Vlootverhoudingen in het Verre Oosten Nieuwe FolMiegtuigin voor de Koninklijke Marine Politiemannen op het dak Het omslaan van een sloep van de „De Ruyter" Aangevallen en beroofd In den rook gestikt Groote boerderijbrand Japan o; de derde plaats £ondw.-Wlilacuv Toen ik 51-. jaar was. moest ik naar school, schrijft de bekende K.L.M.-piloot Viruly in de ..Groene", en dat herinner ik m\j nog duidelijk. Het was wel een kilo meter loopen, dwars door Breda heen. Ik werd gebracht en gehaald en gebracht en gehaald, want al was het Breda3che verkeer in 1910 nog niet zóó intens als het denke lijk in later jaren ook niet geworden is. onder de paardetram kon iemand er dan toch gemakkelijk raken en dit des te ge makkelijker, wanneer hij zoo graag volle doosjes klappertjes op de rails daarvan legde, teneinde het luie paard een altijd weer reuzeleuke luchtsprong te zien maken en dan verscheidene halte's galoppeerend met tram en al te zien overslaan. Gebracht, gehaald; gebracht, gehaald want wat kan een mensch van 5>-& niet allemaal op zoo'n kilometer overkomen? Het feit is. dat ik aan geen enkele kilometer van mijn leven zooveel avontuurlijke herinneringen heb als aan die eene van 1910 dwars door Breda. Toch heb ik alle ochtenden van 1910 hetzelfde gesprek opgezet: „Mag ik vandaag nou 's alléén naar school? Arend Rooseboom mag óók!" „Nee na je verjaardag, als je zes bent." Nu. dat wa-, pas in 1911. Nu is het 1937; ik mag nu al best alleen door Londen loopen. Om zes uur ben ik uit mijn hotel gekomen. Frissche, jonge zomer- morgenlucht over Trafalgar Square, te lekker om het kwartiertje naar de K.L.M.- bus voor Croydon te gaan verbussen. Ple zierig gestemd loop ik door het nog leege Whitehall. Twee taxi's, een zwerm mus- schen, één prachtige Horseguard, die stram, blinkend en correct op schildwacht staat. Vier nobele, diepe klanken van Big Ben verkonden, dat het juist kwart-over is, als ik er voorbij kom. En even later ben ik bij het K.L.M.-kantoortje in Horseferry House, waar al een stuk of tien passagiers voor het continent te wachten staan. De tgden, waarin een vlieger nog voor gesteld werd aan zijn passagiers vóór het gezamenlijk avontuur begon, raakten voor bij sinds het avontuur voorbij raakte. Maar ditmaal leidt de vertegenwoordiger mij naar een dame toe. „De moeder van John Humphrey Carter" zegt hij... ..How do you do?" groet ik en vind het pijnlijk, nu weer heelemaal niet te bedenken, welke rol de ongetwijfeld beteekenisvolle John Humphrey Carter in het Britsche Keizerrijk speelt. Maar de moeder licht met tact toe: „Dit is John. Hij is vijf en een half. John, zeg je captain eens goeden dag." En ik druk de hand van mijn passagier. „How.do you do. John?" dwars door Breda, tweeduizend kilometers Verdorie... als zóó'n hummel heb ik dus aan 't handje door Breda gelopen. Maar deze met 5'2 generatie die loopt vóst onder geen paardetrammen meer. Aan een jasknoop van dezen passagier hangt doodeenvoudig een solide label en als ik me diep buk om die te bekijken, lees ik de nuchtere druk- letters: „John Humphrey Carter; Londen AmsterdamFrankfortMilaan. Per K.L. j M. Tickets zitten in zijn jaszak". Alsje- blieft: dwars over Europa, in plaats van dwars door Breda, tweeduizend kilometers in plaats van één, óók 5%. maar alléén! Daar was zelfs Arend Roozeboom een kind "bij en ik... Men moet zoo nu en dan eens wat weten te slikken, in het leven. „John, zal je in het vliegtuig straks niet te veel op en neer loopen voor de menschen - langs?" zegt de moeder. „Ik denk. dat ik nu maar alvast wat in de bus zal gaan zitten", antwoordt John Humphrey geanimeerd en zich tot niets verbindend. Wat later zit ik op de bok van mijn tweeduizendpaardentram midden boven de Noordzee en onder de hoede van de ste- wardess staft achter mg John H. Carter, die eens in de cockpit mocht komen kijken. Leuke geïmponeerde jongentjeskraalogen glanzen om dit ongedachte voorrecht. „Heb je al meer gevlogen, John?" „Dit is de tweede keer. Mijn papa wacht in Milaan op me. Ga jij ook naar Milaan?" zegt het hooge stemmetje. „Nee, ik ga naar Berlijn". „O." Maar dat zegt hem niets. Zo'n Engels- man weet niets van aardrijkskunde. En de wereld is nog heel eenvoudig voor John Humphrey Carter; die heet aan de eene kant Londen en daar woont Mams, aan de andere kant Milaan en daar wacht Daddy, J daartusschen vliegen vreeseljjk interessante vliegtuigen en élle menschen tusschen Lon- den en Milaan zyn er op uit om de wereld prettig te maken en passen goed op je. „Zeg John, we vliegen boven een groote zee. maar dat zie je niet. hè?" John H. Carter gaat op zijn teenen staan en kan dan net over de rand zien. Ernstig i turen de jongetjesoogen over het nevelveld de horizonnen af en zien in de verte een j donkere plek. „Moet je dóór maar eens door dat gat in de wolken gaan kijken," adviseert hij me. De stewardess LondenAmsterdam geeft den passagier over aan de stewardess AmsterdamRome. „O, en zeg Gerda, zijn boterhammen zitten in zijn koffertje." Het laatste wat ik van John Humphrey j Ca.rter zie, is, dat hij met zyn nieuwe vriendin staat op te letten, of die mannen de blokken voor de wielen van de Texel- expresse wel goed wegtrekken. Dan wordt FrankfortMilaanRome afgeroepen. Good luck, jonge generatie! Proefvlucht vlot verloopen. Eén dezer dagen werden op het vliegkamp Schellingwoude enkele nieuwe Fokker-vliegtuigen, bestemd voor de Koninklijke Marine overge nomen, o.a. het laatste van een serie Fokker T. 4 drijvervliegtuigen, bestemd voor den dienst in Ned. Oost-Indië. Van dit type, een tweemotorige bommen werper, torpedovliegtuig en langeafstands- verkenner, werden reeds vroeger enkele series geleverd en toen de luchtvloot in onze Oost een nieuwe uitbreiding behoef de en snelle aanvulling van het materieel geboden was, viel de keuze op het reeds in gebruik zijnde en door en door beproef de type Fokker T. 4, waarvan onmiddellijk een serie werd besteld en geleverd, weldra gevolgd door een nieuwe opdracht. Belangrijke verbeteringen. Uiteraard werden bij de laatste series vele verbeteringen t.o.v. de reeds eerder ge leverde vliegtuigen aangebracht. Zoo wer den bijv. luchtgekoelde motoren van een grooter vermogen ingebouwd, welke, mede door verschillende aërodynamische ver beteringen. het vliegtuig een aanmerkelijk hoogere snelheid geven. Verder werd de op stelling van de beide bestuurdersplaatsen verbeterd, de voorste en achterste waar nemersruimten werden van scliietkocpels voorzien, een telefonische verbinding voor de bemanning onderling werd geïnstalleerd en de uitrusting van het vliegtuig uitge breid. O.a. wordt thans een compleet motor aggregaat meegevoerd, met behulp waar van, ook indien het vliegtuig geheel stil ligt, stroom voor de radio etc. kan worden opgewekt. Het type C. 11—W. De andere op denzelfden dag overgeno men vliegtuigen zijn van het type Fokker C. 11—W, een éénmotorig catapultvliegtuig op drijvers, bestemd om aan boord van oor logsschepen te worden meegevoerd. Zooals reeds vroeger gemeld, is dit type voor het eerst op Hr. Ms. kruiser „De Ruyter" in dienst gesteld. Na uitvoerige beproeving van het proto type. waarbij dit aan alle eischen bleek te voldoen, werd een serie in opdracht gege ven, welke met de zoo juist overgenomen vliegtuigen voltooid is. Inmiddels heeft de Fokkerfabriek een nieuwe nabestelling op dit type ontvangen, waarvan de bouw reeds ver gevorderd is. zoodat ook deze serie binnen den vastgestelden tijd zal wor den geleverd. De proefvluchten hadden een vlot ver loop. Nadat de toestellen door den fabrieks- vlieger E. Meinecke waren voorgevlogen, werden zij door den officier-vlieger le kl. .1. A. C. Rroesder nagevlogen en in orde be vonden. Voor het departement van Defensie waren aanwezg vice-admiraal A. Vos, kapi tein-luitenant ter zee S. Woldringh en offi cier M.S.D. le kl. J. N. Kramer, terwijl de Fokkerfabriek werd vertegenwoordigd door ir. P. J. C. Vos. Vermeld zij nog, dat zoowel het type T. 4 als de C. 11W op den felsten Augustus jl. te Schevcningen gehouden Juchtverdedings- dag werden voorgevlogen. De inbrekers niet te vinden. Gisteravond^ omstreeks kwart voor elf werd het hoofdbureau van poli tie te Rotterdam opgebeld door een onbekende, die mededeelde, dat er dien avond of des nachts zou wor den ingebroken in het pand van de Incassobank aan den Pompenbur- gersingel aldaar, en dat men er goed aan zou doen daar eens even poolshoogte te gaan nemen. Aangezien er eenige jaren geleden in het zelfde bankgebouw een overval is gepleegd, rustte men op het hoofdbureau direct een overvalwagen uit, welke met een aantal rechercheurs van het Haagscheveer naar den Pompenburgsingel reed. Inmiddels was eveneens het politiebureau aan de Meer manstraat gewaarschuwd en ook van dit bureau rukte een klein legertje politieman nen in uniform en in burger uit onder lei ding van drie inspecteurs. Spoedig had de politiemacht het geheele blok: Pompenburgersingel- Kortehrandstraat en Boschje afge zet. De bewoner van het huis boven het bankgebouw kwam juist thuis. Door diens huis bereikte men het dak. Het geheele bankgebouw werd doorzocht, alle daken van de aan grenzende panden werden geïnspec teerd, maar men vond geen inbre ker. Het is mogelijk, dat de inbrekers er niet zijn geweest en het telefoontje als een af leidingsmanoeuvre hebben aangewend, of de heeren zijn er inderdaad geweest, maar zijn gevlucht. Voor dit laatste heeft men echter nog geen enkele aanwijzing. Het onderzoekingswerk van de groote politiemacht bracht de groote menigte men schen, die zoojuist de belevenissen rond het Sarrasani-circus het transport van de stervende olifant „Jenny" hadden erva ren, thans op den Pompenburgcrsingel voor een nieuwe film bijeen. In een ommezien stond het daar zwart van de menschen.d ie evenwel op behoorlijken afstand werden gehouden. De politie is bijna een uur met het onder zoek bezig geweest, doch positief resultaat heeft het niet opgeleverd. RANGEERDER ONDER TREIN. Gisterenmiddag te. een uur is op het sta tion te KruiningcnYerseke, de 45-jarige J. Nieuwdorp onder een rangeerenden trein ge komen. De rangeerder werd op slag gedood. De oorzaak van het ongeluk is nog onbekend. Het slachtoffer was gehuwd. Voor den Martneraad. Gisteren ving de Marineraad te Batavia de behandeling aan van de zaak betrekking hebbende op het omslaan van de sloep van de „De Ruyter" op 19 Mei jl. Verschillende getuigen werden gehoord, nl. de luitenant ter zee tweede klasse Gallas en de officieren van den Marine Stoomvaartdienst Stam en Moree, die de omstandigheden beschreven. Hierna verklaarde de bootsman Lutterhof, die de leiding had bij het strijken van de boot, dat hij zich tevoren had overtuigd van het vaststaan van de vanglijn op het voorschip. De matroos Van der Toorren ver klaarde. dat hij meende, dat de vanglijn te kort was, zoodat er geen tamp genoeg was om rond het stut te beleggen, zoodoende moest de vanglijn door den matroos Wey- dert met de handen worden vastgehouden. Dit, gepaard gaande met het feit dat het roer van de motorsloep eenigszins over stuurboord hing, deed de motorsloep over stuurboord uitgieren, zoodat de vanglijn door de groote uitgeoefende kracht uit de handen van Weydert glipte. De matroos Eckhardt bevestigt, dat het roer iets over stuurboord hing. De hijsoh- kraan, zoo verklaart deze getuige, boog tweemaal door en knapte daarna af. Op 28 Augustus zal het onderzoek wor den voortgezet. Toen de heer K. ten Cate Jzn., wonende aan den Bovenstraatweg te Oldebroek Woensdagavond de Laan- zichtsweg per rijwiel passeerde, werd hij aangevallen door een onbe kenden persoon, die hem een klap tegen het hoofd gaf, waardoor hij vermoedelijk tegen een boom terecht kwam en bewusteloos raakte. Hij liep een buil aan het hoofd op. Toen hij weer tot bewustzijn kwam, bleek hij vol gens zijn mededeelingen aan de polifie, van zijn portefeuille, inhoudende f215.— te zijn beroofd. Onder leiding van den burgemeester van Oldebroek heeft de politie een uitgebreid on derzoek ingesteld, dat echter tot nu toe nog geen enkel resultaat heeft opgeleverd. BROEIING IN EEN BAAL LOMPEN. Gistermorgen is door broeiing in een baal geperste lompen brand ontstaan aan boord van het Amerikaansche s.s. „Black Falcon", te Rotterdam. Personeel van het schip heeft met een straal op de eigen leiding den brand gcbluscht. Aangezien men de zaak niet vertrouwde, heeft men een aanvang gemaakt de geheele lading lompen te lossen. Ongeval aan boord van Engelsch schip in de Rotterdamsche ha ven. Woensdagavond keerde de 36-jarige derde machinist van het Engelsche s.s. „Antiope" dat in de Waalhaven te Rotterdam ligt, te gen middernacht aan boord van zijn sohip terug. De machinist R. Boxburghwood uit Glas- gow, heeft zich daarna spoedig ter ruste begeven en vermoedelijk nog een sigaret gerookt. Men neemt aan, dat de man voor dat de sigaret was opgerookt, in slaap is gevallen, waarna de brandende sigaret in het kooigoed is terechtgekomen. Dit heeft geen vlam gevat, maar is gaan smeulen, zoodat de hut in korten tijd geheel vol rook stond. Waarschijnlijk is de man onwel ge worden. Hij is uit bed gekomen en heeft nog getracht de deur te bereiken. Halver wege is hij echter in elkaar gezakt. Toen gistermorgen na herhaald kloppen niet werd opengedaan, heeft het personeel zich toegang tot de hut verschaft. De levensgeesten van den man waren toen echter reeds geweken. Per politieboot II is het stoffelijk over schot naar het bureau van de rivierpolitie overgebracht. De Eindhovensche melkstakiog opgeheven De Eindhovensche huismoeders hebben gisterochtend weer hun gewone melkleve- ranciers aan de deur gehad en thans zonder politiegelcide, aangezien de staking bij de beide coöperatieve melkinrichtingen „St. Petrus" en „St. Joseph" gisteren in de vroegte was opgeheven. De arbeiders zijn weer in dienst genomen onder de op dat tijdstip geldende voor waarden (dus een loonkorting van 10 j)ct. bij een melkprijs van 9 cent). Op Vrijdag 3 September zullen de bestu ren van de melkinrichtingen en van den Transportarbeidersbond onderhandelingen be ginnen over een collectieve arbeidsovereen komst. Bij deze bespreking zal ook de kwestie van de 5 pet. loonsverhooging wor den behandeld en tevens wordenn nagegaan of deze alsnog zal worden toegepast met terugwerkende kracht tot 15 Augustus 1.1. „Jenny" gaat naar het Haagsche Schoolmuseum Naar wij vernemen heeft het cadaver van den in den Dierentuin gestorven circus- olifant „Jenny" thans een bestemming ge kregen. Het skelet zal in het Haagsche Museum van Onderwijs worden opgezet. Het cadaver is reeds naar het abattoir overgebracht om te worden ontleed. Een Amerikaansche familie gebruikte tijdens de jongste hittegolf de ijskast als verblijf plaats voor baby Gisterochtend omstreeks elf uur ontstond, vermoedelijk door kortsluiting brand in de groote boerderij van den heer G. Dewes, tevens bewoond door diens schoonzoon den heer K. Tiktak, aan het Nieuwediep te Bareveld. De maréchaussee was spoedig ter plaatse, doch doordat de brandspuit uit de gemeen te Gieten een afstand van ongeveer 13 km moest komen, was er weinig meer aan te doen. Het vuur greep zoo snel om zich heen, dat niets meer te redden viel en het geheele huis met schuren een prooi der vlammen werd. De schuren waren ge heel gevuld met stroo en koren. Zoowel de boerderij als de inbloedel was verzekerd. Auto 400 meter door trein meegesleurd Gistermiddag ongeveer half één is op den onbevvaakten overweg, aan den Achterweg te Nootdorp een ernstig ongeluk gebeurd. Van de zijde van het dorp kwam een auto, die, vermoedelijk tengevolge van onoplet tendheid van den bestuurder, door den sneltrein, gaande in de richting Den Haag, gegrepen werd. De auto werd vierhonderd meter meegesleurd, alvorens de trein tot stilstand kwam. De eenige inzittende, de 22-jarige A. van Rossum uit Papendrecht, werd op slag gedood. Het uitzicht op den onbewaakten overweg ter plaatse is slecht. Politie was spoedig aanwezig. Na drie kwartier oponthoud kon de trein zijn reis voortzetten. Rusland min of meer een vraagteeken. In het Japansch-Chineesche conflict, dat in korten tijd een zeer ernstig karakter heeft aangenomen, speelt de Japansche vloot een rol van zeer bijzondere beteekenis. Nu Japan groote troepencontingenten op het vasteland heeft geconcentreerd, is de marine de buitengewoon gewich tige taak toegewezen, de noodige aanvullingen en voorraden voor het Japansche leger in China aan te voeren en tevens voor een perma nente ongestoorde verbinding met het moederland op de Japansche eilanden te zorgen. Japans marine neemt tegenwoordig onder de groote zeevarende mogendheden na Engeland en de Vereenigde Staten van Ame rika de derde plaats in. Naar de getals sterkte en ook wat betreft het technische peil der vloot en de opleiding der marine soldaten is Japan ter zee verre de meer dere van zijn tegenstander. De Japansche vloot omvat op het oogen- blik: 9 slagschepen, 6 vliegtuigdragers, 12 zware kruisers, 22 lichte kruisers, 75 torpedojagers 1ste kl., 30 torpedojagers 2de kl., 8 torpedobooten, 34 duikbooten 1ste kl., 30 duikbooten 2de kl. Daarbij komt nog een groot aantal kleine gevechtsschepen, zooals mijnenleggers, mij nenvegers, kanonneerbooten, duikboot jagers, opleidings- en speciale schepen. Verder be schikt Japan nog over 6 oude pantserkrui sers, die echter als opleidingsschepen dienst doen. Het Chineesclie staatje van scheepseen- heden zinkt daarbij wel deerlijk in het niet. Groote gevechtsschepen bezit China in het geheel niet. Het beschikt slechts over: 8 lichte kruisers, 6 verouderde torpedobooten, 25 kanonneerbooten en een gering aantal torpedobooten, wachtbooten en speciale schepen. Tot aanvallend optreden zijn deze geringe strijdkrachten natuurlijk nauwelijks in staat, nog geheel afgezien van het feit, dat zij ook wat betreft het materiaal en mili taire opleiding der bemanning verre bij de Japansche strijdkrachten ter zee achter staan. In verband met den gespannen toestand van het oogenblik is het niet zonder be lang, de verdere krachtsverhoudingen ter zee in Oost-Azië eens na te gaan. Het is bekend, dat de Vereenigde Staten reeds sinds verscheidene jaren hun voornaamste strijdkrachten ter zee in den Stillen Oceaan hebben samengetrokken. En al bedraagt de afstand tusschen Amerika en 't Oost-Aziati sche vasteland ook meer dan 5000 zeemijlen, de belangrijke steunpunten van de Ameri kaansche vloot op de Hawaii-eilanden in het Zuiden en de Aleoeten in het Noorden, hebben dezen afstand aanzienlijk vermin derd. Amerika's vloot telt op het oogenblik: 15 slagschepen, 7 vliegtuigdragers, 17 zware kruisers, 14 lichte kruisers, 206 torpedojagers en 87 duikbooten. Buitendien een groot aantal kleine ge vechtsschepen. Hiervan zijn ter bescherming van de Amerikaansche belangen 1 zware kruiser, 13 torpedojagers, 6 duikbooten en 12 kanonneerbooten, alsmede eenige mijnen vegers momenteel in Oost-Azië gestation- neerd. De Sovjet-Unie beschikt in Oost-Azië niet over zware zeestrijdkrachten, echter bevin den zich hier minstens 50 Russische duik booten en een reeks kleine gevechtsschepen; ook moeten er ongeveer 30 nieuwe torpedo- motorbooten van de Russische vloot over de Oost-Aziatische wateren verdeeld zijn. Het steunpunt van de Russische vloot is ook thans nog Wladiwostok, dat in de laatste jaren aanzienlijk is versterkt. Ook Engeland is paraat. Het is bekend, dat Engeland in Oost-Azië groote belangen te verdedigen heeft. De sterkte van de hier gestationneerde vloot is daarmede dan ook in overeenstemming. De Engelsche vloot in Oost-Azië omvat een kruisereskader, een flottielje torpedojagers en een dito duikbooten, benevens de zoo genaamde Jangtse-flottielje. Ter ondersteu ning kunnen verder in aanmerking komen de beide in Oost-Indië en Oost-Af rika ge stationneerde kruisereskaders, de beide Engelsche kruisers in Nieuw-Zeeland en de strijdkrachten van de Australische marine. Het belangrijkste steunpunt van de Britsche» vloot in Oost-Azië is Singapore, dat in den jongsten tijd tot een eerstopklasse vloot- steunpunt werd versterkt en uitgebreid. Hongkong is hierdoor meer oft het tweede plan geraakt. De Ned.-Indische zeestrijdkrachten Niet zonder beteekenis voor de Oost-Aziatische machtsverhoudingen ter zee zijn ten slotte ook de Neder- landsch-Indische zeestrijdkrachten. Zij omvatten momenteel: 1 verouderd kustpantserschip, 3 kruisers, 8 groo te, nieuwe torpedojagers en 15 duikbooten, waaronder 5 van nieuw type. Zij worden aangevuld door een groot aantal mijnenleggers, mijnenvegers, kanonneerbooten, tor- pedomotorbooten en speciale sche pen. Andere mogendheden, met uitzondering van Frankrijk, dat echter in Oost-Azië geen vlooteenheden van veel beteekenis ge- stationneerd heeft, onderhouden in dit zee gebied geen permanente zeestrijdkrachten. Zooals een vergelijking van bovenvermel de vlootsterkten laat zien, neemt Japan in het Oost-Aziatische zeegebied ongetwijfeld de sterkste stelling in, waaruit het zich ook wel niet zoo licht zal laten verdrijven. Vereenigde Staten verhoogen marinereserve. In verband met de actueele beteekenis, die den internationalen zeestrijdkrachten thans weer toekomt, is een bericht uit Washington niet van belang ontbloot, vol gens hetwelk President Roosevelt na een bespreking met Admiraal Leahy en schout bij-nacht Andrews, chef van het navigatie- bureau, de geleidelijke verhooging van de marinereserve tot in totaal 300.000 man heeft goedgekeurd. Deze versterking zal langs voor Amerika volslagen nieuwen weg worden ve.kregen. De Amerikaansche jeugd tusschen 16 en 18 jaar zal door een vacan- tieverblijf op de onderscheiden marine stations en aan boord van oorlogsschepen voor dit plan worden gewonnen. Zoowel aan boord van de schepen als op de stations zullen de jongens tijdens deze „va cant ie" in den marinedienst worden opge leid. De regeering neemt de kosten van ver voer, kleeding en voeding voor haar reke ning, doch de deelnemers ontvangen geen soldij. Roosevelt verklaarde verder, datd&e reservemanschappen in geval van oorlog in actieven dienst zullen treden. De noodzakelijkheid van een marine reserve is, aldus de President, in den wereldoorlog gebleken, toen in allerijl 350.000 officieren en manschappen opgeleid moesten worden. Actieve zeedienst zal eveneens voor de nieuw te vormen reserve zijn voorgeschre- ven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 8