Verzoeningspoging te Brussel begonnen
Dertiende partij afgebroken
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Weinig opiimisiische klanken
Mist over het land
Kerk moet zich niet met
politiek bemoeien
KUREN ii KOOPEH tij CLOECK
DONDERDAG 4 NOVEMBER 1937. 81e Jaargang. No. 10410.
Uitgave der N.V. v.h. Trapman Co. Schagen.
rWom'imt
CHIN A-JAPAN
Italië verwacht heelemaal geen resultaten
Te Brussel, de hoofdstad van het
land zonder kabinet, is gistermorgen
in de oude balzaal van het Acade
mie-paleis de negen-mogendheden-
conferentie begonnen, met het doel
een regeling voor het Verre Oosten
te treffen.
Minister Spaak, de Belgische minister van
Buitenlandsche Zaken, hoopte in zijn ope
ningsrede, dat nuttig werk zou worden ver
richt-
Achtereenvolgens werd nog gesproken door
den Amerikaanschen minister van buiten
landsche zaken, Norman Davis, den Brit-
schen, Eden, het hoofd van de Italiaansche
delegatie Aldrovandi den Russischen verte
genwoordiger Litwinof en den Chineeschen
Wellington Koo.
Alle sprekers wezen op den ernst van den
toestand en de groote moeilijkheden, welke
zich voordoen om uit de klem te geraken.
Geen reden tot optimisme.
De wil is goed, maar de diplomatie is
zwak.
Wij zouden overdrijven indien wij be
weerden, dat de verschillende delegaties het
resultaat van de besprekingen der negenmo-
gendhedenconl'erentie met optimisme tege
moet zien, schrijft het Hdbld. in een com
mentaar.
Norman Davis vertolkte het algemeene ge
voelen toen hij verklaarde, dat de conferen
tie niet is bijeengeroepen om wonderen te
verrichten. Zij mag zich reeds gelukkig prij
zen indien zij een grondslag vindt waarop
een aanvaardbare overeenkomst tusschen
China en Japan tot stand zou kunnen ko
men.
Zal dit echter mogelijk blijken?
Een Italiaansch stortbad.
Blijkens de rede van den Italiaanschen
gedelegeerde graaf Aldrovandi Marescotti
zou zelfs deze beperkte daad buiten het be
stek van de conferentie vallen. Hij is van
meening, dat de conferentie slechts wenschen
kan uitspreken, indien zij geen rekening
houdt met de werkelijkheid en deze werke
lijkheid is, dat hetgeen boven de macht der
conferentie gaat, de diepere oorzaken van
het Chineesch-Japansche geschil uit te ma
ken.
Maar nu wij eenmaal bijeen zijn geko
men, zcide spreker, is het eenig nuttige
werk, dat wij kunnen verrichten, twee par
tijen ertoe te brengen rechtstreeks met el
kander in onderhandeling te treden. Is dit
eenmaal bewerkstelligd, dan hebben we
hier verder niets meer te doen.
Deze rede van den Italiaanschen gedele
geerde werkte als een stortbad op de ver
gadering, die zich opzettelijk van bijval
onthield. Vooral in de Engelsche en in de
Amerikaansche delegatie bleek men over de
Italiaansche uitlatingen zeer ontstemd.
In de namiddagzitting legde Litwinov een
verklaring af, waarin hij waarschuwde te
gen het euvel dat zijn inziens tot dusver alle
internationale conferenties heeft geken-'
merkt.. Maar al te vaak verlieten zij, voor
al als zij }vat langer duurden, haar eigen
lijke en voornaamste doel uit het oog.
De aanklacht van Wellington
Koo.
Groote belangstelling toonde de
conferentie vooral voor de breed op
gezette rede, waarin de leider van
de Chineesche delegatie Wellington
Koo het standpunt van China uit
eenzette. Hij constateerde dat Japan
niet alleen de integriteit van China,
maar tevens het negenmogendhe-
denpact heeft geschonden.
De Japansche troepen hebben thans reeds
drie provincies geheel bezet, die 30 mil-
lioen inwoners en een gezamenlijke opper
vlakte van 700.000 K.M2. hebben, d.w.z. een
gebied zoo groot als Engeland en Duitsch-
land samen. Twee andere Chineesche pro
vincies, die gedeeltelijk door Japanners zijn
hezet, tellen 45 millioen inwoners en heb
ben een oppervlakte van 340.000 K.M2.,
d.w.z. een gebied zoo groot als het ko
ninkrijk Italië.
Alles wijst er op, zoo betoogde Welling
ton Koo, dat Japan voornemens is zijn ac
tie tot iedcren prijs voort te zetten. Het is
een oude Japansche traditie om telkens,
opnieuw stukken van China af te scheu
ren. Schep laakte spr. de bevordering door
Japan van den smokkelhandel, die ten doel
heeft de Chineesche financiën te ontwrich
ten en niet minder scherp laakte hij den
invoer van opium en andere middelen, waar
mede Japan probeert de Chineesche bevol
king moreel te knakken.
Daarenboven heeft Japan steeds de hand
in het spel bij het uitlokken van opstan
dige bewegingen in China. In Noord-China
voeren talrijke Japansche agenten hun ver
iderfelijke actie-
In den breede bestreed Wellington Koo
de verschillende argumenten, die Japan
ter motiveering van zijn politiek van ge
weld aanvoert:
De Chineesche regeering kweekt geen an-
ti-Japanschen geest en werkt het. commu
nisme niet in de hand. Integendeel, zij is
erin geslaagd de Chineesche communisten
te bewegen hun gewapende organisatie te
ontbinden.
China wenscht dien vrede, maar
het is uit zelfverdediging tegen den
Japanschen aanval verplicht de wa
penen te voeren. Het wil echter geen
vrede tot iedcren prijs. Zoolang Ja
pan zijn aanvallen voortzet, zal
China zich teweer blijven stellen.
Het wil een vrede gebaseerd op art.
1 van het negen-mogendheden-pact
en zal voor geen offer, hoe groot
ook, terugschrikken, om zulk een
vrede te verkrijgen.
Hedenmiddag komt de conferentie in een
zitting met gesloten deuren bijeen Naar ver
luidt zou Eden voornemens zijn in deze
besloten vergadering voor te stellen een
tweede uitnoodiging aan Japan te zenden.
In Japansche kringen te Brussel nam
men gisteravond ten aanzien van dit ver
meende Engelsche voornemen een zeer ge
reserveerde houding aan. Men meende te
kunnen verzekeren, dat een eventueele
tweede uitnoodiging in Tokio een even on
gunstig onthaal zou vinden als de eerste.
De Japansche regeering staat op het stand
punt, dat het conflict in het Verre Oosten
slechts door de twee betrokken landen in
onderling overleg kan worden geregeld
hetzelfde standpunt dus dat door den Ita
liaanschen gedelegeerde was ontwikkeld
en dat derhalve de conferentie te Brussel
volkomen doelloos is.
Handelsbetrekkingen
tusschen Engeland en
het rechtsche Spanje
Er wordt een algemeen agent be
noemd.
Naar verluidt zullen voor het einde dezer
week de definitieve maatregelen inzake het
tot stand brengen van geregelde handelsbe
trekkingen tusschen Londen en de autoritei
ten van Salamanca gepubliceerd worden.
Vermoedelijk zal door Engeland een alge
meen agent, worden benoemd, die de Brit-
sche belangen te Burgos zal behartigen. Deze
agent zou dan sir Robert Macleod Hodgson
zijn, die Engeland als zaakgelastigde heeft
vertegenwoordigd te Moskou. Als assistent
zou hij I-Iarrington Thompson, den eersten
secretaris van de Sritsche ambassade te
Hendaye naast zich krijgen.
De volmachten, welke Hodgson verleend
zouden worden zouden grooter zijn dan
die van een eenvoudige handelsmissie, zoo
als de Sovjet-Russische handelsmissie voor
de erkenning van de Sovjet-Unie door En
geland. Behalve beide genoemde agenten
zouden nog een aantal plaatselijke agenten
worden aangesteld in de voornaamste ste
den van het door generaal Franco gere
geerde gebied.
In de voormalige balzaal van dit ge
bouw, het „Palais des Academies" te
Brussel, werd gisteren de conferentie
over het Verre Oosten geopend.
Schiphol potdicht
Schtepvaart gestremd.
Nadat zich gisteren in den loop
van den dag op verschillende plaat
sen nevel-verschijnselen hadden voor
gedaan, was tegen den avond een
groot, gedeelte van het land - vooral
de strook langs de Noordzee in
een dichten mistsiuier gehuld.
De scheepvaart op het Noordzee
kanaal kwam hierdoor zoo goed als
geheel stil te liggen.
In de avonduren moesten acht schepen
tusschen Hembrug en Velserbrug Vastma
ken. Hiertoe behoorde het motorschip „Jo-
han van 01denbarnevelt', van de stoomvaart
maatschappij „Nederland", dat des mid
dags om half vier van Amsterdam naar
Indië was vertrokken. Het schip ligt thans
ter hoogte van Buitenhuizen, bij 't zijkanaal
B.
Met een sleepboot van de reederij Goed
koop zijn tegen middernacht ongeveer 140
personen, die zich op de „Johan van Olden-
barnevelt" bevonden om bloedverwanten
en kennissen tot IJmuiden te vergezellen,
van boord gehaald..
De overige schepen, die niet verder kon
den varen zijn de „Soemba" van de Neder
land, en de „Helena Rush", beiden op weg
naar de Amsterdamsche haven en de „Ajax"
(KNSM), „Waterland" (Kon. Holl. Lloyd)
„Rhein", Audacity" en „Bonunar" alle uit
gaand.
Luchtdienst op Londen gehandi
capt.
Wat het luchtverkeer betreft, kan
gemeld worden, dat Schiphol des
avonds potdicht zat, doch dit leverde
geen bezwaren op, aangezien het
geheele luchtvaartverkcer voor het
zoover was, nagenoeg op normale
wijze kon worden afgewikkeld.
Nagenoeg, want de laatste diensten naar
en van Londen werden door den opko
menden mist gehandicapt.
an xIoxi-Dn.
Het uittreden van Tweede
Kamerlid van Houten uit Gere
formeerde kerkgemeenschap.
Streng getuchtigd wegens lid
maatschap Chr. Dem. Unie.
Naar aanleiding v.
den overgang van 't
lid der Tweede Ka
mer den heer H. van
Houten van de Gere
formeerde tot de Ne-
derlandsch Hervorm
de kerk, schrijft het
dagblad De Neder
lander onder meer 't
volgende: „De heer van Houten is tot dezen
stap gekomen omdat hem door de Gerefor
meerde kerk van zijn woonplaats moeilijk
heden in den weg werden gelegd wegens
zijn lidmaatschap van de Ch. Dem. Unie.
Zoo zou hij van het avondmaal
geweerd zijn, terwijl hij niet zou zijn
toegelaten tot het beantwoorden van
de vragen bij don doop van een zijner
kinderen.
Indien dit juist is en wij hebben .geen
enkele reden daaraan to twijfelen moet
het ons toch van het hart, dat wij 't zeer
betreuren, dat het deze redenen zijn geweest,
die den heer Van Houten tot zijn overgang
naar de Nederlandsch Hervormde Kerk heb
ben gebracht. Wij aarzelen niet, deze wijze
van tuchtoefening een allerbedenkelijkst
verschijnsel te noemen. Men mag nog zoo
veel bezwaren hebben tegen de C.D.U., maar
men zal toch aan moeten nemen, dat deze
groep ernst wil maken met het Christendom.
Indien dit voor de kerk niet genoeg is, dan
dreigt haar het gevaar, dat zij zich gaat be
geven in een beoordeeling van politioke stel
lingen.
De „Nachtegaal"' die onder commando
van piloot van Bal kom om vij uur met
negen passagiers naar Londen was vertrok
ken, moest na ruim een half uur vliegen,
ongeveer ter hoogte van het lichtschip
„Noordlhinder" de reis opgeven, Om tien
minuten over zes is de machine veilig op
Schiphol teruggekeerd. Het laatste toestel
van Londen, dat om zes uur van Croydon
moest vertrekken, is geannuleerd.
Het nachtpostvliegtuig dat normaal om
11 uur naar Keulen had moeten vertrekken
heeft geruimen tijd gewacht cn is ten slotte,
toen het iets was opgeklaard, om bij
half één opgestegen.
Stoomschip aan den grond, doch
weer vlotgekomen.
Het uitgaande Nederlandsche S.S. „Meer
kerk" op weg naar Amsterdam is gister
avond tijdens dichten mist, even boven.
Maassluis aan den Zuidwal, bij Dukdalf
Groen 15 aan den grond gevaren.
De „Meerkerk" is een schip van de Ver-
cenigde Nederlandsche Scheepvaart Maat
schappij te Den Haag. Het heeft een bruto-
inhoud van 7.995 ton.
Hot schip is gisternacht met rijzend water
vlot gesleept door de sleepbooten „Witte
Zee" „Maas' en „Rotterdam".
De spoorwegen hebben van den mist
maar weinig last ondervonden. Te Amster
dam werden speciale mis tm-aat regelen ge
troffen om de veiligheid te dienen en de
rangeerbewegingen vlot te doen vorloopen.
De meeste binnenkomende treinen hadden
slechts één tot twee minuten vertraging.
Meer vee in de
Wieringermeer
Verhooging aantal biggenmerken
en kalverschetsen.
De minister van Economische Zaken heeft,
aldus de Msb., voor de provincie Noordhol-
land het aantal in 1937 toe te wijzen biggen
merken met 350 en 't aantal kalverschetsen
met 100 verhoogd. Van deze verhoogingen
mag uitsluitend worden gebruik gemaakt
ten behoeve van nieuwe bedrijven in de
Wieringermeer.
En hoezeer wij er ook naar ver
langen, aldus het blad, dat de kerk
zich sterker bewust wordt van haar
verantwoordelijkheid ten opzichte
van het sociale leven, wij gelooven
dat de kerk zich er, terwille van de
opdracht, die haar is gegeven, zorg
vuldig voor zal moeten hoeden, het
terrein te betreden van de politiek
in den zin van practische staat
kunde.
En wij gelooven, dat een kerk, die
komt tot maatregelen als ten op
zichte van den heer Van Houten
zijn getroffen, hier de grens heeft
overschreden.
Is het dus allereerst om de kerk zelf, dat
wij dergelijke maatregelen meenen te moe
ten betreuren, ook voor het politieke leven
zien wij daarin een gevaar. Immers, licht
kunnen daardoor onzuivere verhoudingen
worden in de hand gewerkt. Het is te be
grijpen, dat de heer Van Houten de C.D.U.
niet heeft losgelaten. Maar zullen er niet
andex*en zijn, die een minder' vooraan
staande plaats in het politieke leven in
nemen en misschien minder sterk staan
hoe kunnen familieomstandigheden daarbij
fo.v. een rol spelen! die openlijk met de
C.D.U. breken, teneinde een conflict met de
kerk te vermijden, maar heimelijk die par
tij blijven steunen? Plet is om dezelfde re
denen, dat wij kerkelijke tuchtmaatregelen
tegenover hen. die de N.S.B. aanhangen,
onjuist zouden achten. Hoe verderfelijk
men het nationaal-socialisme ook mag ach
ten en niemand kan er ons van verden
ken geen oog ie hebben voor de gevaren
van deze strooming het zou verkeerd zijn
iemand alleen om zijn lidmaatschap van de
N.S.B. buiten de kerkelijke genieenschap te
sluiten. Wij vreezen, dat het de kerken,
die een anderen weg meenen te moeten vol
gen, op den duur zal berouwen".
Dit nummer bevat 8 pagina's
Wat komt voor het ambtenaren
verbod in de plaats?
REGEERING ZOU HET SYSTEEM
VAN PERSOONLIJKE TOETSING
WEER GAAN TOEPASSEN.
Naar aanléiding van het voorne
men der Regeering, wijziging aan te
brengen in de voorschriften nopens
het ambtenarenverbod, verneemt het
Utr. Dagbl., dat de Regeering van
plan is, om de z.g. lijst van verboden
vereenigingen geheel te doen ver
dwijnen en terug te keeren tot het
systeem van persoonlijke toetsing
van de gegadigden voor Rijksbetrek
kingen.
EERBER1CHT
DE BILT SEINT.
Verwachting: Zwakke Oostelijke
tot Zuidoostelijke wind, ne
velig tot half bewolkt, wei
nig of geen neerslag, aan
vankelijk kouder.
Verdere vooruitzichten: Waar
schijnlijk nog droog met
Oostelijke wind.
iarometersraod hedenmorgen om 775
EU WEALJECHIN.
Stand lijkt voor Aljechin nadeelig.
De gisteravond te Amsterdam ge
speelde dertiende partij tusschen
Eijwe en Aljechin om het wereld
kampioenschap schaken is na veer
tig zetten afgebroken in een stelling,
welke zeer moeilijk te beoordeelen is,
maar vermoedelijk nadeel oplevert
voor Aljechin. De partij wordt he
denavond 7 uur in den wintertuin
van „Krasnapolsky" voortgezet.
Het is zonneklaar, dat deze partij een hoog
tepunt in de match beteekent. Het is prac-
tisch ondenkbaar, dat «Kwee menschelijke
wezens zonder intermezzo partij na partij
complicaties zouden kunnen verwerken, zoo
als dat Woensdagavond is gebeurd.
En op welke wijze werden de complicaties
verwerkt!
De een, in het krachtgevende besef zijn
zekerheid terug te hebben gevonden, tot het
uiterste besloten zijn achterstand te verklei
nen de andere, geen duimbreed wijkende
en iedere gelegenheid benuttende om uit de
klem te geraken. Twee grootmeesters, veer
tig zetten lang onafgebroken hard tegen
hard. Een ongelooflijk schouwspel.
De wereldkampioen verbeterde dezelfde va
riant van de Slavische partij, welke ook in
de negende partij was toegepast, met een ac
tie, die Aljechin aanleiding gaf, zich in avon
turen te storten.
Deze avonturen duurden vrijwel onafge
broken tot den veertigsten zet en tenslotte
maar na hoeveel strijd blijken zij in het
nadeel van Aljechin te zijn uitgevallen.
Bij den 20sten zet offerde Euwe een pion
en de wijze, waarop hij zijn feitelijk gering
voordeel benutte, dwingen de grootste be
wondering af. Met den terugkeer van Euwe's
goede conditie is ook de spanning van de
match alsmede de onzekerheid van den uit
slag in ho.oge mate teruggekeerd.
De stand bij het afbreken, na den 41sten
zet van Wit (Euwe):
Wit: dr. Euwe. k fl, t b8, t d7, 1 e5, p bl,
pionnen f2, g2, h2.
Zwart: dr. Aljechin, k a7, t c2, t g7, 1 b6,
p f3, pionnen a5, f5, f7.
Do rijkdom van het schaakspel.
Toen Capablanca, kort nadat hij den ti
tel aan Aljechin had moeten afstaan, als
zijn meening bekend maakte, dat de moge
lijkheden van het schaakspel uitgeput be
gonnen te raken, en dat het tijd was, naar
nieuw materiaal te zoeken, waren velen
van oqrdeel, dat de .Cubaan den spijker op
den kop had geslagen, zulks op grond van
het zeer hooge remisepercentage in mees-
tertournooien.
Sindsdien zijn de gelederen van aanhan
gers dier richting dermate gedund, dat er
nog nauwelijks eenige beteekenis aan kan
worden toegekend. En terecht: in deze match
is het meer dan eens duidelijk geworden
(nog afgezien van het betrekkelijk geringe
aantal remisepartijen), dat de strategie en
tactiek van het schaakspel nog altijd onder
den invloed van de meest uiteenloopende
inzichten staat. Bijvoorbeeld: Aljechin houdt
de voortzetting 6. pc5 voor correct (vierde
partij), Euwe daarentegen heeft haar sinds
de eerste partij niet meer aangewend. Bo
vendien laten geen der beide spelers zich
door minder gunstige ervaringen met door
hen gekozen varianten afschrikken. Waar
mede maar gezegd moge zijn, dat de waar
de van het schaakspel niet afhankelijk is
van de uitslagen der partijen, maar uit
sluitend door de strijdlust zijner beoefena
ren wordt bepaald.
