Eden waardeert de Italiaansche geste Euwe verliest opnieuw Mannen van de „Westfalia'' in hun kooi verdronken DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Bestuurder van T13 zag de zee niet Japanners staken hun opmarsch VRIJDAG 22 OCTOBER 1937. 81e Jaargang. No. 10399. U»BOre Af N.V. v.H. Tropmo. k CO- tchopCT lYCoiii'iml Engeland geduldig maar vastbesloten Ter inleiding van een debat over de buitenlandsclie politiek heeft mi nister Eden in het Lager Huis een rede gehouden, waarin hij onder meer zeide. dat het kenmerkend voor den wereldtoestand is, dat zoo wel het laatste debat voor het zo merreces als het eerste in de nieu we zitting den buitenlandschen toe stand tot onderwerp heeft. Eden verklaarde, dat de door de zeerooverij in het leven geroepen toestand in de Middellandsche Zee niet kon voortduren, De eenige be veiliging tegen dergelijke daden be stond in het gebruik van een strijd kracht, zóó groot, dat zij de zeeroo- vers voor goed zou afschrikken. Hoewel het onder de bestaande in ternationale omstandigheden moei lijk is voorspellingen te doen, is het in elk geval een feit, dat na de con ferentie van Nyon de daden van zeerooverij gestaakt werden. (Toe- Juichingen)." Ten aanzien van den arbeid der commis sie voor de niet-inmenging zeide Eden, dat de regeering het eerlijk geacht had, een plan op te stellen dat haar haar vrijheid van handelen zou hérgeven, indien de com missie niet tot resultaten zou kunnen ko men. Wij legden deze verklaring af, aldus Eden, niet omdat wij niet langer geloofden dat de niet-inmengingspolitiek de eenige veilige koers voor Europa was, maar om dat geen enkele regeering zich eindeloos kan blijven aansluitten bij een overeen komst, die voortdurend wordt geschonden. (Toejuichingen". Na de zitting van Dinsdag hadden wij geen keus: de vergadering van den volgen den dag zou mislukking der besprekingen moeten constateeren. met al de gevolgen daarvan. Naar aanleiding van zekere be richten als zou de regeering besloten heb ben den partijen de rechten van oorlog voerende toe te kennen en met dat voor stel zich tot de Fransche regeering gewend zou hebben, verklaar ik, om misverstanden hier en elders te vermijden, dat dit ver haal geen waarheid bevat. Te elfder ure kwam er een nieuwe en zeer welkome bij drage van de Italiaansche regeering. Eden verklaarde vervolgens, dat er twee moeilijkheden waren, nl. het tijdsverloop tusschen de terugtrekking der vrijwilligers en de toekenning der oorlogsrechten, ten aanzien waarvan de Italiaansche regeering haar standpunt aanzienlijk gewijzigd heeft en de kwestie van evenredige terugtrek king, zonder dat men over vaststaande cij fers van het aantal vrijwilligers beschikte. Het was vrijwel onmogelijk over deze getallen- overeenstemming te bereiken en derhalve was hefc Ita liaansche voorstel aanvaardbaar, dat men zich van tevoren verbond in te stemmen met de verhoudingsge tallen, gebaseerd op de cijfers van de naar Spanje te zenden commis sie, hoe ook deze cijfers zouden uit vallen. De Britsche regeering is het daar volmaakt moe eens en heeft oprechte waardeering voor deze bijdrage tot oen internationale overeenstemming, die gevormd wordt door deze beide concessies en de aanvaarding van het Britsche plan als geheel. (Bijval). Eden zeide, dat hij de laatste zou zijn om een overdreven optimisme te koesteren. In de eerstvolgende weken zal veel duidelijk worden en in dien tijd zal de Britsche re- geering geen moeite sparen om op den in geslagen weg snel voort te gaan. Met deze vooruitzichten komt de ondercoirumissie morgen weer bijoen. Men hoopt dan de antwoorden van alle regeeringen op de Ita liaansche voorstellen te ontvangen. De Middellandsche Zee. Bij de bespreking van den toestand in de Middellandsche Zee zeide Eden, dat de Brit sche regeering vastbesloten is zooveel mo gelijk te bereiken door geduld en vasthou dendheid te combineeren. Waar grootc Britsche belangen bedreigd wor den, zal er geen onverschilligheid zijn. (toe juichingen). Eden herhaalde dat de Britsche herbewapening niet wordt geïnspireerd door gevoelens van wraak in de Middellandsche zee of elders, daar dergelijke gevoelens aan het Britsche karakter geheel vreemd zijn. Indien de Spaansche kwestie met al haar strategische en politieke problemen niet lan ger het middelpunt der internationale pol- tiek is, zullen de staten der Middellandsche zee in vriendschappelijke besprekingen kun nen werken aan het herstel der goede be trekkingen, die tevoren bestonden». Het Verre Oosten. Overgaande tot wat hij noemde den tra- gischen toestand in het Verre Oosten zeide Eden: „In dit land betreuren wij de gebeur teniseen. te meer, niet omdat wij daar groo- handelsbelangen hebben, maar omdat wij juist voor het uitbreken der vijandelijkhe den besprekingen met de Japansche regee ring hadden aangeknoopt, die omdat ook de C.hineesche regeering geraadpleegd zou worden, zouden hebben kunnen leiden tot een verbetering der internationale betrek kingen in het Verre Oosten. Ten aazicn van den algomeenen internati onalen toestand herinnerde de minister aan de woorden, uitgesproken op de laatste con ferentie der arbeiderspartij, dat Europa meer dan ééns aan den rand van den af grond heeft gestaan. Onze groeiende kracht op liet gebied der wapening, aldus besloot de minister, wordt thans duidelijk en haar beteekenis kan nau welijks overschat worden. Toen Eden het spreekgestoelte verliet, werd hij geestdriftig toegejuicht Andere sprekers. De arbeidersafgevaardigde Attlee zeide, dat niemand zich meer zou verheugen dan de Labourmannen, wanneer de Italiaansche regeering zich op een echte niet-inmenginjj voorbereidt, doch indien dat niet het geval is, zouden haar voorstellen volkomen nutte loos zijn. Minister-president Chamberlain aan het woord. Chamberlain, de minister-president, sloot de rij der sprekers. Ten aanzien van Spanje zeide Chamber lain, dat indien de politiek der niet-inmen ging niet zou zijn gevolgd, er alle kans was geweest, dat de burgeroorlog in Spanje ge makkelijk een Europeesche oorlog van on gekende hevigheid zou zijn geworden. Wat gisteren is geschied, is de volledige rechtvaardiging voor het geduld en de volharding van Eden tijdens de langdurige onderhande lingen Wat de terugtrekking van bui tenlandsche vrijwilligers betreft, zou eerst aan beide zijden een klein en gelijk aantal worden terugge trokken. Dit aantal is niet vastge. steld. Wat de Balearen betreft, zeide Chamber lain, dat de veronderstelling dat wanneer de oorlog over zou zijn Italianen nog steeds in Spanje zouden zijn of in het bezit zouden zijn der Balearen zeer ernstige ver onderstellingen zijn „Ik geloof, aldus Cham berlain, dat een dergelijke gedachte onge grond is. Wij hebben herhaaldelijk de moest stellige verzekering van de Italiaansche re- gooring ontvangen. In September hebben wij de verbzekerine ontvangen dat zij niet 't oog gevestigd had op het blijvend bezetten van eenig deel van Spanje, Marokko of de Balearen. Chamberlain zeide aan te nemen, dat deze verzekeringen in goeden trouw zijn gegeven Stand nu 5-3 De achtste partij om het wereld kampioenschap schaken, gister avond in de stadsgehoorzaal te Lei den gespeeld, is op den 26sten zet door Euwe opgegeven. De stand van de match is na: Aljechin 5 punten, Euwe 3 punten. Opnieuw niet een overwinning van de grootere schaakkracht, doch een nederlaag van een tekortschietend zelfvertrouwen. Het was ditmaal niet te veel rumoer (zooals in de vorige partij) of een ongunsti ge openingsvariant én teveel rumoer, zooals in partij no. 6, doch eenvoudig het door de gerechtigheid tot mislukken gedoemde streven naar geweld, zonder aanleiding, al thans geen schaaktechnische aanleiding. Indien Aljechin door een dergelijke ris kante methode al van zijn stuk te brengen is, dan is het in geen geval in dit stadium van de match, zooveel is thans evident. Hoe het zij de nederlaag werd met een glimlach geincasseerd, zoowel door den we reldkampioen als door het publiek, dat tij dens de geheele partij een voortreffelijke stemming bewaarde: vermoedelijk onder in vloed van mr. Levenbach's waarschuwing, dat de spelers in geval van te groote luid ruchtigheid in de zaal naar een afzonderlijk vertrek zouden verhuizen. Deze partij is dus niet het ontzet van Lei den geworden, zooals duizenden in den lan de hadden gehoopt. Laten wij aannemen, dat dr. Euwe over voldoende morcele en phvsieke reserves beschikt om voor de vol gende partij met frisschen moed aan te treden. Wat de partij betreft: tot den veertien den zet had Euwe hoogstens een gering openingsnadeel (Nimzoindische verdediging) doch plotselinge verandering van tactiek daarna was de oorzaak van de beslissende ondergang zijner stelling. Wij hopen, dat Euwe's devies van nu af moge zijn: Gutta cavat lapidem non vi scd saepe caedendo (de droppel holt den steen uit, niet met geweld, maar door steeds te vallen). Een nieuwe veronderstelling over de toedracht van de marine-vlieg ramp in Indië. Het officieele onderzoek naar de oorzaak van de ramp van het marine-vliegtuig T 13, dat op den I2en Oct. tusschen Soerabaia en Batavia in zee stortte, is nog in vollen gang. Uiteraard worden de voorloopige resultaten nog niet gepubliceerd. Thans geeft een particuliere correspondent van de N.R.Ct. te Soerabaia een nieuwe le zing van de toedracht der ramp. Ilct zou wel erg toevallig zijn, aldus deze corr., wan neer de motor defect was geraakt precies na het moment dat tot een noodlanding was besloten. De T 13 en T 16 vlogen, naar gemeld, in een zware regenbui, die het zicht tot een minimum beperkte. Onder deze omstandig heden konden zij niet veilig Soerabaja be reiken. Zeer waarschijnlijk waren zij bang, bij doorvliegen te verdwalen, boven het land terecht te komen. De zee was kalm, dus een noodlan ding leek nog het minste van twee kwaden. In het stikkedonker, zonder eenig zich, moest de noodlanding worden verricht. Ooggetuigen, ook inzittenden van de T 16, hebben, zooals bekend, gezien, hoe de T 13 naar zee daalde, daarna opeens.weer naar boven ging, en toen in een vrille neerviel. Zij konden dit zien aan de lichten. Wellicht is dus het volgende gebeurd. De bestuurder van de T 13 kon de zee niet zien, hij wist niet op welk moment de drijvers de zee zouden raken, hij moest schatten waar de zee was. Bovendien moesten de drijvers in horizontalen stand op het water terecht komen. Het lijkt, in aanmerking nemend de verklaringen van ooggetuigen aannemelijk, dat de bestuurder op het laatste moment zag of voelde, dat de landing niet goed zou luk ken en zijn toestel naar boven trok. Dit naar boven trekken is mislukt, pn zoo viel de T 13 in zee. Deze verklaring deer deskundi gen aannemelijk geacht. Meer dan een veronderstelling is dit niet, doch het is wel een verklaring die door des kundigen aannemelijk wordt geacht. Hoezeer de landing een kwestie van schatten was, wordt trouwens wel bewezen door het feit, dat de T 16 op het strand terecht kwam. Oorspronkelijk werd gemeend, dat eerst de T 13 is gevallen, daarna de T 16 zijn nood landing maakte. De T 16 zou daarbij gepoogd hebben, zoo dicht mogelijk bij den wal te landen, teneinde hulp te halen voor de T 13. Dit is echter niet juist gebleken. De landing van de T 16 Is geschied, voordat de T 13 vieL Ook de T 16 wilde op zee landen, doch kwam in de zwarte duisternis vlak op de kust terecht. In het telefonische bericht werd reeds gezegd, dat de T 16 geluk heeft gehad. Men mag zelfs van wonderbaarlijk geluk spreken. Het toestel is geland vlak voor hoornen, en groote. rotsachtige stccncn. Ook in de T 16 zaten 9 man. Anderen van het dek afgespoeld. „Neeltje Jacoba" maakt vruchte- loozen tocht. Gisterochtend te negen uur heeft de plaatselijke commissie van de Noord- en Zuidhollandsche Redding- Maatschappij te IJmuiden van den schipper van de motorreddingsboot „Neeltje Jacoba" draadloos-telefo nisch bericht ontvangen, dat, hoe wel men sinds 's morgens, omstreeks half vier op de plaats, waar het Duitsche s.s. „Westfalia" na botsing met de „Schwalbe" in de Noordzee gezonken is, naar drenkelingen heeft gezocht, geen spoor van overleven den werd gevonden. Acht koppen van de .bemanning der „Westfalia" zijn dus omgekomen. Na ruim vier uur zoeken, is de „Neeltje Jacoba" te IJmuiden teruggekeerd. De „Schwalbe" is gisteravond om tien uur met zeven geredden van de „Westfa lia" in de haven van Antwerpen aangeko men. Het schip heeft bij de botsing ernsti ge schade aan bakboordsboeg. boven de wa terlijn, gekregen en het bakboordsanker ver loren. Hoe de ramp plaats vond. Een der mannen van de „Schwalbe" ver telde een correspondent van de N.R.Crt. het volgende relaas: Het was precies 5 minuten over elven, toen de aanvaring is gebeurd. Het was vrij dik van den mist, doch niet zoo dicht of wij konden nog wel een mijl of tien loopen. Wij waren ledig op reis van Riga naar Ant werpen op op dat moment op 15 mijl dwars van IJmuiden. Plotseling liep de Schwalbe in een mist bank, waar de nevels veel dichter waren dan wij tot dusver hadden gehad. Doordat wij al in een mistige streek hadden geze ten en het bovendien nog heel donker was, heeft men bij ons aan boord dien bank niet kunnen opmerken. Op hetzelfde moment, waarop wij in de mistbank raakten, doemde daar uit vlak voor ons een ander schip op, dat achteraf de Westfalia bleek te zijn. Het schip was toen al zoo dicht bij. dat, toen wij het za gen, 't al boven op ons zat ook. De bei de schepen liepen met de koppen op elkaar, beide iets aan bakboord zijde. De Westfalia had graan in en lag diep geladen. Het schip zal op dat oogenblik een vaart van ongeveer 8 mijl hebben ge- loopen. Onmiddellijk na de botsing schuur de de Westfalia wat zijwaarts af. De twee de stuurman, die bij ons de wacht op de brug had, zette de schcepstelegraaf op volle kracht achteruit. Maar het spreekt vanzelf, dat men niet zoo heel spoedig de vaart uit een schip heeft. Ons bakboordanker was in de scheepswand van de Westfalia gedrongen en bij het langs elkaar schuren van de beide schepen heeft het de scheepshuid van dat schip van het voorschip tot aan de midscheeps opengere ten. Als gevolg van de schok is de lading graan overgekomen, waardoor de Westfalia opeens sterke slagzijde maakte en het zee water met kracht door het breede gat naar binnen stroomde. Daardoor was het schip niet meer te houden. In den mist raakte het schip, toen het eenmaal weer los was van de Schwalbe. weer spoedig uit het gezicht, maar naar de geredden ons later vertelden, heeft het geen 5 minuten geduurd of het is als een baksteen gezonken. Kapitein met het schip In de diepte verdwenen. De mannen van de Westfalia die ter kooi lagen, zijn dan ook allen verdronken. Zij die wakker waren zijn naar het dek gerend, waarvan zij letterlijk zijn afgespoeld. De kapitein van de Westfalia, die op de brug stond op het mament van de aanva ring toen hij zag dat rijn schip reddeloos verloren was. is naar beneden gegaan om de scheepspapieren te halen. Alles is even wel zoo snel in zijn werk gegaan dat hij geen kans meer heeft gehad terug aan dek te komen. Hij is met het schip in de diepte verdwenen. Zoodra er voldoende vaart uit de Schwalbe was hebben wij een sloep ge streken. Dit is zoo spoedig gelukt dat wij de sloep reeds binnen 10 minuten nadat de aanvaring was gebeurd in het water hadden. Met deze sloep en later ook met de Schwalbe zelf is geruimen tijd op de plaats van de aanvaring gezocht. Eén geredde licht gewond. Op de plek hadden wij al spoedig acht leden van de equipage van de Westfalia zwemmend of drijvend op luiken of ander wrakhout aangetroffen. Deze acht rijn alle door de sloep opgepikt en daarna aan de Schwalbe overgegeven. Daar heeft men hen dadelijk van droge kleeren voorzien en ter kooi gelegd. Een hunner had nog een klap van een vallend stuk ijzer gekregen, maar bij was gelukkig niet ernstig gewond. De Schwalbe heeft terstond van de raim.p draadloos melding gemaakt, waarop de red dingboot van IJmuiden, de Neeltje Jacoba, is uitgevaren. Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT: Verwachting: Zwakke tot mati ge Zuidoostelijke tot Zuid westelijke wind, nevelig tot zwaar bewolkt, weinig of geen regicn, weinig verande ring in temperatuur. Verdere vooruitzichten: Waar schijnlijk betrokken met kans op lichte regen. Barometerstand hedeomorgea 8 aar 764 Noord-China 30 October onafhankelijk Chineezen melden successen uit HopeL De Japansche generale staf blijft volgens Havas, een diep stilzwijgen bewaren over dei\ toestand in de provincies Sjantoeng en Sjansi, waar de Japanners, naar de Chi neezen melden, ernstigen tegenslag ondervonden hebben. Aan het front van Sjantoeng hebben de Japanners hun opmarsch naar de Gele Ri vier gestaakt, „om versterkingen af te wachten." Intusschen maken de Chineezen, blijkens een U. P. telegram uit Shanghai, melding van verdere successen aan het front in Noord-China. Volgens deze berichten zouden de Chi- neesche troepen aan de spoorlijn Tientsin- Poekau weder de provincie Hopei zijn bin nengedrongen en de stad Ningtsin, 64 kilo meter ten Noord-Oosten van Tehtsjau heb ben bezet. Tehtsjau is een belangrijke stad aan het Keizerskanaal in het Zuiden van de provincie Hopei. Un. Press geeft de volgende lezing over den toestand in het Noorden: In den strijd in Noord-China is, naar de meening van buitenlandsclie militaire des kundigen, thans de eerste phase afgesloten, behalve in de provincie Sjansi, waar dc Japanners langzaam oprukken naar de hoofdstad TaiJoean. Aan den grooten troepen-aanvoer is, naar men meent een einde geko men. Ten bewijze hiervan wijst men op de treinen vol militairen, die grootendeels afkomstig uit Ping-IIan Fengtai reeds verlaten hebben met bestemming naar Tientsin. Uit Tong Sjan wordt voorts gemeld, dat groote Japansche transporten van. Tientsin naar Mandsjoekwo zijn vertrokken. Men is van moening, dat Japan een con-, tingent van zestigduizend man voldoende vindt als garnizoen in het veroverde gebied. Conferentie van Mongoolsche vorsten Uit Chineesche bron wordt vernomen, dat vorst Teh de Mongoolsche vorsten voor een groote conferentie in Soei Joean, de voor malige hoofdstad van Mongolië, heeft bij eengeroepen. Zooals men weet, is vorst Teh een vriend van Japan. Men verwacht, dat op deze conferentie zal besloten worden tot samenvoeging van de provincies Tsjahar en Soei Joean tot een autonoom Mongoolsch rijk. Laatste ronde te Sjanghai? Nu generaal Matsoei, de chef van het Ja pansche expeditioleger, zelf naar het front is vertrokken, is, volgens Un. Press, ook de laatste ronde van den strijd in Shainghai ingeluid. Ondanks den hardnekkigen tegenstand van de Chineezen trekken de Japansche troepen den ring rond Tsja—Pei, Ta—Tsang en KiangWan steeds nauwer samen en naderen zij steeds dichter het Noorderstation De Chineesche instanties geven toe, dat de Chineesche troepen tijdens de gevechten van gisteren 3500 dooden en gewonden ver loren hebben, doch voegen hieraan toe, dat de Japansche verliezen even groot zijn. Havas maakt echter melding van enkele Chineesche successen. Naar het blad Ta- koeng Pau meedeelt hebben de Chineesc-he troepen aan het front voor Sjanghai Kat- sja Pailoe hernomen. Verder zijn de Ja pansche troepen in den sector Kwangfoe onder'druk van de Chineezen teruggetrok ken. De woordvoerder van het Chineesche hoofd kwartier heeft medegedeeld, dat de aanval van de Japansche troepen zich voornamelijk concentreert op den sector Tatsang. De te genstand van de Chineezen is evenwel niet verzwakt en zij hebben enkele kleinere successen geboekt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1937 | | pagina 1