^lunuvfmirtint
Britsche nota
aan Japan
Nieuwe spanning
Minister Romme gaat
twee ton verdeelen
Twee Duitsche spionnen
gearresteerd
tusschen de V.S. en lapan
Tokio's verontschuldiging niet voldoende geacht
Amerika vervroegt de
vlootmanoeuvres
Chineesche kijk op de
Yangtse incidenten
De „Bee'opnieuw beschoten
„De hel was boven ons
los gebarsten"
Vrouwelijke advocaat doet
Weidmann spreken
Kostganger vermoordt
zijn hospita
DONDERDAG 16 DECEMBER 1937. 81e Jaargang. No. 10416. DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
UHgove der N.V. v.K. Tropwan li Ca. Sdwyw, -
Bestraffing der schuldigen geëischt
Gisterenmiddag om vier uur heeft
Eden, de Britsche minister van
buitenlandsche zaken bekend ge
maakt, dat de Engelsche regeering
een nota aan Tokio heeft gezon
den.
In deze nota wordt o.m. gezegd,
dat de aanvallen door Japansche
luchtstrijdkrachten en troepen op
Britsche oorlogs- en koopvaardij
schepen te Woehoe en nabij Nanking
op 12 December jl. ernstige proble
men opwerpen.
Vervolgens worden de bijzonderheden
over deze aanvallen opgesomd, waarna ver
klaard wordt:
De Britsche regeering heeft met voldoe
ning de Japansche nota van 14 December
ontvangen, waarin de Japansche gereering
haar diep leedwezen betuigt over de aan
vallen op de Britsche oorlogsschepen en
verklaart, dat onmiddellijk maatregelen
zijn genomen om een herhaling van derge
lijke incidenten te voorkomen, terwijl hier
aan is toegevoegd, dat zal worden opgetre
den tegen de verantwoordelijke personen
en dat schadevergoeding zal worden be
taald.
De Britsche regeering doet echter opmer
ken, dat in deze nota geen melding wordt
gemaakt van aanvallen op de Britsche
koopvaardijschepen en zij vraagt derhalve
een bevestiging, dat de geheele inhoud der
Japansche nota tevens betrekking heeft op
deze aanvallen.
In het bijzonder neemt de Britsche re
geering nota van de verklaring, dat zal
worden opgetreden tegen hen, die verant
woordelijk zijn. voor de aanvallen, waar
over het thans gaat. Een behoorlijke be
straffing van deze personen is volgens de
Engelsche regeering de eenige methode,
waardoor verdere gewelddaden kunnen
worden voorkomen. De Britsche regeering
kan niet nalaten de Vorige incidenten in
herinnering te brengen, waarbij de Japan
sche regeering haar leedwezen betuigde
over aanvallen, die op Britsche onderdanen
en eigendommen gepleegd waren en waar
bij de verzekering was gegeven, dat doel
treffende maatregelen getroffen waren ter
voorkoming van iedere herhaling. Zij her
innert aan den aanval op den Britschen
ambassadeur in China, de daarop gevolgde
beschieting van eenige auto's, waarin Brit
sche ambtenaren waren gezeten, de aan
vallen op Britsche burgers en militairen,
die aan de grens van Sjanghai patrouil
leerden en aan andere incidenten, waarbij
de Japansche regeering telkens verzekerd
heeft de belangen van derde mogendheden
tijdens het conflict in China volledig te
eerbiedigen.
Het is duidelijk, aldus besluit de
nota, dat de tot dusverre door de
Japansche regeering genomen maat
regelen ter voorkoming van der
gelijke aanvallen gefaald hebben.
De Britsche regeering moet thans
eischen ervan in kennis gesteld te
worden, dat werkelijk stappen zijn
gedaan van zoodanigen aard, dat
daardoor definitief een einde wordt
gemaakt aan de incidenten, waar
over zij zich thans beklaagt.
Reuter meldt nader, dat de tekst van de
Britsche nota aan Japan naar Washing
ton geseind is, opdat de regeering der Ver-
eenigde Staten volledig op de hoogte is.
Scherpe woorden aan het adres
van Japan.
In een zeer scherp gesteld hoofdartikel
schrijft de Times o.a.dat de „Panay" niet
alleen door vliegmachines werd bestookt,
maar dat het schip ook geënterd werd door
gewapende motorbooten.
Vergissing is dus uitgesloten en de ge
beurtenissen bewijzen dat de Japansche
soldaat nog te onontwikkeld is om hem
moderne wapens toe te vertrouwen.
Hij kan dan blijkbaar niet nalaten amok
te plegen.
Zij werkten ook voor Rusland
Stockholmsche politie verwacht
nog meer arrestaties.
Het socialistische blad „Social De-
mokrat.cn" te Stockholm bericht, dat
de politie twee Duitschers heeft ge
arresteerd, die beschuldigd worden
van spionnage. Een van hen, een ze
kere Kerning, was met een Tsjecho-
slowaaksch paspoort ten name van
Jaderin, Zweden binnengedrongen.
Deze Kerning heeft, aldus de Tel., zoowel
voor Duilschland als voor Rusland spion-
nagediensten verricht, zonder dat de regee
ring van laatstgenoemd land ook maar ver
moedde, dat hij zijn verkregen inlichtingen
tegelijkertijd aan Duitschland verkocht.
In opdracht der Russische autori-
titen had Kernïgg o.a. tot taak go-
kregen, informaties te verstrekken
omtrent de groote Zweedsche Bo-
fors-wapenfabrieken. Hij moest o.m.
nagaan, aan welke landen de Zweed
sche wapenfabrieken op het oogen-
blik wapens leveren. Bovendien zou
het hem gelukt zijn zich op de hoog
te te stellen van alle nieuwe uitvin
dingen der ingenieurs dezer fabrie
ken.
Ook heeft hij ten dienste van Rusland in
formaties verstrekt in zake Duitsche vluch
telingen in Zweden.
Verder heeft hij de namen verraden van
personen, die in Duitschland heimelijk tegen
het. regime van het Derde Rijk ageerden.
Kcrnigg kwam een jaar geleden naar Zwe
den. doch werd toen in verband met bedrie
gerijen uitgewezen. Korten tijd later heeft
hij echter kans gezien, Zweden weer binnen
te komen. In den tusschentijd was hij als
spion werkzaam te Praag, waar hij een
weelderig leven leidde en rijkelijk van geld
voorzien was.
Men verwacht, dat de Stockholmsche re
cherche in de komende dagen een reeks ar
restaties verrichten zal*
Tusschen de Vereenigde Staten en
Japan is volgiens Havas opnieuw een
spanning ontstaan Verantwoordelijke
marinekringen te Washington slui
ten de mogelijkheid niet uit, dat de
Amerika ansche vlootmanoeuvres
vervroegd zullen worden en in het
Zuidelijk deel van dien Stillen
Oceaan zullen worden gehouden en
niet in de buurt van de Samoa-
eilanden, zooals in de bedoeling
had gelegen.
De verklaringen ten aanzien van een ma
ritieme actie in het verre oosten schijnen
het tweeledige doel te hebben: een einde
te maken aan de geruchten volgens welke
onderhandelingen gaande zouden zijn tus
schen Engeland en de Vereenigde Staten met
het oog op een gemeenschappelijke of even
wijdige vlootdemonstratie in den Stillen
Oceaan £1 Japan te waarschuwen, dat een
dergelijke actie niet onmogelijk is, indien
de omstandigheden dat noodig zouden ma
ken.
Amerikaansche marinekamipen betoonen
een zeker ongeduld ten aanzien van de
traagheid der diplomatieke actie na de
torpedeering van de Panay, die zij toe
schrijven aan een weloverwogen actie der
Ja panneezen.
Zij verwachten evenwel een volledig rap
port over de toedracht van deze torpe-
deermig, welk rapport de verklaringen van
ooggetuigen beter tot hun recht zal kunnen
doen komen.
Deze laatsten beschuldigen de Japannee-
zen er van door kanonneerboot en te hebben
laten schieten, terwijl vliegtuigen bommen
lieten vallen.
Koker 12 cachets 50et. Proefdoosje Zstuks /Oef.
Japan wil van China een pro
tectoraat maken.
Uit Hankau wordt gemeld, dat Chineesche
en buitenlandsche kringen met groote be
langstelling de reactie volgen, die het tot
zinken brengen van het Amerikaansche oor
logsschip op de Yangtsè in de buitenland
sche hoofdsteden hebben teweeg gebracht.
Zij zijn van mecning, dat de toestand op
een critiek punt is gekomen en dat de toe
komst der buitenl. belangen in het Verre
Oosten voor een groot deel zal afhangen
van de houding der mogendheden, met na
me van Washington en Londen.
Een vooraanstaande Chinees heeft gisteren
tegenover den correspondent van het agent
schap Havas verklaard: indien de mogend
heden niet reageeren met een vastberaden
heid, die in evenredigheid staat met den
ernst van het incident, is het waarschijnlijk,
dat de Chineesche openbare meening het
zal beschouwen als een afzien van de ver
dediging van hun belangen in het Verre
Oosten en het falen zou betcekenen van het
beginsel der open deur.
Hij voegde er aan toe, dat het de pogingen
van Japan een protectoraat in China in te
stellen met succes zou bekronen en dat het
niet onmogelijk is, dat de Chineesche rogee-
ring er toe zou kunnen komen de conse
quenties uit dezen toestand te trekken.
De woordvoerder van het Japansche leger
heeft medegedeeld, dat opnieuw schoten zijn
gelost op de Britsche kanonneerboot „Bee",
welke met de overlevênden van do „Panay"
de rivier afzakte. Het vuur kwam van den
linkèroever van de rivier. Een groep Japan
sche, Britsche en Amerikaansche marine
officieren, welke aan land ging om een on
derzoek in te stellen, kwamen tot de con
clusie, dat het vuur afkomstig was van Chi
neesche batterijen.
Relaas van ooggetuige over het
incident op de Yangtse. „Ja
panners vlogen zoo laag, dat zij
ons wel moesten herkennen".
Een der overlevenden van de „Panay",
James Marshall uit Tennessee, die bij den
Japanschen aanval over boord is gespron
gen en een toevlucht heeft gezocht aan
boord van de „Mcian", welk schip van de
„Standard Oil Company" later eveneens
werd gebombardeerd, heeft verklaard, dat
het zicht tijdens het bombardement uitste
kend was en de Japansche vliegtuigen zoo
laag vlogen, dat het onmogelijk was, de
buitenlandsche schepen niet te herkennen.
De Amerikaan John L. I-Iodge, heeft te
genover een vertegenwoordiger van de „Uni
ted Press" de volgende verklaring afgelegd:
„Om één uur Zondag ging ik van boord
van de „Panay" naar de „Meiping" van de
„Standard OilIk zat op het voorschip,
toen ik motoren hoorde ronken. „Vliegtui
gen", zei ik dadelijk. Met den kapitein Jor-
geson ging ik naar de brug om een kijker
te halen. Een oogenblik later was het, of
de hel boven ons losbrak. Drie vliegtuigen
schoten omlaag, keerden vlak bij ons en
vlogen op de „Panay" af. Eerst troffen zij.
de „Panay" en vervolgens de brug van ons
schip. We waren met ons vieren op de brug.
Toen ik opstond, merkte ik, dat ik een wond
aan mijn hoofd had.
Een voltreffer had het schip in brand ge
zet. De matrozen haalden de brandslangen
uit, de kapitein gaf mij het roer en zei me,
het schip op den wal te zetten. Eerst pro
beerde ik, den Noordelijken oever te be
reiken, maar vandaar werd met een mitrail
leur op ons geschoten ik weet niet door
wie. Ik heb toen het schip gekeerd en ten
slotte kon ik het op den Zuidoever aan land
zetten.
Zeven keer hebben de vliegtuigen ons
schip aangevallen. Ze zijn op een afstand
van honderd meter geweest en er is geen
sprake van, dat ze onze vlaggen niet heb
ben kannen zien".
In de Amei'ikaansche kolonie is de span
ning zeer verscherpt door de berichten, dat
de Japanners op de „Panay" ook met mi
trailleurs geschoten hebben. Men acht het
merkwaardig, dat de lijst van dooden en ge
wonden vermeldt, dat, drie Amerikaansche
manschappen door kogels en niet door
bomscherven gewond werden.
Japan heeft expansie in
den Stillen Oceaan noodig
Een verantwoordelijk Japansch vloot-auto-
riteit heeft onlangs in het openbaar uiteen
gezet, dat het voor Japan mogelijk en noodig
was expansie te zoeken in den Stillen Oce
aan. Hij verklaarde dat het mogelijk is om
een gemeenschappelijke actie van Engeland
en Amerika te voorkomen door een goede
propaganda in Amerika, dat hiervoor vat
baar is en vooral geneigd voordeel te trek
ken. De autoriteit achtte het voldoende de
pacifistische kringen, welke in de Vereenig
de Staten zeer machtig zijn, te steunen en
Amerikaansche financieelc kringen te inte
resseeren in de ontwikkeling van China en
Mandsjoekwo.
Strijd tusschen twee
dorpen
Tusschen de twee dorpen Safra en Flo-
rya, in Turkije, op ongeveer tien kilometer
afstand van Istanboel aan de Zee van
Marmora, is een verwoede strijd ontstaan,
waarbij een veelvuldig gebruik gemaakt is
van spaden vorken, messen, pikhaken,
steenen, stokken en hakmessen. Meer dan
tweehónderd mannen. vroiriVen en kinde
ren namen aan dit gevecht deel.
Sinds lang betwistten de inwoners van
Safra en Florya elkaar het bezit van een
strook bouwland tusschen de twee dor
pen. Op zekeren dag trok een twaalftal
wagens, komende uit Safra, door dit „Nie
mandsland" heen. Eenige inwoners van
Florya. die in hun velden aan het werk
waren, zagen, dat zestig personen uit de
wagens te voorschijn kwamen, en sloegen
direct alarm.
De inwoners van de twee dorpen snelden
hierop naar het „niemandsland", gewa
pend met de meest uiteenloopende voor
werpen, die zij inderhaast hadden kunnen
meenemen. Binnen enkele oogenblikken
was een vreeselijke strijd losgebroken, die
slechts beëindigd werd bij den tusschen-
komst van sterke afdeelingen politietroepen.
Het resultaat van het gevecht was, dat
acht personen levensgevaarlijk gewond
naar het ziekenhuis moesten worden ver
voerd. Twintig anderen voor *t meerendeel
vrouwen en kinderen, hadden ernstige
verwondingen opgeloopen, terwijl voorts
geen dorpeling den strijd zonder kneuzin
gen, schrammen of schaafwonden ontko
men was. De inwoners van beide dorpen
zullen nu gerechtelijk vervolgd worden en
een „bezettingsleger" van gewapende poli
tie is in Safra en Florya in garnizoen ge
legd.
Vóór Kerstmis de eerste verdee
ling uit het kleeding-, schoeisel-
en dekkingsfonds.
In verband met de verdeeling van de op
brengst der gelden van het kleeding-, schoei
sel- en dekkingsfonds, heeft Minister Rom
me het volgende besloten en ter kennis van
de gemeentebesturen gebracht.
„De verdeeling van het totaal in
gezamelde bedrag zal in twee étap
pes geschieden en wel als volgt:
a. vóór Kerstmis zal over de daar
voor in aanmerking komende ge
meenten worden verdeeld een bedrag
van ongeveer f200.000;
b. elke gemeente, welke heeft gecollec
teerd en spaarders in den zin van de u be
kende spaarregeling heeft, ontvangt vijftig
procent van de opbrengst der plaatselijke
collecte, alsmede vijftig procent van de gif
ten, welke door inwoners der gemeente
rechtstreeks zijn gestort op de postrekening
van het kleeding-, schoeisel- en dekkings
fonds, voor zoover deze giften althans niet,
zooals de giften van het Koninklijk Huis, als
zuiver nationaal bedoelde moeten worden be
schouwd;
c. het resteerende gedeelte wordt aan de
gemeenten, welke hebben gecollecteerd en
spaarders hebben, toegekend naar rato van
het aantal spaarders op 20 November j.1.;
d. zoo mogelijk nog in Januari
1938 heeft een tweede verdeeling
plaats van de nog resteerende gelden
hij welke verdeeling zal worden uite
gegaan naar het aantal spaarders op
8 Januari 1938.
Uitkeering alleen in bonnen of
goederen.
Uit het bovenstaande volgt, dat ik gaar
ne zoodra mogelijk een opgave van u zal ont
vangen van het aantal spaarders op 8 Jan.
1938, teneinde aan de hand van de alsdan
ingekomen gegevens de tweede verdeeling te
kunnen gereed maken.
De gemeente ontvangt dus vóór Kerstmis
a.s. de eerste uitkeering, welke u per giro
wordt overgemaakt. Op de daartoe bestem
de strook van het girobiljet zal, teneinde
misverstand te voorkomen, worden verwezen
naar datum en nummer van deze circulaire.
Voorts deel ik u nog mede, dat ik uw col
lege geheel vrijlaat in de keuze van de
wijze, waarop U meent de opbrengst der col
lecte aan de spaarders ten goede te moe
ten doen komen. Ik vestig echter uw aan
dacht erop, dat nimmer een uitkeering in
geld mag plaats hebben, doch alleen in
bonnen of goederen.
Tenslotte meen ik, wellicht ten overvloe
de, nog goed te doen onder uw aandacht
te brengen, dat het niet de bedoeling is, dat
van de collecte alleen die spaarders kun
nen profiteeren, die op 20 November en/of
8 Januari daadwerkelijk spaarden. Overeen
komstig mijn circulaire van 29 October jl.
moet de opbrengst der collecte ten goede ko
men aan spaarders, die op het tijdstip der
uitkeering in uw gemeente als spaarder
bekend staan"»
Dit nummer bevat 8 pagina's
DB BILT SEINTi
Verwachting: Zwakke tot mati
ge wind uit Westelijke rich
tingen in het Zuiden, in
het Noorden uit Zuidooste
lijke of veranderlijke rich
ting. Nevelig tot zwaar be
wolkt met kans op regen
of natte sneeuw, tempera
tuur om het vriespunt in
het Noordoosten met gladde
wegen.
Het monster zou niet meer men->
schen hebben vermoorcL
Het heeft er veel van, aldus de N.R.6. dat
Weidmann de Fransche massa-moordenaar
waarheid gesproken heeft, toen hij Bei
de verder geen moorden op het geweten te
hebben. Het spreekt van zelf, dat het ge
recht daar twijfelmoedig tegenover staat.
Uit alles blijkt, dat de mian uitstekend kon,
veinzen. Menschen, die hem goed gekend
hebben en nu met verhalen komen, verkla
ren het volste vertrouwen m hem gesteld
te hebben en vooral door zijn aantrekkelijke
eigenschappen betooverd te zijn.
Spoedig wordt Weidmann miet Mfllion
geconfronteerd. Dan kan blijken of Million.
reden had om Weidmann een monster te
noemen, nadat deze gezegd had, dat Million
Leblond heeft gedood.
Weidmann sluit zioh meer en meer in
zich zelf op. Alleen de vrouwelijke advo
caat, die hem miet twee mannelijke ambt-
genooten bijstaat, is bij machte hem tot
ontboezemingen te bewegen.
Dader meldt zich zelf aan.
Vreeselijk drama op
Utrechtsch bovenhuis
Gisteravond heeft in een bovenhuis in de
Boomstraat te Utrecht een vreeselijk drama
plaatsgehad, waarvan de veertigjarige we
duwe van S. het slachtoffer is geworden.
Zij werd door haar kostganger vermoord.
Toen het zestienjarig dochtertje van de
Wed. van S. gisteravond aan den commen
saal zijn avondeten bracht, greep de man
het meisje plotseling beet, waarop het kind
luid om hulp begon te schreeuwen. Op het
geschreeuw kwam de moeder toeloopen,
doch nauwelijks was zij binnen of de kost
ganger sloot de deur van de kamer af en
loste een schot op de vrouw, waardoor deze
zeer ernstig in de linkerzijde getroffen werd.
Zij riep evenals het meisje luidkeels om
hulp, doch niemand hoorde haar. Hoewel
doodelijk gewond, wist de vrouw zich nog
naar de gang te sleepen. De geweldpleger
had nl. de deur weer ontsloten en achter
volgde nu het jonge meisje, dat ijlings de
trap afsnelde. Weer klonken revolverschoten
door het huis. Het meisje bekwam een
schampschot aan den hals. Zij snelde de
straat op en weldra stond het voor het huis
van de Wed. van S. zwart van de menschen.
Tn een minimum van tijd was de vrouw
naar het Stads- en Academisch Ziekenhuis
overgebracht, waar zij kort na aankomst
overleed.
De dader heeft zich in den loop van den
avond zelf bij de politie gemeld. Hoe de
moordenaar tot zijn vreeselijke daad kwam
is niet hekend. Wel moet hij vroeger al eens
een moordaanslag op zijn verloofde gepleegd
hebben. De man is opgesloten.
Speculanten naar concentratie
kampen
Massa-arrestatie in Polen,
In Polen zal voortaan krachtig worden
opgetreden tegen personen, die zich schul
dig miaken aan activiteit welke nadeelig is
voor de belangen van dien staat, zooals het
smokkelen van goud en deviezen en het
speculeeren tegen de valuta.
Reeds zijn in verband hiermede meer
dan honderd personen gearresteerd en op
gesloten in concentratiekampen. Onder de
gearresteerden bevinden zich ook eenige
rijke speculanten,