Er dreigt gevaar!
Revuevereeniging Schagen
Ingezonden
Gevaar voor ons onderwijs!
Kantongerecht te Alkmaar
Maandag 15 November 1937
Tweede blad
OVERVOLLE KLASSEN NOPEN ONDERWIJZERS TOT EEN DRIL-
SYSTEEM, DAT NADEELIG IS VOOR DE OPVOEDING
VAN HET KIND.
Op Zaterdag 6 November 1.1. hebben, zoo
als gemeld, de onderwijzers uit Nederland
xioh door een grootsche demonstratie in den
Haag, tot de regeering gericht, om te pro
testeeren tegen hot schandelijke euvel, dat
op 't. oogenblik ons onderwijs bedreigt, het
euvel van de véél te groote klassen!
Jaren lang waren het alleen de in den
Bond van Nederlandsche Onderwijzers ge
organiseerde leerkrachten, die voor een be
hoorlijke leerlingenschaal propageerden.
Thans echter is de noodtoestand zóó erg ge-
Worden, dat alle onderwijzersorganisaties,
ook Christelijke en Katholieke, zich met el
kaar hebben verstaan en gezamenlijk bij de
regeeiing hebben aangedrongen op herzie
ning van den toestand waarin ons onder
wijs is geraakt door de langzame, maar ze
kere ondermijning, tengevolge van veel te
ver doorgedreven bezuinigingen. En het feit,
dat samenwerking is verkregen over dit
vraagstuk hoever overigens de principiëele
verschillen zich uitstrekken, is een veelzeg
gend bewijs van den ernst, waarmee alle
onderwijskrachten den toestand van ons
huidig onderwijs beschouwen.
Immers, alleen de dagelijksche, droeve
ervaring heeft hen dien ernst Ie eren ken
nen. Zij hebben den omvang van het ge
vaar steeds grooter zien worden en richten
zich dan ook nu niet alleen tot de regee
ring, maar ook tot het Nederlandsche Volk,
dat een zoo groot belang heeft bij het peil,
waarop het onderwijs staat.
Zeker, men hoort wel eens spreken over
groote klassen, men hoort wel eens klachten
over werklooze onderwijzers, over wacht
gelders en kweekeiingen met acte, die voor
een loon van f 25 per maand volwaardi-
gen arbeid moeten verrichten.
Maar wat er eigenlijk is vernield,
hoe ver ons onderwijs is afge
broken, dat beseft men alleen in
de kringen der onderwijzers zelf.
En daarom is het zoo noodig, dat
niet alleen aan de Regeering, maar
ook aan de ouders van schoolgaan
de kinderen eens duidelijk wordt
gemaakt, wat er dreigt aan gevaar
voor de toekomst der tegenwoordige
jeugd.
Wat toch ls er gebeurd?
In 1920 kregen wij van onzen eersten
minister van Onderwijs, Dr. de Visser, een
onderwijswet, waaronder wij in naam nog
altijd leven. Maar hoe die wet is verminkt,
blijkt wel uit de volgende vergelijking van
de aantallen leerlingen en onderwijzers in
1920 en 1936. De regeling geldt alleen voor
de lagere scholen.
In 1920 werd 1 leerkracht aangesteld op de
25 1.1., (in 1936 op 40 1.1.),
2 leerkrachten op nuax. 60 1.1. (in '36bp 801.1.)
3 leerkrachten op 90 1.1. (in 1936 op 130 1.1.)
4 leerkrachten op 134 1.1. (in 1936 op 185 1.1.)
5 leerkrachten op 179 1.1. (in 1936 op 235 11.1)
6 leerkrachten op 224 1.1. (in 1936 op 2S5 1.1.)
7 leerkrachten op 269 1.1. (in 1936 op 335 1.1.)
Uit deze cijfers ziet men, dat klassen van
40 tot 50 leerlingen liet normale gemiddelde
vertoonen. Maar uit het verslag van ver
schillende onderwijsinspecties blijkt duide
lijk, dat klassen van 5060 leerlingen hee-
lenuaal geen zeldzaamheid zijn. Het aantal
overbevolkte klassen zal in 1936 stellig
lager dan 50 0 0 zijn!
Nadeelen.
Welke nadeelen het samenpersen van zul
ke groote leerlingen-aantallen in klassen, die
daarop vaak niet berekend zijn, wel met zich
moet brengen, kan ieder weldenkend
mensch, ook zonder veel voorlichting begrij
pen. Een onderwijzer, die werkt in een klas
van normale grootte, kan zich met de kin
deren afzonderlijk bemoeien, kan zich met
hen vertrouwd maken, zoodat een belangrijk
deel van de karaktervorming, van de opvoe
ding tot een eerlijk, zelfstandig mensch, in de
school plaats kan vinden. Elke onderwijzer
weet, hoe graag kinderen zich uiten, elke
moeder kan er over meepraten, dat, volgens
haar kinderen, alles, wat „juffrouw" of
„meester" zegt, onaantastbaar is.
Natuurlijk wordt de vertrouwelijke
omgang onmogelijk in een klas van
50 of meer kinderen. Daar kan geen
kind afzonderlijk worden geholpen,
daar is het persoonlijk contact weg,
daar geldt maar één ding: De orde
moet gehandhaafd!
Onherroepelijk wordt dus de sfeer van
huiselijkheid de school uitgebannen, de juf
frouw of de meester wordt een ordebewaar
der en het dril-systeem, dat alle gelijk- en
ongelijkvormige kindernatuurtjes in éénzelf
de dwangbuis knelt, komt voor de gezellig
heid en de kameraadschap in de plaats. En
de niet. él te vlugge leerlingen, die in een
normaal geval nog eens een extra beetje door
de leerkracht worden gesteund, komen in de
groote klassen hoe langer hoe meer achter,
omdat er geen gelegenheid is tot persoonlijke
uitwisseling van gedachten. Zoowel de op
voeding als het onderwijs komen dus in ge
drang.
Ja, er moest bezuinigd worden! Ook op het
onderwijs. Maar was het daarom noodig, tel
kens maar méér kinderen bij elkaar te stop
pen, telkens maar weer millioenen te put
ten uit het ontslag van duizenden onderwij
zers?
Was het noodig, om 28 van de
bezuinigings-bedragen alleen te zoe
ken op het terrein van het onder
wijs?.
Het is waar, op het Hooger onderwijs is
niet zoo'n aderlating toegepast. Maar hoe
kan het voortgezet onderwijs aan zijn doel
beantwoorden, als het lager onderwijs te kort
schiet?
Het fundament van onze volks
ontwikkeling wordt ondergraven.
Nederland bouwt de laatste jaren aan
bruggen en dijken, maar zou iemand het in
z'n hersens halen, om den ondergrond van
die bouwwerken zoo goedkoop en slecht mo
gelijk te maken, om geld voor iets anders
uit te winnen? En tóch doet onze regeering
precies met ons onderwijs, wat men met geen
enkel ander bouwwerk zou aandurven. De
grondslag van onze volksontwikkeling, de
basis, waarop ons volk zijn toekomst moet
bouwen, mag tot geen enkelen prijs verder
worden ondergraven! Want het kind van nu
is de volwassene van de toekomst.
En de menschonteerende toestan
den in de landen, waar het onder
wijs geheel een dril-systeem is gewor
den, waar de scholen in kazernes zijn
veranderd, waar men de kinderen
leert zwijgen inplaats van spreken,
waar de mensch een instrument is
geworden inplaats van een zelfstan
dig denkend wezen, die toestanden
moeten voor alle ouders een duide
lijke waarschuwing inhouden, dat
ons onderwijs in het vrije, democra-
tisch-denkende Nederland, zoo niet
ontaarden mag.
Kweekelingen met acte in het bij
zonder gedupeerd.
Uver de onderwijskrachten in het alge
meen willen we hier niet spreken. Maar één
groep onderwijzers moeten we, als een dui
delijk symbool van de ondeugdelijkheid der
bezuinigingsmaatregelen onzer Regeering,
nog eens noemen. De kweekelingen met acte
zijn volledig bevoegde onderwijzers, die door
een aantal vooruitstrevende gemeentebestu
ren zijn aangesteld boven het wettelijk aan-
tal leerkrachten. Die gemeentebesturen krij
gen van de Regeering niets vergoed voor
die leerkrachten. En zoo werken er op het
oogenblik in Nederland 3700 onderwijzers,
die onderwijs geven aan pl.m. 150.000 Neder
landsche kinderen, zonder dat de Regeering
één cent daarvoor betaalt! Er wordt tegen
woordig veel gepraat over vaderlandsliefde
en nationaliteitsgevoel. Maar een Regeering,
die een zóó groot deel van de bevolking van
haar zorg en bescherming uitschakelt, geeft
toch wel een zéér vreemd voorbeeld van
liefde tot het vaderland! Wij kunnen o i. al
leen maar trotsch zijn op onze natie, alleen
ons nationaliteitsgevoel verantwoorden, als
die natie in elk opzicht onze achting ver
dient. Niemand kan toch trotsch zijn op een
natie, die haar eigen jeugd, dus haar eigen
toekomst, benadeelt? Als het Nederlandsche
volk zijn plaats in de wereld wil handhaven,
als onze Nederlandsche natie haar goeden
naam op 't gebied van democratie en weten
schap eer wil aandoen, dan moet het Neder
landsche volk mèt de onderwijzers mee, alle
krachten inspannen» om verderen afbraak
van ons onderwijs te voorkomen. Voor alle
ouders, onverschillig welk soort onderwijs zij
voor hun kinderen verlangen, ligt hier een
taak. En een mooie taak, omdat het de toe
komst van hun kinderen niet alleen, maar
van het geheele Nederlandsche volk betreft!
W. KRUL.
SCHAGERBRUG.
Jan Baisman's nieuwe revue „Hoe
bestaat het!", in een proloog en
twee bedrijven.
Zij, die een opera bezoeken, concentrceren
zich enkel en alleen op den zang, zonder
daarbij veel te letten op actie en décor. Bij
operette-uitvoeringen begint ook de omgeving
waarin zich de handeling afspeelt, een
woordje mee te spreken en moeten de exe
cutanten een behoorlijke tooneel-routine
hebben, om het geheel naar behooren te doen
slagen. Al blijft, dat dient nadrukkelijk te
worden gezegd, bij de opertte.de zang een
der voornaamste onderdeelen. De revue stelt
andere eischen, moet wat het vocale betreft,
zeker voldoen, maar hoofdzaak is zulks in
geenen dccle. De revue is meer dan opera
of operette in de allereerste plaats een kijk
spel.
Aan decors, en costumes, aan handeling
en actie, aan de kleinste onderdeelen dient
de volle aandacht te worden gewijd. Ont
popt zich iemand bij de revue als een zan
ger van klasse, dan accepteeren wij dat
volgaarne en beschouwen zulks als een
welkom geschenk. Wij genieten er dubbel
van, zooals wij met graagte een smakelijk
gebakje bij de thee savoureeren.
En wanneer wij nu na deze inleiding een
en ander schrijven over Buisman's nieuwe
revue „Hoe bestaat het!", welke gisteravond
voor een stampvolle zaal in het Noord-IIol-
landsch Koffiehuis werd ten doop gehouden
en wij leggen dan bij de beoordceling de
maatstaf van het dilettantisme aan, dan
kunnen wij niet anders spreken dan van
een ferme, gezonde, levenslustige baby, die
z'n weg door het tooncelleven zeker vinden
zal.
Immers, er waait door deze revue, die als
kijkspel buitengewoon aantrekkelijk was,
een opmerkelijk frische wind en al is er
veel geborduurd op het stramien van het
variété, schade heeft dat geenszins gedaan.
Het geheel is geworden tot een cocktail,
waarop iedere mixer met recht trotsch kan
zijn.
Het zou ons inderdaad te ver voeren, om
alle 27 tafereelen, welke zich voor ons oog
ontrolden, aan een afzonderlijke bespre
king te onderwerpen Genoeg zij gezegd,
dat alles tezamen een goed en aanvaard
baar geheel vormde.
En wat ons bijzonder heeft getroffen is
het feit, dat de vertooning niet nadrukke
lijk werd heheerseht door één persoon al
leen, al willen wij volgaarne den heer
Buisman alle lof toezwaaien voor de wijze
waarop hij het geheel gedragen heeft. Met
groote waardeering ook moeten wij spre
ken over Freddy Groot, de kleine Maaike,
die wat zang en actie betreft bewonde
renswaardig mocht worden genoemd.
De muziek eil de arrangementen van Jo
van Stipriaan en Jasper en Meraike (de
heer en mevr. Groot) lieten zeker niet na
indruk te maken; de aardige vondsten wa
ren legio, en de gezonde humor vierde on
ophoudelijk hoogtij.
En laten wij niet vergeten de fraaie bal
letten, ingestudeerd door Alex Leonoff. Het
lenteballet was daarvan wel het allerbeste,
zonder aan de andere balletten ook maar
iets te kort te doen.
Want ook „De Harlekijns" met do solo-
dans van de dames Dcutckom en Breed de
den het bijzonder goed.
Het Weerhuisjc was een aardige vondst;
de kleine Maaike bracht ons den regen; de
jeugdige Leo Schenk, die op kranige wijze
z'n kleine rol vervulde, gaf ons den helderen
zonneschijn.
Het meeste succes had wel het Circus Oem-
papah, ofschoon het niet direct tot de meest
attractieve tafereelen kon worden gerekend.
Zoowel de finale van het eerste, als die
van het tweede bedrijf vormden een mooie
afronding. De slotfinale, vooral was een
kostelijke vondst.
En als we' nu nog vermelden, dat aan de
costumes, veiwaardigd door Ina Bécude, aan
de decors van Jan Koning en aan do grime,
verzorgd door IJ. Veenis, de grootste zorg
was besteed, dan gelooven we, dat we met
een gerust hart kunnen zoggen, dat de twee
de uitvoering nog meer de moeite waard
zal zijn als deze première, omidat dan de
kleine foutjes, die de opvoering van gister
avond aankleefden, door de regie ongetwij
feld verholpen zullen zijn.
Voor dilettanten inderdaad een prachtige
prestatie de opvoering van deze levendige
revue, waarvoor gaarne onze warme hulde!
C.t.B.
n. o. g.
De November-vergadering van de afdec-
ling Schagen van het N.O.G. was goed be
zocht. Na lezing der notulen, die onveran
derd goedgekeurd werden, deelde de voor
zitter moe, dat naar alle waarschijnlijkheid
volgend voorjaar een Inspectie-vergadering
gehouden zal worden.
Het Ondersteuningsfonds deed een oproep
om dit fonds vooral te gedenken. De moei
lijke tijden vragen steeds meer. Dit jaar is
al een zeer fcroot bedrag uitgekeerd.
Ontvangen waren de boekjes „Er dreigt
gevaar!" Deze brochure is uitgegeven door
de groote onderwijsorganisaties en wijst op
den noodtoestand bij ons onderwijs. Klas
sen van 50 en 60, ja zelfs van 70 kinderen
komen meermalen voor.
De Voorzitter dood verslag van de mee
ting in Den Haag tegen de groote khissen
en voor verlaging der leerlingenschaal.
Een onderzoek door de afdecling inge
steld toonde aan, dat in onze omgeving
geen scholen zijn, die opgeheven kunnen
worden. Voor slechts één school zal een
besluit tot niet-opheffing behoeven te wor
den genomen. De aandacht der betrokken
autoriteiten zal hierop gevestigd worden.
Levendige discussie ontstond over de
vraag, of het wonschelijk is om op Ouder
avonden het werk der leerlingen te ex-
poseeren. De conclusie, die uit de besprekin
gen getrokken werd, was, dat het tentoon
stellen van het werk niet gewenscht is. In
dien men hiertoe toch overgaat, dan zij 't
hoogstens zoo, dat de ouders alleen inzage
krijgen, van het werk hunner eigen kinde
ren.
Daar niemand iets voor de rondvraag had,
sloot de voorz. deze zeer geanimeerde ver
gadering.
Schagen.
NOODLOTTIGE AANRIJDING TUSSCHEN
MOTORFIETS EN AUTOBUS.
De zich als de drukker Wilhelm PI. uit
Schagen voorstellende verdachte, kwam
met behulp van een stok de zaal binncn-
loopen, wat het gevolg is van een botsing
tusschcn zijn motor en een autobus op den
Kanaaldijk, d.d. 17 Juli, waarbij de motor
rijder zoodanig werd gekwetst, dat hij na
IS weken sukkelen, nog niet genezen kon
worden verklaard. Het ergste was dat de
aanrijding op zijn rekening werd gescho
ven en de heer W. Kieft, voorheen verze
keringsagent, thans agent van politie te
Den Haag, een in keurige rapportstijl ge
stelde verklaring ton nadeele van den on-
gelukkigen drukker aflegde. De drukker
deed zijnerzijds een verhaal van zijn misè
res.
Hij was uitgekafferd door zekeren B!., de
man van de autobus. Later had die heer BI.
hem in het ziekenhuis bezocht en leek bet
hem nog zoo'n kwaaie kerel niet, maar die
meening veranderde toe -de barmhartige
Samaritaan hem een rekening van de toe
gebrachte schade liet zien.
Gelukkig was de kantonrechter niet zoo
ongevoelig en nam het reeds ondergane leed
zoodanig in aanmerking, dat met f 4 boete
subs. 2 dagen hechtenis werd volstaan.
Schagen
PIET DOET BETER ZIJN KLANTEN MET
EEN KINDERWAGENTJE TE BEZOEKEN.
De winkelier Pieter M. uit Wieringen doet
in Schagen drukke en goede zaken en zijn
auto loopt dan ook figuurlijk op asphalt. Als
er nu maar in Schagen dat vermaledijde
verkeersverbod niet was bijgekomen. Als
Pieter M. met zijn auto op de Gedempte
Gracht arriveert om zijn klanten te bedie
nen en wat, lang wordt opgehouden, dan
verschijnt de cerberus, veldwachter Flapper
met zijn bonboekje en verricht de gebruike
lijke ceremonie, die heden de winkelier voor
den kantonrechter bracht. Hem werd den
gulden, maar onpractischen raad gegeven,
z'n auto gedurende zijn zakenbezoek in een
garage op te bergen, doch de heer M. repli
ceerde dat hij dit vehikel op zijn tournee
door Schagen onmogelijk kon missen. Bo
vendien beweerde hij nog dat men er over
dacht om alsnog in dit bijzondere ge
val ontheffing te verleenen. De burgemeester
had hem feitelijk reeds vergunning gegeven,
doch het scheen dat het geheugen van bur
gervader Cornelisse ten dien aanzien niet
bijster sterk was, althans had deze magi
straat verklaard, dat hij daarvan absoluut
onkundig was! Enfin Piet kwam er voor dit
maal met slechts f 1.boete of 1 dag af,
maar als hij nu nog eens met dit watertje
voor den dok Ier komt, zal de medicijn wel
duurder worden.
Invoer van groenten in Duitsch*
land stijgt.
In September van dit jaar werden in to
taal 68253000 K.G. groenten, fruit en zuid
vruchten, ter waarde van R.M. 16.103.000 in
Duitscliland ingevoerd tegen 58.881.000 K.G.
ter waarde van R.M. 15.443.000 in dezelfde
maanden van 1936. De sterkste verhooging
vertoonden de groenten, die in vergelijking
met September 1936 met 65 naar de hoe
veelheid en 49 naar do waarde stegen.
Maximum prijzen.
De maximum prijzen ten aanzien van naar
Duitscliland te exporteeren producten niet
recht van betaling over de clearing, zijn be
paald op 7.50 v. bloemk. f 30.voor kas-
booncn, f 32.— voor druiven, f 7,— voor peen,
f 15.voor spruiten en f 30.voor stokto-
maten.
Slultkool naar Hongarije.
Tusschen de onze en de Hongaarsche re
geering is een handelsovereenkomst tot
stand gekomen. Voor een uitgebreid aantal
artikelen, waaronder sluitkool, zijn thans
invoercontingenten in Hongarije vastgesteld,
waarvoor door de Hongaarsche regeering de
benoodigde deviezen zullen worden verstrekt
op aanvrage van de importeurs volgens do
in Hongarije geldende bepalingen. Het over
eengekomen contingent voor sluitkool be
draagt 1000 ton.
Uienexport.
Groote belangstelling bestond in de afge-
loopen maand voor uien, een verheugend
verschijnsel voor Langendijk. De uitvoer be
droeg i9.671.000 K.G. tegen 21.478.000 K.G. in
dezelfde maand van 1936. Verreweg het groot
ste gedeelte ging naar Engeland, n.1.
17.812.000 K.G. De uitvoer uit Noordholland
was bijna driemaal zoo groot als in October
1936.
St. Nicolaas-attractle.
Meer dan 100 winkeliers hebben zich op
gegeven voor de deelname aan de St. Nico-
laasattractie, uitgaande van-de Langendijkcr
WinkeHersvereeniging.
Bazar Doopsgezinde kerk.
De bazar van de Doopsgezinde kerk heeft
een voordeclig saldo van ruim f 400 opge
leverd.
XOORVSCHAnWOUDE
SCHAKEN
le klas.
Wit Zwart.
D. KoornN. Kaan 10
W. KaanII. Stins 01
J. KroonII. Bon wens 10
.1. Klinkert—K. Bierman afgebr.
2c klas
J. DoutekoroK. de Vries 01
M. KuilmanJ. Bouwons afgbr.
3c klasse.
G. KeppelII. Kuiper 10
J. IleidsmaH. Kramer 01
S. de VriesC. Witsmeer afgebr.
4e klas
Jb. BakkerJ. Velgers 01
G. van LoenonG. Wijtc 10
Jb. BckkerH. v. d. Ham 01
G. WijteJ. Kamper 01
Jb. RakkerJ. Visser 01
Jb. MoraalG. Wijte 10
DE BONTE DINSDAGAVONDTREIN.
Naar wij vernemen zal op 1 December
a s. alhier een opvoering plaats vinden van
A.V.R.O.'s Bonte Dinsdagavondtrein.
ZUIDSCHARWOUDE.
KOLVEN.
Bij de gisteren in de kolfbaan van den
heer Th. Rijper gehouden kolfwedstrijdem
van den Langendijker Kolfbond was do
uitslag de volgende.
Korpswedstrijden, Eerste klasse.
Op Maat, Zuidscharwoude: P. Molenaar
140 p.; P. Groet 111 p.; C. Berkhout 143 p.
Totaal 394 p.
Vriendenkring. Noordscharwoudc: C. Lan
gendijk 129 p.; g. Deutckom 136 p.: g. Hod
139 p.; totaal 404 p.
Gezellig Samenzijn, Zuidscharwoude: G.
Mettes 148 p.; Th. Rijper Sr. 147 p.; Th,
Rijper Jr. 157 p. Totaal 452 p.
Onder Vrienden, Oudkarspel: P. Kostelijk'
P" 128 p.; J. Schrieken 117
p. Totaal 370 p.
Volharding Oudkarspel: P. Langedijk 11G
3S1 p P' P' Gclder 141 p- Totaal
Tweede klasse:
,„?P Maat, Zuidscharwoude: P. v. d. Welle
Totaal' p.'lne P': J' Lecuwri" "1 p.
Triendrr.kring, Noordscharwoudc: T Kos
telijk 13o p.; L. Mallckote 127 p.; L. Dek
ker 145 p. Totaal 397 p.
Ons Genoegen. Noordscharwoude: K. Ttui-
Totaaf 384 l' lK 105 P': A' 87 P-
Volharding, Oudkarspel: L. Stokman fll
fakl 314 p P': K' Kat 121 p': To'
Pcrsoneele kolvers:
G. Langendijk, Oudkarspel 2e kl. 121 p.
*c vi" Dam- Noordscharw. le kl. 119 n
M. Vlug, Zuidscharwoude, 2e kl. 110 n
J. du Burck, Zuidscharw. 2c kl. 130 p.
Voor de Kolfcluh Gezellig Samenziin
is als Hoofdbestuurslid van den Ncd Kolf
bond benoemd de heer P. Bergen.
