Het Beloofde Land
Halifax te
B e r 1 ij n
De brug tusschen Europa en het
Verre Oosten
Engelschen, Joden
en Arabieren
Hitier wijst ook Zwitsersch
journalist uit
Beroemd
trapézewerker
verongelukt
Protest tegen anti-Joodsche
tentoonstelling
Nazi intelligentie
Geen Japansch „ultimatum"
aan Frankrijk
Wapens in geheime kelders
i
Jeruzalem, November 1937.
Wij scheepten ons ditmaal in Triest in, want wij wilden de reis op
een Italiaansche boot maken. Men kan immers nooit weten. Misschien
treft men toevallig een uit Abessindë afkomstigen Italiaan, die eens
kan vertellen, hoe het land zich onder Italiaansche heerschappij ont
wikkelt. Wanneer men den vorovcringsveldtocht der Italianen als
verslaggever heeft medegemaakt, is men nieuwsgierig, hoe het ver
loop van de dingen nu verder is geweest.
Wij werden echter teleurgesteld. Geen enkele Italiaan kwam aan
boord, maar daarentegen wel vele Joden, die hun geluk in hun nieu
wen, eigen staat willen beproeven of als pelgrim naar Jeruzalem
trekken.
De scheepvaartmaatschappijen, die den
dienst op Haifa onderhouden, weten van de
Joodsche emigratie naar Palestina een goed
zaakje te maken. Alles is voor ben in ge
reedheid gebracht: aan boord vindt men een
gchodstempel, een rituëele slagerij en zelfs
het bedienende personeel bestaat voor een
deel uit Joden.
Wanneer men af en toe brokken der
gesprekken dezer Joodsche emigran
ten opvangt, hoort men hen steeds
weer over den komenden Joodschen
staat sproken. Zij smeden toekomst
plannen en debattocren opgewonden.
Anderen weer bestudeeren ijverig in
Ilebrecuwschc leerboeken om niet to
zeer vreemdeling in eigen land to
zijn.
Onprettige ontvangst.
Na vijf dagen bereikten wij Ilaifa. Hier
werd de vreugde van mijn Joodsche mede
reizigers echter spoedig in diepe teleurstel
ling veranderd. Zij hadden klaarblijkelijk
verwacht in hun vaderland met open ar
men te worden ontvangen. Ontvangen wer
den zij inderdaad maar niet met de
vreugde van vrienden, doch met veel wan
trouwen door de Kngelsche autoriteiten.
Van land nf mag niemand aan boord ko
men. Het heeft wel iets weg van een qua
rantaine. Maar des te meer ambtenaren ver
schijnen nu op het schip. Een tiental Engcl-
sche officieren controleert de paspoorten
en papieren van de passagiers, die aan land
willen, uiterst nauwkeurig. Wanneer er ook
maar iets niet klopt, wordt de. landing ge
weigerd. Ook wij, die niet in Palestina wil
len blijven, moeten onze paspoorten inle
veren.
Tenslotte wordt ons paspoort tegen een
z.g. landingskaart ingewisseld. Op mijn
vraag: „Waarom zoo streng?" verklaart
de ambtenaar mij glimlachend: „Een maat
regel van voorzichtigheid tegen ongeoor
loofde immigratie. In de laatste jaren zijn
er heel wat meer mienschen het land bin
nengekomen, dan er visa's zijn gegeven."
-Wij gingen nu met onze papieren aan
land, maar moesten nog eénige controle
posten passeeren, alvorens wij in de eigen
lijke stad kwamen. Indien wij verwacht
hadden, een Oostersche plaats te zullen bin
nentreden, zouden wij bedrogen zijn uitge
komen. Met koortsachtige haast wordt hier
gebouwd; men mieent op het terrein te zijn
van een wereldtentoonstelling, welke spoe
dig moet openen. Bioscopen, theaters, café's,
die tegelijkertijd beurzen zijn, schieten als
paddestoelen uit den grond. Maar dit alles
past eigenlijk niet in het landschap en
maakt dan ook een onrustigen indruk. Het
is ook opvallend, dat vele Joden, die naar
Palestina geemigreerd zijn, zich hier nog
niet goed thuis voelen.
Onzekere atmosfeer.
Inderdaad hangt er over het gchccle land
een atmosfeer van onzekerheid en onrust,
welke zich sinds de publicatie van 't verdee-
lingsplan der commissie Deal nog ver
scherpt heeft. Zoowel Joden als Arabieren
voelen zich bedrogen en hun teleurstelling
komt op het oogenblik maar al te gemakke
lijk in explosieve uitbarstingen tot uiting.
Overigens hebben thans ook de Engelschen,
die sinds de opstanden van het vorige jaar
veel voorzichtiger geworden zijn, hun stel
lingen betrokken.
Maar de pan-Arabische gedachte
heeft in de laatste jaren veel aan
kracht gewonnen en de Arabieren
voelen zich klaarblijkelijk sterk ge
noeg, den strijd met de Joden op te
nemen. Het uitbreken van een der-
gelijken algemeenen strijd kan zeer
verst rekkende gevolgen hebben.
Voor de Engelschen is de huidige
situatie derhalve ook alles behalve
aangenaam. Een Engelsche briga
dier, die met zijn troepen bij Tcl-
Aviv ligt, verklaarde mij: „Er hangt
wat in de lucht maar wat cr ko
men zal, weten wij zelf niet en
daarom moeten wij voorzichtig-
hcidsmaalregelen treffen."
In deze woorden vond ik ook een verkla
ring voor het feit, dat bijna elk schip, het-
Het Palestijnsche probleem, de
Pan-Arabische beweging en de gang
van zaken in Irak brengen den
Oriënt als brug tusschen Europa en
het Verre Oosten opnieuw in het
brandpunt der politieke belangstel
ling. Wij hebben derhalve een bij
zonderen oorrespondent, die zich
naar Bagdad begeeft, verzocht, ons
zijn reisindrukken te willen weer
geven. Heden brengen wij zijn eer
sten brief.
welk van Europa komt en Haifa aandoet,
van Cypres muilezels en ezels naar Palesti
na brengt. Het zijn lastdieren voor de Brit-
sche bezettingstroepen en voor den strijd in
Palestina onontbeerlijk. Hot bezettingsleger
wordt eveneens aanzienlijk versterkt en
drukker dan ooit patrouillecrcn Engelsche
oorlogsschepen in het oostelijk deel van
de Middellandsche Zee. Want de Britten
weten heel goed, dat er door het ongelukki
ge verdeelingsplan in Palestina een situatie
is geschapen, welke elk oogenblik tot een
openlijken strijd tusschen Joden en Ara
bieren kan leiden. Want de Arabieren keu
ren onder geen voorwaarde de verdeeling
van dit land, dat niet slechts hun. maar de
geheele Mohammedaansche wereld heilig
is, goed. Zij eischen de onbeperkte souve-
reiniteit over geheel Palestina.
Protest-resolutie tegen de uitzet
ting van Ravoux.
De Berlijnsche correspondent van
de Bascler Nachrichten, Boeschen-
stein, heeft mededeeling ontvangen,
dat zijn verblijfsvergunning in
Duitschland, die op 25 November a.s.
afloopt, niet zal worden vernieuwd.
De federatie van dc buitenlandsche pers te
Berlijn heeft de volgcifde resolutie aangeno
men:
De laatste medewerker van de
wereldbekende artistentroep Codo-
na, die in een circus in de Parij-
sche wijk Montmartre bij een van
zijn meest sensationeele toeren aan
de vliegende trapéze een ongeluk
kreeg, werd zoo zwaar gewond,
dat hij zijn beroep wel zal moeten
opgeven. De wereldberoemde ar-
tistennaam Codona is met hem uit
de circnswereld verdwenen.
Aangezien Hitier geen Engelsch en Lord
Halifax geen Duitsch verstaat of spreekt,
zal Legalionsrat Schmidt van het ministe
rie van buitenlandsche zaken te Berlijn als
tolk optreden.
Het hoofdpunt van het programma speelt
zich dus niet ïn de hoofdstad, maar in de
Beiersche bergen af.
Lord Halifax heeft het intusschen wen-
schelijk gevonden zelf zijn eerste indruk
ken van het bezoek aan de jachttentoonstel-
ling op schrift te zetten en het vermeldend
waardige is minder de zakelijke inhoud,
dan wel de uiterst beminnelijke toon van
dit kleine exposé.
Hij constateert dat tijdens zijn bezoek de
zaal indrukwekkend vol was en dat dadelijk
de prachtige organisatie opvalt, naast den
uitnemenden smaak waarmee alles is op
gesteld.
Met een aardigen en toch ook in de gege
ven omstandigheden belangrijken wenk van
politieken aard schrijft Lord Halifax woor
delijk in aansluiting aan de opmerkingen
van generaal Göring: „van internationaal
standpunt gezien kan het in deze dagen niet
anders dan van groote waaide zijn dc sports-
men in de geheele wereld en de meeste
menschen zijn tot op zekere hoogte sports-
men er aan te herinneren, hoeveel din-
gen zij gemeen hebben."
Weensche geeft sluitzegels uit met
verdienstelijke Joden.
Irene Harand, de zelf „arische" uitgeefster
van „Gerechtigkeit, het weekblad „Tegen
rassenhaat en menschennood", schrijfster
van het boek „Sein Kampf, Antwort an Ilit-
ler", en leidster van de naar haar genoemde
beweging, heeft besloten, als protest tegen
de Münchener tentoonstelling „Der ewige
Jude", vijftig sluitzegels uit te geven met
portretten van de meest verdienstelijke Jo
den, voorloopig met Franschc, Engelsche en
Duitsche, binenkort ook met Poolschc, Tsje
chische en Servische teksten, aldus het Hsb.
Als eerste is reeds een zegel uitgekomen
met bet portret van Paul F.hrlich en het op
schrift „Antwoord op de Münchener tentoon
stelling „Der ewige Jude", en verder, onder
het portret: „Paul Ehrlich, Nobelprijswin
naar, Duitsche jood, heeft millioenen men
schen door zijn uitvinding voor gruwelijke
ziekte bewaard".
De eerstvolgende zegel zal het portret dra
gen van Ballin, met den tekst: „Schepper
van de Duitsche handelsscheepvaart, de
eenige Duitscher, die, uit smart over de ne
derlaag van zijn vaderland, zelfmoord pleeg
de, was jood".
De aanhangers van de Harand-bcweging
in veertig landen zullen voor de verbreiding
dezer zegels zorgen.
Overleg inzake Palestina
en Syrië
Informeel contact tusschen Enge
land en Frankrijk.
In antwoord op een desbetreffende vraag
in het Engelsche Lagerhuis gesteld, heeft
Lord Cranborne medegedeeld, dat er geen
sprake was van overleg tusschen de Britsche
en de Fransche regeering over de toekomst
van Palestina en Syrië, daar in beide geval
len dc mandaatmogendheden niet tegenover
eenig ander land verantwoording schuldig
zijn, docili slechts tegenover den Volkenbond.
Bij wijze van hoffelijkheid hebben de Fran
sche en Britsche regeering over de aangele
genheden informeel contact met elkander ge
had.
De Tcmps sprokkelt uit het zoo even ver
schenen eerde deel van het Duitsche All-
buch, de in nationaal-socialistischen geest
herziene encyclopedie van Meyer, aldus de
N.R.Crt, de volgende begripsbepalingen.
Echt (huwelijk) is het verbond tusschen
een man en een vrouw van hetzelfde ras,
die in volkomen gemeenschap leven.
Eer. Een mensch is slechts eer waardig
indien in hem het begrip van de Duitsche
eer geworteld is. Geheel de nieuwe ger-
maansche wereld steunt op de opvatting
van deze nieuwe eer.
Einstein. De jood Einstein heeft altijd' de
bedrijvigheid van een salon-bolsjewiek ont
plooid en is de uitvinder van de krankzin
nige relativiteitstheorie, een leer, die slechts
dank zij de ontzaglijke propaganda van de
joodsche wereldpers een zekere betockenis
gekregen heeft. Men kan haar geen waarde
toekennen, omdat ze op zeer abstracte ge
gevens berust.
Gezaghebbende kringen te Japan spreken
het bericht tegen, volgens hetwelk Japan
een „ultimatum" tot Frankrijk zou hebben
gericht, waarin gcëischt werd, dat de ver
zending van wapens naar China, via Indo-
Cliina, gestaakt zou worden onder bedrei
ging met een bezetting van het eiland Hai-
nan. Deze kringen hebben verklaard, dat
van de instelling der kustblokknde van
Zuid-China af, in het begin van September,
de Japansche minister van buitenlandsche
zaken den Franschen ambassadeur heeft
doen weten, dat Japan geen voornemens tot
-bezetting van Hainan had.
Opzienbarende vondst in Fransch
plaatsje.
De Paris Soir meldt, dat te Dieppe een
complot tegen de veiligheid van den staat
is aan liet licht gekomen. Het blad verklaart
verbazingwekkende inlichtingen te hebben
ontvangen over oen onderzoek, dat is inge
steld in de kelders van een familiépension
te Parijs.
Er zouden bij dat onderzoek wa
pens en een hoeveelheid munitie
zijn ontdekt. Voor het vervoer der
in beslag genomen goederen zijn
drie vrachtwagens noodig geweest.
De kelders van het bewust huis be
vatten geheime kamers met speciale
betonversterkingen. Er is o.m. nog
een hoeveelheid van 15 kg. ontplof
bare stoffen opgespoord.
In het geheel zijn, naar men verder ver
neemt, drie geheime bergplaatsen voor wa
pens en munitie ontdekt. Twee -personen
zijn in staat van beschuldiging gesteld. Het
is mogelijk, dat nog meer bergplaatsen zul
len worden opgespoord, daar het onderzoek
nog niet is nfgcloopen. In de afgeloopen da
gen zijn ook te Dieppe verscheidene arresta
ties verricht, die met deze zaak verband
houden. Zooals men weet zijn in September
reeds te Parijs die personen gearresteerd,
leden van het geheime genootschap der
„Cagoulards". De jongste arrestaties en in
beslag nemingen staan hiermede in ver
hand.
Istanboel gaat zijn
straten nummeren
Op verzoek van dc Turkschc overheid is
een Fransch deskundige naar Istanboel ge-
konten ter verbetering der verkeerstoestan
den in deze oude stad. Een onderdeel van
zijn verkeersplan, waarvoor hem 35.000 pond
is uitbetaald, zal het afschaffen der straat
namen zijn. In de plaats daarvan zal de
stad verdeeld worden in vier wijken: Noord-
Zuid, Oost, en West, welker straten en la
nen zullen worden genummerd, zooals in
Amerika. Een reden voor deze verandering
is, dat vele straatnamen in Istanboel moei
lijk te onthouden zijn en de inwoners dik
wijls verdwalen of zelfs vergeten, waar zij
wonen.
„Het officieele communiqué omtrent het
besluit van de Duitsche regeering den eer
sten correspondent van hel agentschap Ha-
vas, Paul Bavoux, uit te zetten, heeft een
pijnlijken indruk gewekt onder de leden van
de federatie. Herhaalde malen heeft de fe
deratie der buitenlandsche pers t<? Berlijn
haar protest en haar leedwezen uitgespro
ken ten aanzien van uitzettingen, die gelast
zijn tegen buitenlandsche correspondenten,
uitsluitend om redenen, die hun beroepsac
tiviteit betreffen.
De federatie spreekt wederom haar leed
wezen uit. Zij is er van overtuigd, dat der
gelijke maatregelen niet geschikt zijn om
misverstanden op te heffen en de jornalistie-
ke betrekkingen te begunstigen, die toch ge
roepen zijn den vrede in liet algemeen te
dienen. De federatie beschouwt liet als zeer
betreurenswaardig, dat men- geen afstand
doet van maatregelen, die op den duur het
ernstigste nadeel toebrengen aan de uitoefe
ning van het beroep van journalist in liei
buitenland, een beroep, dat zeer groote ver
antwoordelijkheid met zich mede brengt."
Deze resolutie is ter kennis gebracht van
den bevoegden dienst van het ministerie van
buitenlandsche zaken en van het ministerie
van propaganda.
Warschau krijgt
ondergrondsche
De gemeenteraad van Warschau heeft zoo
juist een speciale technische commissie be
noemd, welke een plan moet onderzosken
voor den aanleg van verscheidene onder
grondsche spoorlijnen in de hoofdstad. De
noodzaak van een dergelijke verbinding
doet zich steeds sterker gevoelen wegens het
toenemende verkeer. Het plan; dat de com
missie thans in studie neemt, voorziet in
den aanleg van twee metrolijnen tot. oen
totale lengte van 13 K.M., en wel een lijn in
de richting Noord-Zuid en oen in do richting
Oost-West. De tunnels worden gebouwd op
een diepte van 18 meter. Het volledige plan.
waarvan de uitwerking 35 jaar zal ver-
eischen, omvat oen aantal ondergrondsche
lijnen tot een lengte van 46 K.M., waarvan
31 onder den grond en 15 over een viaduct.
De aanleg van de eerste lijn alleen zal
reeds 5 jaar vcreischen.
Vanavond naar Hitier.
Gisteren was het „Busstag" (boetedag) in
Duitschland, welke als Zondag wordt ge
vierd.
Middag- en avondbladen te Berlijn zijn niet
verschenen, alle zaken bleven gesloten. De
„Busstag" lieeft een somber karakter en de
natuur paste zich er hij aan, doordat het
een mistige, onvriendelijke en kille najaars
dag was.
Lord Halifax, die gisterochtend in Berlijn
arriveerde en zijn intrek in de Britsche am
bassade nam, heeft de rijkshoofdstad, die
zich bovendien in een wanhopig rommcligen
toestand bevindt, doordat vele groote ver
keerswegen zijn opengebroken, nu niet be
paald van haar gunstige zijde gezien schrijft
het Hsb. Maar hij is ook niet voor siglit
scoing naar Berlijn gekomen.
Zijn eerste lunch bracht hem al dadelijk
samen met minister v. Neurath, die zijn
gastheer was, en men mag wel aannemen
dat bij deze gelegenheid de eerste voelho
rens van weerszijden uitgestoken zijn.
Het geheele bezoek heeft een zeer intiem
karakter. Van Duitsche zijde pleegt nicn
sedert 1933 officieel bij zulke gelegenheden
weinig of niets mede te deelen. Van den
Engelschen bezoeker van thans is bekend,
dat hij verre van mededeelzaam is, zoodat
de communiqués, die Lord Halifax van En
gelsche zijde zelf opstelt en waarvan de
eerste ons zooeven in de Engelsche ambas
sade ter beschikking werd gesteld, vermoe
delijk niets anders dan zeer zakelijke alge
meenheden zullen bevatten en op de eigen
lijke hoofdpunten wel niet zullen ingaan.
Maar als gewoonlijk zal men ook hier wel
tusschen de regels door moeten lezen.
Uit dit Engelsche communiqué vernemen
wij allereerst dat. Lord Halifax na de lunch
zijn eerste bezoek aan de internationale
jachttentoonstelling bracht en dat. hij van
daag zijn rondwandeling langs de stands
aldaar zal herhalen en dat hij tenslotte
vanavond per slaapwagen, vergezeld door
baron v. Neurath, naar Berchtesgaden zal
vertrekken om op den Obersalzberg gast
van Hitier te zijn en dan weer naar Ber
lijn terug te koeren.
Chüiecsche soldaten met luchtdoel
geschut in de straten van Sjang
hai. Vermommingen moeten hen
aan het oog van den vijand ont
trekken,