I
Practisch leven...
practisch geven!
SintNicolaas
en Pantoffels
Rook TR1UMPH
fa. Herm. de Raat
cCotro(jL PIJN!
De overname der gemeentelijke
electriciteitsbedrijven
Bedrijfsresultaten van den boer
in de provincie Noord=Holland
Brand
wonden
ABDIJSIROOP
Economische beschouwing
75ct
bedek ze dadelijk met
akker s Kloosterbalsem
de 1 cent sigaret die
U kent als de beste
Een gedenkteeken voor
Dr. van Dam
DAMPO
Welke normen legt het P.E.N. aan?
Waarom hoest Ge zoo?
AKKER's verstèrkte
Zaterdag 27 November 1937
Tweede blad
De bedrijfscontrole van het boeren
bedrijf neemt hand over hand toe.
Dat is een verblijdend verschijnsel,
waarvan de boerenstand op den duur
wellicht gunstige resultaten zal ver
mogen te plukken. Want in tijden
van economische malaise, kan het
niet anders zijn dan een krachtig
middel ter verzekering van een be
hoorlijk bestaan. Zoolang men
slechts bij de overheid kan aan
komen/ met jerimiades als: „het
gaat ons zoo slecht!", dan zijn deze
in hun algemeenheid zoo weinigzeg
gend, dat men nauwelijks kan ver
wachten, dat er bijzondere aandacht
aan zal worden besteed.
Dit ls één van de voordeelen, welke aan
bedrijfscontrole verbonden zijn. Er zijn ech
ter nog andere. Ieder boerenbedrijf is tot op
zekere hoogte een handelsonderneming,
waarvan, zoo men wil, dat ze behoorlijk zal
marcheeren, de baten en de lasten nauw-
Eilanden
345
477
822
Middengewest
't Gein
37
2.353
2.390
444
444
Nrd. Duinstreek
177
656
833
Nrd. W.-Friesland
31
186
217
N.O. Polder
435
126
561
Meerlanden
2.806
1.114
3.920
7. en Drogisten
keurig dienen te worden gekend. Immers,
eerst wanneer men die kent, wordt het mo
gelijk te bepalen, waarop kan worden bezui
nigd, ten einde de resultaten op te voeren.
.Vergelijking met andere gecontr. onderne
mingen is daarbij natuurlijk v. groot belang
Het wordt gemakkelijker om aan te toonen,
dat de pacht te hoog is, men loopt geen kans
te veel belasting te betalen. Men komt er
door tot een overzichtelijk bedrijf, men kan
nagaan, welke transacties of bezigheden geen
winst hebben opgeleverd. Kortom, de voor
deelen zijn vele en een boer, die inziet, wat
voor hem van belang is, gaat er toe over.
Geruimen tijd geleden waren we in de gele
genheid het een en ander te publiceeren om
trent de bedrijfsresultaten in Friesland.
Dezer dagen kregen we een exemplaar in
handen van de Verslagen en Mededeelingen
van de Directie van den Landbouw, 1937,
waaruit we zagen, dat ook in onze provin
cie hier en daar bedrijfscontrole werdttoege
past, zij het ook, dat blijkbaar nog slechts
weinig boeren het nut er van hebben in-
zijn pijnlijk, ze genezen
moeilijk en laten vaak
litteekens na. Behandel
ze daarom zorgvuldig,
de pijn verdwijnt direct, de wonden of
blaren blijven zuiver en genezen snel.
gezien. Dat het aantal gecontroleerde bedrij
ven gering is, blijkt uit het volgende staatje:
Er waren er:
1935-1936 19341935
Eilanden 22 22
Middengewest 129 133
't Gein 20 18
Noordelijke Duinstreek 29 30
Noordelijk W.-Friesland 12 10
N.O. Polder 18 17
Meerlanden 143 129
De oppervlakte dezer bedrijven bedroeg in
1935—1936 in H.A.:
Bouwland. Grasland. Totaal
De opbrengsten waren per H.A. als volgt:
bruto netto bruto netto
1935—1936 1934—1935
Eilanden f 194.— f 6.40 f 190.96 f 1090
Middengewest 298.52 36.05 285.10 8.42
't Gein 383.93 20.— 414.55 30.24
N. Duinstreek 241.31 1955 234.55 4.47
N. W.-Friesland 312.07 19.84 327.59 19.77
N.O. Polder 337.06 42.52 359.50 57.57
Meerlanden 340.82 16.31 394.75 50.53
We zien hieruit het merkwaardi
ge, dat op de eilanden, in het Mid
dengewest en in de N. Duinstreek,
waar het bedrijf in 1934—1935 slecht
was, voor 19351936 overal een be
langrijke vooruitgang valt waar te
nemen, terwijl omgekeerd aan
't Gein, in de N.O. Polder en in de
Meerlanden, waar de resultaten in
19341935 redelijk goed waren, voor
1935-1936 een achteruitgang intreedt.
Deze resultaten zijn natuurlijk zoowel *t
gevolg van verschillen in de uitgaven als
in de inkomsten.
Ten aanzien van de uitgaven vinden we
het volgende gedetailleerde overzichtje. De
bedragen gelden ook hier weer per HA.
1. Bedrijfeuitgaven.
2. Inventarisrente.
3. Pacht.
Eilanden 140.07 8.92 38.61 1935/36
151.40 12.11 44.35 1934/35
Middengew. 164.12 16.66 81.69 1935/36
175.64 21.18 79.86 1934/35
't Gein 263.05 20.88 80.— 1935/36
264.74 22.02 97.55 1934/35
N. Duinstreek 151.09 12.97 58.— 1935/36
162.15 16.87 60.— 1934/35
N.W.Friesl. 202.49 14.74 75.— 1935/36
215.36 17.46 75.— 1934/36
N.O. Polder 202.11 7.43 85.— 1935/36
210.09 11.84 80.— 1934/35
Meeu-landen 214.71 10.85 98.95 1935/36
231.88 13.59 98.75 1934/35
Onder de bedrijf suitgaven zijn samengevat
de arbeidsloonen, de kosten voor zaai- en
pootgoed, voor veevoer, meststoffen en di
verse uitgaven, die worden gedetailleerd in
het betreffende verslag. We meenen deze
specificatie hier echter achterwege te mo
gen laten.
Hoezeer de opbrengsten van invloed zijn
op het uiteindelijk resultaat, behoeft geen
betoog. We leven in een tijd, waarin zelfs
groote prijsverschillen als een zelfsprekend
heid worden geaccepteerd.
Het prijsverloop in de beide jaren 1934/35
en 1935/36 voor enkele artikelen komt tot
uitdrukking in het volgende staatje, waar
van de gegevens al weer zijn overgenomen
uit hetzelfde verslag.
- ',/JM
ZIJ hooren bij elkaar.
Wanneer U 's avonds Uw schoenen uittrekt, om ze te verwisselen
tegen 'n paar van die heerlijk warme pantoffels, dan pas voelt U
zich behagelijk!
Wij hebben de GROOTSTE SORTEERING in NUTTIGE en PRACTI-
SCHE CADEAUX.
LANGESTRAAT 80 - ALKMAAR - TELEFOON 3383.
Alleenverkoop: „BALLY" en „SALAMANDER" SCHOENEN.
basis 1924-Y9 1934-'35 1935-'36
Rundvleesch 100 54 47
Varkensvleesch 100 44 50
Boter 100 51 55
Kaas 100 44 47
Condensmelk 100 60 64
Eieren 100 41 43
Het gegeven cijfermateriaal leek" ons in
teressant genoeg er melding van te maken,
waar het onze eigen provincie betrof. Hoe
wel we meenen, dat degenen, die er zelf geen
controle op na houden er betrekkelijk wei
nig aan zullen hebben, om de eenvoudige
reden, dat voor hen vergelijking onmogelijk,
althans zeer moeilijk is.
ALKMAAR
Een Dr. van Dam-stichting voor
kankerbestrijding.
Aan oud-patiënten, aan vrienden en goede
bekenden, die geen oud-patiënten waren en
anderen van wie men verwacht, dat zij
met het werk van Dr. van Dam bijzonder
gesympathiseerd hebben, is door het daar
voor gevormde comité een circulaire gezon
den, waarin een bijdrage voor een gedenk
teeken gevraagd wordt
Men stelt zich voor, gelden bijeen
te brengen waarvan een gedeelte
zal dienen voor de oprichting van
een eenvoudig gedenkteeken en
waarvan het te verwachten belang
rijk overschot op voorstel van den
Neuk en Hoofd
verstopt.
Dan Dampo inademen door
middel van deze practische in-
halatorwelkeU gratis ontvangt
bij 'n doos 30 ch of pot 50 ct
Geneeskundigen Kring Alkmaar en
Omstreken zal worden gebruikt
voor wetenschappelijk onderzoek. In
de eerste plaats zal zooals begrijpe
lijk is, het onderzoek en de behan
deling van kanker de aandacht heb
ben, terwijl zoo mogelijk later an-
andere eveneens belangrijke onder
zoekingen zullen worden bevorderd.
Een stichting waaraan de naam van Dr.
van Dam verbonden zal zijn, scfhijnt daar
voor het aangewezen orgaan.
Van al zijn vrienden en vereerders wordt
de medewerking ingeix>epen. De bijdragen
zullen gaarne in ontvangst worden geno
men door Mr. M. Moens, wiens adres is:
Noordhollandsch Landbouwcrediet, Alk
maar; het postgironr. van dit kantoor is
2162.
Ook bestaat gelegenheid Uwe gave in een
bus te 9torten ten kantore van het Zieken
fonds, Nieuwlandersingel 44 te Alkmaar en
bij vrijwel alle artsen van het Ziekenfonds in
de buitengemeenten.
Moge het succes van deze actie zoo groot
zijn, dat het Comité met voldoening zal
kunnen constateeren, dat men in Alkmaar
en omgeving den zegenrijken arbeid van
een onzer voortreffelijkste stadgenooten op
een hem alleszins waardige wijze wil her
denken 1
W1ERINGEH
Eerste cursus Middenstands-in-
stitnut.
Donderdagavond had ïn de o.l. school al
hier de officieele opening plaats van den
eersten cursus van ons Middenstandsinsti
tuut.
Te ruim acht uur verzamelden de cursis
ten zich in 't gymnastieklokaal, waar de
voorzitter, van de Middenstandsvereeniging
de heer C. J. Bosker het openingswoord uit
sprak.
Spr. riep den leeraren, den heeren J. J. de
Vries, Schagen, A. J. Knipmeijer en P. de
Graaf, Wieringen, den loco-burgemeester en
den heer van 't Hof een speciaal woord van
welkom toe en bracht dank aan het college
van B. en W., dat steeds steun heeft verleend
en nu ook weer deze lokalen heeft afgestaan^
Ik hoop dat de vruchten van dezen cursus
zoo mogen zijn, diat aan B. en W. zal blijken,
dat zij met het steunen van dezen cursus
goed hebben gedaan.
Voor onze leeraren is het een verantwoor
delijke taak daar wij één der eerste in den
lande zijn met zoo'n groot aantal cursisten
en dat in een gemeente als Wieringen!
De leeraren zijn echter vol energie en ilc
geloof zeker dat zij alles zullen in het werk
stellen om U allen zoo ver mogelijk te krij
gen.
Voor den heer de Vries, den hoofdleeraar,
die hier de leerlingen natuurlijk niet kent,
hoop ik dat hij een aangenamen indruk van
de middenstanders van Wieringen zal krij
gen. Dan wendt spr. zich tot de leerlingen:
Gij moet dezen cursus niet voelen als een
dwang, een last die U door de regeering op
de schouders is gelegd. Neen, als wij goed
nagaan dan is dit ten bate der middenstan
ders. Men moet over dezen cursus niet te licht
denken, we zullen moeten werken.
We moeten deze taak met een ernst, de
zaak waardig aanpakken. Hiermede verklaar
ik dezen lsten avond voor geopend en ver
leen 't woord aan den loco-burgemeester (ap
plaus).
Loco-burgemeester O J. Bosker zeide daar
op o.m.: Ik dank den voorz. voor zij-n
vriendelijke woorden tot B. en W. gericht*
Deze cursus is zeker zeer nuttig voor den
middenstander, hij toch opent perspectieven:
en zal zeker het niveau verhoogen. Er zijn
hier reeds vele jaren al ruim een kwart
eeuw, cursussen gehouden nu hier, dan daar
voor, maar vaak is toch al opgevallen, dat
menige cursist juist door zoo'n cursus in 't
verdere leven carrière maakte. Dit zal ook
zeker na dezen cursus 't geval zijn.
Dit onderwijs behoort bij uw vak. Ik hoop
en vertrouw dat de leeraren er in mogen
slagen, met de noodige tact, U met vrucht
onderwijs te geven.
Vervolgens werd nog gesproken en. ge
feliciteerd door de heeren A. H. J. van t
Hof en J. J. de Vries.
Hierna werden de lokalen (drie In getal)'
bezet en begon de eerste les. De cursus
avonden zullen zijn Dinsdag en Vrijdag,
aanvangende 8 uur. Het instituut telt thans
102 cursisten.
Politie.
Verloren: een gympakje met schoenen.
Gevonden: een handbeschermer van
een rijwiel.
Inl. bij den Gem.-bode.
Wij hebben ons licht eens bij des
kundigen opgestoken, teneinde onze
lezers iets te kunnen mededeelen
over de normen, welke door het
Provinciaal Electriciteitsbedrijf (P.
E.N.) worden aangenomen bij het
stellen zijner voorwaarden voor
overname van gemeentelijke electri-
oiteits-distributiebedrijven in Noord-
Holland.
Deze voorwaarden zijn gebaseerd op een
nota, samengesteld door Prof. van Swaay
en het doet ons groot genoegen, in staat te
zijn hieronder overwegingen en conlusies
van dit rapport te kunnen laten volgen.
De reohten der gemeenten.
Allereerst wordt onkend, dat het P.E.N.
verplicht zou zijn, electriciteit te blijven le
veren aan de gemeenten. Wel heeft zij
deze verplichting tegenover de ingezetenen.
Om aan deze laatste leveringsplicht te
kunnen voldoen, resten het P.E.N. twee
wegien en wel zelf een distributienet aan
leggen of het gemeentelijk net overnemen,
aangenomen natuurlijk, dat het de bedoe
ling is de electriciteitsvoorziening in Noord-
Holland te centraliseeren.
Waartoe het P.E.N. rechtens
verplicht ls.
Rechtens behoeft het P.E.N. bij de waar
deering van het over te nemen gemeentelijk
net niet verder te gaan dan vergoeding van
de kosten van aanleg, verminderd met de
noodzakelijke afschrijvingen, volgens het
annuïteiten systeem, zooals het P.E.N. dat
zelf toepast.
Hierbij wordt opgemerkt, dat sommige,
vooral kleine gemeenten, hun net slecht
hebben onderhouden. Blijkt in latere jaren
het onderhoud boven een, door de ervaring
in andere provincies aan te toonen gemid
delde te liggen, dan dient dit extra onder
houdsbedrag van de berekende boekwaarde
te worden afgetrokken.
Is het P.E.N. tot tegemoetko
ming verplicht?
Zeer positief ontkent Prof. van Swaay,
dat het P.E.N. tot eenige tegemoetkoming
verplicht is.
Echter brengt de billijkheid mede, dat
een vergoeding wordt betaald, daar bij de
oprichting der Provinciale bedrijven, nu 25
jaar geleden, de gemeenten mede risico's
hebben gedragen. Er is echter geen sprake
van dat het P.E.N. als grondslag voor de
berekening van die tegemoetkoming zou
kunnen aanvaarden de winst, die op het
•tijdstip van overname door het distributie
bedrijf ten bate van de gemeentekas wordt
opgebracht. Nog minder natuurlijk dat,
zooals sommige gemeenten eischen, reke
ning wordt gehouden met een te verwach
ten toeneming van de stroomafname.
Dit klemt temeer, zegt Professor van
Swaay, omdat de winst der gemeente ge
heel afhangt van de voorwaarden waar
onder zij zelf de electriciteit van het Pro
vinciaal bedrijf betrekken.
Er zijn gemeenten, die steeds hebben
vastgehouden aan het oorspronkelijk met de
Kennemer Electricitcits Maatschappij afge
sloten contract en die ondanks de veel
hoogere productieprijs van de stroom,
niet genegen waren de Provincie in den
prijs tegemoet te komen.
Deze gemeenten hebben slechts hooge
winsten kunnen maken ten koste van het
Provinciaal bedrijf.
Zoo bestaat ook nog op heden
in Noord-Holland de abnormale toe
stand, dat er vier groepen van ge
meenten zijn met verschillende in
kooptarieven, terwijl Hilversum,
Bussum en Muiden nog bovendien
een bijzonder tarief hebben.
De basis voor de vaststelling der
tegemoetkoming.
Een veel betere en voor ieder geval zonder
meer bruikbare maatstaf zou als volgt ver
kregen kunnen worden.
Het Provinciale bedrijf neemt een gemeen
telijk distributiebedrijf over waaraan het tot
nu toe den stroom engros leverde tegen een
bepaald tarief en waarmede dus een zekere
winst werd behaald. Na de overname wordt
rechstreeks aan de ingezetenen geleverd, de
opbrengst is nu aanzienlijk hooger; worden
daarvan afgetrokken in de eerste plaats de
plaatselijke distributiekosten waaronder van
zelfsprekend ook de kapitaaalslasten begre
pen zijn en vervolgens het bedrag, dat het
Provinciaal bedrijf zou ontvangen hebben
bij engros-levering, dan is het aldus ver
kregen bedrag de extra-winst, die nu aan het
Provinciaal bedrijf ten deel valt.
Die extra winst, die voor ieder jaar
op eenvoudige wijze uit de boekhou
ding kan worden opgemaakt, zon als
basis voor de uitkeering aan de Ge
meente kunnen worden aangenomen
in dier voege, dat b.v. het eerste jaar
de volle extra-winst aan de Gemeente
zou worden uitgekeerd, in het tweede
Jaar 90 pet. daarvan, in het derde
jaar 80 pet. en zoo vervolgens zoodat
na 10 jaar de uitkeeringen ophouden.
Volgens dit systeem worden de ultkeerin-
gen gebaseerd op reëele cijfers, terwijl boven
dien de Gemeenten dan nog mede profiteeren.
van het snellere accres van het stroomver
bruik in de Gemeenten als gevolg van de
betere en doelmatiger tarieven die het Pro
vinciaal bedrijf aan de ingezetenen kan
bieden als vastrechttarief, nachtstroomtarief,
bijzonder laag tarief voor kookdoeleinden
tusschen 12 en 2 uur namiddags.
Het groote voordeel van deze methode is,
dat het een volkomen gelijke behandeling
voor alle voorkomende gevallen, en dat zijn
er in Noordholland nog 32, mogelijk maakt
en dat men daarbij niets heeft te maken
met allerlei voorstellingen, beweringen en
eischen waarmede betrokken Gemeenten
voor den dag plegen te komen.
Het behoeft geen betoog, dat de door Prof.
van Swaay voorgestelde wijze van overname
voor de zelfdistribueerende gemeenten een
geweldige strop beteekent.
Niet te verwonderen is het dan ook", dat
de Verceniging van Distributiebedrijven een
energieke strijd voert tegen de opgelegde
voorwaarden, welke strijd nog wel een tijdig
zal voortduren. In het bijzonder wordt die
strijd gevoerd voor die gemeenten, welke met
1 Jan. a.s. zouden moeten overgaan, den da
tum, waarop het contract met het PEN ein
digt. O. m.behoort daar Alkmaar toe.
Andere gemeenten hebben nog enkele ja
ren den tijd, doch het is duidelijk, dat het
hen niet onverschillig kan laten, hoe de
thans gevoerde strijd zal eindigen.
Neem toch de nieuwe verstèrkte Abdijsiroop,
het middel dat op bijna wonderbaarlijke
wijze Uw hoest bedwingt. Akke.r's Abdij
siroop werkt snel en krachtig bij hoesten,
bij kou op de luchtpijpen, bij beginnende
en chronische bronchitis en helpt heerlijk
bij borstbenauwdheid en asthma-aanvallen.
De uitsluitend van plantaardlgen aard zijnde
werkzame bestanddeelen uit oude geneeskruiden
welke Abdijsiroop een wereld-vermaardheid heb
ben bezorgd, werden in de nieuwe verstèrkte
Abdijsiroop nog uitgebreid door de toevoeging
van de hoest-bedwingende stof codeïnedie
moet beschouwd worden als het krachtigste mid
del ter verdrijving van den hoest en van slijm.
De plantaardige extracten, in Abdijsiroop ver
werkt, werken als balsem op de ontstoken slijm
vliezen van Uw borst en keel, die daardoor worden
geheeld en versterkt. Om zijn gelukkige samen
stelling noemt men terecht de nieuwe verstèrkte
Abdijsiroop: ,,'s Werelds béste Hoest-siroop".
Flacon 90 ct.. f 1.50, f 2.40, f 4.20. Overal verkrijgbaar.
Hoe grooter flacon, hoe voordeeliger het gebruik.
