Vereenigde Stalen geven isolement prijs Geen borstrokken meer Euwe staat op winst DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Controle op gemeentelijke electrioiteits-tarieven van de Holl. Mij. v. Landbouw Krachtige steun aan den Volkenbond Verbitterde strijd bij Sjanghai tfcAatxn WOENSDAG 6 OCTOBER 1937. 81e Jaargang. No. 10385. Uitgove der N.V. v.h. Tropman Co. Schagen. Opzienbarende rede van Roosevelt In een sensationeele rede, uitge sproken ter gelegenheid van de overdracht der zesmillioenen-brug, heeft president Roosevelt de Ver. Staten, aldus Un. Press, gewaar schuwd tegen een mogelijke agres sie ,indien geen paal en perk ge steld wordt aan de „internationale anarchie". Hij stelde in deze rede voor, er bij de vredelievende naties op aan te dringen, agressieve naties „onder toezicht te stellen" en zoodoende de gerechtigheid in de wereld te hand haven. Be toespraak deed onmiddellijk bij velen het vermoeden opkomen, dat de Vereenigde Staten zich bij de sancties tegen aanvallers zou den willen, aansluiten. Zinspelend op de „epidemische wetteloos heid der wereld", zeide Roosevelt: „Wan neer een lichamelijke ziekte zich begint te verspreiden, dan stemt de maatschappij erin toe, dat de zieken in een barak wor den afgezonderd, teneinde do maatschap pelijke gezondheid .tegen het verspreiden van die ziekte te behoeden." In de rede werden de beginselen der iso- latiepolitiek niet aangeroerd en oogen- schiinlijk de doelmatigheid van de neutrali teit in twijfel getrokken, doordat verklaard werd, dat indien de zondvloed mocht ko men, de Vereenigde Staten daaraan niet zouden ontsnappen. Roosevelt legde den nadruk op de vast beslotenheid, een vredelievende politiek te volgen, die eiken practiscben maatregel zou aanvaarden om te voorkomen, dat de Ver. Staten in een oorlog zouden worden be trekken, claar deze de welvaart en de vei ligheid van het land in gevaar zou bren gen. Voorts beschuldigde Roosevelt diegenen van het schenden van verdragen, inclusief het Kellog-Brianidpact en het negenmo- gendhedenverdrag, die zonder oorlogsver klaring en zonder waarschuwing cn onge grond de civiele bevolking, waaronder vrouwen en kinderen, op de meest bar- baarsche wijze door luchtbombardementen vermoorden. In tijden, die als vredestijd bestempeld •worden, worden schepen, ongegrond -en on- gcwaarschuwd, aangevallen en getorpe deerd. Er zijn naties, die aanmoedigen en partij kiezen in burgeroorlogen in landen, die haar nooit eenig leed berokkend heb ben, naties, die voor zichzelf de vrijheid opeiscben. weigeren die aan anderen. Roosevelt waarschuwde nogmaals tegen isolatie, die immers geen protectie is. Het is juist, omdat de bevolking der Ver. Staten, die onder moderne omstandig heden, ter wille van haar eigen toekomst haar gedachten moet wijden aan de overi ge wereld, dat ik, als verantwoordelijk hoofd van de uitvoerende staatsmacht, deze groote stad in het binnenland heb gekozen, om bij deze gelegenheid tot u te spreken over dit onderwerp, dat van een uitgesproken nationaal belang is. Een der belangrijkste redevoe ringen ooit door Roosevelt ge houden. In welingelichte kringen te Washington is men van meening, dat de rede door Roo sevelt te Chicago gehouden, één der belang rijkste redevoering is welke hij ooit over den buiUenilandsohon toestand beseft uitgespro ken. Men legt de rede algemeen uit als eèn aanwijzing, dat de Ver. Staten bereid zou den zijn, zonder voorbehoud elke gemeen schappelijke poging te steunen, tot herstel der handhaving van den wereldvrede. Men is ook van meening, dat de rede ten doel had, den volkenbond aan te sporen tot het nemen van krachtiger en praktischer maatrege len tegen de aanvallers, maatrege len die ten volle door de Ver. Sta ten zouden gesteund worden. De staatssecretaris van buitemlandsche zaken, Huil, verklaarde op een vraag over de rede van Roosevelt,- eenvoudig, dat hij haar zonder voorbehoud goedkeurde. „Meer kan ik niet zeggen", zeide hij. „Ik spreek voor den president en hij spreekt voor mij". Vernomen wordt, dat Roosevclt's rede in den letterlijken tekst aan alle diplomatieke vertegenwoordigers der Ver. Staten zal ge zonden worden -teneinde ter beschikking van al de betrokken regceringen gesteld te worden. CHICAGO 5 October (Ilavas) Roosevelt, wiens voor 50.000 toehoorders uitgesproken en door heel Amerika uitgezonden rede door herhaalde toejuichingen werd ondernroken en die een geweldige ovatie had in oni- vangst te nemen, begaf zich na afloop daarvan naar den aartsbisschop van Chi- ROOSEVELT. cago, Z.H. Em. kardinaal Mundelein, met wien hij het diner gebruikte. Voldoening te Genève. Afgevaardigden naar de vo lken bon dsbij- eenkomsten begroeten de rode van Roose velt als een goed middel tot het; bepleiten van een actie der volken in het Verre Oos ten. De rede zou verder op bemoedigende wijze de voorgenomen Pacific-conferentie beïn vloeden. Men leest uit de rede, dat de president zich tot den volkenbond richt, met de ver maning: „Doe uw deel van de taak, wij zul len niet verzuimen, ons deel te doen." Dat wil zeggen: men verwacht, dat de Ver. Sta ten actief aan de conferentie inzake het Verre Oogten zuilen deelnemen, wanneer deze zich oprecht beijvert, aan de vijande lijkheden een einde te maken. Ervaren waarnemers zien, zegt U. P., in de rede voor een deel ook een handige ma noeuvre, om te vermijden, dat de volken bond Amerika ervoor verantwoordelijk stelt, dat het geen stappen tegen Japan onder neemt. Zij zien daarin een herhaling van Roosc- velt's tactiek tijdens den oorlog in Abessy- nië, in het verloop waarvan Amerika de neutrailiteitswet toepaste, vóór de volken bond tot wapenembargo en sancties over ging. CHINA Frontlinies ondergaan geen wijziging Bombardement van Nanking op komst? Gisterennacht is de strijd aan het front van Sjanghai onafgebroken en over de geheele linde met groote hevigheid voortgezet. De frontlinie heeft geen wijziging ondergaan. De gevechten in de zone van Sja- pei worden gekenmerkt door hevigen strijd van man tegen man Dag en nacht wordt gevochten en liet aantal slachtoffers is groot. Intussehen bom bardeeren de Japansche oorlogssche- pen Poetoeng zonder ophouden. De woordvoerder van het Chineesche hoofdkwartier heeft aan do pers verklaard dat de Chineesche troepen verscheidene aan vallen van de Japansche strijdmacht ten westen van Lotien en Lioehang hebben af geslagen. Bij Liangwan is het betrekkelijk kalm. De Japansche mariniers, die de Chi neesche stellingen bij de Tsjitsji-univcrsiteit aanvielen worden teruggeslagen, zij verloren tweehonderd man en een tank, twee andere tanks werden ernstig beschadigd. De Japansche vliegtuigen cn artillerie blijven Tsjapei bestoken, zonder dat even wel de stellingen van de Chineezen worden gewijzigd. Het bombardement van de Japan sche artillerie op Poetoeng bereikte niet de Chineesche batterijen. Volgens liet Chineesche agentschap Cen tral News hebben Japansche mariniers op nieuw een aanval gedaan op den spoorweg SjanghaiWoesocng, de ChiiTcesclic troepen hebben de aanvallers tot ten oosten van de lijn teruggeslagen. Elf Japansche vliegtuigen hebhen de haj ven Joejoe aan de Jangtse honderd kilome ter ten zuiden van Nanking gebombardeerd. Chineesche vliegtuigen versperden den te rugweg bij Tangtoe en tijdens het luchtge vecht dat hier ontstond is een Japansch vliegtuig brandend omlaag gestort* Eerste partij gisteravond niet beëindigd Welk een contrast vormde het nuchtere begin van deze eerste par tij om het wereldkampioenschap schaken met de pompeuze openings ceremonie van den vorigen dag. De eenige aanwijzing, dat dit het begin van de groote match was, werd ge vormd door het leger photografen, dat achter de tafel der officials zijn lichten liet flitsen en toestellen liet klikken op het oogenblik, dat de par tij zonder plichtplegingen door den heer Sijthof werd geopend, natuur lijk op bevel van Dr. Euwe, die, zoo- als bekend, de wittö stukken had ge loot. Een fraaie ruimte overigens, de groote zaal van den Dierentuin te 's-Gravenhage. In verhouding tot deze afmetingen leek liet publiek niet meer dan een niet al te groot groepje menschen en toch waren er meer dan tweehonderd bezoekers ten tooneele ver schenen. Aanvankelijk werd de partij onder doodsche stilte gevolgd maar naarmate de toestand op het bord meer gespannen werd, nam de beheersching af en al spoedig moest het steriotiepe „sst." den al te luidruchtigen er aan herinneren dat de beide matadoren een rustige atmosfeer van noode hadden. De karakteristieke verschillen tusschen de twee kampioenen treden ook buiten de par tij scherp naar voren. Zoodra Aljechin een zet heeft gedaan, werpt hij zich als het ware uit zijn stoel en doet een paar groote, zware stappen in de richting van het trapje, dat van het podium naar de zaal leidt. Euwe daarentegen doet rustig zijn zetten, beziet, alvorens bedachtzaam op te staan, het slagveld nog eens met kritischen blik en wandelt dan eveneens van het bord weg, hetzij om tegen een balustrade leunend eens het aantal toeschouwers te tellen, hetzij om op zijn gemak in den stoel voor het groote demonstratiebord plaats te nemen. Wat de partij betreft, deze verliep gedurende de eerste dertien zetten juist zooals de beroemde Ermelosche partij van de vorige match (no. 21) met dat verschil, dat. ditmaal Euwe met wit en Aljechin met zwart speel de. Dit eerste gedeelte was trouwens reeds binnen tien minuten achter den rug, eerst daarna verbruikten de spelers meer bedenktijd. Daartoe was ook ruimschoots aanleiding, want een noviteit van Euwe op den veer tienden zet maakte den strijd niet alleen uitermate spannend, doch niet minder moei lijk. Met ijzeren hand hield Dr. Euwe echter den draad vast en wist langzaam maar ze ker in het voordeel te komen, doordat hij een zwaren druk op Aljeehin's verzwakte dame vleugel uitoefende. Euwe's druk op den damevleugel leidde spoedig tot de verovering van een pion en hoewel Aljechin nog trachtte door dameruil een kans op remise te scheppen en zich ook voor het overige met man cn macht te weer stelde, gelukte het hem niet tegen het klas sieke spel van zijn tegenstander stand te houden. De wereldkampioen verkreeg twee verbon den, pionnen op den koningsvleugel, maakte er een torencindspel van en daarna was de winst feitelijk slechts een kwestie van tech niek cn daar wereldkampioenen nog altijd een benijdenswaardige techniek heb ben vertoond, stond het resultaat der partij vast. Toch wist de voormalige kampioen de partij tot het einde der zitting te rekken. De afgebroken stelling is echter nog steeds zeer gunstig voor Dr. Euwe. Verkenningsvlucht boven Nanking. Voor het eerst sedert een week zijn weer Japansche vliegtuigen hoven Nanking ver schenen. De vliegtuigen wierpen geen hom men, zoodat men veronderstelt dat. zij een verkenningsvlucht maakten. Later werd te Nanking vernomen dat Japansche bommen werpers het Chineesche militaire vliegveld haclden bestookt. Russische hulp. De Japansche pers blijft groote aandacht schenken aan de reis van den Russischen ambassadeur te Nanking, Bogomolov naar Moskou en beweert, dat Rusland van plan is China militairen bijstand te verleencn, schrijft het I-Ibl. Volgens Japansche officiecle le zingen zou Rusland tanks cn vracht auto's naar het gebied bij het Baikal- meer zenden, vanwaar deze oorlogs- voertuigen op eigen kracht dwars door Buiten-Mongolië naar Sjang- tong zouden rijden. Dit is echter een afstand van 1200 mijl door woest ter rein en door de Gobi-woestij:n. Het is daarom practisoh onmogelijk, dat Rusland China op deze wijze oor logsmateriaal zou kunnen vei-schaf- fen. Moskou zou alleen vliegtuigen kunnen zenden, of openlijk Mand- sjoekwo moeten binnenvallen, wat overigens niemand te Tokio gelooft. De. groote protestvergadering in „Alhert Hall" te Londen heeft sterk de aandacht in Japan getrokken, vooral door het feit dat de aartsbisschop van Canterbury er aanwe zig is. De Engelsche kroningsfilm is overal in Japan vertoond, en het publiek heeft ge zien, hoed e aartsbisschop den kroon op het hoofd van den koning plaatste. Men begrijpt niet hoe het mogelijk kan zijn, dat een hoog geplaatst geestelijke, die zoo'n belangrijke positie in Engeland inneemt, zich in een internationale politieke kwestie kan men gen, die hem niets aangaat.. DISTRIBUTIEBEDRIJVEN GE NIETEN TE GROOTE VRIJ HEID TA.V. HUN PRIJSBE- DINGING. Thans is verschenen het verslag der Tweede Kamer over het wetsontwerp, hou dende algemeene regelen ter zake van de electriciteitsvoorziening. Naar aanleiding van het feit, dat de productiebedrijven vvèl de mini mum-, maar niet de maximumprij zen van de distributiebedrijven in de hand hebben, stelden verscheidene leden de vraag, of het niet ge- wenscht zou zijn aan Gedeputeerde Staten op te dragen het houden van toezicht op dc tarieven van de ge meentelijke distributiebedrijven en van de bedrijven, bedoeld in het eerste lid van artikel 4, welke laat ste voor hun stroomprijzen uiteraard geheel los staan van de provinciale of regionale productiebedrijven. De minister antwoordde, dat een bijzonde re bepaling omtrent de bevoegdheid van de provinciale besturen ten aanzien van de ta rieven der gemeentelijke electrische bedrij ven overbodig wordt gemaakt door dc zeer ruime bepaling van het tweede lid van artikel 11. Tot de „punten" waarvan in dit lid sprake is, bchooren onder meer de ta rieven van de gemeentelijke electriciteits- werken. De minister verstond hieronder niet alleen de gemeentelijke distri butiebedrijven, waarvoor geen con cessie vereischt is, maar ook de ge meentelijke productiebedrijven, die ingevolge artikel 4 lid 1 zijn ont trokken aan de bemoeiing van den minister van Waterstaat ten aanzien van de voorwaarden van stroomle- vering. De minister antwoordde naar aanleiding van nader gemaakte opmerkingen, dat hij zich wel bewust was van de gemeentelijke belangen, welke hier op het spel staan. Bij afweging van belangen zou hij ook de belangen der gemeenten in hun volle zwaarte doen wegen. Overigens verklaarde hij met zijn ambtge noot van Binnenlandsche Zaken te zijn overeengekomen, dat hij zijn adviezen aan de Kroon omtrent dc goedkeuring van in gevolge artikel 11 vastgestelde provinciale verordeningen niet zou uitbrengen dan na overleg met dien ambtgenoot. Adres van den Kon. Ned. Mid denstandsbond. Het Hoofdbestuur van den Kon. Ned. Mid denstandsbond heeft wederom een adres naar de Tweede Kamer gezonden, waarin het aandringt op toezicht van Rijkswege op de gemeentelijke electriciteitstarieven. Plet adres zegt o.m.: De buitengewone winstonttrekkingen door de gemeenten, welke dikwijls 80 en meer bedragen van de totale zelfkosten incL rente en afschrijving, drukken vooral op de bedrij ven der middenstanders en de kleinverbrui kers, die voor een groot deel in deze indirec te belasting bijdragen. Daardoor wordt een versnelde afschrijving dei geinvesteerde ka pitalen verhinderd. Naar het inzicht van adressant mogen de winstuitkeeringen de zer bedrijven niet langer gebezigd worden om de tekorten op provinciale en gemeente lijke begrootingen te dekken. Gezien de huidige tariefpolitiek is het Hoofdbestuur van meening, dat het uitoefe nen van toezicht van Rijkswege hierop drin gend noodzakelijk is. In het onderhavige wetsontwerp dient daarom een bepaling te worden opgenomen, waarbij een centraal Rijkstoezicht worde geschapen, waarin naast onpartijdige en onafhankelijke vertegenwoor digers van het algemeen belang, ook het. be drijfsleven rechtstreeks invloed dient te kun nen uitoefenen, zulks in het belang van het economisch leven van ons land. Dit nummer bevat 8 pagina's U/EERBERICHT DE BILT SEINT. Vertvachting: Meest matige Oos telijke tot Noordoostelijke wind, gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk droog weer iets zachter overdag. Verdere vooruitzichten: Afne mende wind, waarschijnlijk nog droog. Barometerstand hedenmorgen 8 nar 778 Het Werktulgenbureau uit de Land- bouw-organisaties. De Holl. Mij. van Landbouw verbreekt op korten, termijn alle relaties met dit In stituut; de f 10.000 gestorte aan- deelen terugontvangen. MIDDENSTAND VOELDE ZICH BEDREIGD EN BENADEELD, TE MEER, OMDAT HET BOERENBEDRIJF EEN GE STEUND BEDRIJF WORDT GEACHT. Men zal zich herinneren, dat voor een paar jaar terug de middenstand in hef tige beroering werd gebracht door het feit, dat de Plollandsche Mij. van Landbouw in samenwerking met het Werktuigenbureau uit de Landbouw-organisaties zijn leden in de gelegenheid stelde om op zeer goedkoo- pe wijze hun benoodigheden te betrekken. Zoolang dit zich beperkte tot die benoo- digdheden, welke noodig waren voor het bedrijf, was daar misschien iets voor te zeggen, doch toen men daarop de „zaak" uitbreidde en aan de leden ook huishoude lijke artikelen op allerlei gebied begon te verkoopen, meende men, en dat vooral in middenstandskringen, dat dit te ver ging Immers, bedoelde artikelen werden imet géén of zoo goed als geen winst aan de leden verstrekt. Op zich zelf misschien een zeer loffelijk streven om op die wijze de boeren in deze moeilijke crisisjaren bij te staan, doch de vraag of het nu maar aanging, den middenstand wien het in deze jaren niet minder moeilijk gaat ten aanzien va.n de levering aan dit deel van de Nederlandsche bevolking imaur zóó uit te schakelen, leek toch alleszins op zijn plaats. En dit te meer, redeneerde men, waar toch het boerenbedrijf een ge steund bedrijf is, dus gesteund wordt met geld dat onder meer ook opgebracht is door dienzelfden middenstand. Het was derhalve begrijpelijk, dat uit midden standskringen hevige protesten opgingen en menig adres zijn weg vond naar Den Haag. Eenig resultaat is echter met deze protesten nooit bereikt. Het volgende be sluit van de Holl. Mij. van Landbouw zal daarom in kringen van den handel ze ker worden toegejuicht. Het Alg. Handelsblad schrijft, dat het Hoofdbestuur van de Holland- sche Mij. van Landbouw aanleiding gevonden heeft, om op zeer korten termijn zich abrupt terug te trek ken uit het „Werktuigenbureau uit de landbouworganisaties", gevestigd te Sneek en Rotterdam. Bij deze uit treding, welke op 27 September is geresulteerd in terugtrekking van f 10.000 gestort aandeelenkapitaal, heeft de heer P. M. Bürmann, een bekend landbouwer te Stompetoren, geassisteerd door zijn accountant, een actieve rol gespeeld. Tevens zijn de heeren P. M. Bürmann en D. H. JasBrielle, die tot dusver vanwege de Holl. Mij. van Landbouw zitting hadden in het bestuur van het Werk tuigenbureau, met ingang van dien datum daaruit teruggetrokken. De Holl Mij. wenscht geen enkele rela tie meer te hebben met het bureau. Wij herinneren er aan, aldus genoemd blad, dat nog slecnts drie weken tevoren op 10 September door de Holl. Mij. v. L. propaganda werd gemaakt voor het Werk tuigenbureau en wel door 'n speciaal in- legblad in het weekorgaan. Als officieele reden tot deze opzienbarende stap wordt op gegeven verschil van opvatting over den organisatorischen opbouw van het Werk tuigenbureau", doch volgens onze inlichtin gen, zijn de door den heer Bürmann te berde gebrachte klachten hierdoor wel wat zéér ruim en optimistisch aangeduid. Het „Werktuigenbureau uit de Land bouworganisaties" verkoopt niet alleen werktuigen en gereedschappen voor den landbouw, doch óók zaken, die met het landbouwbedrijf niets uitstaande hebben, zooals b.v. stofzuigers, haarden, kachels, wasehmachines. lampen, naaimachines', rij- wiellampcn, fietsen, radiotoestellen, electri sche kachels enz. Hierdoor gevoelde de middenstand zich terecht bedreigd en be nadeeld, temeer, omdat het boerenbedrijf een gesteund bedrijf is. Wat echter de oorzaken zijn van het uit treden der Holl. Mij. van Landbou^y en hoe de preciese toedracht van zaken is', zal nog wel nader aan het licht komen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 1