Amusante belevenissen
in Finland
1837 Dn A+ Kuyper 1937
Nieuwe toestellen voor
de K.L.M.
SPRAAKVERWARRING. TWIJFELACHTIG REISGENOT. HOL
LAND WORDT .JULIANALAND' GENOEMD. MENSCHEN, DIE
NOOIT BIJ ELKAAR NAAR BINNEN GLUREN.
HELSINGFORS, Sept. 1937.
Wanneer je eenmaal met het leeren van
de Finsche taal bent begonnen, is het, of
er een booze peest in je is losgebroken, die
al je spraakorganen verlamt, je bij de
minste poging tot praten doet stotteren en
allerlei dwaze fouten maken, wat misschien
voor de omstanders wel eens heel verma
kelijk is, maar je zelf het onaangename
gevoel geeft van een modderfiguur te
slaan.
Vermakelijke vergissing.
Zoo had ik eens in 'n postkantoor met m'n
woordenboekje en de wandbordjes precies
uitgezocht, wat ik moest zeggen. Eenmaal
voor het loket getreden echter, nam ik
wel een paar maal een aanloopje, maar
bracht het niet verder dan de 5e letter
greep, waarom ik, met een heimei ij ken
blik onzij, de geduldige juffrouw dan maar
trachtte voor te lézen wat ik wilde; maar
ook toen bleef ze schouderophalen en dus
moest ik mijn onwetendheid wel prijs ge
ven en op het muurschildje wijzen. Als
theeschoteltjes zoo groot werden haar ver
baasde oogen en geen wonder, want een
haastig nabladeren in m'n boekje bracht
aan het licht, dat ik inmiddels naar het
verkeerde bordje keek en nu zeer nadruk
kelijk aanwees „Kielletaan svlkemasta lat-
tialle" „verboden te spuwen".
Die Finnen hebben ook zulke
rare tongen.
Natuurlijk vinden de Finnen zelf
hun taal prachtig. Ze beweren zelfs
dat die zoo eenvoudig is, omdat
voor verleden tijd, meervoud, ont
kenning e.d. steeds een aanhang-,
seltje aan het grondwoord wordt
gemaakt. Zoo b.v.: ik ben olem;
ik ben niet enole; ik ben geweest
olenollut; en als je wilt zeggen
„wij willen niet zijn", is dat woord
„olen" al uitgegroeid tot „alkaam-
meolko".
Neen. wat de taal betreft, ben ik 't eens
met de Zweden, die zeggen, dat het Finsch
„absoluut onmogelijk" is en nooit vergeten
er aan toe te voegen dat het komt, omdat
Finnen zulke rare, stijve tongen hebben,
zóodat ze niet eens Zwecdsch kunnen
spreken.En waar is, dat een Fin slechts
met moeite 2 of 3 medeklinkers aan 't be
gin van een woord uitspreekt en daarom
„rand" zegt i.p.v. „strand"; „lasi" voor
glas; „ranska" voor „Fransch enz. Maar de
Zweden worden bij hun oordeel geleid door
een gevoel van hatelijkheid en al is het te
begrijpen dat zij strijden voor het behoud
van hun taal en daarmee voor hun veel
oudere en veel rijkere cultuur, toch is het
Zóó ziet mijn Finsche kamer er uit! Het
hooge witte gevaarte naast het bed is
een kachel, keurig wit betegeld. Erg klein
is de waschtafel, belachelijk hoog het bed.
gelukkig, dat het Finsch de officieele
schrijftaal is geworden, omdat anders een
groot deel der bevolking niet in staat zou
zijn kranten en openbare publicaties te le
zen. In dat geval zou Finland stellig niet tot
zoo snelle ontwikkeling zijn gekomen als
thans is gebeurd.
Vurige vaderlandsliefde.
Toch" moet men niet denken, dat die
Zweedsch sprekende Finnen tegen de Fin
sche republiek zijn en b.v. terugwillen naar
Zweden. Integendeel, zij zijn even vurige
nationalisten als de anderen en hangen
met een even groote liefde aan hun Suomi.
Daardoor komt het ook. dat de strubbeling
tusschen deze 2 groepen nooit een te hevige
wordt en van zuiver internen aard is, zoodat
ze geen gevaar voor den Finschen staat als
zoodanig vormt.
Ondanks alles probeerde ik toch de taai
moeilijkheid zooveel mogelijk te omzeilen en
daar van het Zweedsch, als Germaansehe
taal, altijd nog wel iets is te verstaan, be
sloot ik, dat de boerderij waar ik eenige
weken zou wonen, een Zweedsche moest
zijn. Als tweede voorwaarde stelde ik, dat
minstens één gezinslid een moderne taal
moest kunnen spreken, opdat ik verschillen
de inlichtingen in ieder geval goed zou ver
staan. Daardoor was het echter nog niet zoo
gemakkelijk om iets te vinden, te meer nog.
omdat de boerin hier 's zomers even hard
op het land meemerkt als de hoer en geen
tijd heeft, ook nog voor een logée te zorgen,
al beweert die dan nog zoo weinig eischen
te stelleni
Onze In Finland vertoevende
reiscorrespondente zendt ons we
derom een levendige reportage.
Haar ondernemingslust dreef haar
nu naar Landhöle, waar zij op een
groote boerderij haar intrek heeft
genomen. In bijgaand® artikel ver
telt zij honderd-en-één uit over
haar vaak zeer vermakelijke we
derwaardigheden in 't verre land.
Naar Landböle.
Tenslotte slaagde ik echter toch in het
gehucht Landböle, ong. 75 K.M. van Helsing-
fors, in de streek Vessölandet en vol ver
wachting aanvaardde ik de reis daarheen.
Het eerste gedeelte kon ik per boot afleggen,
wat hier steeds een langzame, maar buiten
gewoon aantrekkelijke reisgelegenheid is.
Want, al genietende van bet typisch Finsche
landschap en do vele bekoorlijkheden die 'n
boottocht nu eenmaal biedt, glijd je toch
verder naar je einddoel. Het laatste stuk
moest ik evenwel bussen en dat is een ietwat
meer enervccrende belevenis in Finland. Met
vrij sombere verwachtingen laadde ik m'n
reisgoed achter in den wagen, waar speciaal
een ruimte voor dat doel wordt vrijgehouden
en zocht een plaatsje hij een open raam.
En jawel, daar stoven we er al van door, met
wilde sprongen over de niet al te effen weg,
die afwisselend naar rechts en links slinger
de; onophoudelijk ging het brr... brr... Tut..
'n hoogte op, of bij tjoep er weer af, zoodat
jc je met beide handen moest vasthouden
om niet bij je buurman1 op de knieën tc
wippen en liet heelc ritje eigenlijk een uit
stekende test was voor de standvastigheid
van je maag.
Om de tien minuten lucht happen,
't Moet echter gezegd worden, dat. de bus-
ondernemers wel medegevoel hebben met
hun patiënten, want ieder uur wordt 5-^—10
minuten halt gehouden om gelegenheid te
geven dat men in de frissche. lucht weer 'een
beetje bijkomt Deze keer duurde voor mij de
reis echler slechts Vé uur, zoodat m'n mede
passagiers nauwelijks genoeg tijd hadden
me grondig uit te hooren; ze vroegen waar
ik vandaan kwam, of ik ook getrouwd was,
hoeveel zoo'n reis precies kostte, enz.
Ook onze Koninklijke Familie wordt
daarbij nooit vergeten en vooral
Prinses Juliana mag zich in de alge-
meene sympathie der Finnen ver
heugen. Men noemt hier Holland
soms zelfs wel schertsender wijze
„Julianaland".
Den 29 Oct. e.k. zal het 100 Jaar geleden
zijn, dat een van \ederland's grootste fi
guren. Dr. Abraham Kuvper. te Maassluis,
waar zijn vader Ncd. Hcrv. predikant was.
het levenslicht aanschouwde.
Het is toch Dr. Kuvper geweest, die aan
het einde der vorige eeuw en in het begin
van deze eeuw groot en invloed heeft uit
geoefend op kerkelijk en politiek gebied,
terwijl op het terrein der scltool zijn naam
als oprichter der Vrije Universiteit te Am
sterdam steeds in herinnering zal worden
genoemd.
Dr. Kuvper is geweest een figuur van
buitengewone beteekenis cn het geheim
van zijn persoonlijkheid, dat op zoo menig
terrein een eigen stempel heeft gezet, dat
geheim zal wel nimmer onthuld worden!
Dr. Ku.vper was een mensch, waarin vele
gaven vereenigd waren. Hij was een pre
diker met ongekende kansclgaven; een
geleerde zonder weerga; een journalist van
zeer bijzondere kwaliteit en een Staatsman
van buitengewoon formaat; daarbij een
tegenstander voor degenen, die met hem
den degen wilden kruisen, die „tien hoofden
en honderd armen bezat!"
Reeds heel jong kwam de vraag in Dr.
Kuvper op, of hij iets méér vermocht te
zijn als zijn tijdgenooten. Dit vroeg Dr.
Kuvper zich af. toon het door hem inge
zonden antwoord op een door de Groninger
Universiteit uitgeschreven prijsvraag, die
verlangde: een oordeelkundige vergelij
king van do gevoelens van Calvijn en
Lasco over de Kerk, met den gouden
medaille werd bekroond.
Aan de Leidsche Universiteit deed Dr.
Kuyper summa cum laude candidaats-
examen in de faculteit der letteren en in
die der theologie.
Zondag 9 Augustus 1863, verbond de
jonge geloerde zich aan zijn eerste ge
meente, de Ned. Herv. Gemeente van Beesd.
Dr. Kuyper had zich toen nog geen vaste
levensrichting gekozen. Verschillende
Leidsche hoogleeraren hadden hun moder
ne theorieën diep in zijn ziel ingang doen
vinden en grooten invloed uitgeoefend op
zijn gedachtonwereld, maar toch kon hij
zich niet. geheel aan liet. modernisme over
geven. En het is met .name Pietje Baltus
geweest, wier portret een cereplaats heeft
gevonden in de hal van het Dr. Kuyper-
huis in Den Haag, die met haar vast geloof
Dr. Kuyper tot de Gerei, levensrichting
deed overgaan.
Vier jaar is Dr. Kuyper aan zijn eerste
gemeente verbondon geweest en zóó groot
reeds was zijn invloed geweest op kerke
lijk terrein, dat een van de ringpredikan-
ten bij het afscheid van Dr. Kuvper van
Onder zulke plezierige conversatie vergaat
de tijd snel en heeft men dra goede kennissen
en toen we dan ook in Landböle stopten, be
ijverde iedereen zich om m'n bagage van
tusschen de melkbussen en dooie kippen
uit te zoeken en me precies te wijzen waar
ik moest zijn.
Een jonge boerin beheert de heele
hofstede.
Het huis bleek vrij groot te zijn, betrekke
lijk nieuw gebouw en zag er wel aardig uit.
Van binnen was het niet minder aardig,
want met groote hartelijkheid werd ik ver
welkomd door de familie, die bestond uit een
paar bejaarde ouders en 3 dochters. Daar de
vader wegens een hartkwaal niet voel meer
kon doen, had juist dit; jaar één der dochters
een jongedame van 28 jaar, de heele boer
derij van 30 ha. land en ong. 100 ha. boseh
overgenomen en zij was dus mijn eigenlijke
gastvrouw. De taak van huisvrouw moest, ze
echter wel geheel aan haar moeder over
laten, want, dat. een hofstede bezitten niet
alleen beteekende toezicht houden, maar ook
bij alle werkzaamheden vooraangaan, heb ik
tijdens m'n verblijf in Landböle wel geleerd.
De inrichting van mijn kamer.
Door de vriendelijkheid van m'n huisge-
nooten voelde ik me al dadelijk thuis in de
nieuwe omgeving. Mijn kamer was typisch
Finsch, met een ongemakkelijke sofa, een
schommelstoel (die hier in geen enkel huis
ontbreekt), veel weefwerk op den vloer en
aan den wand, een antieke linnenkast cn
nog allerlei gesneden bouten voorwerpen. In
een hoek was een witbetegelde kachel opge
bouwd, die meer deed denken aan een groote
wekelijksche stoombad in de Sauna, van 't
woon klein formaat was. Eerst meende ik
zelfs dat dat meubel geheel ontbrak, tot ik
ontdekte, dat het bovenblad van het nacht
kastje kon worden opgeklapt, waardoor
plotseling een waschkom cn zeepbakje zicht
baar werden, die elkaar was groote betreft
niet. veel toegaven. Dat vindt men hier in
Finland bijna overal, zelfs in groote hotels,
want hoezeer men ook is gesteld op het.
wclkoijksche stoombad in de Sauna, van liet
genot, van een dagelijksch bad heeft men
nog geen begrip. De lampetkan is dan
meestal ook niet veel grooter dan een room-
kannctje en wordt ook nog pas 's avonds
gebracht. Een geweldige kan drinkwater
daarentegen, met een heele serie glazen er
bij, is steeds het eerste waarvoor gezorgd
wordt, wanneer je een kamer bestelt.
Beesd aan collega's meend te moeten ver
klaren. dat men dat onge predikantje in de
gaten moest houden! Utrecht was de twee
de gemeente van den begaafden predikant.
Hier was het, dat Dr. Kuyper naast kerke
lijke aangelegenheden, ook belangstelling
begon tc toonen voor de schoolkwesties. Hij
maakte kennis met Mr. Groen van Prin-
sterer en het was deze, die in den om
streeks 30-jarigen predikant den komenden
leider der A. R. Partij zag. Veel kerkeüjken
strijd heeft Dr. Kuyper in zijn 3-jarig ver
blijf te Utrecht meegemaakt! En hij, die
steeds was opgekomen voor een onver-
valschte orthodoxie, gptak bij zijn heengaan
uit de Domstad deze woorden: „Begraaf
onze heerlijke orthodoxie niet in den ver
raderlijken kuil van een valsch conserva
tisme!"
Amsterdam was de volgende gemeente
en tevens de laatste gemeente, die hij als
predikant zou dienen. Hij was hier beroe
pen door een kiescollege, en het was het
eerste beroep, dat door dit college was
uitgebracht! Hierover was veel strijd ge
weest. Dr. Kuyper zou ook hier leiding ge
ven in den kcrkelijken strijd. Zijn predik
beurten waren steeds zóó bezocht, dat men
uren te ^voren naar de kerk ging om den
gevierden kanselredenaar te hooren! Zijn
collega's zagen dit niet zonder weemoed cn
ergernis aan. Dr. Kuyper begon tc kloppen
aan het buis van het Modernisme en al
spoedig bleek, dat dit Modernisme niet zoo
vast gefundeerd was als wel werd veron
dersteld! En steeds meer kwam Dr. Kuv
per tot de overtuiging, dat een botsing, dit
een hreuk tengevolge zou hebben, onver
mijdelijk zou blijken te zijn. Het samen
gaan tusschen modernen ecnerzijds en ge
reformeerden anderzijds, kon niet voortdu
ren. Beeds in 1870 zeide Dr. Kuyper tot Dr.
Hoedemaker, dat de strijd, die komen zou,
zwaar zou zijn en dat men degenen, die
de gereformeerde beginselen zouden voor
staan, „verstoorders van den vrede" zou
noemen. In 1S72 gevoelde Dr. Kuvper zich
zoo sterk aan het Geref. volk verbonden,
dat er een volslagen hreuk volgde met de
ethische richting, waartoe hij destijds nog
overhelde.
Onder dit alles vond Dr. Kuyper den tijd
cm, naast al de vele werkzaamheden, die
he' predikantschap met zich bracht, zijn
arbeid op staatkundig terrein aangevangen,
voort te zetten. Op 1 April 1872 verscheen
het eerste No. van ,De Standaard", het blad
waarin Dr. Kuyper 45 jaar een journa
listieke werkzaamheid heeft ontplooid, door
nog geen ander geëvenaard. Welk een ge
weldigen invloed hebben de talrijke hoofd
artikelen en ^driestarren" -wiet gehad op
Varend over één der duizend meren van
Finland, op weg van Helsingfors naar
Landböle.
Praalbed of hooizolder?
Maar niet alleen de waschtafel, ook het
bed werd pas 's avonds intact gebracht. Ik
ken niets zóó mysterieus als con Finsch bed.
Overdag is het op vernuftige wijze ineenge
vouwen tot een klein model kinderledikant
en 's avonds wordt het plotseling uiteenge
rukt tot een groote menschen-bed, ja soms
weet men er zelfs een 2-persoons ledikant
van te maken. Meestal zijn ze van prachtig
houtsnijwerk voorzien maar aangezien ieder
soort springveer er aan ontbreekt en over
de planken alleen een matrasje wordt ge
legd, dat gevuld is met een eigenaardig geu
rend soort gras, heb je ondanks het kunst
zinnig voorkomen toch meer de gewaar
wording van op een hooizolder te slapen.
Zonder aan te kloppen loopt
men de kamer van de logée
binnen.
Drie deuren waren er in mijn vertrek,
die naar 3 andere kamers bleken te voeren
en die natuurlijk geen van alle afgesloten
konden worden. Daar men in Finland
zelfs niet de buitendeur op slot doet, wordt
dat voor een deur binnenshuis hcelemaal
overbodig geacht en aangezien verder geen
enkele Fin het in zijn hoofd haalt om in
zijn eigen huis te gaan aankloppen, ben
ik in de volgende weken in nagenoeg ieder
stadium van gekleed zijn door m'n huis-
genooten verrast.
Dat de vensters geen sluitgordij-
nen hadden, was in Landböle hce
lemaal niet noodig, werd me ver
teld, want hier keek niemand naar
binnen. Dat dc ecuwig lichte nach
ten hinderlijk konden zijn bij het
slapen, daaraan dacht men blijk
baar niet eens.
En natuurlijk wilde ik het toen ook fiict
veranderd hebben, want de ervaring heeft
me al wel geleerd, dat je je overal thuis
kunt voelen als je je naar den gcheelen toon
die in een bepaalde omgeving lieerscht,
kunt aanpassen. En die toon was hier steeds
een opgewekte. Onder het vele werk door
had ieder nog tijd voor een kwinkslag en
een lach. En als 's avonds de heele familie,
inclusief het dienstmeisje en de beide knech
Dr. A. KUYPER.
ons volk! Zijn journalistiek werk had ten
gevolge, dat de A.R.-gedachte al dieper
wortel krpeg in het Nederlanclsche volk. De
snelle aanwas van leden dor A.R.-partij,
het steeds grooter wordend aantal Kamer
leden, is voor een zeer groot gedeelte te
danken geweest aan het werk van Dr. Kuy
per. In Januari 1874 werd Dr. Kuyper voor
het district Gouda gekozen tot lid der 2e
Kamer. Voor Dr. Kuyper was de vraag: Ka
merlid worden of predikant blijven, niet
gemakkelijk te beantwoorden. Toch meende
hij voor de benoeming niet te mogen be
danken. Ilij deed zijn intrede op het Bin
nenhof en groot was de tegenstand, die
hij' van liberale zijde moest ondervinden.
Doch de boog was te sterk gespannen. In
1877 moest hij om gezondheidsredenen het
Kamerlidmaatschap beëindigen. Een inzin
king kwam een einde maken aan de vele
werkzaamheden van Dr. Kuyper. Maar niet
zoodra gevoelde ij zich daartoe weer in
Staat, of hij greep naar de pen! Want de
schoolstrijd begon te staan in hot midden
der belangstelling. Dag aan dag schreef hij
onvermoeibaar zijn hoofdartikelen en drie
starren tegen de Schoolwet van Kappeyne
en hot bekende volkspetitioment, dat aan
Z. M. Koning Willem III werd aangebo
den, om de Wet Kappeyne niet te ondertee
kenen, was door het organisatorisch talent
van Dr. Kuyper tot stand gekomen. En
al scheen het, dat de strijd door het Chris
telijk deel van ons volk was verloren, de
Unie—collecte begon haar werk ten behoe
ve van .„De school met den Bijbel":,
ten, in de waranda op de stoep van de rust
zat te genieten, werd er steeds vroolijk ge-;
zongen. En nu wil ik niet beweren clat er
hier direct van kunstgenot sprake was. Het
was eigenlijk meer een spontane uiting van
levenslust, maar er zat stellig toch iets in,
want zoodra dc eerste tonen over het erf
klonken, kwamen alle kippon luid kakelend
weer uit hun hok gefladderd cn dat is,
zoover ik weet, zelfs Apollo niet overkomen,
d^e alleen wilde beesten wist te betooveren
en niet zulke geciviliceerde dieren als
kippen zijn;
Voor oefeningen met neus wiel,
Gisteravond is met het stoomschip „Darm
sterdijk" van de Holland-Amerika-1 ijn to
Rotterdam aangekomen liet door de K.L.M,
aangekochte Stcarman Hammond-vliegtuig
een licht tweepersoons toestel, bestemd voor
lesdoeleinden en evenals de eenpersoons
„Scheldemusch" van den Nederlandse-hen
constructeur Slot uitgerust niet een neus*
wiel. Zooals men weet is de K.L.M. tot aan*
koop van dit toestel overgegaan om haar
piloten vertrouwd te maken met het vliegen
van vliegtuigen met neuswiclonderstel, aan*
gezien de nieuwste Douglas-inachine DC-i,
die in de Douglasfabricken te Santa Monica
Califomië, haar voltooiing nadert, eveneens
van een ncuswicl-onderstel is voorzien.
Uiteraard leent de tweepersoons Stearmari
Hammond zich boter voor les- en instructie-
doeleinden dan de eenpersoons „Schelde
musch".
Het vliegtuigje zal onmiddellijk na aan
komst per lichter van de H.A.L. door de bin
nenwaleren naar Schiphol worden vervoerd,
waar het in dc werkplaatsen van den tech
nisch en dienst der K.L.M. gemonteerd zal
worden.
Bemanning der Indië-
vliegtuigen
Voorloopig nog boord-mécano's,
Stewards op alle toestellen.
In tegenstelling met andersluidende be
richten is de K.L.M. voornemens, wanneer
met ingang van Oclobcr a.s. de dienst naar
en van lndië drie maal per Week gevlogen
zal worden, voorloopig nog liet bestaande
systeem van boord mécano's tc handhaven.
Binnen afzienbaren tijd zal men er niet. toe
overgaan, zooals aanvankelijk de bedoeling
was, geen mécano's meer aan boord der
vliegtuigen te laten meevliegen, doch daar
voor in de plaats mécano's op de verschil
lende landingsplaatsen te stationneeren.
Door de groote vervoerscapaciteit van de
D.C.—3 toestellen wordt het echter bezwaar
lijk, de mécano's naast hun teclmische werk
zaamheden aan boord ook nog te belasten
met de zorg voor het thans grooter gewor
den aantal passagiers. Derhalve zullen bij
het in werking treden dor nieuwe dienstre
geling op alle In die-Vliegtuigen stewards
meegaan. Het aantal stewards, dat voor kort
slechts drie bedroeg, is thans uitgebreid tot
achttien. Dc stewards zullen tevens met.een
deel van liet administratieve werk aan boord
belast worden, wat een verlichting van de
werkzaamheden van den tweede piloot be-
teekent. Dc bemanning der Indië-vlicgtuigcn
zal dus bestaan uit vijf koppen, n.1. gezag
voerder, tweede piloot, radio-telegrafist,
boordmécano cn steward.
Maar bij dien strijd vergat Dr. Kuyper
niet, het A.R. volk in een goed georgani
seerd verband te brengen. Hij richtte op:
het Centraal Comité van A.R. Iviesvereeni-
gingen. Schreef voor die partij een Pro
gramma van Beginselen dat tot op heden
nog vrijwel ongewijzigd is gebleven.
Naast dit alles meende Dr. Kuyper ook
den tijd gekomen voor de oprichting van
een Vrije Universiteit. Dit werk zag Dr. Kuy
per bekroond toen op 20 Oct. 1880 in de
Nieuwe Kerk op den Dam te Amsterdam de
plechtige opening van die Universiteit
plaats vond. Daarbij sprak Dr. Kuyper zijn
magistrale rede uit over „Souvereiniteit in
eigen kring". Wat de Vrije Universiteit
voor ons volk heeft bcteekend en nóg be-
teekent, valt niet in enkele woorden weer
te geven. Wel kan worden gezegd, dat de
stichting, voor het Christelijk volksdeel
van geweldigen invloed is geweest.
In 1901 werd Dr. Kuyper geroepen om op
re treden als Kabinetsformateur. De gewel
dige verkiezingsstrijd in 1901 had tot. ge
volg gehad, dat de coalitie tusschen A.R.,
C.H. en R.K. gevormd kon worden. Reecis
in de Troonrede van 1901 kwam de invloed
van liet Ministerie Kuyper naar voren. Een
moeilijk jaar kwam voor Dr, Kuyper in
1903. De maatschappelijke orde dreigde ten
onder te gaan. Maar de Regeering, mot
Dr. Kuyper aan het hoofd, hield stand; het
revolutie-gevaar dat dreigde, werd bezwo
ren. In 1905 moest het Kabinet Kuyper
plaats maken Voor een ander. Maar het op
treden van liet Kabinet Kuyper is van zeer
grooten invloed geweest voor tal van be
langrijke instanties onder ons volk.
Tot 1012 is Dr. Kuyper lid geweest van de
2e Kamer. In dat jaar verwisselde hij het
„lager" met het „hooger" huis.
Dr. Kuyper was een man met een vérzien-*
den blik. In de Deputatenrede van 1913
voorzag de grijze leider van, het A.R. volk
de geweldige wereldbrand die Europa van
1914—1918 heeft getèisterd.
Hij, de ouder wordende staatsman, Tïêèft
veel geloden onder de gebeurtenissen, die
plaats grepen in zijn laatste levensjaren.
Het moeilijkste voor dezen grooten Ne
derlander is wel geweest dit, dat hij niet
midden uit zijn werk werd weggenomen.
Neen stuk voor stuk, doel voor deel,
heeft Tiij zijn arbeid moeten beëindigen.
Langzaam trok li ij zich al meer en meer te
rug uit het politieke leven, maar bij dat
alles hield hij vast aan zijn onverwoestbaar
vertrouwen in het Geref. en A. R. Beginsel.
De machtige zoo heeft wijlen Dr. J.
C. Rullmann het eens zoo treffend get.ee-
kend de machtige was machteloos gewor
den; de onafhankelijke afhankelijk; de schit
terende redenaar stemmeloos; de koning
was een kin dek e geworden.
Den 8 Nov. 1920 overleed Dr. Kuyper en
12 Nov. werd hij naar zijn laatste rustplaats
gedragen, betreurd door het Geref. en A. R.
Volk. maar ook door menig ander Neder
-lander entegenstander.!