iVfom'nut
President Maf overleden
Ppeeënonderzoek in West Equatoriaal-Afrika
Volkenbonds-
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Loodsbooten
bewapend
vergadering geopend
De stichter der Tsjecho-Slowaaksche
Republiek heengegaan
Generaal C. J. Snijders
85 jaar
KIJKEN is KOOPEN hij CLOECK
De Aga Khan voorzitter
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1937, 80e Jaargang. No. 10366.
U^ove der N.V. v.h. Trapman Co. Sdtogen.
President Masarijk is op kasteel
Lany, hedenochtend te 3.29 uur
overleden.
iDe stichter van de Tsjecho-Slowaaksche
republiek Thomas Masarijk werd geboren
te Hodanin in Moravië op 7 Maart 1850.
Zijn vader was koetsier van een keizerlijk
domein. De jonge Thomas bezocht eerst de
Tsjechische school te Cejkonic, later de
Duitsche school te Hustopec. Hier bleek zijn
helder verstand. Hij wilde voor onderwij
zer studeeren, doch hij was nog te jong en
werd daarom in de leer gedaan bij een
smid. il-Ier hield hij het niet uit, zoodat hij
op vijftienjarigen leeftijd ging studeeren
aan het gymnasium te Brno (Bruenn), Ver
volgens bezocht hij de universiteiten van
Weenen en Leipzig. Hij voorzag in zijn le
vensonderhoud met het geven van lessen.
t MASARIJK.
TB teïpzig leerde hij de dochter van den
directeur van de Germania Insurancee
Company, te New York, Charlotte Carrigue,
kennen, met wie hij in 1878 te Brooklvn in
ihet huwelijk trad. Later voegde hij haar ia-
milienaam bij den zijne.
In 1879 werd Masarijk privaat-docent te
Weenen eh toen in 1882 de hoogeschool te
Praag werd gesplitst in een Duitsche en een
Tsjechische afdeeling, werd hij benoemd
tot hoogleeraar in de wijsbegeerte aan deze
laatste afdeeling. Via de wetenschap kwam
hij hier in de politiek en werd hij de op
richter van de Tsjechische realistische par
tij. In 1891 werd hij voor de eerste maal
gekozen tot lid van den Oostenrijkschen
rijksraad, doch na twee jaar trad hij af.
Hij bleef strijden voor het Tsjechische
ideaal, waarbij hij op groote moeilijkheden
en tegenstand aan alle zijde stiet. Aan de
een zijde schold men hem uit voor land
verrader, aan de andere zijde voor Oosten
rijker. Ook zijn strijd tegen het domme anti-
semietisme leverde hem moeilijkheden op.
Hij hield vol en in 1907 werd hij opnieuw
gekozen tot lid van den rijksraad. Hij ver
zette zich thans tegen de expansie-politiek
ivan de dubbelmonarchie in den Balkan.
Uit dezen tijd dateert ook het bekende
Friedjung-proces, waarbij graaf von Aehren
thal de nederlaag leed.
Toen in 1911 de wereldoorlog uitbrak,
yhiohtte Masarijk naar liet buitenland, eerst
naar Nederland, vervolgens naar Zwitser
land, Italië, Frankrijk en Engeland. In Rot
terdam stelde hij het memorandum op, waar
in hij uiteenzette hoe hij zich de toekomst
Van zijn land had gedacht. In verscheidene
hoofdsteden richtte hij centrale Tsjechische
bureaux op, om te strijden voor de onaf
hankelijkheid van Tsjechen en Slowaken.
Toen hij in December 1914 te Rome vertoef
de kreeg hij van den huldigen president
Benesj een waarschuwing, dat hij niet naar
Oostenrijk kon terugkeeren, aangezien men
fcijn arrestatie voorbereidde. Zijn vrouw en
kinderen, die in Weenen waren gebleven,
werden streng bewaakt, zoodat Masarvk
miet met hen in verbinding kon treden. Al
leen zijn dochter Olga vergezelde hem als
Secretaresse op zijn tochten. In 1916 werd
onder voorzitterschap van Masaryk de na
tionale Tsjechische raad opgericht. Benesj
Werd hiervan secretaris.
Reeds in 1916 trachtten de Tsjechische
krijgsgevangenen in Rusland een eigen le
gioen te vormen om aan de zijde van de
Russische troepen tegen de Oostenrijkers te
strijden, doch door verschillende ooiwaken
slaagde men hierin niet. Eerst na de revo
lutie in 1917 slaagde Masaryk er in met
medewerking van Kerensky uit de Tsjechi
sche en Slowaaksche krijgsgevangenen in
Rusland het bekende Tsjechische legioen te
Vormen, dat 92.000 man telde. Eenigen tijd
streed dit legioen aan het Russische front
en niet zonder succes, doch de revolutie
greep verder om zich heen. Kerensky viel
en Lenin maakte zich meester van de
macht. De Bolsjewiki sloten vrede met de
centrale mogendheden en het legioen kon
feijn taak hier niet verder vervullen. Masa
ryk sloot daarop met de bolsjewiki een over
eenkomst. Het legioen kon dwars door Si
berië naar Wladiwostok marcheeren. On
der groote moeilijkheden werd deze tocht
Volbracht, De plaatselijke Sovjet-autoritei
ten legden het legioen groote moeilijkhe
den in den weg en op vele plaatsen moest
het zich gewapender hand een doortocht
verschaffen. Van Wladiwostok werd het le
gioen naar Frankrijk vervoerd, waar het op
enkele punten van het Westelijk front
streed. Masaryk zelf begaf zich naar de Ver-
eenigde Staten, waar hij de regeering wist
te overtuigen van het goed recht der Tsje
chen. Met steun van de Entente werd in
October 1918 de Tsjecho-Slowaaksche repu
bliek opgericht, waarvan de grenzen wer
den vastgesteld bij de verdragen van Ver
sa ilies, Saint Germain en Trianon. -
Masaryk werd tot eerste president van
de nieuwe republiek- op 14 November geko
zen. Driemaal werd hij herkozen tot hij op
14 December 1935 zijn functie neerlegde en
werd opgevolgd door zijn vriend en leerling
Benesj.
Zoowel op politiek als op wetenschappelijk
terrein zijn van zijn hand verscheidene wer
ken verschenen, waaronder we noemen: de
Tsjechische kwestie, Rusland en Europa,
Nieuw Europa, de wereldrevolutie, over de
hypnose, de zelfmoord als massaverschijnsel
in de moderne beschavinig, Blaise Pascal,
Jan Huss en vele anderen.
GESCHUT TE HOEK VAN HOL
LAND AANGEKOMEN.
UITZENDING VAN BERICHTEN
VANAF DE SCHEPEN MOGE
LIJK.
Gisteren is te Hoek van Holland op een
der loodsbooten reeds een stuk geschut ge
plaatst. Dit kan, aldus het Hdbld., met wei
nig moeite geschieden, omdat de loodsboo
ten reeds een installatie aan boord hebben,
waarin een klein kanon kan worden be
vestigd. Tevens is een kanonnier aan boord
van de bewapende boot gegaan.
Het ligt, voorloopig althans, in de
bedoeling, dat slechts een der buiten
gaats vertoevende booten bewapend
zal worden. In verband met de in
stallatie van de bevestiging van het
geschut, die reeds aan boord is, is
het mogelijk, dat telkens als een der
loodsbooten binnenkomt, het stuk
geschut, dat zij aan boord heeft, kan
worden overgeplaatst op een boot,
die zal uitvaren.
De radio-installaties der loodsbooten zijn
mede herzien in verband met de plannen.
De loodsbooten zullen in het vervolg niet
alleen de voor haar bestemde tijdingen kun
nen ontvangen, zij zullen ook mededeelin-
gen kunnen uitzenden.
Nader meldt de Msb., dat van de Artille
rie-inrichting te Hembrug gisteren een
vrachtauto te Hoek van Holland is aange
komen met een zestal kanonnen, waarmede
de loodsbooten zullen worden bewapend.
Het zijn stukken geschut van 3,7 m.M., waar
van er op elke loodsboot twee worden ge
plaatst.
De loodsboot 17, die met de 18 in dienst is,
was tijdelijk naar den Hoek gekomen om een
viertal kanonnen, twee voor de loodsboot 17
en twee voor de loodsboot 18 in ontvangst te
nemen.
De loodsboot 19, die laatst in aanvaring is
geweest met 't Engelsche stoomschip Flim-
ston en op de werf Wilton is gerepareerd, is
naar Nieuwediep vertrokken. Ze zal ver
vangen worden door de loodsboot, 16, die van
Nieuwediep naar Den Hoek zal komen.
De beide kanonnen voor deze boot zijn tij
delijk te Hoek van Holland opgeslagen en
zullen, zoo spoedig de 16 is gearriveerd, op
deze boot wórden geplaatst.
Naar wij uit Hilversum vernemen, wenscht
de gepensionneerde generaal C. J. Snijders
zijn a.s. Sösten verjaardag ("29 Sept. a.s.)
liefst ongemerkt te laten voorbijgaan en zal
hij zich in verband hiermede naar
het buitenland begeven en aldaar enkele we
ken vertoeven.
GENERAAL SNIJDERS.
Bloedgroep-onderzoek
der Bakoladwergen
Dr. Paul Julien in Nederland terug
gekeerd.
Dr. Paul Julien, de Utrechtsche spe
cialist op het gebied der dwergvol
ken, die ter voortzetting van zijn
Pygmeeënonderzoekingen in W.-Equa-
toriaal Afrika vertoefde, is gisteren
na beëindigden arbeid te Utrecht te
ruggekeerd. Het thans voltooide on
derzoek vormde de directe voortzetting
van den door dr. Julien in 1933 aan
gevangen arbeid onder de Pygmeeën
van het Itoeri-woud in Belgisch-
Congo en die van de Midden-Dzjah-
Rivier, in het grensgebied vann Ka
meroen en Middel-Congo. De voor
laatste expeditie in West Equatoriaal
Afrika had resultaten opgeleverd, die
een geheel nieuw licht op het vraag
stuk van den samenhang der ver
schillende dwerggroepen in Afrika
wierpen, waardoor de bestudeering
der westelijke Kameroen Pygmeeën
tot een gebiedende noodzakelijkheid
werd.
In 1936 constateerde Dr. Julien dat de
Bakah-Pygmeeën in Zuid-Oost Kameroen in
ethnoserologisch opzicht volkomen afweken
van de vroeger door hem onderzochte Efe-
dwergen. 't Bleek toen, dat bij deze Pygmeeën
groepen verschillen in de bloedgroepen
voorkwamen, zoo groot als bij geen andere
volken van Afrika. Dit feit roaakte de tot
nu toe algemeen gehuldigde opvatting, dat
althans de Afrikaansche dwergen een on
derling samenhangende groep zouden vor
men, practïsdh onhoudbaar. Verder bleek
dat de Bakah van zuid en zuidoost Kame
roen zioh ethnoserologisch zeer nauw aan
sloten bij de door Pijper onderzocht bosjes
mannen. Het geval werd nog gecompliceer
der door vondsten van ethnoserologischen
aard. Zoo constateerde Dr. Julien aan den
■oenen kant .vergaande ethnologische, over
eenkomst tusschcn Efe en Bakah, aan den
anderen kant diepgaande verschillen. Om
slechts een voorbeeld te geven: boog en
pijlen, steeds als de typische Pygmeeën-
wapenen beschouwd bleken aan het jagers-
volk der Bakah onbekend te zijn.
Het arbeidsgebied van de thans beëin
digde expeditie omvatte Zuidwest Kame
roen. In deze streek, als 't geheel genomen
uiterst dun bevolkt, is het voorkomen, van
Pygmeeën in bepaalde gebieden bekend,
terwijl andere in dit opzicht geheel terra
incognita zijn. Het geheele gebied is met
dichte woude overdekt, in sommige streken
bergachtig met toppen, die de 1000 meter
benaderen, voor het grootste gedeelte echter
vlak en, zooals Dr. Julien verzekerde
van een neerdrukkende monotonie. De bos-
schen worden doorsneden door een onnoe
melijk aantal, meest kleine, riviertjes en
moerassige kreken, die dikwijls buitenge
woon moeilijk te passeeren zijn. Van de
eenzaamheid van deze streken kan men
een denkbeeld krijgen, wanneer men weet
dat men in deze bossohen 80 K.M. en meer
kan afleggen zonder een enkel boschpad te
kruisen.
Wegen ontbreken volkomen. De expe
ditie, in totaal uit c.a. 35 zwarten bestaan
de, reisde te voet. De afstand, die te voet
werd afgelegd, was iets grooter dan verle
den jaar, namelijk c.a. 550 kilometer.
Met behulp van een dragerskaravaan
werden allereerst de gemakkelijker toe
gankelijke bosschcn der Minsola vallei ge
ëxploreerd, aan de voet van het Ngow
ang-gebergte uitstrekt en alwaar zich in
het gebied van de stammen der Bakoko en
Ewoezok, Pygmeeën ophouden.
De dwergen van dit gebied, wei
nig talrijk en zeer verspreid levend,,
verkeerden in een erbarmelijken toe
stand. Gedecimeerd door ziekten
dr. Julien kon vaststellen, dat een
pokkenepidemie in begin 1937 c.a.
een vijfde deel der nog aanwezige
Pygmeeën uitroeide slijten de
laatste dwergen der Minsoia-vallei
hun leven als vazallen der zwarten
in een toestand van afhankelijkheid,
die nauwelijks van slavernij verschilt.
Hoewel niet overal de toestand even on
gunstig is, acht de onderzoeker deze Ka*
Abessinië nief vertegenwoordigd
De achttiende zitting der Volken
bondsvergadering is gistermorgen
geopend in tegenwoordigheid van
de vertegenwoordigers van 54 sta
ten. Italië en Abessinië hebben geen
delegatie gezonden. Te 11.25 uur
werd de zitting geopend door Juan
Negrin, minister-president van
Spanje.
Alle afgevaardigden hadden een
schrijven van de „groep van Spaan-
sche patriotten" ontvangen, waarin
geprotesteerd werd tegen het voor
zitterschap van Negrin, die er van
beschuldigd wordt, aanstichter van
het terrorisme in Spanje te zijn ge
weest.
Protest van Franco afgewezen.
De Volkenbondscommissie heeft zich wel
beziggehouden met een manifest, dat de her
tog van Alva uit naam van het rechtsche
Spanje had gezonden, In dit document
werd geprotesteerd tegen het feit, dan Span
je vertegenwoordigd wordt door Juan Ne
grin, den minister-president van de regee
ring te Valencia, wier gezag zich slechts
uitstrekt over ongeveer een derde van het
grondgebied van Spanje. De commissie was
van oordeel, dat dit protest niet ontvanke
lijk is, daar Negrin de vertegenwoordiger
is van de wettige regeering van Spanje.
AbessiniC niet vertegenwoor
digd.
De Abessijnsche regeering zal niet
vertegenwoordigd zijn in de huidige
bijeenkomst van den Volkenbond,
daar de agenda geen enkel punt
vermeld, waarbij Abessinië direct
belang heeft. Deze mededeeling is
vervat in een schrijven van Haile
Selassie aan den secretaris-gene
raal van den Volkenbond, Avenol.
Aga Khan voorzitter van de
Volkenbondsvergadering.
Aga Khan, de eerste gedelegeerde
van Indië, is met algemeene stem
men gekozen tot Voorzitter van de
V olkenbonds vergadering.
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINTi
Verwachting: Zwakke tot matige
wind, aanvankelijk uit uit-
loopende, later uit Noorde
lijke richtingen, zwaar be
wolkt tot betrokken met
waarschijnlijk regen, weinig
verandering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Nog re
genachtig.
Barometerstand hedenmorgen 8uur i 767
Beroep van China op den Vol
kerenbond.
Wellington Koo, de Chineesche vertegen
woordiger te Geneve heeft een beroep van
zijn land op den Volkerenbond overhandigd,
waarin Nanking vast stelt, dat Japan China
is binnengevallen en zijn inval heeft voort
gezet met behulp van zijn geheele leger,
vloot en luchtmacht,
Rede van Negrin.
De Spaansche premier Negrin heeft spre
kende als voorzitter, zich er toe bepaald de
groet over te brengen van Spanje en de
verzekering te geven dat zijn land meer dan
ooit. vertrouwen heeft in het Volkerenbonds-
ideaal.
Hij legde de klemtoon op de noodzaak om
doelmatige oplossingen te zoeken voor het
verdrij ven van de vrees voor oorlog en hoop
te dat de tijd zou komen, dat in die interna
tionale betrekkingen de beginselen van het
Volkerenbondspact: de goede trouw en de
eerbiediging der overeenkomsten, zouden ze-
gevieren.
Grieksche bankroovers
gepakt
Gestolen millioenen van de
Staatsbank teruggevonden.
De politie van Athene heeft een aantal
arrestaties verricht in verband met een on
langs in een filiaal van de Grieksche Na
tionale Bank gepleegde diefstal van 18 mil-
lioen drachmen. Al het gestolen geld is te
ruggevonden. De leider van de dievenbende
zou oen oud-ambtenaar van de bank zijn,
die vroeger lid van het parlement is ge
weest.
Toen de diefstal was gepleegd, werden
alle bankbiljetten van 5.000 drachmen uit
de circulatie gehald en was het publiek ver
plicht deze biljetten aan het hoofdkantoor
van de Grieksche Nationale Bank in te
wisselen.
bola Pygmeeën, die is de naam die ze
zich zelf geven toch ten doode opge
schreven. In dit opzicht verschillen de
Bakola dus van de Bakah. waar dr. Julien
een zeer hoog geboortecijfer kon vaststel
len, en waar ook de levensvoorwaarden der
dwergen ongetwijfeld gunstiger zijn. Het
totaal aantal dwergen noordelijk van de
Lokundje schat hij op hoogstens 8 k £00,
terwijl een voorzichtige becijfering der
Bakah in het gebied der Beukrivier, dei-
La um'ba en der Midden-Dzjah reeds 3000
Pygmeeën oplevert.
Het tweede gedeelte van het onderzoek
voerde dr. Julien zuidelijk van de' Lokundje
uit, in de nagenoeg onbewoonde wouden
tusschien de Boven-Lobe en de Bongola-
rivier. Hoewel de bosschen hier buitenge
woon rijk zijn aan het specifieke jachtdier
der Pygmeeën, den olifant, de expeditie
stuitte eiken dag op sporen van aanzienlij
ke kudden bleek het aantal dwergen zeer
gering te zijn, wat vermoedelijk samen
hangt met het feit, dat de negerbevolking
in dit gebied door voortdurende voedsel
schaarste nauwelijks in staat is een ruil
verkeer met de dwergen te onderhouden.
Dat het den leider 'heel wat moeilijkheden
veroorzaakte een .uitgebreide dragerskara
vaan in dit uiterst ijl bevolkte gebied da
gelijks van het noodïge voedsel te voor
zien, behoeft geen betoog. Dat, zeide dr. Ju
lien ons, is een probleem waarbij vergele
ken alle andere vraagstukken ook de we
tenschappelijke, kinderspel zijn.
Trots allerlei moeilijkheden had dr. Ju
lien echter de voldoening ook hier de
aanwezigheid van Pygmeeën te kunnen
vaststellen. De door hem ontdekte dwer
gen, zeer gering in aantal tijdens een
tocht van meer dan 250 K.M. kreeg men
slechts 65 Pygmeeën te zien bleken
nauw verwant aan die der Minsola-vallei.
In totaal slaagde de onderzoeke,r erin bij
meer dan 600 dwergen en bijna 900 negers
bloedgroep en bloedfactor-bepalingen te ver
richten, waartoe 3000 analvses noodig wa
aien die alle te velde werden uitgevoerd.
I-Iet is wel overbodig te zeggen dat ook dit
maal de sera, waarmee de expeditie was
uitgerust, bereid waren door dien
Utrechtschen seroloog dr. A. B. F. A. Pond
man, die telken jare met de hem eigen toe
wijding de moeilijke taak op zioh neemt om
testsera en immuunsera te bereiden, die
onder de uiterst ongunstige klimaatscondi
ties van het equatoriale woud houdbaar
moeten zijn. Verleden jaar slaagde dr. Ju
lien erin de sera gedurende een groot ge
deelte van de reis bij 0 graden Celsius te
bewaren, waartoe groote hoeveelheden Ü5
noodig waren; waarvan alleen reeds het
vervoer per dragerskaravaan een probleem
opleverde. In het dit jaar onderzochte ge
bied was het onmogelijk zich voldoende
ijs te verschaffen, wat den onderzoeker dus
tot snel handelen dwong, wilde hij niet
het risico loopen de activiteit der sera
tijdiens den arbeid te zien terugloopen
Doch de door dr. Pond'man bereide sera
doorstonden de proef schitterend en tot 't
einde der reis bleef hun activiteit behou
den. Laat men dat in 't buitenland Pond
man eens nadoen... zeide dr. Julien.
De aanzienlijke hoeveelheden menschelijk
bloed, noodig voor de bereiding der sera
konden ook ditmaal bijeengebracht worden,
door spontane medewerking van een groot
aantal particulieren te Utrecht, hoofdzake
lijk studenten der chemie en pharinacie, die
ten behoeve van het onderzoek bloed ai-
stonden.
Als voorloopig resultaat der bloedstudies
bleek dat de Baolka praktisch identiek zijn
aan de Bakah. Waarschijnlijk zijn het twee
takken van een groep. Echter volgt uit
verschillende, voornamelijk linguistische,
gegevens dat beide groepen al in een zeer
ver verleden moeten gescheiden zijn. Tij
dens de expeditie van 1936 kon vastgesteld
worden dat de bakah, hoewel aan alle
zijden door Bantoe volken omgeven, een
niet-Bantoe taal spreken. De noordelijke
Bakola eöhter spreken een Bantoetaal,
nauw verwant aan de Ngoemba eb Nabea/-
talen en ook de door Dr. Julien ontdekte
zuidelijke Bakola, die niet met Ngoemba-
volken in contact leven, bleken dezelfde
taal te spreken. Wanneer de onderzoeker
hen in de Bakahtaal toesprak, bleken zij
er geen woord van te begrijpen. Ook andere
verschijnselen van ethnologischen aard we
zen op een reeds zeer lange isolatie. Wat
de verdere resultaten van deze expeditie
betreft, kan vermeld worden dat bij ongeveer
1000 individuen de PhenyLt.hioureum-reac-
tie werd bestudeerd, waardoor het eerste
onderzoek op dit gebied in Afrika op Ne-
derlandsche naam werd gebracht. Eenige
duizenden metingen werden uitgevoerd, ter
wijl ten behoeve van een onderzoek van dr.
Dankmeijer te Leiden een 2400-tal vinger
afdrukken verzameld werden. Van het da-
gelijksch leven der dwergen, hun jachtge-
woonten e.d. werd een uitvoerige film ver
vaardigd, terwijl in ruim duizend fotogra
fische opnamen een uitgebreide documenta
tie, land en volk betreffende, werd vastge
legd. Vooruitloopend op de defiintieve pu
blicatie van zijn gegevens stelt dr. Julien
zich voor om in lezingen en filmvoordrach-
ten over de resultaten van ajn expeditie te
berichten,