Wereldeconomie moet
los van nationaal egoisme
bi
Non-interventie dreigt
te mislukken
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Algemeene organisatie ter bestudeering
der wereldhuishouding noodig
Meening van
Leopold III,
koning dei Belgen
SPANJE
Smeulend verzet in het
Fransche Volksfront
Parijs protesteert
te Berlijn
Toestand in China
thans rustig
EERBERICHT
Roosevelt houdt
zich groot
KIJKEN is KOOPEN bi CLOECK
ZATERDAG 21 JULI 1937. 80e Jaargang. No. 10322.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
Z.M. de Koning der Belgen heeft den mi
nister-president van Zeeland, een brief doen
toekomen, waarvan de volledige tekst als
yolgt luidt:
Brussel, 21 Juli 1937.
Mijn waarde eerste minister.
Waar men de ontreddering aanschouwt,
waarin het menschdom is gedompeld, kan
men niet dan met een angstig gevoel de toe
komst tegemoet zien, Men moet dan ook met
kracht en overtuiging elke poging, die de
geesten naar een ideaal van menschelijke
solidariteit verheft, steunen. Deze overtui
ging bevestigt het gewicht van de zending,
die door Groot-Brittannië en Frankrijk in
uw persoon aan België werd toevertrouwd
en die een veel ruimere strekking heeft dan
men haar gemeenlijk toekent, vermits zij
inderdaad tot het vinden der elementen
van een rationeele inrichting der gansche
werekl-economie kan leiden.
Uit de ontvangst, die u aan den overkant
van den Atlantischen Oceaan is ten deel
gevallen, blijkt de ingenomenheid der Ver-
cenigdc Staten van Amerika met het stre
ven, dat aan het initiatief van Groot-Brit-
tannië en Frankrijk te danken is. Aldus
betuigen ons deze drie groote natiën haar
edelmoedig verlangen, mede te werken aan
de vestiging van een betere levensorde,
waarnaar dë gansche wereld snakt.
Voor de groote moeite, die ge u bij de ver
vulling van deze zware taak hebt getroost.,
zullen allen, die er het ware doel en de
omvangrijkheid van inzien, u zeer dank
baar zijn.
Laat mij op het oogenblik, dat gij de
eerste resultaten van uw onderzoek gaat.
vastleggen, uw aandacht op een eigen over
weging vestigen.
Het ware, meen ik, van overwe
gend belang een organisme voor eco
nomische studiën te stichten, welke
waarde naar voren zou worden ge
bracht door zijn drievoudig karakter
van universaliteit, bestendigheid en
zelfstandigheid.
Opsporing der elementen eener organisa
tie van de wereldeconomie en duurzame aan
passing van deze organisatie bij de steeds
veranderlijke economische factoren, vormen
het. dubbele doel, dat aan een dergelijke in
stelling zou worden toegedacht. De economi
sche wetenschap, die voornamelijk op het le
ven zelf is gericht, is dan ook aan alle le-
vensrhythmen onderworpen en de vraagstuk
ken, die haar worden voorgelegd, kunnen
niet op onveranderlijke wijze opgelost wor
den.
Maar om zich volkomen van haar
taak te kunnen kwijten moet een
dergelijke instelling zoo onafhan
kelijk mogelijk van alle nationale
invloeden zijn.
Het is ongetwijfeld moeilijk het
economisch gebied van politieken
invloed vrij te houden. Maar deze
moeilijkheid juist ligt aan de basip
van het probleem, dat men u ter be
studeering heeft opgedragen en
waarop onze vercenigde krachtsin
spanning geconcentreerd moet wor
den.
Het is onder deze omstandigheden van 't
grootste belang, dat op de medewerking van
alle groote. deskundigen ter wereld moge
worden gerekend, die zich het meest hebben
gewijd aan de studie van alle vraagstukken
betreffende de nijverheid, den handel, den
landbouw, het. geldwezen en den arbeid. De
ze deskundigen zouden hun toetreding niet
door een mandaat, maar door hun indivi-
d.ueele bevoegdheid gewettigd zien.
Noch het sloopen van de tolmuren noch
eenige andere gedeeltelijke maatregel kan
een einde maken aan de wanorde, die den
vrede bedreigt. Indien wij werkelijk den
oorlog willen weren en de menschen tot
vrediger gevoelens willen stemmen, moeten
wij den moed hebben het economische vraag
stuk in zijn algemeenheid te beschouwen
en een oplossing te vinden voor de groote
problemen, die dreigend voor de gansche
menschheid oprijzen, de verdeeling van de
grondstoffen, de verdeeling van de geldmid
delen, de internationale verdeeling van den
arbeid, het evenwicht tusschen de landbouw
staten en de industrielanden enz.
LEOPOLD
KONING DER BELGEN.
Ik besef ten volle de moeilijkheden, die
aan de tenuitvoerlegging van een zoot uit
gebreid programma zijn verbonden. Noch
tans ben ik ervan overtuigd, dat het
oogeniblik gunstig is om den stap te wa
gen en dat wij bij de vervulling van een
dergelijke taak zouden kunnen rekenen niet
slechts op den steun van alle regeeringen,
maar ook op de goedkeuring en de mede
werking van de groote maatschappijen,
godsdienst en philantropische gemeenschap
pen: in één woord van alle menschen, die
hun hart' het verlangen naar woder-
zijdsch begrijpen en solidariteit gevoelen.
Wij kunnen het onszelf niet ontveinzen:
aanzienlijke groepen der menschelijke sa
menleving zijn het niet meer met elkander
eens.
Indien een eerste stap kon worden ge
daan om een betere verstandhouding te
bereiken, zouden wij het menschdom (en
vooral het Oosten) het bewijs hebben ge
leverd, dat, het westen boven het stoffelijke
de geestelijke kracht verkiest, die uitgaat
van een waarachtige broederlijke liefde."
(w. g.) LEOPOLD.
Van Zeeland heeft gisteren nog een
langdurig onderhoud gehad met Maurice
Frère, die rapport heeft uitgebracht over
de besprekingen, welke hij te Londen heeft
gehad. Frère vertrekt de volgende week
weer naar Parijs, om het onderzoek, dat
hij namens Van Zeeland instelt, voort te
zetten. Het rapport van Van Zeeland wordt
niet vóór den herfst venvacht.
Communisten eischen hun on
middellijke samensmelting met
de socialisten.
Het verschil in opvattingen tusschen
de communisten eenerzij ds en de ra
dicalen en de socialisten anderzijds
in het Fransche Volksfront is wel
zeer duidelijk aan den dag gekomen
op het communistische congres, dat
te Montreuil wordt gehouden,
In zijn groote rede zeide de secretaris dei-
partij Jacq. Duclos, dat de partij loyaal zal
voortgaan het tweede Volksfrontkabinet te
steunen, maar daarbij niet zal nalaten aan
te toonen, dat de financieele^ maatregelen,
die het neemt onbillijk zijn en zonder uit
werking zullen blijven.
Deze besluiten, zoo verklaarde Duclos,
volgens het Hsbl., zijn weinig in overeen
stemming met het Volksfrontprogramma en
wekken onder de arbeiders een gewettigde
ontevredenheid. De verhooging der indirec
te belastingen is onbillijk, de maatregelen
tegen bedrog en speculatie zijn niet af
doende, hetgeen wel blijkt uit de speculatie
tegen den franc die zich aan het ontwikke
len is.
Wat de beperking van de credieten
betreft, ze beteekent, wat men ook
beweren moge, een terugkeer van
de deflatiepolitiek.
Met deze bewering kwam Duclos
lijnrecht in strijd met die der socia
listen, die gisteren nog eens uit
voerig in de Populaire betoogd
hebben, dat het een gemeenè be
schuldiging is, van deze regeering
te zeggen dat zij thans met deflatie
begint, omdat de aangekondigde in
krimping van uitgaven in het ge
heel niet het karakter van deflatie
zou hebben.
De communisten denken daar blijkbaar
anders over en staan daarbij geheel aan
de zijde der „reactie'Het verschil is ech
ter dat die „reactie" de bezuinigingen
noodzakelijk acht en ze toejuicht, terwijl
de communisten er zoo spoedig mogelijk
een einde aan zouden willen maken.
De Populaire publiceerde gistermorgen een
brief, gericht tot het Nationale Volksfront-
Comité, waarbij aan de andere partijen
daarin als gevolg van het socialistische con
gres te Marseille wordt voorgesteld het
programma van het Volksfront opnieuw te
gaan bestudeeren en verder uit te breiden.
Ook de secretaris-generaal der partij,
Thorez, verklaarde: „Wij zullen de tweede
regeering van het Volksfront steunen, naar
mate zij het programma 'van het Volks
front zal toepassen.
Tenslotte deelde hij mede, Dins
dag a.s. in de bijeenkomst der com
missie van de beide partijen (socia
listen en communisten) te zullen
verlangen:
Ten eerste: het bijeenroepen van
een nationaal congres der commis
sie van het volksfront en ten twee
de: onmiddellijk samensmelting der
communistische en socialistische
partijen, zelfs nog voordat de over
eenkomst tot eenheid onderteekend
zal zijn.
Gedurende de overgangsperiode, die nood
zakelijk is voor de vorming van de eenheids
partij, zouden communisten en socialisten
zelfs lid van hun respectieve partijen kun
nen blijven, hetgeen hun niet zou verhin
deren voortdurend vereenigd te blijven in
den sthijd, die tegen de reactie gevoerd
moet worden".
De bijeenkomst werd opgeheven, nadat
de voorstellen van Thorez waren aange
nomen.
Dit nummer bevat 16 pagina's
Fransch-Duitsche pers-oorlog verscherpt.
De Fransche ambassadeur te Ber
lijn heeft zich gistermiddag naar 't
ministerie van buitenlandsche za
ken begeven, waar hij uit naam van
zijn regeering krachtig protesteerde
tegen de door de nationaal-socialis-
tische pers gepubliceerde leugenach
tige beweringen over het zenden van
een afdeeling van het Fransche
vreemdelingenlegioen naar Spanje. 4
De ambassadeur zeide verder zich er over
te verwonderen, dat men met de publicatie
van dergelijke leugens kon blijven voort
gaan, nadat de Fransche regeering een of-
ficieele en stellige tegenspraak had dden
hooren.
De Fransche „Temps" schrijft, dat de
Duitsche perscampagne tegen Frankrijk de
strekking heeft de door Grandi veroorzaak
te moeilijkheden in de ondercommissie
voor de niet-inmenging te vergrooten.
De Duitsche pers aldus het blad
wil de verantwoordelijkheid voor de ver
wikkelingen. die door de tactiek van Gran
di kunnen ontstaan, op Frankrijk werpen.
Zij doet het voorkomen, alsof de officiecle
Fransche tegenspraak van de berichten,
als zouden in Frankrijk vrijwilligers 'voor
de Spaansche regeeringstroepen geworven
worden, verwaarloosd kan worden. Het is
helaas niet. voor het eerst, dat men aan
de overzijde van den Rijn tot een derge-
lijken aanval overgaat., waarbij wordt uit
gegaan van een verzinsel. Wij willen wel
aannemen, zoo vervolgt de „Temps", dat
dit het werk is van elementen, die geen
officieele verantwoordelijkheid dragen,
maar het is ongetwijfeld noodzakelijk de
aandacht van Duitschland te vestigen op
dergelijke methodes, die de betrekkingen
tusschen beide landen zouden kunnen
benadeelen.
Verplaatst Franco het zwaarte
punt naar Teruel?
Het tegenoffensief van Franco bij
Madrid is doodgeloopen. De Vollcs-
fronttrocpen heeft men niet uit hun
nieuwe stellingen kunnen verdrij
ven. Het front heeft de laatste 24 uur
geen verandering ondergaan.
Madrid begon anderhalve week geleden
den aanval van dc troepen in het Noorden
te ontlasten; de nationalisten hebben deze
tactiek goed afgekeken en zijn zwaarder
druk gaan uitoefenen bij Teruel, om de re
geeringstroepen te dwingen versterkingen
van bet front van Madrid daarheen te stu
ren, zoodat de linies bij Brunete een ver
zwakking zullen ondergaan.
Een groot offensief bij Teruel kan gevaar
lijk zijn, omdat de nationalisten hier de ver
bindingswegen van Madrid met Oost-Spanje
(Valencia) bedreigen.
De troepen van Franco zijn ook ten wes
ten van den Estremaduraweg tot den aanval
overgegaan. Zij werden evenwel door de re
geeringstroepen teruggedrongen in de rich
ting van den weg naar Toledo. De rechtschen
verloren bij deze actie vele menschen en
een groote hoeveelheid materieel.
De druk van de rechtschen bij Bruneta is
afgenomen. Het schijnt, dat de aanvallen
van de regeeringstroepen op Naval Camelia
heeft gedwongen troepen te verplaatsen in
de richting van hun linkerflank.
De luchtmacht van de regeering heeft ver
kenningsvluchten uitgevoerd achter het front
van de troepen van Franco.
Japan blijft versterkingen zen
den Chineezen trekken terug.
Volgens berichten uit Peiping is het in ge
heel Noord-China thans rustig. De politieke
Raad van Hopei en Tsjahar voert de voor
waarden van de plaatselijke overeenkom
sten van 11 en 17 Juli getrouw uit en de
Japansche autoriteiten zijn tevreden over
de houding van de plaatselijke Chineesche
autoriteiten. Zij hebben besloten niets te
doen wat den toestand zou .kunnen vererge
ren en zij zullen tevens een waakzaam oog
houden op de verdere ontwikkeling.
Sedert 29 dezer zijn geen besprekingen
meer gevoerd tusschen Tokio en Nanking.
De woordvoerder van het Japansche minis
terie van buitenlandsche zaken heeft mede
gedeeld dat dc plaatselijke overeenkomsten
in Noord-China geen politieke clausules be
helzen, hoewel erin wordt bepaald, dat een
einde moet woeden gemaakt aan de anti-
Japansche agitatie in Noord-China.
Volgens een mededceling van het Ja
pansche ministerie van oorlog omvatten de
ze overeenkomsten drie punten, n.1.:
Ie. Verwijdering van alle personendie
storend kunnen werken op de Chineesc.li-
Tapansche betrekkingen.
2c. Volledige onderdrukking van het
communisme.
3e Scherpe controle op de organisaties en
bonden die streven naar een anti-Japan-
sche opvoeding en verdere anti-Japansche
actie voeren.
Bovendien is overeengekomen de 37e di
visie uit Peiping en de andere plaatsen te
verwijderen, teneinde verdere incidenten te
vermijden en de Chineesche plaatselijke au
toriteiten hebben beloofd, zij die verant
woordelijk zijn voor het incident te straf
fen, de communisten te vervolgen en de
nationaal-Ch'ineesche „blauwhemdenorgani-
satie te onderdrukken.
De Chineezen ontruimen Peiping.
De woordvoerder van den Japanschcn ge
neralen staf heeft tegenover persvertegen
woordigers verklaard, dat de gisterenmor
gen ten uitvoer gelegde ontruiming van
Peiping door 2200 manschappen van de
37ste divisie van het 29ste leger den plaat
selijken toestand heeft verbeterd en doet
hopen op een vreedzame oplossing, wanneer
Nanking niet tusschenbeide komt en wan
neer de centrale regeering de Chineesche
troepen terugroept, die naar Siantoeng
Sjansi stroomen en Hopei bedreigen.
De woordvoerder raamde, dat een week
minstens noodig zal zijn voor het algehccle
terugtrekken van de 37ste divisie uit de
conflictszone.
De Japansche verliezen sedert het uitbreken
van het conflict bedragen 25 dooden en 55
gewonden, van wie 23 zware verwondingen
hebben bekomen.
Japan blijft opletten.
Een speciale correspondent van de „Uni
ted" Press", die uit Tokio in Tientsin is aan
gekomen, om zich aan te sluiten bij den
Japanschen generalen staf in Noord-China,
meldt, dat Japan voorbereidingen treft voor
een oorlog, hoewel de legerleiders bestrij
den, dat zij oorlogszuchtige bedoelingen heb
ben.
Op zijn reis van Tokio naar Tient
sin kon de correspondent groote troe
penconcentraties te Moji en Sjimo-
noseki waarnemen benevens omvang
rijke transporten vrachtauto's, en
tanks, welke in Westelijke richting
reden.
Ook uit Nanking wordt vernomen, dat. de
Japanners door blijven gaan militaire ver
sterkingen naar Noord-China te zenden. Gis
teren zijn vijftig vliegtuigen verzonden.
Nieuwe moeilijkheden thans in
Swatau.
Sjanghai, 23 Juli, (D.N.B.): Volgens be
lichten der hier verschijnende Chineesche
bladen uit, Kanton zijn tusschen de Chinee
zen en Japanneezen in Swatau nieuwe moei
lijkheden ontstaan. De Japanneezen eischen
het terugtrekken der 155ste divisie, aange
zien door leden dez.er divisie de havenkoe-
lies overgehaald zouden zijn lrnt lossen van
Japansche schepen te weigeren. De provin
ciale autoriteiten Van Kwantoeng zouden de
Japansche eischen hebben afgewezen en de
153ste divisie ter versterking hebben ontbo
den.
DE BILT SEINT)
Verwachting: krachtige tot ma
tige zuidw. tot westel. wind,
zwaar bewolkt met regen
buien, later opklarend, wei
nig verandering in temper.
Verdere vooruitzichten: aanvan
kelijk opklarend en iets war
mer.
Barometerstand hedenmorgen 8 oor i 76.1
Beschouwt zijn nederlaag van
den optimistischen kant. Hij
heeft nóg een kans Verzoe
ning in de democratische par
tij?
Tegenover persvertegenwoordigers heeft
president Roosevelt na de nederlaag van
zijn hervormingsplan inzake het Hoogge
rechtshof verklaard, dat hij de zaak van
den optimistischen kant beschouwd. Na
een terugblik op den druk der openbare
meening op de besluiten van lvet Hoogge
rechtshof, constateerde de president, dat de
laatste besluiten van dat hof blijk geven van
een meer liberale opvatting inzake de grond
wet, welke meer in overeenstemming is met
de behoefte van een moderne regeering,
doch hij betreurde het, dat er geen garan
tie bestond, tegen een verandering van
zienswijze van het hof, dat zijn besluiten
met een meerderheid van één stem had aan
genomen. Roosevelt voegde er aan toe, dat
hij er niet aan denkt op het oogenblik
een plaatsvervanger voor den afgetreden
rechter in het hof, van Deventer te benoe
men.
In politieke kringen venvacht men
binnenkort het aftreden van andere
leden van het Hof, daar verschil
lende rechters het oogenblik van af
treden uitgesteld hehben, teneinde
niet den schijn te wekken, als zou
den zij gezwicht zijn voor de drei
gende herziening van het Gerechts
hof. Deze ontslagnemingen zouden
Roosevelt in staat stellen het Hof
te hervormen zonder de wet, welke
zoo juist in den senaat gestrand" is, in
stemming te doen brengen.
Enkele politieke persoonlijkheden zien in
deze mogelijkheid de reden van het opti
misme van Roosevelt, ondanks zijn neder
laag in den Senaat.
Senator Burke, een der voornaamste te
genstanders van het plan tot hervorming
van het Hooggerechtshof heeft op het Witte
Huis te Washington een onderhoud met pre
sident Roosevelt gehad. Men leidt hieruit
af dat de mogelijkheid bestaat van een ver
zoening tusschen de beide deelen der demo
cratische partij, die inzake dit wetsontwerp
tegenover elkaar stonden.
Geen nieuwe Engelsche voorstel
len te verwachten?
Na drie dagen van onderlinge besprekin
gen over dc procedure in de non-interventie
commissie aldus meldt Reuter uit Lon
den is men nog tot geen enkele oplos
sing gekomen. De voorstellen, waaraan de
Engelsche regeering Donderdag heeft ge
dacht, schijnen niet tot een zoodanige be
vredigende oplossing te leiden, zoodat men
zich eigenlijk voor een algeheele impasse
geplaatst ziet. Het valt aan dc instanties te
Londen bijzonder moeilijk te aanvaarden,
dat een procedurekwestie een werkelijke
oorzaak tot uitstel vormt en men zou dan
ook gaarne een klemmender reden voor de
Italiaansche houding vernemen dan wel een
Italiaansch compromis-voorstel, bij gebreke
waarvan men tot dc slotsom zou moeten
komen, dat Italië het Engelsche verlangen
om de non-interventie effectiever te ma
ken, niet deelt.
In dit geval is he' mogelijk, dat de
Engelsche regeering zich verplicht
voelt haar voorstellen in te trekken
en een nieuwe houding aan te ne
men.
Corbin, de ambassadeur van Frankrijk,
heeft de situatie gisteren met Eden bespro
ken.
Voor de vergadering van de sufb-commisise
is onder dc gegeven omstandigheden nog
geen datum vastgesteld.
