y
Schacht afgetreden als
van Economische
Rijksminister
Zaken
„Colijn als bindend
element verdwenen"
Italiaansch-Fransche ruzie
HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Tandh. Inrichting
DAGBLAD VOOR
Diesels en
stoptreinen
mooiste Geschenk
voor Sint Nicolaas.
r
Japanners meester te
Sjanghai
Wat dr. Colijn van Oud vroeg
was' nu, gegeven het geldende
spraakgebruik, samensmelting, ge
lijkschakeling, opgeven van het
beginsel. En daartoe zou onze par
tij zeker niet bereid zijn geweest.
Wii hebben geen behoefte aan ,4e
witte das". Wij houden in de
staatkunde niet van dit kleeding-
stuik.
Dit verloop is niet zonder tragiek. De for-
tnateur is meer gedreven dan hij gedreven
heeft, maar het resultaat is hetzelfde. Het
doet ons leed. Wij hadden het gaarne anders
gezien.
Wij hebben aan bindende figuren in
onze staatkunde meer behoefte dan
aan scherpslijpers. Maar als bindend
element is de staatsmansfiguur Co-
lijn verdwenen, toen hij den grond
slag van het vorige kabinet verbrij
zelde en zijn nieuwen grondslag in
een timmerde.
Wat onze bond betreft, wij zien onze
taak weer onmiddellijk vóór ons liggen. Het
doel van onzen arbeid en van onzen strijd
is altijd hetzelfde. Waar ook de plaats is
van onze phalanx op de staatkundige kamp
plaats, steeds zullen de spitsen van onze
lansen gericht zijn tegen hen, die de geeste
lijke en staatkundige vrijheid, de waardig
heid en wezenlijke gclijkwaardigdheid van
onze medemenschen belagen, tegen onver
draagzaamheid, tegen verkettering van an
dersdenkenden, togen schot jesgeest, tegen
reactie en conservatisme. Het doel van ons
6treven is altijd hetzelfde: meer rechtvaar
digheid in de ordening onzer samenleving,
goed bestuur, meer werkelijke menschelijk-
heid in onze levensbetrekkingen een meer
ntenschwaardig hestaan voor al onze mede
burgers. Wil men dit als „humanistisch"
Aanduiden en veroordeel en, dat gaat buiten
ons om en het raakt ons niet: wij hebben
om een etiket nooit gevraagd. Wij gelooven
met alle bescheidenheid, die ons past tegen
over hen, die in deze dingen de wijsheid in
pacht hebben, dat dit streven met de nor
men van liet christendom in volledige over
eenstemming is, al zweren wij onze mede-
Standers niet op eenig godsdienstig dogma af
BEGROOTING VAN DEFENSIE.
Schepen en vliegtuigen worden
in Nederland gebouwd
Order voor torpedomotorboot
waarschijnlijk naar het buiten
land.
In een nota naar aanleiding van het ver
slag over de begrooting van Defensie zegt
de minister:
Voor wat de Zeemacht betreft zullen alle
schepen hier te lande worden gebouwd. Hier
bij dient in aanmerking te worden genomen,
dat de ruwe materialen uit het buitenland
dienen te worden betrokken, terwijl enkele
onderdeelen, welke hier te lande niet of nog.
niet vervaardigd worden, eveneens in het
buitenland zullen moeten worden aange
schaft.
De mogelijkheid bestaat, dat de tor
pedomotorboot in het buitenland zal
moeten worden besteld, ten einde te
kunnen profitceren van de groote
ervaring, die men in het buitenland
met den bouw van dit soort vaar
tuigen heeft.
Wat de vliegtuigen voor de zeemacht be
treft, deze zullen hier te lande worden ge
bouwd, met dien verstande, dat van één der
typen een eerste serie in het buitenland in
uitvoering is. Hierbij is wederom rekening
te houden met de omstandigheid, dat het
ruwe materiaal uit het buitenland wordt
betrokken, terwijl ook de motoren, schroeven
navigatie-instrumonten, mitrailleur-bewape
ning, enz. ten dcele in het buitenland zullen
moeten worden aangekocht
Café ROOBOL Markt - SCHAGEN.
Spreekuur van den tandarts:
eiken Donderdag van 9'|2-luur
Bekende lage tarieven.
Inlichtingen kosteloos.
REPARATIES IN ÉÉN DAG GEREED
Naar wij vernemen heeft de ophef
fing van een groot aantal spoorweg
stations en haltes bij de Ned. Spoor
wegen, waarvan wij eenige dagen
geleden melding maakten, haar be
slag gekregen. Van verschillende
voorgestelde opheffingen is de mi-
nisteriëele goedkeuring reeds afge
komen.
Wat. de nieuwe dienstregeling be
treft, waarbij de treinen van een
bepaald punt steeds een gelijk aan
tal minuten vóór het half uur of
heel uur zullen vertrekken, het con
cept hiervan zal per 1 Januari as.
gereed zijn.
Door de ophefing van verschillende halte
plaatsen zal in nauwer contact getreden
worden met tram- en autobusdiensten, wel
ke dan de taak hebben het een en ander
aan te vullen. In verband hiermede is het
te verwachten, dat daarna nog het een en
ander gewijzigd zal worden.
Zooals reeds bekend is, zal de snelheid
der Dieseltreinen op verschillend baanvak
ken worden opgevoerd.
Een groot werk reeds gereed.
Wat de electrificatie van verschillende
trajecten aangaat, is een onwangrijk en
belangrijk werk door den desbetreffenden
tak van dienst op bewonderenswaardige wij
ze verricht. Op 7 Maart 1936 werd besloten
over te gaan tot uitvoering der electrificatie
plannen. In den zomer van het zelfde jaar
is begonnen met de verzwaring van den bo
venbouw (samenstel van rails, dwarslig
gers en grint.)
In totaal zijn bovendien veertien onder
stations gebouwd en 21 schakelstations. Een
onderstation dient om de wisselstroom van
hooge spanning om te zetten in de benoo-
digde gelijkstroom van 1500 volt met be
hulp van een golijkrichter. De stroom wordt
geleverd door de provinciale centrales.
De telegraaf- en telefoondraden zijn op
de verschillende trajecten ondergronds aan
gebracht.
Al deze groote veranderingen heb
ben uiteindelijk tot doel een hetere,
snellere en gerieflijker verbinding
te verkrijgen tussehen Noord en
Zuid, Oost en West. Voor de groote
verbindingen zullen speciaal de
Dieselclectrische treinstellen dienen,
die met een maximale snelheid van
120 k.m. per uur het land zullen
doorkruisen.
De electrische treinen zullen meer dienen
als stoptreinen, ook met een maximale snel
heid van 120 k.m. per uur. Een en ander
is met groote onkosten gepaard gegaan. De
electrificatie zal evenwel een zeer groote
besparing opleveren.
De toorn der
pers steeds feller
„Frankrijk is erbarmelijk"
In antwoord op de verklaring van den
Franschen minister van marine, Campinchi,
waarin hij beweert, dat de anti-Italiaan-
sche redevoering, welke hij tot de matrozen
van de „General Bonaparte" zou hebben
gericht en die zooals wij gisteren berichtten,
door do „Giornale d'Italia" werd gereprodu
ceerd, van a tot z verzonnen is, bevatte de
„Giornale d'Italia" gister een hoofdartikel
hetwelk een voor Campinchi verpletterend
document bevat
Het blad noemt, volgens Stefani, Cam-
pinohi niet alleen bloeddorstig, maar ook
een falsaris. De „Giornale" houdt vol, dat
de Fransohe minister den 23sten October
om 11 uur 's ochtends, de gisteren gemelde
oorlogzuchtige rede tegen Italië heeft ge
houden, op het passagiersschip „General
Bonaparte", waar hij, nan ogal champagne
te hebben gedronken, sprak voor de matro
zen en blijkbaar meende, slechts tot geest
verwanten het woord te voeren.
Het bewijs is geleverd, aldus de Giornale,
behalve door den tekst van de rede, welke
ter plaatse is gestenografeerd, door tal van
protesten, gericht aan minister Campinchi,
door ernstige Franschen met verantwoorde
lijkheidsgevoel.
De „Giornale dTtalia" reproduceert in dit
verband den tekst van een brief, d.d. 29
October aan Campinchi gericht door Jean
Fraissinet. directeur van de scheepvaart
maatschappij, waartoe het passagiersschip
„Général Bonaparte' behoort en waarin de
ze protesteert tegen de door den minister
Campinchi gehouden redevoering.
De „Giornale d'Italia" brandmerkt de
„lafheid" van Campinchi, die niet den
physieken en burgerlijken moed weet op te
brengen, om de volle verantwoordelijkheid
voor zijn woorden en daden tegen Italië
te aanvaarden: „Niet met individuen als
Gampinchï zal men Italië's weermacht
kunnen uitdagen."
Ook de „Tribüna" publiceert een fel hoofd
artikel tegen Campinchi: ongetwijfeld, al
dus dit blad, had men op 23 October aan
boord van de „Bonaparte" veel geklonken,
maar zelfs in een kroegsfeer is het niet duld
baar, dat de minister van marine zoozeer
zijn zelfbeheersching verliest. De Fransche
marine moest zich schamen te worden ver
tegenwoordigd door „zoo'n schurk".
De „Lavoro Fascista" schrijft, dat
Italië niet den oorlog vreest, waar-
Hitier heeft den president der
rijksbank, dr. Schacht, op zijn ver
zoek ontheven van de leiding der
zaken in het Pruisische en rijks
ministerie voor economische zaken.
Rijksminister Schacht behoudt zijn
lunctie als president der rijksbank.
Tegelijkertijd heeft Hitier hem nlt
waardeering voor zijn buitenge
wone verdiensten benoemd tot rijks
minister zonder portefeuille.
Tot opvolger van Schacht
heeft Hitier als Pruisisch
en Rijksminister voor eco
nomische zaken benoemd
den staatssecretaris in het
Rijksministerie voor volks
voorlichting en propagan-
la en perschef der Rijks-
regeering Walther Funk,
zulks met ingang van 15
Januari 1938.
Tot Funk zijn functie
aanvaardt, is de gevol-
nachtigde voor het vier
jarenplan, de Pruisische
minister-president Gene
raal Göring, door Hitier
belast met de leiding van
het Pruisische en Rijks
ministerie voor economi
sche zaken.
Een schrijven van Hit-
lor aan Schacht.
Hitier heeft den presi
dent der Rijksbank,
Schacht, een schrijven
doen toekomen, van den
«iTArnrm.^ volgenden inhoud:
WALTHER PUNK
Dit nummer bevat 16 pagina's
-
EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Westelijke tot Noord
westelijke wind, verander
lijke bewolking, waarschijn
lijk enkele regen- of natta
sneeuwbuitjes, iets kouder.
Verdere vooruitzichten: Waar
schijnlijk guur met weinig
neerslag.
Barometerstind hedenmorgen 8 nn 772
Artistieke foto's vergrootingen en kaarten:
als
Bestellingen gelieve spoedig op te geven
Opnamen dagelijks, ook 's Zondags tot8uur%
FOTOGRAFISCH KUNSTATELIER
ARPAD MOLDOVAN
NIEUWE NIEDORP—
CENTRALE
VERWARMING
IN DE PRACTIJK
ZAL U BLIJKEN WAT
WIJ VOOR U GEÏN
STALLEERD REBBEN
T T TECHN.BUREAU
DE V R I E S
ALKMAAR - ROTTERDAM
L TcL 2197-3897 44504
mede de Fransche minister van ma
rine dreigt. Italië is in ieder geval
zoo zeker dien oorlog te winnen, dat
het zelfs Frankrijk niet kan minach
ten, zooals Campinchi Italië min
acht, „omdat Frankrijk erbarmelijk
is"*
Even felle aanvallen worden door de pro
vinciebladen ondernomen, o.m. door den
Popoio d'Italia" te Milaan, welk blad o.a.
schrijft dat het keizerlijke Italië bereid is,
Campinchi en zijn partijgangers de hersens
in te slaan, in geval die ongelukkigen zou
den willen trachten van bedreigingen tot
daden over te gaan.
„Op 30 Juli 1934 hebt ge u bereid ver
klaard tijdens de ziekte van den toenmali-
gen rijksminister voor economische zaken,
dr. Schmitt, de zaken van het ministerie
op u te nemen en verder te leiden. Gij hebt
sindsdien in deze positie het nieuwe Duifc-
sche Rijk en mij buitengewone diensten be
wezen. Derhalve kon ik ook tot dusverre
niet besluiten «te voldoen aan uw in den
loop der laatste jaren mij herhaaldelijk ge
dane verzoeken om ontheffing uit deze func
tie.
De tengevolge van de uitbreiding van het
apparaat van het vierjarenplan noodzakelijk
blijkende aaneensluiting met het ministerie
van economische zaken doet mij thans de
motieven waardeeren, waarmede gij opnieuw
verzocht hebt om ontheffing van de zaken
van het ministerie. Wanneer ik voldoe aan
uw wensch, geschiedt dit met de uitdrukking
van diepste dankbaarheid voor uw zoo uit
muntende prestaties en in het gelukkige be
wustzijn. dat gij het Duitsche volk en mij,
als president der rijksbank nog vele jaren
uw voortreffelijke kennis en kundigheid en
uw onvermoeibare arbeidskracht ter beschik
king zult stellen.
Verheugd, dat gij ook in de toekomst mijn
persoonlijke raadgever wilt zijn, benoemd ik
u met ingang van heden tot rijksminister."
Verdere benoemingen.
Hitier heeft verder met ingang van 15
Januari 1938 den Ministerialdirektor in het
njksdepartement van volksvoorlichting en
propaganda, Karl Hanke, benoemd tot staats
secretaris in dit departement.
Den rijksperschef der N.S.D.A.P., dr. Otto
Dietrich, benoemde hij, eveneons met ingang
van 15 Januari a s., tot staatssecretaris in
het departement van volksvoorlichting en
propaganda en tot perschef van de rijksre-
geering.
De chef der rijkskanselarij zal voortaan
heeten „staatssecretaris en chef der rijkskan
selarij", weshalve de Fuehrer den chof der
kanselarij, staatssecretaris dr. Lammers
thans benoemt tot rijksminister.
ZATERDAG 27 NOVEMBER 1937. 81e Jaargang. No. 10430.
l/Rtfove der N.V. v.h. Tropmon Co. Schogeo.
Professor Kranenburg becritiseert de Kabinetsvorming
In zijn openingsrede van de al
gemeens vergadering van den Vrij-
zinnig-Democratischen Bond, welke
.vandaag is begonnen in gebouw
„Schaaf" te Leeuwarden, heeft de
.voorzitter, prof. mr. R. Kranenburg
gesproken over de breuk Colijn-Oud.
Spr. zeide o.m.r
Gaf de uitslag der ver
kiezingen onze partij
alle reden tot vreugde
en voldoening, dit kan
niet gezegd worden van
het resultaat dier ver
kiezingen, wat betrefi
de samenstelling dei
regeering. Wij hebben
daar niets van begre
pen en wij begrijpen
daar nog niet veel van.
Den avond van den
verkiezingsdag verklaai
de dr. Colijn tegenover
Jjn interviewers, dat
naast zijn eigen succes, -
hem OOk het SUCCeS _Pr°'- Mr. R. Kranenburg-
Van „zijn vriend Oud" .(Vrijzinnig Dem. Bond)
bijzonder verheugde: de
kiezers hadden de politiek van het zitten
de kabinet klaarblijkelijk begrepen en daar
in vertrouwen getoond.
Ja, zoo hadden ook wij het verstaan en
zoo had men het algemeen verstaan. Maar
waarom moest dan die politieke lijn wor
den verlaten? De verklaringen, die ons nu
bij de Algemeene Beschouwingen daarover
worden gegeven, zijn wel uitermate onbe
vredigend.
De kabinets formateur verklaart, dat de
veelbesproken formule van den grondslag
van zijn kabinet: „bevestiging van de posi
tief Christelijke grondslagen onzer samen
leving" eigenlijk wel voor bijna ieder aanne
melijk was. Er zal, buiten dr. Colijn, in Ne
derland wel haast niemand zijn die dat, ge
zien de in de Nedcrlandsche staatkunde
gebruikelijke terminologie, in gemoede kan
onderschrijven.
Als hij denzelfden grondslag wilde, waar
om veranderde hij dan de formnleering?
Wat de partij aangaat is spr. overtuigd,
dat zij een oventueele aanvaarding van
den heer Oud van dezen grondslag met de
grootste verwondering zou hebben verno
men, ora geen sterker woord te gebruiken.
Wij hebben in ons verkiezingsmanifest voor
dezen tijd de samenwerking gevraagd van
allen, die de groote goederen der democra
tie willen bewaren. Wij meenden en mee-
nen nog. dat de gevaren nog niet voorbij
zijn. Maar wij hebben uitdrukkelijk gezegd
„De samenwerking zij geen samensmel
ting. Eigen beginsel wordt daailbij onge
schonden bewaard'.
en beschouwen wij het lidmaatschap van een
kerkgenootschap niet als openlijk of stilzwij
gend gevorderde voorwaarde voor het toetre
den tot onze staatkundige organisatie.
Er zijn in ons Nederlandsche volksleven
naast zin voor verdraagzaamheid en gema
tigdheid, helaas ook vaak 'n goede dosis fa
natisme en eigengereidheid te constateeren
geweest. Wij hebben deze in de laatste tijd
blijkbaar onderschat. Het staatkundige leven
wordt weer naar oude tegenstellingen terug
geleid. Welaan, het zij zoo. Wij zoeken den
strijd niet, maar als ons die wordt opge
drongen, zullen wij hem met kracht weten
te voeren.
En zoo staat dan onze bond ongeschokt
daar. Zoo wenschen wij in dé komende
periode onze bekwame kamerfractie in de
nieuwe staatkundige positie de kracht toe
om op de bedreigde punten den strijd te
voeren, onder de leiding van een aanvoer
der, die aan het gezag van zijn buitenge
wone gaven en parlementaire ervaring
thans paart de autoriteit van hem, die in
moeilijke tijden het regeeren bleek te
verstaan. In deze stemming van onderling
vertrouwen, eensgezindheid en vastberaden
heid vangen wij dan onze jaarlijksche, on
derlinge beraadslaging aan, op den klas
sieken bodem der vrijheid die Friesland is.
Hiermede verklaarde spr. de vergadering
voor geopend.
Mr. P. J. OUD
Zaterdagavond
voor de Radio!
Stemt Zaterdag 27 November, om
half negen af op Hilversum I
(1875 M). Oud-Minister Mr. P. J.
OUD houdt dan ter gelegenheid
van de Alg. Verg. van de Vrijzinnig
Democratische Bond een rede
over de politieke toestand.
Stelt U op de hoogte, van wat de
Vrijzinnig Democraten willen en zendt
ons deze bon in! (Open enveloppe ge
frankeerd met l1/2 cent.)
Tsjan Sin veroverd
Beslissende slag voor Nanking
verwacht.
Volgens berichten, welke het tele-
graafagentschap Domei uit betrouw
bare bron zegt te hebben ontvangen,
zijn de Japanners voornemens, reeds
vandaag een groot deel van het Chl-
neesche bestuur te Shanghai, met
inbegrip van de douane-controle aan
de Bondkade in de internationale ne
derzetting en in de Fransche conces
sie, over te nemen.
De Japansche controle zal zich volgens deze
berichten ook uitstrekken over de post-, te
legraaf- en telefoondiensten, welke tot rog
toe onder controle der Chineesche centrale
regeering stonden, aldus Un. Press.
Ook de roepletters van het radiostation X
QHC zijn door de Japanners overgenomen.
Van welingelichte zijde verzekert men, dat
deze maatregelen getroffen worden met me
deweten van de huitenlandsche douane-au
toriteiten.
De Japansche troepen hefbben gister
Tsjang Sing, een der belangrijkste steden
op den weg naar Nanking, bezet
De Japansche strijdkrachten, die in Wes
telijke richting oprukken langs den spoor
weg Shanghai—Nanking en rond het Tai-
meer, drijven thans de Chineczen naar het
bergachtige gebied ten Westen van ge
noemd meer.
Men verwacht binnenkort een slag, welke
zal beslissen over het lot van Nanking.
De Japansche autoriteiten te Shanghai
dringen steeds aan op de erkenning van
het recht, de internationale nederzetting
ten Zuiden van de Soetsjau-kreek door te
trekken, om hun troepen te Nantau ge
makkelijker te kunnen fourageeren. Men is
in de nederzetting ongerust hierover, temeer
daar het gerucht gaat., dat Japan op 1 De
cember de geheele nederzetting wil bezet-
De Japansche troepen hebben reeds beslag
gelegd op een pont van een groot Britsch
concern, welke de verbinding over de
Soetsjau onderhoudt
Staat van beleg ia Tientsin.
De Japansche autoriteiten hebben den
staat van beleg in Tientsin afgekondigd in
verband met berichten, volgens' welke Chi
neesche vrijscharen met de bedoeling
wanorde te stichten voor de stad zijn
aangekomen.
Concept nieuwe dienstregeling 1
Jan. gereed. Verschillende
stations reeds definitief opgehe
ven.
Benoemd tot minister zonder portefeuille
Walther Fupk volgt hem op
