijkheid uit drie deelen: het
eigenlijke Basrah, waar vrijwel uitsluitend
inlanders wonen; Margil, waar de meeste
zeeschepen laden en lossen en waar zich
ook het spoorwegstation en het vliegveld
bevinden, en Asjar, de zakenwijk, die op
ongeveer drie kilometer van het eigenlij
ke Basrah en op ongeveer acht kilometer
van Margil is gelegen. Te Asjar bevinden
zich alle banken, scheepvaartkantoren en
ook het hoofdpostkantoor.
Het was tegen den avond, toen we ein
delijk te Basrah of feitelijk te Asjar, aan
kwamen. Hier moet ik een schip naar het
zuiden afwachten en dus was mijn eerste
werk naar een hotel te vragen. Éen En-
gelschman zeide me; „Er is eigenlijk te
Basrah slechts één hotel, namelijk te Margil
bij het station en het vliegveld, doch dat
is ongeveer vijf mijl ver. Er zijn te Asjar
ook hotels, maar die kan men feitelijk
dien naam niet geven."
Inderdaad zijn er te Asjar drie hotels of
wat er voor door moet gaan. Arabische lo
geerhuizen laat ik buiten bespreking. Van
deze hotels wordt de aantrekkelijkheid voor
lichtzinnigen verhoogd door de aanwezigheid
van vrouwen, Turkinnen, Roemeensche en
Hongaarsche vrouwen met vele jaren trou
wen dienst aan de stelselmatige ontrouw
heid.
De Slat-el-Arab bil Basrah.
Voor menschen, die deze landen
kennen, behoef ik er niet bij te zeg
gen, dat de eigenaars van deze ho
tels Christenen zijn. Dergelijke
eenigszins verdachte beroepen wor
den hier vrijwel steeds uitgeoefend
door Christenen, zelden door Jo
den en nimmer door Mohammeda
nen. Het moge voor ons beschamend
zijn, doch het is niet anders.
Ik had geen keus. Het hotel te Margil
was veel te ver weg, daar in telkens te
doen zou hebben te Asjar. Dit zou mij
kapitalen aan automobielen zijn gaan
kosten en bovendien is het hotel te Margil,
afgelegen aJs het ligt, even duur als een
hotel gedurende het seizoen in een dure
Europeesche badplaats.
Natuurlijk begon men mij in het hotel te
Asjar ook veel te veel te vragen, maar met
de noodige ruwe woorden in het Turksch en
het Arabisch heb ik de menschen bij ge
bracht, dat men zooiets met mij niet moet
probeeren daar ik geen vreemdeling meer
ben in deze landen. Vriendelijk en beleefd
optreden wordt hier bij deze „Christenen"
steeds zeer duur.
Een zonderlinge mengelmoes.
Deze stad Basrah nabij de monding van
den SjatelArab is een der zonderling
ste verzamelingen menschen, welke men
ter wereld kan vinden. Er wonen Arabie
ren, maar ook Perzen; vele Indische zaken-
menschen zijn hier gevestigd; telkens ont
moet men negers, afstammelingen van uit
Afrika afkomstige slaven; de handel wordt
er voor een belangrijk deel. beheerscht door
Joden en door Oostersche Christenen; nabij
de stad ligt een Engelsche vliegbasis en
'savonds komen de Engelsche officieren en
manschappen in burgerkleeding naar de
stad om er eenige armoedige afwisseling
te zoeken; verder zijn er de benamingen
van de schepen, welke in de haven liggen.
Thans zijn er bij voorbeeld o.a. Engelsche,
Duitschc, Nederlandsche, Japansche en Ame-
kaansclie schepen, waarvan de bemannin
geen eiken avond door destad dwa
len. In den tuin van mijn hotel hoort men
dan minstens een half dozijn verschillende
talen spreken. De dagen zijn hier zeer
warm; steeds stijgt in den namiddag de
thermometer verre boven de honderd gra
den graden Fahrenheit, maar de nachten
zijn tamelijk koel, als is er natuurlijk geen
mogelijkheid meer in een kamer te slapen.
Daarvoor blijft de temperatuur te hoog. El-
ken avond sleept de hotelbediende daarom
mijn bed op het balcon, waar ik ook gedu
rende de koelste uren van den nacht geen
deken noodig heb en zelfs een laken te
veel zou zijn, Gedurende die nachturen laat
men zijn kamer zooveel mogelijk afkoelen
door vensters en deuren open te zetten.
Een der warmste steden.
Zoodra de dagwarmte begint, dat wil zeg
gen 's morgens kort na zeven uur, sluit
men vensters en deuren weder om de warm
te buiten te houden en overdag heeft men
dan in zijn kamer de koelte, die men 's
nachts op het balcon moet zoeken.
Basrah is een der warmste steden der
wereld, al vind ik het er niet erger dan te
Bagdad eerder betèr. Grappig is het hier
Indiërs te hooren zeggen; „Neen, bij ons,
te Bombay (waar het thans regenseizoen is)
is het heel wat beter en veel koeler. Hier
is het de hel.'
Het „koele" Indië. Het is voor het eerst
dat ik ervan hoor. Is het waar? Spoedig
zal ik het weten want binnen enkele da
gen vertrekt het schip, dat me erheen zal
brengen.
J. K. BREDERODE
Ongeveer 200 eenden ontvreemd.
Verdachte ontkende steeds!
De Rijksveldwachter te Nieuwer-
brug en de gemeentepolitie te Bo
degraven hebben een persoon gear
resteerd wegens diefstal van tiental
len eenden. De politie heeft hier
mede een goede vangst gedaan, daar
den laatsten tijd in deze omgeving
ongeveer 200 eenden van diverse
landbouwers zijn ontvreemd.
Tn de afgeloopen week kwamen zoowel
bij den rijksveldwachter alhier als de ge
meentepolitie te Bodegraven opnieuw aan
giften binnen van diefstal van eenden. De
politie stelde thans wederom een uitgebreid
onderzoek in, tot het haar ter oore kwam.
dat op de markt te Rotterdam eenden waren
verkocht, welke in deze omgeving gestolen
zouden zijn. Te Stompwijk werden bij een
poelier 10 eenden aangetroffen, welke een
landbouwer alhier, van wie in de afgeloo
pen week 20 eenden waren gestolen, als zijn
eigendom herkende. De poelier deelde de
politie mede deze eenden gekocht te heb
ben op de markt te Rotterdam van een zeke
ren S. A. Schouten uit het Buurtschap de
Meye onder Bodegraven.
Bij het verdere onderzoek vond de politie
bij dien S. in ,de Meye nog meer eenden
waarvan S. herkomst niet kon mededeelen
De politie heeft deze eenden in beslag
genomen en hoewel de man bleef ontkennen
iets met de diefstallen te maken te heb
ben, stapelden de bewijzen zich zoo tegen
hem op, dat de politie S. aanhield en na
hem geleid te hebben voor den rechter
commissaris, te Den Haag, in verzekerde
bewaring stelde.
Verschillende personen hadden gezien, dat
S. in het weiland de eenden ving en ze dan
naar zijn woning vervoerde.
De man, die 2i jaar oud is, staat zeer on
gunstig hij de politie bekend. Vermoed
wordt, dat de politie hiermede een goede
vangst heeft en nog meer van deze dief
stallen aan het licht zullen komen.
Douglas D C. 3 aan ^weedsche
Mij. afgeleverd
Zooals bekend, heeft de Zweedsche lucht
vaartmaatschappij A. B. Aerotransport bij
de N.V. Nederlandsche vliegtuigenfabriek
Fokker alleenvertegenwoordigster voor
Europa van de Douglas Aircraft Corpora
tion drie Douglas DC 3 vliegtuigen be
steld, waarvan het eerste heden op het. vlieg
veld Schiphol aan de A.B.A. werd afgeleverd
Het vliegtuig, dat ingericht is voor het
vervoer van 21 passagiers en uitgerust is
niet twee Twin-row Wasp motoren, werd
door majoor Bertrandias, export-manager
van de Douglas-Aircraft Corporation, die op
het oogenblik te Amsterdam vertoeft, op
sublieme wijze gedemonstreerd, waarna het
toestel door de A.B.A. werd overgenomen,
De tweede machine wordt de volgende
maand afgeleverd.
Gisteravond te 6.15 uur zijn H.M. de Ko
ningin en H.K.H. Prinses Juliana in een
open auto uit Den Haag ten paleize Soest-
dijk aangekomen.
Bij den ingang van het paleis had zich
een groot aantal belangstellenden verzameld
die de koninklijke personen hartelijk toe
juichten.
Na een kort oponthoud is H.M. de Ko
ningin naar Het Loo doorgereden.
Te half tien keerde Prins Bernhard in
zijn Zeppelin Maybach, waarvan de kap
was neergelaten, uit Reckenwalde ten pa
leize Soestdijk terug. Z.K.H. werd verwel
komd door de Prinses.
Dolle rit door Rotterdams stra
ten. Kinderwagen en ver-
keerspaal worden meegesleurd.
Omstreeks 9 uur gisteravond is de luxe
auto van den heer J. S., wonend aan de
Joubertstraat,, .te Rotterdam, plotseling aan
het rijden geslagen, dat wil zeggen, dat een
onbekende man achter het stuur had plaats
genomen en er met den wagen vandoor ge
gaan was.
De auto had, aldus de Msb., een aller
minst gelukkige reis.
In de Putschelaan stak, juist toen
de auto passeerde, mej. A. M. Hazeu
uit de Hillelaan met een kinderwa
gen over. De kinderwagen werd ge
grepen en het kind er uit geslin
gerd; mej. H. werd een viertal me
ters meegesleurd.
Het ongeval liep nogal goed af. Het kind
kreeg een buil op het hoofd. De juffrouw
kwetsuren aan het rechterbeen. Na door
den huisarts verbonden te zijn, kon zij huis
waarts keeren.
De auto is na de aanrijding door
gereden en later met een grooten
bocht weer de Putschelaan ingere:
den, waarbij een paal van de Rot-
terdamsche Electrische Tram sneu
velde en de auto totaal .vernield
werd.
De bestuurder ging er na de laatste aan
rijding vandoor. Het bleek later, dat de be
stuurder de zoon van den eigenaar was, C.
S., tegen wien proces-verbaal is opgemaakt.
Hij was niet in het bezit van een rijbewijs.
De auto is naar de Duyvenvoordestraat, het
bureau van de motorpolitie gesleept, voor
onderzoek.
Schietpartij te Harderwijk, waar-
bij niemand geraakt werd.
De dader gearresteerd.
Gistermiddag heeft op de Diepe
Gracht te Harderwijk, een zekere
K. uit Ermelo vijf revolverschoten
gelost op enkele arbeiders, die be
zig waren met het verrichten van
grondwerk.
Hierbij bevond zich namelijk een man, die
omgang had met een vriendin van K., die
te Harderwijk woont. K. had Zondag het
tweetal samen gezien en was in woede ont
stoken. Reeds gisterochtend vroeg was hij
naar Harderwijk gekomen om zijn mede
minnaar te zoeken. Gelukkig werd niemand
geraakt. Er ontstond, zooals te begrijpen
valt, groote consternatie onder de arbei
ders. waarvan K. gebruik maakte om er
snel vandoor te gaan. Hij is echter korten
tijd later door de marechaussée in de wo
ning van een zuster van zijn vriendin ge
arresteerd.
Bij het verhoor verklaarde K. slechts met
een kinderpistooltje te hebben geschoten,
dat hij daarop in de gracht had gegooid.
De marechaussée heeft toen in de gracht
gedregd, doch er werd niets gevonden. Op
aanwijzing van omstanders vond men de
revolver een echt vuurwapen ten
slotte achter het muurtje van een erf in de
nabijheid van de plek, waar de man de
schoten loste.
Paard in de punten van
een hek gevallen
Gistermorgen omstreeks negen uur is op
den Singel op de brug over de Brouwers
gracht te Amsterdam een paard, gespan
nen voor een wagen van Van Gend en Loos
uitgegleden. Het paard, dat op zijn achter-
beenen doorzakte, kwam met zijn borst
terecht in de ijzeren punten van het hek.
dat voor het sousterrain van het gebouw
op den hoek van de Brouwersgracht en
Singel is aangebracht. De punten drongen
diep in de borst van het dier. Na een half
uur heeft de brandweer het paard uit zijn
pijnlijke positie weten te bevrijden. Een
inmiddels ontboden veearts heeft de won
den onderzocht en constateerde, dat het
waarschijnlijk alleen maar vleeschwonden
waren Hij hoopte, dat het paard nog gered
zou kunnen worden.
Door locomotief gegrepen
Oude man op slag gedood.
Gisterenmiddag omstreeks kwart over 2
is in de hoofdstraat te De Steeg de ongeveer
70-jarige heer R. uit Amsterdam die tijdelijk
te De Steeg en pension vertoefde, gegre
pen door een passeerende locomotief van
de Geldersche tram en op slag gedood.
Volgens de indexcijfers is in 1936
het laagste peil bereikt.
De 6e aflevering van het maandschrift van
het Centraal Bureau voor de Statistiek be
vat de nieuwste index-cijfers van contract-
loonen en van uurverdiensten, welke door
dit bureau zijn berekend.
Voor het eerst sedert een reeks van
jaren blijkt het indexcijfer der con-
tractloonen geen verdere daling te
vertoonen. In het eerste halfjaar 1937
steeg het n.1. van S4 tot 85 (1926
1930 100).
Het indexcijfer der uurverdiensten over
dezelfde periode is nog niet beschikbaar. In
het tweede halfjaar 1936 is het gedaald tot
82, terwijl het cijfer over het geheele jaar
1936 83 bedroeg (1926-1930 100).
Daar sindsdien in de bij dit cijfer betrok
ken bedrijven geen loonsverlaging, in een
aantal hiervan daarentegen loonsverhooging
heeft plaats gehad, kan men aannemen, dat
ook het indexcijfer der uurverdiensten ip
1936 zijn laagsten stand heeft bereikt.
Uit welken gezichtshoek men de
laatste scheepsbouwopdracht
van de Holland-Amerika-lijn
al zoo bekijken kan.
De order voor den bouw van eenige mo
torvrachtschepen, welke de Holland-Ame
rika-lijn onlangs in Denemarken plaatste,
heeft nogal wat stof doen opwaaien.
„Het Volk" meent thans een tip te kun
nen oplichten van den sluier, die over deze
bevreemding-wekkende opdracht ligt.
Het blad schrijft n.1.:
De zaak is namelijk, dat het heelemaaï
niet uitsluitend de prijs is geweest, die den
doorslag heeft gegeven bij de bestelling,
zooals de heer De Monchy, directeur van
de H.A.L. beweerde.
De prijs heeft zelfs heelemaaï geen in
vloed geoefend en geen invloed kunnen,
oefenen.
De heer De Monchy is niet in de gelegen
heid geweest Deensche en Nederlandsche
prijzen te vergelijken, want. de H.A.L.
heeft voor de beide vrachtschepen aan geen
enkele Nederlandsche werf prijsopgave ge
vraagd.
De order moest, naar Denemarken.
De groote man in de leiding der H.A.L.-
is niet de directeur, de heer De Monchy,
maar de president-commissaris, de heer
Willem van der Vorm.
Deze heer Van der Vorm is een groot man.
in den kolenhandel. Zijn onderneming, de
„Scheepvaart- en Steenkoolmaatschappij",
een reederij en kolenhandel, heeft een doch
teronderneming in Denemarken, de „Re-
dere Handels-Selskabet Montana" te
Kopenhagen.
Het zal de regeering wel niet mogelijk
zijn te onderzoeken, of de tegenprestatie van
Denemarken voor de belangrijke order van
der H.A.L. niet de „Montana" van den heer
president-commissaris ten goede komt.
Hier zou althans een redelijke verklaring
kunnen liggen voor het overigens onbegrij
pelijke feit, dat de H.A.L. in Denemarken
laat bouwen, zonder zich er van te verge
wissen, of zij in Nederland niet goedkooper
uit is.
De order van de H.A.L. moet, aldus het
blad, de Deensche regeering, die overwegen
den invloed heeft op den koleninvoer van
het land, wat waard zijn geweest.
De verantwoording voor de hier geciteerde
meening is natuurlijk geheel voor rekening
van „Het Volk."
Ernstige schermutseling in
hoofdstad.
de
Gisteravond te ongeveer halfa cht trof een
agent van politie in de Kinkerstraat te Am
sterdam twee mannen aan, die zwaar be
schonken waren en door hun gedrag der
mate de aandacht trokken, dat zij weldra
een groot publiek achter zich hadden.
De agent deed de menschenmenigte uiteen
gaan en gelastte daarop de beide mannen
zich met spoed te verwijderen. Zekerheids
halve volgde hij hen op een afstand, tot zij
zich in de Biïderdijkstraat bij het Kwa
kersplein plotseling tegen hem keerden.
De politieman trok dadelijk zijn
gummistok en bracht een van het
tweetal een paar slagen in het ge
laat toe. De getroffene greep, in zijn
woede, den agent bij de schouders
en gaf hem snel een vijftal kopstoo-
ten, die met zulk een kracht aan
kwamen, dat de aangevallene op
den grond viel. ToeD hij, ietwat
duizelig, weer was opgestaan, gaf
dezelfde man hem een zwaren trap
tegen de onderbuik, waarna de an
dere hem van achteren aanviel en
hem verscheidene slagen toebracht.
Het zou er voor den ordebewaarder waar
schijnlijk ernstig hebben uitgezien, als niet
enkele door het publiek gewaarschuwde
collega's te hulp waren gesneld. De beide
woestelingen werden overmeesterd en naar
het bureau Marnixstraat overgebracht,
waar zij zijn opgesloten.
Het zijn een 34-jarige en 35-jarige man,
resp. wonende aan den Postjesweg en in de
Ortheliusstraat.
De agent, die over hevige pijnen klaagde,
heeft zich ziek gemeld en is per auto naai;
zijn owning gebracht.
