Scholensplitsing
SPORTNIEUWS
bedreigt dorpsgemeenschap
Lohmann wereldkampioen
der stayers
H.M. de Koningin bezoekt
landbouwtentoonstelling
te Varsseveld
Postrijtuigen krijgen
stroomlijn
Jonge vrouw verdronken
Moet Duitschland op ons
spek wachten?
Bakhuys wordt door
K.N.V.B. tot prof. verklaard
Nida Senff en Jopie
Waalberg naar Kopenhagen
Nieuw wereldrecord
2000 meter
Agrarische export
29 millioen gestegen
OOK BEZOEK AAN DE KON.
NED. ZOUTINDUSTRIE.
H. M. de Koningin heeft gister
ochtend om tien voor twaalf, komend
met den gewonen trein uit Apel
doorn, waaraan twee salonrijtuigen
waren gekoppeld, een kort bezoek
gebracht aan Hengelo, ter bezichti
ging van het nieuwe bedrijf der ko
ninklijke Nederlandsche Zout in
dustrie „K.N.Z.".
Hare Majesteit, die met klein gevolg was,
toonde voor alle afdcelingen van liet bedrijf
zeer veel belangstelling.
Ten slotte bezichtigde zij op het directie-
kantoor een expositie van de producten der
K.N.Z.
Toen het. bekend werd, dat II. M. de Ko
ningin in de stad was, schaarden zich over
al groepjes belangstellenden langs den weg,
die haar hartelijk toejuichten. II. M. vertrok
om kwart voor een per cxlra-trein naar
Enschedé en vandaar naar de Land houw
en Nijverheidstcntoonstelling „Lanijto" te
Varsseveld. Zij arriveerde daar om half drie
en werd verwelkomd door den burgemeester,
den lieer .T. J. Boot. Voor het. slat ionsgebouw
stonden alle schoolkinderen van bot dorp
opgesteld, die het Wilhelmus zongen.
Aan den ingang van het tentoonstellings
terrein werden Hare Majesteit bloemen aan
geboden door het dochtertje van den bur
gemeester en werd het bestuur van de „La
nijto" aan haar voorgesteld.
Hierna maakte de Koningin een
rondgang langs de stands. Na de
bezichtiging nam de Koningin op
de eeretrilmnc plaats. Het uukliek
was zeer enthouisiast en zong spon
taan bet Wilhelmus. De geestdrift
was zoo groot, dat de omrastering
werd doorbroken, doch de politie
had spoedig de aanwezigen weer In
bedwang.
Hierna werden de bekroonde paarden en
koeien voorgeleid, terwijl de landelijke rïj-
.vereeniglng een défilé hield.
Om half vijf vertrok de Koningin per
trein naar Apeldoorn, nadat Zij nog per
auto een rit door het dort) had gemaakt.
H. M. de Koningin naar Zee
land.
Naar het Hsb. verneemt, ligt het in het
voornemen van H. M. de Koningin op
Maandag 6 September des morgens een be
zoek te brengen aan de Landbouw- en Mid
denstandstentoonstelling te llulst en in den
namiddag van dien dag te Middelburg het
monument ter nagedachtenis van H. M. de
Koningin-Moeder tc onthullen. Denzclfden
middag vertrekt 11. M. uit Zeeland.
Vrouw overrompelt
inbreker
Het was noq niet tc laat.
In een woning aan dc Wouwermanstraat
te Amsterdam zijn gisteren twee mannen
betrapt, die met valsche sleutels waren bin
nengekomen en bezig waren liet buffet te
doorzoeken. Dc vrouw des huizes, die zich
op de derde verdieping bevond, ging naar
beneden en verraste do beide brutale die
ven bij hun werk.
Deze bedachten zich geen oogenblik en
kozen onmiddellijk het hazenpad. Beide
mannen wisten te ontkomen. Er wordt
niets vermist.
Zoowel voor de Diesels als de
electrische treinen.
Geen zilveren, maar groene
Diesels.
Het ligt in de bedoeling der Ne
derlandsche Spoorwegen binnen
kort over te gaan tot het bestellen
van 6 gestroomlijnde postrijtuigen,
Ze zijn bestemd voor de Dieseltrei-
nen, terwijl ze tevens dienst zullen
doen op het electrische net. Een bij
zonderheid zal de koppeling vor
men, daar deze zoowel geschikt
moet zijn om aansluiting te geven
op de wagons der electrische trei
nen, als op de Diesels. Beide koppe
lingen verschillen nl. onderling,
zoodat het wel zal uitloopen op een
koppeling met verlengstuk of een
draaibaar gedeelte.
Dc nieuwe postrijtuigen zullen, aldus het
Ilsb., bij den aanvang der zomerdicnstrcgc-
ling van het volgend jaar hun entree op
dc baan maken. Ze zijn naar het uiterlijk
vrijwel gelijk aan oen gewoon Diesclrijtuig,
zoodat. ook dc smalle ramen zich hoog in
dc wanden bevinden en de toegang uit
schuifdeuren bestaat.
Op onze vraag waarom niet meer van dit
soort rijtuigen zal worden gemaakt, verna
men wc. dat deze order een bestelling betreft
van de Posterijen, die er slechts zes hebben
aangevraagd.
Waar ze zullen worden ontworpen
staat nog niet vast; wel dat onze na
tionale industrie ervan zal profi-
teeren.
Nog informeerden we naar dc mogelijk
heid deze rijtuigen ook in gewone stoomtrei
nen op tc nemen, maar het. bleek, dat. ze
daar niet zouden voldoen, omdat, men dan
den geh cel en trein dc stroomlijn zou moeten
geven wilde men er profijt van trekken.
Bij goede resultaten zullen in de
toekomst alle groote locomotie
ven worden ommanteld.
Intusschen blijven de stroomlijnlocomo-
ticvcn aan dc verwachtingen beantwoorden.
Men weet, dat dc resultaten van de eerste
machine gunstig zijn geweest, zoodat nu een
proef wordt, genomen met zes andere. D.w.z.
alle zes zijn nog niet op do baan, daar ge
leidelijk het uiterlijk van deze procfmachines
wordt veranderd.
Etage uitgebrand
Brandend petroleumstel op zol
der
Omstreeks kwart over vier brak
gistermiddag brand uit op de boven
ste étage van het drie verdiepingen
hoogc pand 119b aan den Beukels-
dijk tc Rotterdam, in gebruik bij
liet bejaarde echtpaar J. R. Korner,
dat de eerste verdieping bewoont.
Op deze derde verdieping bevinden
zich de slaapkamers, een daaraan
grenzend deel van den zolder is in
gericht als kolenbergplaats. Daar
had mevrouw Van Ivorncr een
petroleumstel neergezet, waarop
appels stonden te stoven. Op onver
klaarbare wijze is dit toestel in
brand geraakt.
Daar de tweede verdieping niet bewoond
is, was het, toen men onraad bemerkte,
reeds tc laat. Op dat oogenblik deelden de
vlammen zich reeds mede aan dc slaapver-
WIT BAND EXT RA LICHT
blijven, welke weldra in lichterlaaie ston
den. De vlammen sloegen in een minimum
van tijd uit de zes vensters en aanvankelijk
liet het vuur zich ernstig aanzien.
Met de inmiddels gearriveerde slangen
wagens ging men zoo snel mogelijk met vijf
stralen op de waterleiding de vlammen be
strijden. Toen liet vuur naar buiten sloeg,
zag hoofdman Van Gunsteren in, dat er
niet voldoende druk op dc waterleiding
stond om met stralen van de slangcnwagens
het vuur te bestrijden. Hij ontbood de
motorspuit. de met één straal aan het blus-
schingswerk deel nam. Binnen drie minu
ten was dc brand daarop gebluscht.
De beide kamers zijn uitgebrand, de lager
gelegen verdieping alsmede de gclijk-
straats gelegen winkel van de Rotterdam-
schc melkinrichting, hebben ecnigc rook-en
waterschade opgcloopcn.
Gistermiddag is de 23-jarige Neeltjo van
Middelkoop te Ilei en Boeikop in de nabij
haar huis gelegen wetering geraakt en ver
dronken. Het meisje schijnt bij het vaten
wasschen aan den kant van het water te
zijn uitgegleden. Men heeft nog geruimen
tijd' gepoogd door kunstmatige ademhaling
de levensgeesten op te wekken, doch dit
mocht niet baten.
De Ncd. Veehouderij Centrale in
^vergadering bijeen.
Personfèt en hosten van het
crisisapparaat.
Naar het HdbJ. verneemt, is het bestuur
van de Veehouderijcentrale Dinsdag j.1. in
vergadering bijeen geweest. Zoowel de be
kende kwestie van de Zwitsersche varkens
als van den spek-export naar Duitschland
in het derde, kwartaal werden aan een be
spreking onderworpen. Vast kipam tc. staan,
dat. Duitschland er op zal slaan, dat de circa
1!)00 ton gezouten spek d 61 cents zal wor
den geleverd in het loopende kwartaal, doch
een uitweg uit de impasse, ontstaan door
de veel tc kleine voorraden, zag men nog
niet.
Aan negen ambtenaren zal per 1 Novem
ber ontslag worden gegeven.
Hot personeel van dc Veehouderijcentrale
bestaat blijkens de begrooting uit 100 amb-
naren, benevens 3S kringzaakvoerders en
430 plaatselijke zaakvoerders: de personeel-
uitgaven bedragen 540.000; de burcelkos-
ten 89.000; de verzending van dienststuk-
ken 35.000; reis- en verblijfkosten 19.000;
overige kosten 33.000; totale kosten
716.000.
Pleidooi voor een
nationale dorpsschool
HET ONDERWIJS IS GEEN
ECONOMISCH BEDRIJF.
Gisteravond heeft het
vroegere lid der Twee
de Kamer, dc heer H.
D. Louwes, tor gele
genheid van de her
denking van het zestig
jarig bestaan van de
openbare school met
uitgebreid lager onder
wijs te Ulrum. als oud-
leerliiwi een feestrede H D
uitgesproken. waarin
hij o.m. reide te betreuren, dat ons lager
onderwijs op het plateland nog altijd ge
troffen wordt door het leed der verdeeld
heid en dat feller dan ooit menige open
bare school bedreigd wordt door de bepa
lingen der gewijzigde Lager-Onderwijswot
1937.
De eenheid van ons volk.
Er is in onzen tijd een sterk besef van
do een«heid van ons volk groeiende. Men
ziet de grenzen rond ons land niet meer
als willekeurige roode strepen op dc
kaart, maar men beseft, dat een volk als
het onze door zijn geschiedenis en traditie
iets eigens heeft, dat het tot een volk
maak*. In dit verhand wees spr. op de be-
teekenis van de provincies, de gemeenten
de dorpen en de buurtschappen, die alle
hun eigen karakter en geschiedenis heb
ben. Ouder dan dc natie en dc gewesten is
het dorp. de buurtschap. En de staat is
te steviger gebouwd, rust op een hechtcrcn
grond, indien de dorpen ook meer dan ad
ministratieve lichamen zijn doch inderdaad
nog iets van een gemeenschap beloven.
Nu wordt door onze lager-onderwijs-poli-
tiek ten plattolande deze dorpsgemeen
schap. dit fundament van den staat, van
twee kanten bedreigd: door de splitsing
in openhaar en bijzonder onderwijs en door
de dreigende concentratie der scholen. Spr.
zeide als blijvend een toestand te verwer
pen, waarbij de kinderen van één volk,
van één dorp niet op éen school hun leer
tijd kunnen doormaken.
Do verdeeldheid onzer verschillende ker
ken hebben wij te erkennen zonder meer.
Spr. wil deze gedachte echter niet hij
het onderwijs aanvaarden. ITet. gezin, het
innerlijk leven en de kerk zijn de plaat
sen, waar de mensch voor het leven wordt
toegerust met die kraakt, die hem hij den
omgang met anderen net eigene niet doet
verliezen, ook niet op de school met al de
kinderen van het dorp.
DE SCHOOL IS KERN VAN
HET DORP.
In de dreigende concentratie zag
spr. het gevaar, dat men de ver
deeling der scholen over het platte
land gaat zien als een opgave van
wiskunstige evenredigheid en verder
uit een oogpunt van zoo doelmatig
mogelijke bedrijfsvoering. Spreker
ontkende noch de noodzaak, noch
het prijzenswaardige van een zui
nig en doeltreffend schoolbeheer.
Maar men dreigt een niet in geld uit te
drukken factor te vergeten:
Het gevaar, dat men door opheffing van
een school van een dorp of een buurtschap
maakt een hoopje huizen of boerderijen,
waaraan de kern is ontvallen: dc school,
't éénc samenbindende opvoedingscentrum.
En zoo helpt de cijferende staatsburcau-
cratius hier met de vele andere ontbinendè
factoren de hechte dorpsgemeenschap, een
der fundamenten van den staat, verder
ondergraven. Andere gevaren zijn, dat de
onderwijzers veel verder van de gezinnen
der kinderen komen af te staan en ook, dat
de schoolstrijd een broodstrijd dreigt te
worden, omdat daarbij vaak naar dwang
maatregelen uit het economische leven
wordt gegrepen.
Kerkelijke en politieke belangen
dienen bij het onderwijs geen
rol te spelen.
Spr. stelde tot zijn vreugde vast, dat de
oorzaken, die tot de scholensplitsing geleid
hebben, beginnen weg tc zinken, althans
daar, waar die splitsing zich binnen een in
het algemeen protestantse!) gezinde bevol
king voltrok.
In onze gereformeerde en orthodox-
protestantsche bevolkingsgroepen
leven allerlei vraagstukken, die de
strenge, afgescheidenheid dezer groe
pen meer en meer opheffen.
En aan den anderen kant is liet geloof
in het heil der verwachte uiteindelijke over-
heersching van het verstand en in het onge
loof ten aanzien van de toekomst van den
godsdienst verloren gegaan. Anti-gods
dienstigheid is er weinig meer, verlangen
naar de levenszekerheden, die het geloof
kan geven is velerwegen te bespeuren.
In spr. leeft dan ook liet stellig vertrou
wen. dat, als men de kerkelijke en politieke
belangen bij het onderwijs betrokken en
het verleden mot zijn geslagen wonden
maar kon vergeten, er op dit oogenblik
reeds op ons platteland lager onderwijs zou
zijn te geven in zoodnnigen geest, dat de
overgroote meerderheid der ouders er hun
kinderen met volle gerustheid aan zouden
willen overgeven.
Als men wil samenwerken, moet men in
dc 'jeugd beginnen: op dc ééne, nationale
dorpsschool.
Uoet&al
Naar de Tel. verneemt, staat het thans
onherroepelijk vast, dat Bakhuys voor het
Nederlandsche voetbal verloren is, onafhan
kelijk van de vraag of hij zich al dan niet
van zijn verplichtingen ten opzichte van de
Eransche tweede klasclub Stade de Rheims
los kan maken.
In verband met zijn opvattingen
omtrent het amateurisme heeft het
Iv.N.V.B.-bestuur namelijk Donder
dagavond in zijn vergadering be
sloten Bakhuys tot professional te
verklaren.
Nu hij dus van het Hollandsche voetbal
uitgesloten is, is het natuurlijk meer dan
waarschijnlijk, dat Bakhuys zijn pogingen
om van zijn Fransche contract af te komen,
zal opgeven, en hij dus eerstdaags wel naar
Rcims zal vertrekken.
^wemmen
Een wereldrecordpoging van Ragn-
hild Hveger.
Naar wij vrnemen, zullen de A.D.
Z.-zwemsters Nida Senff en Joj>ie
Waalberg, alsmede de D.J.K.-er J.
C. Scheffer, begin September op
een tweetal wedstrijden, welke
Vrijdag 10 en Zondag 12 September
a.s. te Kopenhagen zullen worden
gehouden, uitkomen.
Tijdens de wedstrijden van 10
September zal Ragnhild Hveger
trachten het wereldrecord op de 200
meter borstcrawl, dat sedert S Sep
tember 1935 staat ten name van
Willy den Ouden met een tijd van
2 min. 25.3 sec., gevestigd te Kopen
hagen, te verbeteren.
Op de wedstrijden van 10 September zal,
Jonie Waalberg op de 400 meter school
slag o.m. uitkomen, terwijl Nida Senff op
de 100 meter rugslaj^ zal starten.
Scheffer neèmt deel aan dc 100 meter
rugslag.
Op Zondagmiddag 12 September zullen
Nida Senff, Ragnhild Ilveger en Tove
Brunstroem elkaar bekampen zoowel op
de 100 meter rugslag als op de 100 meter
borstcrawl. Jopie Waalberg, Inge Soeren-
sen en Valborg Christonsen zullen dan op
dc 200 meter schoolslag starten en Scheffer
op de 200 meter rugslag.
De mogelijkheid beslaat, dat de Neder
landsche zwemsters op Dinsdag 11 Septem
bcr ook nog te Aarhuus aan wedstrijden
deelnemen. Dc reis staat onder leiding
van mevr. dc DoodKoenen.
Wielrennen
Snoek derde in een voorwedstrijd.
("Van een specialen verslaggever.)
Na een prachtigen strijd, welke de
laatsto jaren nimmer meer tijdens
de wereldkampioenschappen is voor
gekomen, is de Duitsche stayer Loh
mann er in geslaagd den titel van
wereldkampioen der stayers te beha
len, waarmede inderdaad de beste
renner van het veld gewonnen heeft.
Het is van begin tot einde een strijd ge
weest tusschen de beide Duitschers Loh
mann en Schön ccnerzijds en dc beide Fran
se hen Wambst en Tcrreau en de Belg Meu-
leman anderzijds.
Het eerste gedeelte van dezen 100 K.M.-
wedstrijd heeft Schön storm gcloopcn tegen
Tcrreau cn Wamhst.
Wat Schön gepresteerd heeft,
grenst aan het ongelooflijke. Regel
matig joeg hij de beide Franschen op,
en als een aanval van den Duitscher
was afgeslagen, kwam hij regelma
tig na drie Of vier ronden gerust te
hebben, terug.
Wat een kracht, wat een snelheid,
maar vooral wat een moed heeft de
Duitsche kampioen, die toch pas een
jaar achter den motor is, getoond.
Zestig kilometer lang bleven Wambst en
Tcrreau den kop houden met dc beide Duit
schers steeds op de derde en vierde plaats.
Zeven en tachtig ronden voor het einde
werd het groote offensief ingezet.
In een flits schoot Lohmann, die Schön
liet zware werk had lal en opknappen, voor
bij Terreau cn Wambst.
Zoo werd dc stand na 70 K.M.: Lohmann,
Terreau, Wambst, Schön, Secergnini, Meu-
lemnn.
In de nog volgende 90 K.M. toonde Loh
mann, dat hij de eerste plaats volkomen
waard was.
Tenslotte ging de strijd alleen nog tus
schen Lohmann, Schön en Tcrreau,
De sport zegevierde!
De laatste hield goed vol, hij profiteerde
van een onoplettendheid van den gangma
ker van Schön om juist twee ronden voor
het einde, de tweede plaats af te snoepen
van Schön.
De poging van de Franschen cn
Meuleman, door afspraken tegen de
Duitschers den strijd te winnen,
was niet gelukt. De bom was precies
verkeerd gesprongen. Lobman en
Schön, die heiden een levendig ka
rakter aan den strijd hadden ge
geven, hadden zich de besten ge
toond. En beiden hadden, wat voor
de tegenwoordige stayerij het be
langrijkste is, de sport doen zege
vieren.
En het sportieve Deensche publiek, dat
in grooten getale was opgekomen, wist dit
in alle opzichten te waardeeren, dat bleek
duidelijk uit het enthousiaste applaus, dat
beide Duitschers na afloop ontvingen.
In een wedstrijd over 25 K.M. werd onze
landgenoot Snoek derde.
De uitslagen luidden:
Voorwedstrijd over 25 K.M. achter moto
ren: 1. Wanzenried (Zwitserland), 21 min.
40,6 sec.-, 2. Grant (Engeland), op 50 M.; 3.
Snoek (Nederland) op 150 M.
Om liet wereldkampioen achter motoren
over 100 K.M.: 1. en wereldkampioen: Wal-
tcr Lohmann (Duitschland), 1 uur 35 min.
25 sec.; 2. Ernest Terreau (Frankrijk) op
100 M.; 3. Adolf Schön (Duitschland) op 180
M.; 4. Scvergnini (Italië) op twee ronden:
5. Wambst tFrankrijk), eveneens op twee
ronden; 6. Meuleman (België) op drie ron
den.
RaJUen
Wedstrijd Louis-Farr
uitgesteld
Er viel te veel regen. Maan*
dag a.s. zal de wedstrijd door
gaan.
De bokswedstrijd om het wereld
kampioenschap in het zwaarge
wicht tusschen den titelhouder Joc
Louis en den Engelschen uitda
ger Tommy Farr, dat hedennacht te
New York zou worden gehouden,
moest wegens den hevigen regen
val tot Maandag 30 Augustus a.s.
worden uitgesteld.
AtAleiiek
Archie San Romani brengt het
op 5 min. 16,7 sec.
Tijdens de gisterenavond te Hcl-
singfors gehouden internationale
athletiek-wedstrijden slaagde de be
kende Amerikaansche athleet Archie
San Romani er in het wereldrecord
over 2000 meter liardloopen te ver
beteren cn tc brengen op 5 min.
16,7 sec.
Het oude,, officieel erkende wereldrecord
stond sedert 2 Juli 1931 op naam van den
Franschen athleet Jules Ladoumeque met
een tijd van 5 min. 21,8 sec., gevestigd te
Parijs. Echter hebben twee athleten deze
prestatie reeds verbeterd, hoewel hun lijden
nog niet als wereldrecords zijn erkend.
De Hongaar Szaho liep op 4 October 1936
tc Boedapest de 2000 meter in 5 min. 20,4
sec., terwijl de Zweed John Henry Jonsson
op 2 Juli j.1. tc Stockholm dezen afstand af
legde in 5 min. 18,4 sec.
7enniA
Int. Tennisfournooi te Wiesbaden
Van der Heide verslagen.
Gisteren is te Wiesbaden een internatio
naal tennistournooi begonnen, waaraan
speelsters cn spelers uit. negen landen deel
nemen. In het heerenenkelspel werd onze
landgenoot Van der Heide uitgeschakeld
door een 16, 6—8 nederlaag tegen den
streken Duitschen speler Dctmmcr.
In eerste halljaar 1937. Voor
al meer melkproducten uitge
voerd.
De exportwaarde van veehouderij
producten (levende dieren, vleesch,
boter, kaas, melkproducten, eieren)
die vóór de crisis in de eerste liclft
van het jaar 210 millioen gulden
bedroeg ,en in 1935 haar dieptepunt
bereikte met 58 millioen en vorig
jaar steeg tot 64 millioen, heeft in dc
eerste helft van het loopende jaar
een hoogte bereikt van 93 millioen,
dat hooger is dan in de eerste helft
der voorafgaande jaren is voorge
komen.
Ruim het derde deel van deze 29 millioen
stijging, vergeleken bij 1936, komt op reke
ning van de melkproducten, die van 13 op
24 millioen kwamen (magere, condens daal
de sterk, volle sloeg). Depreciatie en prijs
verbetering op dc wereldmarkt deden de
rest. Do eieren-export steeg van 36 op 40
millioen kilo cn van 12.3 op 15.3 millioen
gulden.
