ZUIDERZEE-LAND
Streicher geeft les in
Jodenvervolging
Gevangenen gaan directeur
met messen te lijf
Cabine grooter dan een D-treinwagen
Mr. A. F. Kamp's boek over de
Wieringermeer
N...
Franco-aanhangers aandachtige
leerlingen.
Gelijk wij berichtten, heeft de
broer van Franco, Nicolas, verleden
week een bezoek gebracht aan Ju-
lius Streicher, de bekende Duitsche
Jodenhater en uitgever, van 't anti-
Joodsche blad „de Stürmer".
Bericht wordt thans, dat generaal
Queipo de Llano voor de radio een
Joden-vijandige rede heeft gehou
den. Volgens hem bestaat er sedert
onheugelijke tijden een hooge Jood-
sche Raad, „Kahal" genaamd, waar
aan alle Joden blindelings gehoor
zamen moeten en 10 van hun
verdiensten moeten afstaan. Zoo
zou reeds 4 billioen peseta's bijeen
gebracht zijn om de komst van de
Messias te vergemakkelijken met
revoluties.
Een man van ervaring.
Duidelijk heeft de uitgever van de
Stürmer de broer van Franco ingelicht over
de wegen, die hij bij zijn strijd tegen het
Jodendom heeft gevolgd. In een inter
view aan de Frankische TagesZeitung heeft
Franco daarop verklaard, dat dit bezoek
voor hem van bijzondere beteekenis w
omdat hij hier in relatie was getreden n:
een der oudste en meest succesvolle mede
werkers van den Führer, die reeds een er
varing van tientallen jaren beschikt.
Queipo de Llano zeide voor de radio: „De
huidige oorlog in Spanje is geen strijd
voor de redding der West-Europeesche cul
tuur, en evenmin een Spaansche burgeroor
log, die door het Jodendom aan de wereld
is opgelegd. De Joden hopen deze strijd te
.winnen, gelijk zij hem ook in Rusland heb
ben gewonnen."
De oppermachtige „Kahal".
Daarbij moet men rekening houden met
het feit, dat de Joden over de geheele we
reld onderworpen zijn aan een hoogen
Joodschen raad, die bekend is onder den
naam „Kahal". Deze Kahal zou volgens
Queipo de Llano een regeering zijn, die de
hoogste autoriteit geniet bij alle Joden, die
over de wereld zijn verspreid, en die wach
ten op de komst van den Messias, of ten
minste op de komst van hem, dien zij als
zoodanig beschouwen. Zij verwachten ech
ter geen verlosser, die de wereld zal red
den, doch zij wenschcn slechts, dat het
Joódsche volk over de wereld zal heerschen.
Sedert onheugelijke tijden - zoo weet
hij mede te deelen heeft iedere
Jood 10 rail al eijn verdiensten
aan deze Kahal afgestaan, teneinde
de komst van den Messias te verge
makkelijken. Gedurende de afgeloo-
pen achttien jaar zouden de zestien
millioen Joden aan de Kahal een
bedrag van één milliard en 440 mil
lioen Pesetas hebben betaald. In to
taal moet echter deze hooge Jood-
sche raad reeds een som van
4.181.399.952J100 Pesetas hebben ge
ïncasseerd. En al dit geld zou door
de Joden zijn besteed aan de bevor
dering van het communisme en de
voorbereiding van revoluties
De tendenz van deze rede vertoont een
opvallende gelijkenis met die van de rede,
door Hitier tijdens den Partijdag te Neu
renberg tegen „Bolsjewisme en Jodendom"
gehouden. Reeds in Februari van dit. jaar
bevatte het blad der Spaansche Phalan-
gisten, de „Arriba Espana" een aantal il
lustraties, afkomstig uit de Stürmer van
Julius Streicher.
Oproer in een Californische ge
vangenis. Bewaker doodge
stoken, twee gevangenen neer
geschoten.
In de staatsgevangenis te Fol-
son (Amerika), waar 2800 veroor
deelden zijn gedetineerd, is het tot
een bloedige muiterij gekomen. Ze
ven tot levenslang veroordeelde
gevangenen hebben den directeur
met. lange messen hedreigd en de
ontwapening geëischt van alle be-
wakers, alsmede de uitlevering der
wapens.
Toen de directeur weigerde op
deze eischen in te gaan, kwam het
tot een bloedig gevecht, De gedeti
neerden probeerden de uitgangen
te bestormen.
In dit gevecht, dat een half uur
duurde, werd een bewaker doodge
stoken, terwijl twee gedetineerden
werden doodgeschoten. Twee be
wakers en vijf gedetineerden wer
den gewond.
Tenslotte kon de orde worden
hersteld.
Ballon liep leeg op
800 M hoogte
Op 18 September is te Moskou een
luchtballon opgestegen naar de stratosfeer,
doch op een hoogte van 700 k 800 M. be
merkte de bemanning, dat gas ontsnapte uit
het omhulsel. De ballon begon te dalen
en kwam op 4 K.M. van het punt van ver
trek neer.
Op het oogenblik der landing werden de
leden der bemanning, die geen gebruik
maakten van hun valschermen, gekwetst,
terwijl dc gondel licht beschadigd werd.
De toestand dezer leden van de beman
ning is geenszins verontrustend. Er is een
onderzoek ingesteld om de oorzaken van de
daling vast te stellen.
De eene vogel helpt
de andere
Elk jaar, in September, wanneer
de zwaluwen zuidwaarts trekken,
blijven in de streken boven de Al
pen een aantal vogels achter. Het
zijn deels oude of zieke deels jonge
dieren, die instinctief voelen, dat
zij den langen luchtweg naar het
verre zuiden niet zullen halen. In
vroeger jaren vonden deze achter
blijvers dikwijls goed onderdak in
de warme stallen en op de boerde
rijen, doch velen konden den kou
den winter niet overleven. Sinds
het vorig jaar heeft zich in Duitsch
land een eigenaardige organisatie
beschikbaar gesteld voor deze ar
me vogels. In samenwerking miet
Italië worden de achtergebleven vo
gels, gevangen, per vliegtuig van de
„Deutsche Lufthansa" verzonden en
in het wanne Italië op de vliegha-
vens van Venetië en Napels, vrij
gelaten. Het vorig jaar werden op
die wijze vijfhonderd vogels naar
het zonnige Zuiden gebracht, waar
men de dieren hun vrijheid terug
gaf.
ONZE OOST.
VLIEGERS-LEERLING MAAKTE EEN
FOUT.
Lestoestel vernield.
Gisterochtend is van geringe hoogte de
leerling-vlieger reserve-tweede-luitenant J.
L. M. Theunissen met een Avro-lestoestel
onder Bandoeng neergestort op het militair
vliegveld Andir. De oorzaak van het on
geval was een fout in het besturen.
De bestuurder werd niet. ernstig gewond
en is naar het militair hospitaal vervoerd.
Het les-vliegtuig werd zwaar beschadigd.
Smeulend verzet op
Borneo
Bijna honderd weerspannig en ge
arresteerd.
Inzake de ongeregeldheden in de buurt
van Amocntai seint de resident van de Zui-
der— en Ooster afdeeling van Borneo nog
liet volgende: het aantal personen, dat tihans
in totaal is aangehouden, bedraagt onge
veer honderd. De opsporing van de verzets
lieden is vrijwel beëindigd. Het gerechtelijk
onderzoek is aangevangen.
Vrijdagavond hebben in Kloca, af-
deeling Hoeloe Soengai, waar het
grootste gedeelte van de verzetslie
den is aangehouden, twee van hen
getracht zich meester te maken van
een klewang van een agent, welke
bewakingsdiensten verrichtte, waar
bij beide verzetslieden onbeteeke-
nende verwondingen opliepen.
In den nacht van Zaterdag op
Zondag werd een tweede poging ge
daan, waarbij men thans trachtte
een karabijn machtig te worden.
Hiei'bij is een van de verzetslieden
ernstig gewond.
Junkers heeft zoo juist te Dessau een groot ver
keersvliegtuig voltooid, dat geheel van metaal is ver
vaardigd, met vier motoren een maximum snelheid
kan bereiken van 410 K.M. per nnr met 40 personen
aan boord en een actie-radius heeft van 1000 tot
2000 K.M. Het toestel, „de groote Dessauer", is een
„diepdekker", d.w.z. de cabine ligt boven de vleugels;
het landingsgestel is intrekbaar.
Boven: het uiterlijk van dezen luchtrens; onder:
het interieur van de cabine, welke grooter moet zijn
dan een D-treinwagen en het toppunt aan comfort zal
bieden.
Onder den pakkenden titel Zuider-
z e e -1 a n d publiceert de nog jeugdige
burgervader van Texel, oud-secretaris
van de Bestuursafdeeling der Wierin-
germeerdirectie een groot werk over
de geschiedenis van de eerste Zuiderzee
polder. Het boek verscheen dezer dagen
bjj Querido te Amsterdam.
Met volle belangstelling hebben wjj dit boek
gelezen. Temeer, daar het een uitgave
betreft, waarvoor in den lande ongetwijfeld
groote belangstelling zal bestaan. Hier ia nl.
een bij uitstek deskundige aan het woord, de
voormalige secretaris van de Bestuursafdee
ling der Wieringermeer-Directie.
Tot in onderdeelen is dit boek een warm
pleidooi voor datgene wat thans in de
Wieringermeer bereikt ia. Het dient echter
toegegeven, dat de schrijver zoo objectief is,
bij de behandeling van diverse kwesties hier
van ook de bezwaren te noemen, o.a. waar
hij de vraag stelt, of de organisatie van het
bedrijf niet meer uit één stuk mogelijk ware
geweest.
Voorziet In een behoefte.
Een werk over verleden en toekomst van
de oude Zuiderzee......... Zeker is het geen
gemeenplaats, als wij thans schrijven dat dit
boek in een behoefte voorziet. Een behoefte,
ondanks het feit, dat er in den loop der
jaren reeds vele honderden pagina's proza
aan dezen titanen-arbeid zijn besteed. Alleen
de romanschrijver Jef Laat was het, die tot
nu toe uitsteeg boven de matelooze dorheid
van eindelooze cijferreeksen en alleen voor in
gewijden min of meer verteerbare opmerkin
gen over de levenskwesties van hen, die dit
nieuwe stukje vaderland bewonen.
Sympathiek werk.
Dat is het vooral, wat dit boek zoo sym
pathiek maakt, ondanks het feit, dat er uit
den aard der zaak vanuit het kamp der
tegenstanders wel critiek zal overwaaien, dat
het geschreven werd door iemand die begreep
dat men alleen dén waardeering in breéden
kring voor dit machtig stuk werk van ons
volk kan verwachten, indien men speciaal de
aandacht vestigt op de wijze van samen
leving, de manier waarop er geleefd wordt
in het nieuwe land. En' hierin is Mr. Kamp
wel bijzonder geslaagd, met passeering van
alles wat naar cijfers en bureau-gegevens
eemmt.
De inhoud.
Het werk is onderverdeeld in een 10-tal
hoofdstukken, waarin respectievelijk behan
deld worden: Misverstanden Oude Plannen
Techniek Polder-Geschiedenis Ont
ginning Bouwen Sociale en andere
Maatregelen Bevolking Bestuur en
Organisatie en Algemeene Beschouwingen.
Vooraf gaat een zéér waardeerend woord van
den voormaligen Minister van Waterstaat,
terwijl voor de statistici en cijfer-liefhebbers
onder de lezers diverse bijlagen ingelascht
z|jn, welke men evenwel naar believen kan
overslaan.
Heerschende misverstanden.
In den aanvang wordt men reeds direct
getroffen door den helderen kijk, welke de
auteur heeft op de heerschende misverstan
den met betrekking tot de oorspronkelijke
plannen. Terecht wordt er op gewezen, dat
niet alleen om de landaanwinning de
afsluitdijk gelegd is. Integendeel, de landaan
winning is zeker niet het eenige voordeel
van deze nationale onderneming, ook al is
dit voor leeken het meest zichtbare.
Het is interessant, de eerste ideeën nog
eens de revue te laten passeeren: hoe reeds
meer dan twee eeuwen geleden lieden gevon
den werden, die naar een oplossing zochten:
„Hoe het gewei't en vergif der Noortzee
uytter Verenigt Nederland te verdrijven sjj"
met de doorvaartplannen der ook thans nog
bestaande „Zuiderzee-Vereeniging", met den
zoo waardevollen steun van den civiel-inge-
nieur C. Lely. Genoemde wetenschappelijke
vereeniging krijgt ruimschoots de eer die
haar toekomt, iets wat temeer verblijdend is
aangezeni haar werkzaamheden in de jaren,
die thans voorbij zijn, meermalen ernstig ge
handicapt zijn door den tragen gang der offi-
cieele werkzaamheden.
Een journalist aan het woord.
Mr. Kamp is gewezen journalist en van
hem kan gezegd worden, dat hij het korps
eer aandoet. Hij ziet steeds kans van tal van
droog-lijkende onderdeelen prettig leesbare
gedeelten te maken.
Een enkele maai worden slechts cijfers ge
noemd, maar dan zijn ze ook de moeite waard
om te onthouden. Wist U bijvoorbeeld, dat in
de Wieringermeer niet minder dan 19 kilo
meter hoofdkanalen aangetroffen worden, 71
kilometer andere kanalen, 149 kilometer
tochten, 985 kilometer slooten en cicra 14.000
kilometer greppels?
Bij de bespreking der arbeidsvoorwaarden
blijkt eerst recht, dat Mr. Kamp een open
blik heeft voor het geweldige werk, dat hier
door menschenhanden verricht moest worden:
hoe zwaar dit leven was voor hen, wier na
men alleen maar op de loonlijsten voorkwa
men en voor wie geen monument onthuld
werd...
Helder is de uiteenzetting van den aanleg
Uan tol ïïleeA
Er is een zee niet meer
Geen woeste, zilte baren
Bestormeti met hun kracht
De dijken en het land.
Er is een dam gebouwd
Gemaakt in enk'le jaren,
Een ongeivoon groot werk
Van kleine menschcnhand.
Er is een strakke l\jn
Van kust tot kust getrokken.
Waar eens een vaartuig voer
Loopt nu een autobaan,
Die tusschen water door
Terwijl de golven klokken,
De kans biedt ijlings naar
Den overkant te gaan.
Er werd een zee tot. meer
Een naam moest uitgebannen.
Er ging iets groots te loor,
Dat telt thans niet meer mee.
Maar 't zoete IJsselmeer
Door dijken gansch omspannen
Wordt nimmer wat ons was
De oude Zuiderzee.
(Mr. A. F. Kamp
in „Zuiderzee-land").
der dorpen en het bouwen der boerderijen en
huizen in de Wieringermeer: ook hier blijkt
de schrijver over een groote mate van objec
tiviteit te beschikken en schroomt hij niet
ook op voormalige misstanden te wijzen (o.a.
het gemis aan bergruimte bij de woningen).
Een woord van hulde wordt gebracht aan de
bouwers, die, ten tq'de dat een regelend gezag
in de Wieringermeer ten eenenmale ontbrak,
blijk gegeven hebben van innerlijke kracht
en 3aamhoorighèidsgevoel.
Het geestelijk leven.
Interessante bijzonderheden leest men over
den godsdienst en de, ook thans nog niet uit
gestreden,onderwijskwesties; schrijver geeft
toe, dat de oplossing van de Taatste niet vol
doet, doch dat men rekening heeft te houden
met het feit, dat het hier gaat om een b e-
vredigende oplossing in een overgangs
toestand.
Tot de levendigste gedeelte van het boek
behooren die, welke behandelen de malaria
vermijding en de keuze der arbeiders, welke
op de landbouwbedrijven tewerk worden ge
steld, terwijl waarlijk geestige opmerkingen
gemaakt worden met betrekking tot den „ver-
eenigingsbloei" in Zuiderzee-land.
De „gemeente", die ontbrak.
De heer Kamp heeft waardeering voor het
totstandgebrachte. doch vraagt zich daarbij
af, of de geheele opzet zielkundig voldoende
doordacht is. Er ontbrak immers, aldus schr.,
datgene, waaraan onze democratische tijden
ons van den beginne af hebben gewend,
waarin we zijn opgegroeid. Er ontbrak de
gebruikelijke gemeenschapsvorm voor deze
eenheid van gebied, het door één dijk om
sloten territoir, namelijk „de gemeente". Dit
woord drukt bij onze huidige staatsorganisatie
uit: openbaarheid, mede-, vaak zélf regeering,
vertegenwoordiging, eigen bestuur. Door de
ongelukkige administratieve indeeling werd
het grondgebied tydelijk „opgedeeld" tusschen
omringende gemeenten. Men mag in sommige
gemeenten van het bestuur wellicht niet veel
merken in het leven van alledag, tóch weet
men, dat er een plaatselijke overheid i s, die
opkomt voor zekere locale belangendie be
stuurt. vooruitziet of dit althans tracht te
doen. Dit centrale punt was van den beginne
af in de Meer zoek.
Op een vraag of het dan zoo absoluut nood
zakelijk was, dat eenige duizenden menschen
moesten méé-regeeren zegt de schrijver nog,
dat dit zeker niet het geval is, doch dat in
dien andere bestuursvorm of organisatie mo
gelijk ware geweest, dit door de bevolking in
ieder geval als verkieslijker zou zijn be-,
schouwd. Het zou meer interesse hebben ge
wekt bij de kolonisten-bevolking voor het ge
beuren in het nieuwe gebied, voor zijn groei
en ontwikkeling.
Het visschers-probleem.
Vanzelfsprekend brengt de schrijver ook het
vlsschersprobleem ter sprake en geeft toe, dat
hier ongetwijfeld van een betreurenswaardige
omstandigheid gesproken moet worden ten
aanzien van de visschersbevolking en de wer
kers in aanverwante bedrijven. Toch moesten,
Ucui WaleA tal £and
Er werden golven land,
Want toen het water zakte,
Dat der gemalen kracht
Naar buiten had gevoerd,
Bescheen een warme zon
Eén woeste, barre vlakte,
Met schelpen, groot en klein,
Fijn glinsterend bevloerd.
Toen heeft een mannenhand
Daar alles moeten bouwen,
Om deze streek geschikt
Te maken voor den mensch.
Reeds na een jaar of twee
Vertoonden die landouwen
Een zware korenaar
Naar rechten boerenwensch.
En in de dorpen daar
In snelheid reeds verrezen,
Leeft uit het heele land
In kunde saamgebracht
Een groeiend menschental
Dat zich bewust wil wezen
Te leven in een land
Gevormd door Neêrlands kracht.
(Mr. A. F. Kamp in
„Zuiderzee-land"),
aldus Mr. Kamp, In deze de landwinst en de
langdurige werkverschaffing aan velen, den
doorslag geven.
De Urker-polder.
Na een beschouwing over de financieele uit
komsten van den polder, waarbij er terecht
op gewezen wordt, dat de tijd thans nog niet
gekomen is om een definitief oordeel uit te
spreken, komt tenslotte de toekomstige Urker-
polder ter sprake. Hierbij waarschuwt schrij
ver tegen een voorbarig optimisme, doch aar
zelt niet als zienswijze te kennen te geven,
dat deze plannen ongetwijfeld economisch
verantwoord zijn. Temeer, daar men thans
zijn voordeel kan doen met de opgedane er
varing van den eersten Zuiderzee-polder.
Een open oog.
Ziehier in vogelvlucht de inhoud van dit
boek, dat zeker voor deze en volgende gene
raties groote waarde bezit. Het werd ge
schreven door iemand, die met hart en ziel
dit prachtige werk is toegedaan, doch ook
voor de gebreken zgn oog niet gesloten heeft.
En deswege achten w\j de waarde van dit
werk dubbel.
Vermelden wij nog. dat het boek gecomple
teerd wordt door een citaten- en literatuur
lijst, benevens een aantal notities, welke bij
den tekst behooren. Voorts werd een aantal
buitengewoon suggestieve foto's opgenomen,
terwijl een serie teekeningen van de teekenaar
Jo Spier het werk verluchten. Ook de typo
grafische uitvoering ie voorbeeldig.
